THEMA 1 Visie 1 Inleiding Als zorghulp kun je in verschillende instellingen werken. Bijvoorbeeld in de thuiszorg, bij ouderen of bij mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. De instellingen die deze zorg geven, hebben een mening over de manier waarop ze zorg verlenen. Dat zie je dan terug in de visie van de instelling. We leggen in dit thema uit wat een visie is. De inhoud van dit thema: 2 Visie 3 Tips voor de praktijk 1 Zorghulp DC 1 Visie 1
2 Visie Instellingen in de zorg geven zorg aan een bepaalde groep mensen. Zo geeft de thuiszorg tijdelijk zorg en ondersteuning aan mensen die niet meer helemaal voor zichzelf kunnen zorgen. En in een verzorgingshuis voor ouderen kunnen alleen mensen komen wonen die ouder zijn dan 60 of 65 jaar. Bovendien moeten mensen veel zorg nodig hebben voordat ze in een verzorgingshuis mogen wonen. In instellingen voor mensen met een beperking wonen mensen die een handicap hebben. Alle instellingen in de zorg werken dus voor een bepaalde groep mensen. Zo n groep noemen we een doelgroep. Nu kun je op verschillende manieren tegen zo n doelgroep aankijken. Je hebt dan een mening over de doelgroep. Als je voor een doelgroep werkt, heb je ook een mening over je werk. Je vindt er iets van. Dat noemen we een visie. Tegenwoordig hoor je vaak: Mensen hebben recht op hun eigen beslissing, ook als ze veel hulp nodig hebben. Dit is een voorbeeld van een visie. In je werk houd je daar rekening mee. Je zou ook de visie kunnen hebben dat ouderen en gehandicapten minder meetellen dan jij en dat je daarom op een andere manier met ze om moet gaan. Vroeger werd er zo over mensen gedacht die gehandicapt, oud of ziek waren. Bijna niemand zag deze mensen voor vol aan. De visie op oudere, zieke en gehandicapte mensen was daarom ook dat die niet goed voor zichzelf konden denken. Gezonde mensen wisten zogenaamd wel wat goed voor hen was. Zieken, ouderen en gehandicapten waren patiënten en die moesten doen wat andere mensen zeiden. Ze hadden niets in te brengen en ze moesten geduldig afwachten tot anderen hen kwamen helpen. De patiënten bepaalden niet zelf welke hulp ze nodig hadden, dat deden de zorgverleners. Dit is een ouderwetse en achterhaalde visie. Gelukkig wordt daar in instellingen voor zorg en welzijn tegenwoordig anders over gedacht. Waarom zou je niet weten wat goed voor je is als je gehandicapt bent, of oud, of ziek? Dat we er tegenwoordig anders over denken, blijkt ook uit de termen die we gebruiken. Enkele termen zie je hieronder. termen vroeger patiënt termen nu cliënt zorgvrager bewoner pupil 2 Zorghulp Digitale Content
Behalve in ziekenhuizen, spreken we tegenwoordig niet meer over patiënten, maar over cliënten of over zorgvragers. In instellingen waar mensen wonen, zoals in verzorgingshuizen en verpleeghuizen, spreekt men ook wel over bewoners en in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking heeft men het wel over pupillen. Deze termen passen meer bij de zelfstandigheid van deze mensen. Ook als je gehandicapt bent, weet je wat je wilt eten en hoeveel je wilt eten. En als je oud bent, weet je toch wel welke muziek je mooi vindt en welke kleding je aan wilt? Daarom letten instellingen tegenwoordig veel beter op wat de cliënten zelf willen. Instellingen vinden tegenwoordig dat je cliënten met respect moet behandelen. Dit is de visie van deze tijd. Een visie zegt dus eigenlijk hoe je over zorgvragers denkt. De visie van de instelling bepaalt hoe je de mensen uit de doelgroep noemt. Er zijn cliënten, zorgvragers, bewoners, pupillen of kinderen. Noem je deze mensen cliënten, bewoners of zorgvragers? Zorghulp DC 1 Visie 3
