RPAS en Vliegvelden. Workshop 1 - Space53 November 2017

Vergelijkbare documenten
SPACE 53 Workshop RPAS Luchtvaartregelgeving

DRONES Ontwikkelingen regelgeving in Nederland. Hanneke van Traa-Engelman Journée Schadee 13 april 2017

VEILIGHEIDS REGLEMENT

Gelet op artikel 5.7 van de Wet luchtvaart en artikel 56 van het Luchtverkeersreglement;

Informatie over regelgeving en verzekeringen. Oktober Zicht op drones

STAATSCOURANT. Nr

Mag ik vliegen met mijn Drone? Versie Maart 2014

Imagine. er zijn geen rechtsregels over drones

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Concept ten behoeve van internetconsultatie juli-augustus 2017

Egbert s samenvatting Voorschriften en reglementen

In dit deel van de regeling worden de bijzondere bevoegdverklaringen geregeld. Het gaat hierbij om de volgende drie verklaringen:

Gelezen de aanvraag van de Stichting Vliegveld Oostwold-Oldambt van 20 juli 2018;

Hoofdstuk 2 : nationaal wettelijk kader 1. Aanvraagprocedure vergunning Type vlucht? a) Test vluchten:

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Minister van Infrastructuur en Waterstaat;

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp. VERORDENING (EU) nr. /2010 VAN DE COMMISSIE

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelezen het verzoek van het Korps commandotroepen van 30 augustus 2011;

Gelezen het verzoek om een luchtverkeersmaatregel te treffen tijdens Meet the future Twente van het projectbureau Technology Base van 13 juni 2018;

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

DE MINISTER VAN DEFENSIE, het verzoek van 11 Luchtmobiele Brigade van de Koninklijke Landmacht van 20 april 2016;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat;

Lichte onbemande luchtvaartuigen

Gelet op paragraaf SERA.6005 en artikel 9 van het Besluit luchtverkeer 2014;

Drones: wat zegt de wet? Hilke Van Ostaeyen 5 december 2017

Statistieken Belgocontrol: bewegingen juni 2014

Organisaties. 3 Nationale en Internationale organisaties. 3.1 Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Toezicht. Schorsing.

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Luchthaven Twente. Presentatie Gemeenteraad Oldenzaal. Luchtzijdige Bereikbaarheid. 28 oktober 2013

Versie ten behoeve van de internetconsultatie

DE MINISTER VAN DEFENSIE, het verzoek van de commandant van de vliegbasis Leeuwarden van 18 oktober 2012;

Er bestaat op dit punt veel verwarring met de veiligheidsanalyse die ook genoemd wordt in bijlage 6 van de regeling.

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Ontwerp. VERORDENING (EU) nr. / VAN DE COMMISSIE

De ontheffing procedure is waar mogelijk met andere veranderingen meegenomen.

VLIEGVERKEER BOVEN GELDERLAND

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Beantwoording van de 7 vragen uit het Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK)

Statistieken Belgocontrol: bewegingen februari 2014

DE MINISTER VAN DEFENSIE, het verzoek van de commandant van het Defensie Helikopter Commando van 6 februari 2015;

1. Aan het eerste lid wordt, onder vervanging van de punt aan het eind van onderdeel f door een puntkomma, een onderdeel toegevoegd, luidende:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Artikel 4 Het is ten strengste verboden om vanuit de pits/startplaats op te stijgen. Dit mag alleen op de start/landingsbaan.

AANVRAAGFORMULIER GENERIEKE TUG-ONTHEFFING Artikel 8a.51 Wet Luchtvaart/RBML

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Aanwijzing bijzonder luchtverkeersgebied BVG Schiphol, BVG Lelystad en BVG Hilversum

Belgocontrol statistieken: bewegingen december 2010

Drones in Natuuronderzoek

Gelezen het verzoek om een luchtverkeersmaatregel te treffen tijdens de luchtvaartvertoning Scheveningen Light Airshow 2018 van 26 september 2018;

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Aanvraag Projectontheffing: VLIEGEXAMEN EURO USC Windmolen Marrum Versie 1 d.d. 27 augustus 2014

Lidmaatschapsaanvraag

LUCHTRUIMINDELING, ICAO KAART

Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Defensie,

Beleidsregel ontheffing voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik van een terrein voor het opstijgen of landen van een luchtvaartuig

