November 2014 Nieuwsbrief nr 1

Vergelijkbare documenten
November 2014 Nieuwsbrief nr 1

Cyclus Sessie 1 23/10/2014

Wilt u uw elektriciteitsfactuur te verminderen?

Voorstelling vlootscan: total cost of ownership (TCO) van groene bedrijfswagens Alternatieve aandrijvingen als gefundeerde vooruitgang

Bewonerservaringen bij doorgedreven renovatie: input voor bedrijfsmodellen. Erwin Mlecnik, TU Delft i.s.m. PHP Ad Straub, TU Delft

LOKALE KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

EPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4

Procedure voor de selectie van adviseurs

Cyclus sessie 1 14/10/2014

Lessen uit Europa. Een stimulans voor energieprestatiecontracten. Marijke Menkveld, ECN Beleidsstudies Utrecht. 12 Februari 2014

De MKB Energy Check Up. VNO-NCW Midden & CCS Energieadvies

Impact maatschappelijke rol van Eandis op nettarieven

Energie Prestatie Contracten Standaardisatie proces en documentatie Lessen uit Europa

nzeb markt Nederland

ENERGiE BOEKHOUDING. Empowered by KU Leuven, VITO, imec & UHasselt

Procedure voor de selectie van installateurs

STEAM-UP Stand van Zaken

Veelgestelde vragen in EPC-projecten

Consumentenvertrouwen door kwaliteitsborging

Via diverse kanalen steun voor energiebesparende investeringen: via netbeheerders, overheidsinstanties, en via de federale belastingsaftrek.

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013

3. Hoeveel tankstations in Vlaanderen beschikken thans over een vergunning voor CNG-levering? Graag een overzicht per provincie.

Duurzame mobiliteit vandaag Kristof Corthout Product Manager Sustainable Mobility

Promotie van milieuvriendelijke koeling in Vlaanderen

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Problematiek van F-gassen en opportuniteiten voor natuurlijke koelmiddelen

Agenda VREG VLAAMSE REGULATOR VAN DE ELEKTRICITEITS- EN GASMARKT P 1

Naar een integraal aanbod van bijna-energieneutrale (BEN) renovaties van eengezinswoningen in België

EEN ELEKTRISCHE WAG E N? D E P R O S,

Inleiding. Voor bedrijven. Inleiding. Voor bedrijven. Voor bedrijven. Financiële stimulansen voor bedrijven en lokale overheden

Mijn bedrijf en mijn energie

De auto van de toekomst is voor vandaag

IEE/12/046/SI

Lerend Netwerk Energie Efficiëntie (STEEEP) Uw energiefactuur ontleed

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Steunmaatregelen voor geothermische investeringen in het Vlaamse Gewest

Wanneer toont uw bedrijf zijn ware aard?

Meer besparen op je energiefactuur betekent meer geld voor leuke dingen

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

De Overheden zetten massaal in op energie-efficiëntie bij bedrijven

België dieselland? Automania.be. Hybride en elektrische voertuigen integreren in bedrijfsvloten rendeert

SPP TENDER MODEL. Inkoop groene elektriciteit. Afkomstig van additionele, lokale bronnen. kale bronnen

Leverbare 6.2 PPT-presentatie. RenoValue. Drijvende krachten voor verandering: Versterking van de rol van taxateurs binnen de markttransitie

Bijlage bij persbericht Hoe presteren gemeenten op klimaatvlak?

Beheer uw verlichtingsproject in alle rust

Een lagere energiefactuur? Wij helpen u!

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

Zonnepanelen steeds rendabel. In een notendop

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

'Een financieel product met een groene saus of een groen product met een financiële saus?'

Seminarie energie. 26 september 2013

Energie efficiëntie: een totaalpakket

De energiescan. Infoavond Burgemeesterconvenant Liedekerke, 19 mei 2015

Steunmaatregelen voor milieu- en energiebewust ondernemen

Rekentool traditioneel versus alternatief

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Met de betrachting de vergroeningseffecten van de hervormde BIV te monitoren, wens ik volgende vragen te stellen.

De SLIMME KEUZE voor

Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort

Reductie doelstellingen (B: Reductie)

BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN

nr. 455 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 3 april 2018 aan PHILIPPE MUYTERS Ecologiepremie+ - Aanvragen 2017

Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Steunmaatregelen voor energie-investeringen (REG, HEB, WKK) in Vlaanderen

Welkom Elektrische voertuigen 6 juli 2011

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

Schakel over op slim energiegebruik!

energieprestatiecertificaat

25/03/2013. Overzicht

Duurzame mobiliteit op maat

Voortgangsrapportage CO2-emissiereductie.