Voorbeeld van een visie in een zorgcentrum voor ouderen Bewoners van onze instelling zijn onze cliënten en hebben recht op zorg, informatie en advies. Belangrijk in de zorg is de zelfstandigheid van de bewoners. Wij verlenen de zorg vanuit respect voor de bewoners. Wij vinden dat bewoners het recht hebben hun eigen leven te leiden. Als dit mogelijk is, bepalen de bewoners zelf welke zorg zij nodig hebben, in overeenstemming met de zorgafspraken. Hiervoor zal de instelling voldoende informatie geven aan de bewoners zodat zij een verantwoorde keuze kunnen maken. Respect voor de zelfstandigheid van de bewoner houdt in dat de bewoner actief deelneemt aan de zorg. De bewoner beslist en de eigen keuzes van de bewoner bepalen de zorgverlening. Dit betekent ook dat wij van de bewoners verwachten dat zij zelf doen wat ze nog kunnen doen. Een visie op zorg is een mening over de manier van zorg verlenen. De instelling zegt ermee hoe ze over de mensen denkt waar de instelling voor bedoeld is. De visies van de instellingen zijn niet allemaal hetzelfde. Ook niet van instellingen die dezelfde doelgroep hebben. Soms verschillen ze een beetje van elkaar. Maar alle visies zeggen ook wel de zelfde dingen omdat iedereen die belangrijk vindt. Ze zeggen bijvoorbeeld allemaal dat zelfstandigheid belangrijk is. Waar je later ook komt te werken, je zult altijd moeten werken volgens de visie van de instelling. Als de visie in een instelling is dat cliënten zo zelfstandig mogelijk moeten zijn, dan mag jij niet gaan betuttelen. Je houdt rekening met de zelfstandigheid van je cliënten. Je helpt hen op zo n manier, dat ze zo zelfstandig mogelijk zijn. Als in de visie staat dat cliënten zelf hun leven kunnen bepalen, mag jij niet voor een cliënt in die instelling bepalen welke kleren hij aan moet of welk beleg hij op zijn brood moet nemen. Ook mensen die plat op bed liggen en niets zelf kunnen, kunnen meestal wel zeggen of laten merken wat ze willen. In je werk kan het gebeuren dat je een kamer moet schoonmaken terwijl de cliënt in die kamer in bed ligt. Dan zeg je tegen de cliënt dat je de kamer gaat schoonmaken en je vraagt of de cliënt nog wensen heeft. Er kan iets in de kamer zijn waarvan de cliënt liever niet wil dat je eraan komt. Dat kan een glazen plankje met allerlei kleine prulletjes zijn, maar bijvoorbeeld ook een bureaublad waar allemaal boeken en papieren op liggen. Je houdt dan rekening met de wensen van de cliënt. Dat past immers bij de visie waarin staat dat de zelfstandigheid van cliënten belangrijk is. 4 Zorghulp Digitale Content
Een visie leidt tot doelen. Een visie waarin zelfstandigheid belangrijk is, leidt tot andere doelen dan een visie waarin cliënten als onmondig gezien worden. Tegenwoordig visie zelfstandigheid is belangrijk respect voor de eigenheid van de zorgvrager doelen de zorgvrager woont met enige hulp - langer zelfstandig thuis de zorgvrager krijgt voldoende informatie en kan daardoor zelfstandig beslissen Vroeger visie de patiënt weet niet wat goed voor hem is de instelling weet wat goed is voor de patiënt doelen de patiënt neemt geen beslissingen, dat doet de verpleging de patiënt gedraagt zich zoals de instelling wil Respect voor de eigenheid van de zorgvrager Zorghulp DC 1 Visie 5
3 Tips voor de praktijk 1 Vraag op je BPV-adres of op je werk welke visie de instelling heeft. Vraag of deze visie op schrift staat en of je die mag lezen. 2 Als je woorden of zinnen uit de visie niet begrijpt, vraag dan wat men bedoelt. 3 Werk volgens de visie. 4 Help je cliënten zo zelfstandig mogelijk te zijn, of help ze die zelfstandigheid terug te winnen. 5 Doe je werk opgewekt en met een glimlach. Het is voor cliënten prettiger door opgewekte mensen geholpen te worden dan door iemand die chagrijnig of somber is. 6 Zorghulp Digitale Content