VOORKOM LUCHTRUIMSCHENDINGEN

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Integratie van afstandbestuurde luchtvaartuigen in niet-afgescheiden luchtruim

RPAS in België. AGIV-Trefdag 28 november Vereniging zonder winstoogmerk Association sans but lucratif

ffi '?îffhorrand EIhf;E] 1 3 okt 2015 Lid Gedeputeerde Staten eerder aan u verstuurde voordracht en bevat de tekst van de regeling. Provinciale Staten

Wijziging van de Wet luchtvaart en enkele andere wetten (Verzamelwet luchtvaart)

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Drones of Onbemande Luchtvaartuigen?

BELEIDSREGEL VAN DE PROVINCIE DRENTHE VOOR HET VERLENEN VAN ONTHEFFING VOOR TIJDELIJK EN UITZONDERLIJK GEBRUIK (WET LUCHTVAART, ARTIKEL 8A.

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Factsheet Lelystad Airport. Toekomstige vliegroutes Lelystad Airport

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Vergunning luchtvaartvertoning Ballon Fiësta Meerstad

Huidige en toekomstige Europese Wetgeving

Twee éénmotorige propellervliegtuigen kwamen bijna met elkaar in botsing tijdens de vlucht.

beschikking 3 1 MEI 2017 Nummer Betreft 31 MEI 2017 Inspectie Leefomgeving en Transport Ministerie van Infrastructuur en Milieu

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

PROVINCIAAL BLAD. stellen de volgende beleidsregel vast voor het gebruik van de hiervoor genoemde bevoegdheden:

PRESENTATIE KNVvL 06 Juli 2015, CHRIS LORRAINE

DE MINISTER VAN DEFENSIE, in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

ROC 09/2016 NLR DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,

Luchtruim. (H) Special VFR Helikopters. Tot 3500 ft AMSL is er vrije hoogtekeuze (ICAO 3000 ft AGL) daarboven moet volgens het kruishoogtesysteem

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT, Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

Luchthavens in Nederland

WERKDOCUMENT. NL In verscheidenheid verenigd NL

Beleidsvoornemen Veiligheidsregelgeving drones

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

Beschikking van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, houdende aanwijzing van een bijzonder luchtverkeersgebied TT Assen

DE MINISTER VAN DEFENSIE, het verzoek van het Defensie Helikopter Commando (DHC) van 7 juli 2016;

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Ontheffing Tijdelijk en Uitzonderlijk Gebruik (artikel 8a.51)

Beschikking van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, houdende aanwijzing van een tijdelijk gebied met beperkingen Landgraaf

Procedures RTHA 2014

Belgian Unmanned Aircraft Systems Association. VVSG Drones en andere luchtactiviteiten 22 september 2015

Traffic andcollisionavoidance

KB afstandsbestuurde luchtvaartuigen - Opmerkingen Vlaamse Regering

Transcriptie:

RPAS en Vliegvelden Workshop 1 - Space53 November 2017

Operationeel advies gebaseerd op kennis Pragmatische toepassing van kennis Training voor overheid en bedrijfsleven 22/11/2017 2

Achtergrond regelgeving Hoe luchtvaart veilig werd Niets mag, tenzij is vastgelegd dat het wel mag. 22/11/2017 3

Nederland Particulier - Regeling Modelvliegen - 2005 Professioneel - ROABL - 2015 22/11/2017 4

Wat mag de particulier? Maximaal 25 kg Voldoende zicht en daglicht Buiten bebouwing Niet boven mensen Binnen 3 km van (ongecontolleerde) luchthaven, mits geen bezwaar exploitant Binnen CTR, mits convenant met verkeersleiding Normale regels voor transponder en radio nvt Verzekering geadviseerd (WA) 22/11/2017 5

Wat mag de particulier? 22/11/2017 6

Wat mag de particulier? 22/11/2017 7

Wat mag de particulier? 22/11/2017 8

Wat moet de particulier Maatregelen nemen om botsingen te vermijden (SERA.3201) Besluit luchtverkeer 2014 van kracht Art.8 RMZ Stelt gebruik radio verplicht, maar RM ontheft hiervoor 22/11/2017 9

