28 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 251 Is generatie Y klaar voor een nieuw tijdperk in ons sportbeleid? 3 millennials over de nieuwe autonomie Tom Van Aken tomvanaken@gmail.com Generatie Y - je mag ook millennials zeggen - zijn geboren tussen ongeveer 1980 en 1992 en draaien dus al enkele jaren mee op de arbeidsmarkt. Volgens Wikipedia zijn ze ondernemend, klantgericht én besluitvaardig. Ideale gesprekpartners dus om een boompje op te zetten over het congresthema Be ready. Be prepared. Van Menen tot Overpelt legden wij ons oor te luisteren om te horen wat generatie Y vindt van die nieuwe autonomie. Laten we eerst onze drie gesprekspartners even voorstellen. Greet Van Erdeghem ( 1985) is sinds 2010 directeur van het Autonoom Gemeentebedrijf in Dendermonde. Voordien werkte ze nog twee jaar op de sportdienst van Wijnegem. Peter Van Baelen ( 1986) gaf even les voor hij in 2010 aan de slag ging als sportfunctionaris bij de gemeente Overpelt. Katrien Nuytten ( 1979) ten slotte werkte eerst in de privé-sector voor ze in 2010 aan de slag ging als vrijetijdsmedewerker in Menen. In september 2013 verhuisde ze naar de sportdienst van dezelfde gemeente. We vroegen Greet, Katrien en Peter welk gevoel ze hebben bij de autonomie die Vlaanderen nu aan gemeenten geeft door het inkantelen van het sectoraal geld in het gemeentefonds en het vrijlaten van beleidsprioriteiten. Ik heb daar een dubbel gevoel bij, opent Greet. Langs de ene kant krijgt de gemeente de kans om aan te tonen dat ze belang hechten aan bepaalde diensten zonder opgelegde regelgeving van bovenaf. Anderzijds kan dat ook impliceren dat ze duidelijke keuzes gaan maken om een bepaalde kaart niet te trekken. Het heeft dus zowel voor- als nadelen. In Dendermonde zijn er al duidelijke beslissingen genomen voor deze legislatuur. Zowel ons infrastructuurbudget als onze werkingsmiddelen zijn tot 2018 vastgelegd en er is beloofd dat er niets gewijzigd wordt. Maar het blijft afwachten wat de toekomst zal brengen. Peter vindt het al met al een goede evolutie. Bloso is met de regelgeving altijd vrij streng geweest. Dat gaf ook een zekere houvast, wat wel een pluspunt was. Maar nu lijkt de tijd rijp dat gemeenten vrijer gelaten worden. Dankzij die strenge regels ervaar ik wel dat we nu een goede basis hebben om op verder te bouwen. De fundamenten liggen er. We hebben een aantal ideeën om kleine dingen te veranderen, maar aan de basis wordt niet geraakt. Ik vind het dus een vrij logische stap en ben ervan overtuigd dat gemeenten uiteindelijk ook zelf hun verantwoordelijkheden kunnen nemen. Ook Katrien is over het algemeen positief. Het is goed dat je de prioriteiten zelf kan invullen want ik ben
SPORTBELEID // 29 er van overtuigd dat elk lokaal beleid zijn eigen specifieke noden heeft. Bij ons speelt bijvoorbeeld het feit dat we met een beperkt aantal personeelsleden zitten een rol. Daardoor was het vroeger niet evident om aan alle doelstellingen van het decreet te werken. Ook het feit dat de rapportering wegvalt, vind ik een voordeel. Daar kroop toch veel energie in. Vraag is natuurlijk of die verandering in regelgeving ook meteen in de praktijk te zien zal zijn. Zien de sportfunctionarissen van generatie Y op korte termijn in hun gemeente iets veranderen aan het sportbeleid? En wat denken ze voor de volgende gemeentelijke legislatuur? Katrien uit Menen denkt alvast niet dat er deze legislatuur veel zal veranderen. Ons sportbeleidsplan was nog niet tot in detail uitgewerkt. Het feit dat dat wegvalt, heeft weinig gevolgen. Ook naar de volgende legislatuur heb ik niet het gevoel dat er veel gaat veranderen. Onze focus ligt nu vooral op infrastructuur en