NOW! LED NOW! Licht, dat zich vanzelf betaalt. vergoeding

NIEUWSBRIEF WOONWINKEL REGIO TIELT

Project ESCO Service Center / Servicepunt Duurzame Energie Onderwerp Plan van aanpak verduurzaming Datum 19 juni 2013 Status [Status]

1. Klantnummer Indien u contact opneemt met Luminus, gelieve dit nummer steeds bij de hand te houden. Zo kunnen wij u snel verder helpen.

energieprestatiecertificaat

Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2):

Position Paper Contact Datum Omschrijving

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur.

nr. 102 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 21 december 2016 aan BART TOMMELEIN Vergroening wagenpark - Stand van zaken

energieprestatiecertificaat

Bevraging : Rationeel energiegebruik bij bedrijven

op de in eerste lezing door de commissie aangenomen artikelen van het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake energie

Energiemanagement actieplan CO2-Prestatieladder

TOTAL COST OF USE DOORLICHTING VAN UW KOSTEN

Wetgeving en beleid rond koelmiddelproblematiek

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

energieprestatiecertificaat

Distributienettarieven 20/12/2016

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

energieprestatiecertificaat

Koudeproductie. Verbod op het gebruik van koelmiddelen die de ozonlaag afbreken = Euthanasie of anesthesie?

Alternatieve brandstoffen en aandrijvingen

Hoe komt de energieprijs tot stand en welke mogelijkheden zijn er om hierop te besparen? Fanny Schoevaerts

Fiscale en ecologische berekeningsmethode van de leaseprijs

3.C.1 Communicatieplan CO2-reductiesysteem

Actieplan Energie Efficiëntie Projectoproep 2018 Energiebeleidsverklaring

Transcriptie:

Van: Ruymen Sigrid Verzonden: vrijdag 28 november 2014 15:12 Aan: 'vanessa@beeckmanspices.be'; 'william@beeckmanspices.be'; 'geert.lindemans@lindemans.be'; 'Philippe@straetmans.be'; 'philippe@oudpapiermichel.be'; 'Johan@lancereurope.com'; 'christophe.engels@intercub.be'; 'regna.andries@demensen.be'; 'y.desmet@isoltechnics.be'; 'Stijn.GOELEN@AirLiquide.com'; 'christina.hermans@miele.be'; 'dieter.verbelen@man.eu'; 'bert.deroover@komatsu.eu'; 'Michel.Boeckstyns@care-carrosserie.be'; 'Dirk.Claes@palmbreweries.com'; 'frank.balduck@rodenbach.be'; 'Biesemans_Marc_M@cat.com' CC: Heyvaert Els Onderwerp: STEEEP Niewsbrief / november 2014 Urgentie: Hoog November 2014 Nieuwsbrief nr 1 www.steeep.eu Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Woensdag 10 December, 9:00 12:30 9u00: onthaal 9u15: Uw energiefactuur ontleed (door Mia Van Daele, Electrabel) 10u15: pauze 10u30: Hoe beginnen met energiezorg? (door Dirk Van den Broecke) 12u00: Overzicht van subsidies voor energiebesparende maatregelen 12u30: Afsluiten met een broodje Ontmoet andere STEEEP-deelnemers via LinkedIn! In kader van het STEEEP-project werd een Online Energie-club opgericht waar àlle deelnemende bedrijven vanuit heel Europa elkaar kunnen ontmoeten en tips uitwisselen. Word lid van de Online Energy Club! Bent u voorbereid op een stroomonderbreking? Stroombevoorrading is de laatste weken niet uit het nieuws weg te denken. Allerlei doemscenario s, sensationele berichten en al dan niet realistische oplossingen wisselen elkaar af. Voka en de andere werkgeversorganisaties willen de ondernemers die hinder dreigen te ondervinden zo goed mogelijk informeren. Op onze Voka-website vindt u alle informatie die u nodig heeft om zich voor te bereiden. Is uw stookinstallaties klaar voor de winter? Een goed onderhouden stookinstallatie verbruikt minder! Zorg dus dat uw stookinstallatie in optimale vorm aan de winter kan beginnen. Wist u trouwens dat een regelmatig onderhoud verplicht is? Sinds 2007 zijn er wettelijke verplichtingen omtrent het nazicht en het onderhoud van stookinstallaties (verwarmingsinstallaties). Alle centrale stookinstallaties gevoed met gasvormige en/of vloeibare brandstof met een nominaal vermogen gelijk aan of hoger dan 20kW en alle centrale stookinstallaties gevoed met vaste brandstof moeten bij eerste

indienststelling een keuring ondergaan. Daarenboven moeten bestaande installaties regelmatig onderhouden worden. Lees meer Next Edition: Januari 2015 Feedback or comments? Contact: els.heyvaert@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

Van: Heyvaert Els Verzonden: maandag 20 april 2015 11:52 CC: Ruymen Sigrid Onderwerp: STEEEP Niewsbrief / april 2015 www.steeep.eu April 2015 Nieuwsbrief nr 3 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Woensdag 27 mei, 13:00 16:30 In deze sessie zoomen we in op energiebesparing in de praktijk: besparen op verwarming, perslucht, motoren, isolatie en relighting Programma: Praktische tips voor energiebesparing door Dirk Van den Broecke Stand van zaken Energy Management Plan Noteer ook alvast donderdag 17 september van 9u30 tot 14u in uw agenda. Voor die sessie zijn we te gast bij Brouwerij Lindemans. We verwachten dan dat elke Geef je mening over STEEEP! Graag kennen we jullie mening over het Lerend Netwerk Energie-efficiëntie (STEEEP). Zouden jullie 5 minuutjes tijd willen nemen om onze tevredenheidsenquête in te vullen? Alvast bedankt! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Bijkomend vragen we diegenen die hun energy management plan nog niet hebben doorgestuurd om daar toch even werk van te maken. Ontvang steun voor energiebesparende verlichtingsrenovatie! Verlichting is met 10 tot 50% nog steeds een belangrijke elektriciteitskost in veel kmo s waar via renovatie nog veel op kan bespaard worden. Voor verlichtingsrenovatie zijn er 3 steunmaatregelen voor handen die gecumuleerd kunnen worden naargelang de uit te voeren investeringen:

