Groei en Krimp in een Urbaniserende Wereld Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit Amsterdam en Ecorys
Deze bijdrage Sociaal-economische trends Verval en revival van de stad beschrijving en oorzaken Recente economische dynamiek Uitdagingen 2 Sorteergedrag van mensen optimale menging Bereikbaarheid borrowed size versus verdichting Bestuurlijke schaal Verdere concretisering Agenda Stad / Maak het Verschil
Verval en revival van de stad... Dynamiek in stedelijke systemen Opkomst van consumer cities Trek van jonge hoger opgeleiden naar de stad De stad als kennismotor van economische groei The Triumph of the City (Glaeser, 2011) Maar ook drukte, vervuiling, congestie, vergrijzing en krimp als keerzijde 3 In belangrijke mate gedreven door ICT revolutie Death of Distance (Cairncross); The world is flat (Friedman)
Drijvende krachten Groot en toenemend belang van agglomeratie Delen, koppelen en leren... Clustering van economische activiteit...... die zich versterkt over de tijd en met name relevant lijkt voor hoger opgeleiden 4 maar geen garanties bieden voor de toekomst
5 Bron: EVMRA, 2011
Grondprijzen Corn is not high because rents are high, but rents are high because corn is high (Ricardo, 1890) Factor 200 tussen Amsterdam en Oost-Groningen 6 Reflectie van aantrekkelijkheid van de plek Bron: Stad en Land, 2010
Dynamiek Amsterdam 7 Bron: EVMRA 2016
Prijsdynamiek G57 gebieden 8 Bron: Groei & Krimp, 2016
Kerngebied versus ommeland 9 Bron: Groei & Krimp, 2016
Stad en ommeland 10 Bron: Groei & Krimp, 2016
Residuele grondwaarde 11 Bron: Groei & Krimp, 2016
Sorteergedrag Marshall (1890) In almost all countries, there is a constant migration towards the towns. The large towns [...] absorb the very best blood from all the rest [...]; the most enterprising, the most highly gifted, those with the highest physique and the strongest characters go there to find scope for their abilities. 12
Arbeidsmarktverschillen # banen lokale arbeidsmarkt Legenda Minder dan 100.000 100.000 tot 200.000 200.000 tot 300.000 300.000 tot 400.000 400.000 tot 500.000 500.000 tot 600.000 600.000 tot 700.000 700.000 of meer Gemiddeld uurloon Legenda Minder dan 18.40 18.40 tot 18.80 18.80 tot 19.20 19.20 tot 19.60 19.60 tot 20.00 20.00 tot 20.40 20.40 tot 20.80 20.80 tot 21.20 21.20 of meer 13 Bron: Soort zoekt Soort, 2014
Agglomeratie en hoger opgeleiden # banen lokale arbeidsmarkt Legenda Minder dan 100.000 100.000 tot 200.000 200.000 tot 300.000 300.000 tot 400.000 400.000 tot 500.000 500.000 tot 600.000 600.000 tot 700.000 700.000 of meer % hoger opgeleiden Legenda Minder dan 30 30 tot 32 32 tot 34 34 tot 36 36 tot 38 38 tot 40 40 tot 42 42 tot 44 44 of meer 14 Bron: Soort zoekt Soort, 2014
Lonen naar opleidingsniveau Legenda <14.10 Minder dan 14.10 14.10 tot 14.20 14.20 tot 14.30 14.30 tot 14.40 14.40 tot 14.50 14.50 tot 14.60 14.60 tot 14.70 14.70 tot 14.80 of meer >14.80 Laag Midden Hoog Legenda <16.80 Minder dan 16.80 16.80 tot 17.20 17.20 tot 17.60 17.60 tot 18.00 18.00 tot 18.40 18.40 tot 18.80 >18.80 of meer Legenda <23.60 Minder dan 23.60 23.60 tot 24.00 24.00 tot 24.40 24.40 tot 24.80 24.80 tot 25.20 25.20 tot 25.60 25.60 tot 26.00 >26.00 of meer 15 Bron: Soort zoekt Soort, 2014
Omgaan met sorteergedrag Toestroom hoger opgeleiden scheefwoonproblematiek Marges voor efficiëntieverbetering Verdichting en / of uitbreiding Borrowed size te snel vertaald in meer asfalt Uitruil tussen equity en efficiency Toegankelijkheid voor iedereen versus agglomeratievoordelen 16 Vraagstuk naar optimale menging
Naar de optimale schaal Polycentrische structuur historisch gegeven Stelling: gemeenten te klein en provincies te groot Reikweidte van effecten / internalisatie cruciaal Lichte versus zware samenwerking 17 Bron: Stad en Land, 2010
Keuzes voor beleid Belang individuele kenmerken scholing, scholing, scholing Dichtheid versus borrowed size Go with the flow versus picking the winners Equity versus efficiency Naar ruimte groeiverschillen Naar samenstelling sectoren en bevolking optimale menging 18 Ruimtelijk schaalniveau van samenwerking
Stellingen Nederland laat agglomeratiepotentieel onbenut De middenklasse verdient meer ruimte in de stad ook als dat ten koste gaat van sociale woningbouw Decentralisaties zetten solidariteit onder druk 19
Meer weten... Mail Henri de Groot via h.l.f.de.groot@vu.nl Verschillende studies Econ. Verk. Metropoolregio Amsterdam (2011-2017) Stad en Land (2010) Soort zoekt Soort (2014) Groei & Krimp (2016) 20