clubondersteuning, en ik denk dat dat in de toekomst zo zal blijven. Zelfde verhaal in Dendermonde. Met de huidige schepen van Sport zijn de zaken vrij duidelijk. Er Het is goed dat je de prioriteiten zelf kan invullen. Ik ben ervan overtuigd dat elk lokaal beleid zijn eigen specifieke noden heeft Katrien Nuytten gaat vrij veel geld naar infrastructuur omdat er ook veel verouderde infrastructuur was. Maar dat is een inhaalbeweging die niet op zes jaar klaar zal zijn, aldus Greet. Voor onze schepen is het ook duidelijk dat er de komende zes jaar verder zal moeten geïnvesteerd worden in die sportinfrastructuur. Als zij in het schepencollege blijft, ben ik ervan overtuigd dat ze ervoor zal zorgen dat hiervoor voldoende budget vrijgemaakt wordt. We werken met een AGB. Daarin zitten verschillende politieke partijen en allemaal geven ze aan dat sport belangrijk is. Maar tussen het aangeven en het realiseren na nieuwe verkiezingen zit natuurlijk een verschil. Dat blijft een onzekere factor.
30 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 251 Sportraad 2.0 Peter denkt wel dat er veranderingen gaan komen, bijvoorbeeld in de sportraad. Die willen we een betere invulling geven. We willen meer diepgang geven aan de sportraad door te gaan werken met een aantal themavergaderingen. Als de reguliere agenda beperkt is, dan gaan we dit aanvullen met overleg over een bepaald thema. Thema s zoals de taken van de sportraad, het sportaanbod of het subsidiereglement kunnen zeker aan bod komen. Voor de sportraad denken we eraan om naar een bredere vertegenwoordiging te gaan. Nu zijn het vaak dezelfde mensen die over bepaalde zaken hun mening geven. Het zou goed zijn als je dat kan opentrekken. De naschoolse sport is nu bijvoorbeeld al vertegenwoordigd, maar individuele sporters die gebruik maken van de Finse piste kunnen hun stem nog niet laten horen. Als ook zij hun mening zouden geven, zou dat zeker een meerwaarde zijn. Verder evolueren we meer en meer naar een vrijetijdsdienst. In die zin is het misschien minder logisch dat we enkel een sportraad hebben en geen raad voor vrije tijd. Hier wordt op een hoger niveau al over nagedacht. Uiteraard is het een moeilijk evenwicht en moet sport binnen vrije tijd ook zijn eigen plaats en identiteit kunnen bewaren. Dat zal ook als gevolg hebben dat we als sportbeleidsmedewerkers meer naar buiten moeten komen met wat we doen. Veel sportdiensten doen dat al heel goed, maar wij op de sportdienst pakken daar minder mee uit. Dat is iets wat we bij ons in Overpelt nog wel kunnen leren, om meer zichtbaar te maken wat we doen. We gaan altijd voor een kwaliteitsvolle aanpak, maar het ligt minder in onze aard om daar ook sterk over te gaan communiceren. Ook in Dendermonde denken ze na over de invulling van de sportraad. Ik weet dat er een aantal gemeenten bezig zijn om de sportraad te updaten en te proberen de individuele sporter daarbij te betrekken. Ook bij ons zou het een meerwaarde zijn als mensen die ook maar iets te maken hebben met sport opkomen voor hun mening en die laten horen via de sportraad. En dat op die manier ook die mening kan gehoord worden door een nieuwe bestuursploeg. Enkele weken geleden kregen we voorbeelden via een aantal andere gemeenten die werken met platformen. Dat is zeker iets dat ook wij moeten overwegen. De sportraad zit momenteel in een overgangsfase om zich aan te passen om anders te gaan werken. Ik denk dat dat stap voor stap moet verlopen om ook daar na de verkiezingen met verse krachten te kunnen starten. Subsidiereglementen en kerntaken Ook bij de subsidiereglementen ziet Greet de kans om het anders aan te pakken. We hebben er op dit moment drie, onder andere omdat