deelnemer kort zijn energy management plan voorstelt. * Ecologiepremie plus * REG-premie 2015 Relighting * Verhoogde investeringsaftrek Alle info vind je via deze link Next Edition: Mei 2015 Feedback or comments? Contact: els.heyvaert@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

www.steeep.eu Juni 2015 Nieuwsbrief nr 4 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier!

Volgende sessie Donderdag 17 september, 9:30 14:00, Brouwerij Lindemans ( Vlezenbeek) Interactieve sessie, waarbij alle deelnemers hun energieacties voorstellen, hun positieve ervaringen delen, maar ook aangeven waar het moeilijk loopt. Na de broodjeslunch stelt gastheer Geert Lindemans, tijdens een rondleiding de duurzame maatregelen voor die hij toepast binnen zijn bedrijf. sessie december Noteer ook alvast dinsdag 1 december vanaf 12u in uw agenda voor een boeiende namiddag rond het thema verlichting. Waarschijnlijk zijn we dan te gast bij Carbomat (Halle). Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Of door uw verbruiken rechtstreeks naar Sigrid of Els te bezorgen. Hoog tijd voor meer duurzame mobiliteit De toekomst is aan auto s die rijden op cng ( compressed natural gas), elektriciteit of waterstof ( brandstofcel). Die zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook financieel aantrekkelijk voor ondernemingen. 75% van onze verplaatsingen gebeurt vandaag met de auto. In de toekomst zullen we met zijn allen meer gebruik moeten maken van het openbaar vervoer. Voor een deel van onze verplaatsingen zullen we blijvend aangewezen zijn op de wagen. Daarbij moeten we meer dan ooit inzetten op milieuvriende-lijke voertuigen. Alleen zo kunnen we de uitstoot van CO2, NOx en fijn stof verminderen Durf! Vandaag heerst er echter nog te veel koudwatervrees om de nieuwe technologieën een kans te geven. We moeten met zijn allen durven investeren in elektrische en aardgaswagens. Er is al een mooi aanbod aan aardgaswagens en de tankinfrastructuur breidt ook jaarlijks uit. Daarnaast verbetert de technologie van de elektrische batterij voortdurend, en zal deze tegen 2020 dubbel zo goed zijn als vandaag, waardoor de autonomie van de elektrische wagen ook groeit. Sinds deze week is trouwens ook de eerste waterstofwagen beschikbaar in België ( Hyundai). Groen rijden loont Indien u de Total Cost of Ownership ( TCO = aankoop + gebruikskosten) van een wagen over zijn ganse levenscyclus bekijkt, loont het de moeite om over te schakelen. De TCO van aardgaswagens is nu al positief, vooral omdat aardgas aan de pomp minstens 20% goedkoper is dan de traditionele brandstoffen. Voor kleine elektrische wagens is het voorlopig moeilijk om een TCO te vinden die concurrentieel is met diesel- of benzinewagens. In het segment van de gezins- en luxewagens zit de TCO echter wél goed. Synergie tussen elektriciteit en aardgas In een groen wagenpark kunnen elektrische en aardgaswagens complementair ingezet worden. De elektrische wagen leent zich perfect voor korte afstanden. CNG-wagens richten zich veeleer tot langere afstanden. Laadpunten en tankstations België telt vandaag 54 openbare cng-tankstations. De bedoeling is om tegen 2025 10% van de bestaande tankstations uit te rusten met een CNGinfrastructuur. Vandaag telt België meer dan 500 publieke elektrische laadpunten. Tegen 2020 moeten dat er volgens Europa ruim 20.000 zijn. Er is dus nog wat werk aan de winkel. Ook wat betreft waterstoftankfaciliteiten is er goed nieuws: het eerste openbare waterstoftankstation opent begin volgend jaar in Zaventem. Bijkomende tankstations zouden snel moeten volgen. Meer info?