Wat mag de professional? Voldoende zicht en daglicht Afhankelijk van gewicht RPAS Afhankelijk van kwalificatie piloot Afhankelijk van inhoud operationeel handboek 22/11/2017 10

Wat mag de professional? 22/11/2017 11

Wat mag de professional? 22/11/2017 12

Wat mag de professional? 22/11/2017 13

Gewicht RPAS 150 Kilogram 25 Kilogram 4 Kilogram 22/11/2017 14

Vlieghoogte 300 meter 120 meter 50 meter 22/11/2017 15

Afstand Niet van toepassing? 500 meter 100 meter 22/11/2017 16

Afstand tot mensen, bebouwing en vaar/voertuigen Niet erboven Minimaal 150 meter, minder mogelijk Minimaal 50 meter 22/11/2017 17

Afstand tot wegen, spoor en industrie Niet erboven Minimaal 50 meter Minimaal 50 meter 22/11/2017 18

Afstand tot luchthavens CTR 3 KM CTR 3 KM Convenant afgesloten klasse C luchtruim? Geen bezwaar exploitant? CTR 3 KM 22/11/2017 19

Definitie 22/11/2017 20

Probleem Vergunning/ontheffing is bedoeld voor regulatie (veiligheid) ROC vergunning/ontheffing: Niet altijd mogelijk Complex (kennis luchtvaartsysteem) Kosten significant: Vergunning aanvraag Administratieve lasten Opleiding piloot Keuring RPAS Verzekering en Onderhoud RPAS 22/11/2017 21

Waarom een luchthaven? Wat de luchthaven ziet Wat de sector ziet 22/11/2017 22

Waarom op een luchthaven? Integratie bemand onbemand Opleiden van RPAS piloten R&D van grotere RPAS (vracht, SAR, etc) 22/11/2017 23

Uitdagingen voor Space53 Nederlands poldermodel Gebrek aan directieven vanuit nationale overheid Duaal beleid voor ontwikkeling luchthaven Sensibilisering veiligheidsbeleving bij luchthaven 22/11/2017 24

Bemande luchtvaart Vlieghoogte VFR verkeer Minimaal 305 meter boven hoogste obstakel; of Minimaal 153 meter buiten bebouwing (uitzonderlijk) Naderingshoogte luchthavens Minimaal 300 meter Circuit gebied Minimaal 210 meter (standaard) Gelijktijdige operatie tussen RPAS en bemande luchtvaart mogelijk, mits voldoende verticale separatie bestaat 22/11/2017 25

Twente Airport Lichte vliegtuigen Circuit 270 meter hoog 1500 meter van airside Commerciële vliegtuigen Circuit 480 meter hoog 2500 meter van airside 22/11/2017 26

Vrijstelling EU 923/2012 Professionele RPAS aanmerken als Other Air Traffic (OAT) vrijstelling voor activiteiten van openbaar belang en de training die nodig is om deze activiteiten veilig te kunnen uitvoeren. 22/11/2017 27

Radio Mandatory Zone SERA.6005 VFR-vluchten die worden uitgevoerd in luchtruimdelen van klasse E, F of G en IFR-vluchten die worden uitgevoerd in luchtruimdelen van klasse F of G die door de bevoegde autoriteit als Radio Mandatory Zone (RMZ) zijn aangemerkt, zorgen voor permanente mondelinge lucht-grondcommunicatie en brengen zo nodig tweewegcommunicatie tot stand op het gepaste communicatiekanaal, tenzij wordt voldaan aan alternatieve voorschriften die door de verlener van luchtvaartnavigatiediensten voor het desbetreffende luchtruim worden opgelegd. 22/11/2017 28

Beleidsnotitie ADT (2016) Conclusies Beperkte mogelijkheden voor exploitant, regelgever of gebruiker om ervaring op te doen met RPAS op luchthavens Door onduidelijke specificaties en categorieën ontstaan bij gebruikers and exploitant verschillende percepties over mogelijkheden TUG aanwijzing ligt bij Gedeputeerde Staten, terwijl provincie en gemeente directer belang hebben Permanente locatie voor RPAS > 25 kg is alleen mogelijk op ongecontrolleerde luchthavens 22/11/2017 29