de subsidies voor infrastructuur niet met werkingsmiddelensubsidies vermengd mochten worden. Ik denk dat het makkelijk zou zijn als we naar één subsidiereglement evolueren. Eén dat makkelijker is voor de clubs om in te vullen en voor ons om na te kijken. Voorlopig houden we onze eigen reglementen maar we lijsten wel al de mogelijkheden op die er zijn om een en ander eenvoudiger te maken. Katrien in Menen focust op het belang van de kerntaken bij de toegenomen autonomie. Bij het nieuwe bestuur zal het zaak worden om de kerntaken te definiëren. Eens de middelen niet meer geoormerkt zullen zijn, is het wel belangrijk dat de gemeente sport als een kerntaak ziet en we zo onze werking daarop kunnen afstellen. Ik denk dat we meer zullen inspelen op tendensen en meer met externe partners zullen werken omdat dat ook de snelheid van uitvoering verhoogt. Uiteraard speelt ook de lokale context van beperkte personeelsinzet daarin een rol. De jongste jaren zagen we de opkomst van de niet-georganiseer-
SPORTBELEID // 31 de sporter. We vroegen onze drie sportfunctionarissen of er in hun gemeente een voorbeeld is van een groepje mensen (geen echte club) dat zij ondersteunen om te sporten? Voorlopig is het zo dat we de gebruikers van bijvoorbeeld de Finse piste minder goed kennen, vertelt Peter. We hebben twee Finse pistes en ook enkele loopomlopen zodat iedereen dicht bij huis kan lopen. In onze lessenreeksen trachten we ook via deze voorzieningen mensen aan het sporten te krijgen. Na afloop van zo n lessenreeks is de doorstroom naar reguliere sportclubs nog altijd de bedoeling. In de mate van het mogelijke uiteraard. Want je ziet dat die sportclubs nog altijd fel gefocust zijn op het competitieve. Dat maakt de stap van een lessenreeks naar lidmaatschap soms groot. We zijn er dan ook voorstander van om het recreatieve luik in sportclubs een belangrijker plaats te geven. In Dendermonde zijn ze eind vorige legislatuur duidelijk de kaart beginnen trekken van G-sport en Buurtsport. We hebben een iemand die een halve dag per week G-sport voor ons opvolgt en ook een aantal activiteiten opstart voor G-sporters. En een andere halve dag wordt besteed aan Buurtsport. Dan worden er voor de jongeren sportactiviteiten georganiseerd in de verschillende buurten, verduidelijkt Greet. Ondertussen zijn we daar drie á vier jaar mee bezig en dat werpt zijn vruchten af. In Menen werd een samenwerking opgezet met een partner om te werken rond kansengroepen. Wij hebben enkele geocache-toestellen aangekocht en het uitleensysteem is door onze partnerorganisatie uitgewerkt. We hebben hiervoor samengewerkt met Eigen Woonst, een sociaal project voor mensen die begeleid zelfstandig gaan wonen. Afbrokkelende muren Onze millennials hebben nu al enkele jaren ervaring op de sportdienst. In de twee slotvragen vragen we hen om hun professionele begindagen te vergelijken met nu. Eerst willen we graag weten of er zaken zijn die moeilijker zijn geworden tegenover de eerste jaren op de sportdienst. Sowieso is er de jongste jaren wel wat extra administratie bijgekomen. Maar vooral de budgettaire context is er moeilijker op geworden. Bij ons staat nu alles meer op eigen budget, terwijl dat vroeger algemeen stond. Elke post moet toegewezen worden aan een dienst, waardoor alles wel complexer geworden is, aldus Katrien. Procedures van aankoop verschoven de voorbije jaren naar de financiële dienst maar nu begint dat terug onze kant uit te komen. Daaraan voel je dat we meer vertrouwen krijgen Peter Van Baelen Greet in Dendermonde haalt ook de budgettaire context aan. Wat er deze legislatuur zeker veranderd is, is dat we met besparingen om het hoofd geslagen worden. Alle