Bijkomend vragen we diegenen die hun energy management plan nog niet hebben doorgestuurd om daar toch werk van te maken voor 31/08. - Bereken de TCO van uw huidige bedrijfsvloot en bekijk de duurzame alternatieven vlootscan ( Beta-versie!) - Overzicht beschikbare aardgaswagens en tankinfrastructuur http://www.ngva.be/nl - Publieke elektrische laadpunten voor wagens www.oplaadpunten.org - Alles over het gebruik van waterstof www.waterstofnet.eu - Verslag van de meest recente GreenTestDrive@lunch mét interessante presentaties en praktijkgetuigenis

Volgende nieuwsbrief is voorzien september 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via els.heyvaert@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

www.steeep.eu November 2014 Nieuwsbrief nr 1 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Ontmoet andere STEEEP-deelnemers via LinkedIn! Maandag 8 December, 13:00 16:30 13u00: onthaal met een broodje 13u15: Uw energiefactuur ontleedt (door Mia Van Daele, Electrabel) 14u15: pauze 14u30: Hoe beginnen met energiezorg? (door Dirk Van den Broecke) 16u00: Overzicht van subsidies voor energiebesparende maatregelen 16u30: Einde In kader van het STEEEP-project werd een Online Energie-club opgericht waar àlle deelnemende bedrijven vanuit heel Europa elkaar kunnen ontmoeten en tips uitwisselen. Wordt lid van de Online Energy Club! Bent u voorbereid op een stroomonderbreking? Stroombevoorrading is de laatste weken niet uit het nieuws weg te denken. Allerlei doemscenario s, sensationele berichten en al dan niet realistische oplossingen wisselen elkaar af. Voka en de andere werkgeversorganisaties willen de ondernemers die hinder dreigen te ondervinden zo goed mogelijk informeren. Op onze Voka-website vindt u alle informatie die u nodig heeft om zich voor de bereiden. Tevens organiseren we een workshop Risico-analyse en preventieplan bij (on)verwachte stroomonderbrekingen op woensdag 3/12. Is uw stookinstallaties klaar voor de winter? Een goed onderhouden stookinstallatie verbruikt minder! Zorg dus dat uw stookinstallatie in optimale vorm aan de winter kan beginnen. Wist u trouwens dat een regelmatig onderhoud verplicht is? Sinds 2007 zijn er wettelijke verplichtingen omtrent het nazicht en het onderhoud van stookinstallaties (verwarmingsinstallaties). Alle centrale stookinstallaties gevoed met gasvormige en/of vloeibare brandstof met een nominaal vermogen gelijk aan of hoger dan 20kW en alle centrale stookinstallaties gevoed met vaste brandstof moeten bij eerste indienststelling een keuring ondergaan. Daarenboven moeten bestaande installaties regelmatig onderhouden worden. Lees meer Next Edition: Januari 2015

Feedback or comments? Contact: an.maes@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

For the best experience, open this PDF portfolio in Acrobat X or Adobe Reader X, or later. Get Adobe Reader Now!

From: Maes An [mailto:an.maes@voka.be] Sent: donderdag 16 april 2015 15:48 To: Bart.degeest@add.be; davy.verwimp@vanavondt.net.bmw.be; bart.strouven@cibo.be; yves.de.glas@ddg.be; werner.decremer@carmi.be; dirk.de.keukeleere@ennovation.be; kris.baeckelandt@be.pvmgrp.com; Stijn.Vanden.Eynde@be.pvmgrp.com; jan.rummens@jennes.be; m.vanderdonckt@gceurope.com; walter.opdebeeck@igo-leuven.be; herman.maekelberg@igo.be; johan.engelen@sesvanderhave.com; peter.mercken@skf.com; geert.allard@sortbat.be; kristof.schrijvers@toxikon.be; jan.wuyts@unata.be Cc: Depraetere Kristien Subject: STEEEP Niewsbrief / april 2015 www.steeep.eu April 2015 Nieuwsbrief nr 3 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Dinsdag 12 mei, 13:00 16:30 In deze sessie zoomen we in op energiebesparing in de praktijk: besparen op verwarming, perslucht, motoren, isolatie en relighting Programma: Praktische tips voor energiebesparing door Dirk Van den Broecke Stand van zaken Energy Management Plan Vragenronde Geef je mening over STEEEP! Graag kennen we jullie mening over het Lerend Netwerk Energie-efficiëntie (STEEEP). Zouden jullie 5 minuutjes tijd willen nemen om onze tevredenheidsenquête in te vullen? Alvast bedankt! Registratie energieverbruik Graag herinneren we jullie aan de (2-)maandelijkse registratie van uw energieverbruik. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgen. http://www.steeep.eu/stp Ontvang steun voor energiebesparende verlichtingsrenovatie! Verlichting is met 10 tot 50% nog steeds een belangrijke elektriciteitskost in veel kmo s waar via renovatie nog veel op kan bespaard worden. Voor verlichtingsrenovatie zijn er 3 steunmaatregelen voor handen die gecumuleerd kunnen worden naargelang de uit te voeren investeringen: * Ecologiepremie plus * REG-premie 2015 Relighting

* Verhoogde investeringsaftrek Alle info vind je via deze link Next Edition: Mei 2015 Feedback or comments? Contact: an.maes@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

From: Depraetere Kristien [mailto:kristien.depraetere@voka.be] Sent: maandag 29 juni 2015 9:13 Cc: 'Bart.degeest@add.be'; 'bart.strouven@cibo.be'; 'yves.de.glas@ddg.be'; 'werner.decremer@carmi.be'; 'dirk.de.keukeleere@ennovation.be'; 'kris.baeckelandt@be.pvmgrp.com'; 'Stijn.Vanden.Eynde@be.pvmgrp.com'; 'jan.rummens@jennes.be'; 'm.vanderdonckt@gceurope.com'; 'walter.opdebeeck@igo-leuven.be'; 'herman.maekelberg@igo.be'; 'johan.engelen@sesvanderhave.com'; 'peter.mercken@skf.com'; 'geert.allard@sortbat.be'; 'kristof.schrijvers@toxikon.be'; Veerle Geeraerts Subject: STEEEP Niewsbrief / juni 2015 www.steeep.eu Juni 2015 Nieuwsbrief nr 4 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier!

Volgende sessie Dinsdag 15 september, 13u30-16u30, Kamer van Koophandel, Leuven Interactieve sessie, waarbij alle deelnemers hun energieacties voorstellen, hun positieve ervaringen delen, maar ook aangeven waar het moeilijk loopt. We starten met een broodjeslunch. sessie december Noteer ook alvast dinsdag 24 november vanaf 13u in uw agenda voor een boeiende namiddag rond het thema verlichting. We zijn dan te gast bij Havells Sylvania Lighting Belgium (Tienen) Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Of door uw verbruiken rechtstreeks naar Sigrid of Els te bezorgen. Hoog tijd voor meer duurzame mobiliteit De toekomst is aan auto s die rijden op cng ( compressed natural gas), elektriciteit of waterstof ( brandstofcel). Die zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook financieel aantrekkelijk voor ondernemingen. 75% van onze verplaatsingen gebeurt vandaag met de auto. In de toekomst zullen we met zijn allen meer gebruik moeten maken van het openbaar vervoer. Voor een deel van onze verplaatsingen zullen we blijvend aangewezen zijn op de wagen. Daarbij moeten we meer dan ooit inzetten op milieuvriende-lijke voertuigen. Alleen zo kunnen we de uitstoot van CO2, NOx en fijn stof verminderen Durf! Vandaag heerst er echter nog te veel koudwatervrees om de nieuwe technologieën een kans te geven. We moeten met zijn allen durven investeren in elektrische en aardgaswagens. Er is al een mooi aanbod aan aardgaswagens en de tankinfrastructuur breidt ook jaarlijks uit. Daarnaast verbetert de technologie van de elektrische batterij voortdurend, en zal deze tegen 2020 dubbel zo goed zijn als vandaag, waardoor de autonomie van de elektrische wagen ook groeit. Sinds deze week is trouwens ook de eerste waterstofwagen beschikbaar in België ( Hyundai). Groen rijden loont Indien u de Total Cost of Ownership ( TCO = aankoop + gebruikskosten) van een wagen over zijn ganse levenscyclus bekijkt, loont het de moeite om over te schakelen. De TCO van aardgaswagens is nu al positief, vooral omdat aardgas aan de pomp minstens 20% goedkoper is dan de traditionele brandstoffen. Voor kleine elektrische wagens is het voorlopig moeilijk om een TCO te vinden die concurrentieel is met diesel- of benzinewagens. In het segment van de gezins- en luxewagens zit de TCO echter wél goed. Synergie tussen elektriciteit en aardgas In een groen wagenpark kunnen elektrische en aardgaswagens complementair ingezet worden. De elektrische wagen leent zich perfect voor korte afstanden. CNG-wagens richten zich veeleer tot langere afstanden. Laadpunten en tankstations België telt vandaag 54 openbare cng-tankstations. De bedoeling is om tegen 2025 10% van de bestaande tankstations uit te rusten met een CNGinfrastructuur. Vandaag telt België meer dan 500 publieke elektrische laadpunten. Tegen 2020 moeten dat er volgens Europa ruim 20.000 zijn. Er is dus nog wat werk aan de winkel. Ook wat betreft waterstoftankfaciliteiten is er goed nieuws: het eerste openbare waterstoftankstation opent begin volgend jaar in Zaventem. Bijkomende tankstations zouden snel moeten volgen. Meer info?

Bijkomend vragen we diegenen die hun energy management plan nog niet hebben doorgestuurd om daar toch werk van te maken voor 31/08. - Bereken de TCO van uw huidige bedrijfsvloot en bekijk de duurzame alternatieven vlootscan ( Beta-versie!) - Overzicht beschikbare aardgaswagens en tankinfrastructuur http://www.ngva.be/nl - Publieke elektrische laadpunten voor wagens www.oplaadpunten.org - Alles over het gebruik van waterstof www.waterstofnet.eu - Verslag van de meest recente GreenTestDrive@lunch mét interessante presentaties en praktijkgetuigenis

Volgende nieuwsbrief is voorzien september 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: vrijdag 28 november 2014 11:27 Onderwerp: STEEEP Niewsbrief / november 2014 Urgentie: Hoog www.steeep.eu November 2014 Nieuwsbrief nr 1 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Vrijdag 5 December, 9:00 12:30 9u00: onthaal 9u15: Uw energiefactuur ontleed (door Mia Van Daele, Electrabel) Ontmoet andere STEEEP-deelnemers via LinkedIn! In kader van het STEEEP-project werd een Online Energie-club opgericht waar àlle deelnemende bedrijven vanuit heel Europa elkaar kunnen ontmoeten en tips uitwisselen. Wordt lid van de Online Energy Club! Bent u voorbereid op een stroomonderbreking? 1