budgetten moeten ook meer en meer verantwoord worden. Op zich is dat uiteraard niet slecht, maar er kruipt wel veel meer tijd in. Het wordt veel arbeidsintensiever. Soms ben je twee dagen bezig om een dossier uit te werken waarvan je weet dat het toch zal goedgekeurd worden. Peter uit Overpelt komt ook op het financiële terug, maar opent digitaal. De toename in aantal computerprogramma s die we moeten gebruiken, maakt het wel complex. De boekhouding heeft een programma, voor reservaties gebruiken we dan weer iets anders. Daarnaast is er nog een documentenbeheerssysteem. Soms moeten die programma s ook
SPORTBELEID // 33 Wat heel belangrijk is en blijft, is het delen van kennis en informatie met collega s. Gedragenheid van verschillende gemeenten helpt als je dossiers moet overbrengen naar het college Greet Van Erdeghem gekoppeld worden. Ook procedures van aankoop mochten we vroeger grotendeels zelf doen. Nadien is dat verschoven naar de financiële dienst van de gemeente, maar nu begint dat stilaan terug onze kant uit te komen. Daaraan voel je dat we ook weer meer vertrouwen krijgen. Uiteraard zijn er ook heel wat zaken die beter en vlotter lopen dan toen ze hun debuut maakten op de sportdienst. Dan denk ik vooral aan de inschrijvingen voor sportkampen die tegenwoordig ook digitaal kunnen, met online betaalmogelijkheden en automatische bevestiging van inschrijving. Dat is echt heel erg veranderd de jongste jaren, aldus Peter. Voor ik hier werkte, werd er nog enkel met papier gewerkt en moest je dat zo snel mogelijk invullen om een plaats te hebben. Nu verloopt dat een pak gestructureerder met een mooi startuur op een doenbare datum. Uiteraard blijft het nog altijd mogelijk om in te schrijven aan de balie voor mensen die geen internet hebben. Met dat inschrijfsysteem zijn wij eigenlijk de voorloper voor andere diensten. Nu bundelen we ook meer en meer de krachten in dergelijke zaken. Tegenover mijn beginjaren zie je ook dat onder andere door dergelijke zaken de muurtjes tussen diensten afbrokkelen en dat we meer en meer openstaan om van elkaar te leren. Ik bekijk het algemeen nogal optimistisch, ik vrees niet dat sport moet vrezen voor zijn bestaan(smiddelen). Bij veel sportdiensten zat de schrik er goed in voor deze inkanteling, maar dat valt allemaal wel mee vind ik. Door de verandering van communicatiemiddelen slagen we er de jongste jaren in beter en meer te communiceren, zegt Katrien. We slagen er beter in om onze doelgroepen te bereiken. En over het algemeen denk ik dat we efficiënter werken. Dingen worden meer in vraag gesteld, waardoor je toch op zoek gaat naar alternatieven om de zaken te organiseren. Ook Greet in Dendermonde haalt communicatie aan. Zowel voor interne als externe communicatie is er een duidelijke positieve evolutie geweest, besluit ze. Dat heeft vooral te maken met de informatiedienst van de gemeente die heel goed is geëvolueerd en die heel duidelijke richtlijnen heeft uitgezet. Vroeger werkte elke dienst wat communicatie betreft eigen richtlijnen uit, maar nu is dat overkoepelend geregeld. Wat heel belangrijk is en blijft, is het delen van kennis en informatie met collega s. We zitten met 16 gemeenten in de burensportdienst Schelde- Durme. Als er vragen zijn, wordt de mailinglijst snel bovengehaald. Ook het ISBForum en ISB-activiteiten zijn zeer handig voor contact en uitwisseling met collega s. Zo heb je snel een gedragenheid van verschillende gemeenten en dat helpt zeker als je dossiers moet overbrengen naar het college. // KENN ANK i n f o r m e r e n d i n s p i r e r e n d Meer lezen over dit onderwerp? Zoek in de ISB-Kennisbank met de trefwoorden REGIONAAL EN LOKAAL SPORTBELEID, TRENDS