10u15: pauze 10u30: Hoe beginnen met energiezorg? (door Dirk Van den Broecke) 12u00: Overzicht van subsidies voor energiebesparende maatregelen 12u30: Einde Stroombevoorrading is de laatste weken niet uit het nieuws weg te denken. Allerlei doemscenario s, sensationele berichten en al dan niet realistische oplossingen wisselen elkaar af. Voka en de andere werkgeversorganisaties willen de ondernemers die hinder dreigen te ondervinden zo goed mogelijk informeren. Op onze Voka-website vindt u alle informatie die u nodig heeft om zich voor de bereiden. Tevens organiseren we een workshop Risico-analyse en preventieplan bij (on)verwachte stroomonderbrekingen op woensdag 3/12. Is uw stookinstallaties klaar voor de winter? Een goed onderhouden stookinstallatie verbruikt minder! Zorg dus dat uw stookinstallatie in optimale vorm aan de winter kan beginnen. Wist u trouwens dat een regelmatig onderhoud verplicht is? Sinds 2007 zijn er wettelijke verplichtingen omtrent het nazicht en het onderhoud van stookinstallaties (verwarmingsinstallaties). Alle centrale stookinstallaties gevoed met gasvormige en/of vloeibare brandstof met een nominaal vermogen gelijk aan of hoger dan 20kW en alle centrale stookinstallaties gevoed met vaste brandstof moeten bij eerste indienststelling een keuring ondergaan. Daarenboven moeten bestaande installaties regelmatig onderhouden worden. Lees meer Op donderdag 4/12 organiseren we een seminarie Keurings- en onderhoudsverplichtingen. Schrijf je hier in. Next Edition: Januari 2015 Feedback or comments? Contact: katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 2

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: vrijdag 30 januari 2015 14:23 Onderwerp: STEEEP Niewsbrief / januari 2015 www.steeep.eu Januari 2015 Nieuwsbrief nr 2 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Vrijdag 20 maart, 9:00 12:30 Thema: Perslucht Programma: Energiezuinige persluchtproductie (Atlas Copco) Energiezuinig persluchtgebruik (SMC Pneumatics) Lekdetectie op industriële persluchtinstallaties (SDT International) Praktijkvoorbeeld Voldoet uw koelinstallatie al aan de nieuwe wetgeving? Europa voorziet een nieuwe regelgeving in het gebruik van ozonlaag afbrekende stoffen en gefluoreerde broeikasgassen in koeltoepassingen. Het gebruik van CFK s is al sinds 2009 volledig verboden. Sinds 1.1.2015 is ook het bijvullen van HCFK s (R-22) verboden. Het nieuwe beleid volgt twee sporen. Men wil het gebruik van milieuvriendelijke alternatieven stimuleren en indien een koelmiddel toch noodzakelijk is, wil men de emissies ervan reduceren. De regelgeving viseert twee categoriën van koelinstallaties: Ozonafbrekende stoffen (HCFK s) als koelmiddel (bv. R-22) Gefluoreerde broeikasgassen (HFK s) (bv. R-134a, R404A, ) Tot 1.1.2015 was het gebruik van gerecycleerde HCFK s nog toegestaan. Dit vervalt nu volledig. Het bijvullen van dergelijke installaties is dus verboden. Wat verandert er nu precies voor uw installatie? Afhankelijk van de koelmiddelinhoud van uw installatie Lees meer Ontmoet andere STEEEP-deelnemers via LinkedIn! In kader van het STEEEP-project werd een Online Energie-club opgericht waar àlle deelnemende bedrijven vanuit heel Europa elkaar kunnen ontmoeten en tips uitwisselen. Wordt lid van de Online Energy Club! 1

Next Edition: Maart 2015 Feedback or comments? Contact: Katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 2

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: vrijdag 17 april 2015 9:12 Onderwerp: FW: STEEEP Niewsbrief / april 2015 www.steeep.eu April 2015 Nieuwsbrief nr 3 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier! Volgende sessie Donderdag 28 mei, 13:30 16:30 In deze sessie zoomen we in op energiebesparing in de praktijk: besparen op verwarming, perslucht, motoren, isolatie en relighting Programma: Praktische tips voor energiebesparing door Dirk Van den Broecke Geef je mening over STEEEP! Graag kennen we jullie mening over het Lerend Netwerk Energieefficiëntie (STEEEP). Zouden jullie 5 minuutjes tijd willen nemen om onze tevredenheidsenquête in te vullen? Alvast bedankt! Registratie energieverbruik Graag herinneren we jullie aan de (2 )maandelijkse registratie van uw energieverbruik. Dit kan via de STEEEP website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgen. http://www.steeep.eu/stp Stand van zaken Energy Management Plan Vragenronde Ontvang steun voor energiebesparende verlichtingsrenovatie! Verlichting is met 10 tot 50% nog steeds een belangrijke elektriciteitskost in veel kmo s waar via renovatie nog veel op kan bespaard worden. Voor verlichtingsrenovatie zijn er 3 steunmaatregelen voor handen die gecumuleerd kunnen worden afhankelijk van de uit te voeren investeringen: 1

* Ecologiepremie plus * REG-premie 2015 Relighting * Verhoogde investeringsaftrek Alle info vind je via deze link Next Edition: Mei 2015 Feedback or comments? Contact: katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 2

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: maandag 29 juni 2015 14:37 Onderwerp: STEEEP Niewsbrief / juni 2015 www.steeep.eu Juni 2015 Nieuwsbrief nr 4 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Volgende sessie Dinsdag 8 september, 13:00 16:30, Interactieve sessie, waarbij alle deelnemers hun energieacties voorstellen, hun positieve ervaringen delen, maar ook aangeven waar het moeilijk loopt. sessie december Noteer ook alvast donderdag 10 december vanaf 12u in uw agenda voor een boeiende namiddag rond het thema verlichting. Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Bijkomend vragen we diegenen die hun energy management plan nog niet hebben doorgestuurd om daar toch werk van te maken vóór Hoog tijd voor meer duurzame mobiliteit De toekomst is aan auto s die rijden op CNG ( compressed natural gas), elektriciteit of waterstof ( brandstofcel). Die zijn niet alleen beter voor het milieu, maar ook financieel aantrekkelijk voor ondernemingen. 75% van onze verplaatsingen gebeurt vandaag met de auto. In de toekomst zullen we met zijn allen meer gebruik moeten maken van het openbaar vervoer. Voor een deel van onze verplaatsingen zullen we blijvend aangewezen zijn op de wagen. Daarbij moeten we meer dan ooit inzetten op milieuvriendelijke voertuigen. Alleen zo kunnen we de uitstoot van CO 2, NO x en fijn stof verminderen Durf! Vandaag heerst er echter nog te veel koudwatervrees om de nieuwe technologieën een kans te geven. We moeten met zijn allen durven investeren in elektrische en aardgaswagens. Er is al een mooi aanbod aan aardgaswagens en de tankinfrastructuur breidt ook jaarlijks uit. Daarnaast verbetert de technologie van de elektrische batterij voortdurend, en zal deze tegen 2020 dubbel zo goed zijn als vandaag, waardoor de autonomie van de elektrische wagen ook groeit. Sinds deze week is trouwens ook de eerste waterstofwagen beschikbaar in België ( Hyundai). Groen rijden loont Indien u de Total Cost of Ownership ( TCO = aankoop + gebruikskosten) van een wagen over zijn ganse levenscyclus bekijkt, loont het de moeite om over te schakelen. De TCO van aardgaswagens is nu al positief, vooral omdat aardgas aan de pomp minstens 20% goedkoper is dan de traditionele brandstoffen. Voor kleine elektrische wagens is het voorlopig moeilijk om een TCO te vinden die concurrentieel is met diesel of benzinewagens. In het segment van de gezins en luxewagens zit de TCO echter wél goed. Synergie tussen elektriciteit en aardgas In een groen wagenpark kunnen elektrische en aardgaswagens complementair ingezet worden. De elektrische wagen leent zich perfect voor korte afstanden. CNG wagens richten zich veeleer tot langere afstanden. Laadpunten en tankstations België telt vandaag 54 openbare CNG tankstations. De bedoeling is om tegen 2025 10% van de bestaande tankstations uit te rusten met een CNGinfrastructuur. Vandaag telt België meer dan 500 publieke elektrische laadpunten. Tegen 2020 moeten dat er volgens Europa ruim 20.000 zijn. Er is dus nog wat werk aan de winkel. Ook wat betreft waterstoftankfaciliteiten is er goed nieuws: het eerste openbare waterstoftankstation opent begin volgend jaar in Zaventem. Bijkomende tankstations zouden snel moeten volgen. Meer info? 2

31/08. Bereken de TCO van uw huidige bedrijfsvloot en bekijk de duurzame alternatieven vlootscan ( Beta versie!) Overzicht beschikbare aardgaswagens en tankinfrastructuur http://www.ngva.be/nl Publieke elektrische laadpunten voor wagens www.oplaadpunten.org Alles over het gebruik van waterstof www.waterstofnet.eu Verslag van de meest recente GreenTestDrive@lunch mét interessante presentaties en praktijkgetuigenis 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien september 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4

From: Ruymen Sigrid [mailto:sigrid.ruymen@voka.be] Sent: maandag 28 september 2015 14:21 To: 'vanessa@beeckmanspices.be'; 'william@beeckmanspices.be'; 'geert.lindemans@lindemans.be'; 'philippe@oudpapiermichel.be'; 'Johan@lancereurope.com'; 'regna.andries@demensen.be'; 'y.desmet@isoltechnics.be'; 'Stijn.GOELEN@AirLiquide.com'; 'christina.hermans@miele.be'; 'dieter.verbelen@man.eu'; 'bert.deroover@komatsu.eu'; 'miguel.houthooft@care-carrosserie.be'; 'frank.balduck@rodenbach.be'; 'Biesemans_Marc_M@cat.com'; 'Valerie Theuwis (Valerie.Theuwis@palm.be)' Subject: STEEEP Niewsbrief /september 2015 www.steeep.eu September 2015 Nieuwsbrief nr 5 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier!

Internationaal jaar van het licht 2015 Als gevolg van de ontwikkeling en productie van de nieuwe lichtbronnen is de verlichtingssector volop in beweging. Verlichting omvat echter nog veel andere aspecten zoals visueel comfort, armatuurbouw, het verlichtingsontwerp, architectuur en interieur design, intelligente lichtsturing en daglichttoetreding. Bovendien moet ook de aandacht voor energieefficiënte oplossingen blijven bestaan. Volgende sessie Dinsdag 1 december, 13u00-16u30, Carbomat (Huizingen) Deze sessie gaat over het thema VERLICHTING. We krijgen een toelichting van Catherine Lootens (GroenLicht Vlaanderen) en een rondleiding bij Carbomat. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen aan Sigrid. (sigrid.ruymen@voka.be) Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik (enkel voor KMO s) 2015 is het Internationale jaar van het licht, hoog tijd dus om ook in uw onderneming de verlichting eens onder de loep te nemen! Waar vind ik info om mee aan de slag te gaan? Kom zeker je licht op steken op onze sessie van 1/12/2015 bij Carbomat! Daarnaast kan je ook terecht bij Het Laboratorium voor Lichttechnologie. Dit is een toonaangevend onafhankelijk onderzoeks- en adviescentrum. In de loop der jaren bouwden zij een omvangrijk meetlabo met diverse meetfaciliteiten en diepgaande expertise uit. Zowel kleine, middelgrote, als grote ondernemingen, alsook vakorganisaties en onderzoeksinstellingen kunnen beroep doen op hun expertise. Daarnaast bracht het Vlaams Energieagentschap een interessante brochure uit Energiezuinige verlichting voor KMO s. Financiële steun? Er is sinds 1 juli 2015 een nieuwe limitatieve technologieënlijst van de ecologiepremie. De nieuwe technologieënlijst is van toepassing op steunaanvragen ingediend vanaf 1 juli 2015. Onder de rubriek 'Energiebesparing' staan enkele licht-gerelateerde technieken en/of systemen vermeld. De steun is enkel bedoeld voor installaties in gebouwen die volgens de EPB regelgeving geen eisen op het vlak van verlichting opgelegd krijgen 100083 - actief en intelligent daglichtsysteem 201028 - daglichtbuis met hoogreflecterend oppervlak 200001 - geïntegreerd lichtregelsysteem met adresseerbare armaturen Lees verder Bronnen en meer info - GroenLicht Vlaanderen, www.groenlichtvlaanderen.be - Laboratorium voor lichttechnologie, www.lichttechnologie.be - Brochure Vlaams Energieagentschap: Energiezuinige verlichting voor KMO s - www.energiesparen.be Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp

Volgende nieuwsbrief is voorzien december 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via sigrid.ruymen@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

Veerle Geeraerts From: Depraetere Kristien <kristien.depraetere@voka.be> Sent: donderdag 10 december 2015 10:29 Subject: STEEEP - nieuwsbrief nr 6 -december 2015 Attachments: image004.jpg; image002.wmz www.steeep.eu December 2015 Nieuwsbrief nr 6 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Sessies voorjaar 2016 Hieronder vinden jullie reeds een overzicht van de geplande sessies voor het voorjaar 2016. Zo kunnen jullie deze data alvast vastleggen in julie agenda s. Meer info over de sessies volgt. * Donderdag 25/02/16, 13u30 16u30, Vilvoorde Thema: Verwarming en koeling * Donderdag 12/05/16, 13u30 16u30, Vilvoorde Thema: Sensibilisatie van medewerkers Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Groene stroom - elektriciteitsprijs De laatste dagen hebben jullie wellicht via de media opgevangen dat er vanaf 2016 een nieuwe heffing op de elektriciteitsrekening komt. Waarom zijn er de laatste jaren zoveel prijsstijgingen en bijkomende heffingen nodig op elektriciteit? In het verleden werd hernieuwbare stroomproductie via groene stroomcertificaten sterk gesubsidieerd. Ondertussen werden de subsidieregelingen aangepast, maar installaties die in het verleden werden geplaatst zullen ook de volgende jaren nog steeds groene stroomcertificaten blijven ontvangen, aangezien de subsidieregeling voor 10 tot 20 jaar gegarandeerd werd. Bovendien zijn er om de klimaatdoelstellingen te realiseren nog bijkomende hernieuwbare energie installaties nodig. Op dit ogenblik worden de kosten voor groene stroom en WKK aan de verbruikers doorgerekend via Leveranciersbijdrage (Quotumverplichting voor leveranciers ) Toeslag op distributietarief (Eandis) Eind 2014 was de schuld voor de groene stroomcertificaten opgelopen tot 1,7 miljard euro. De netbeheerders hebben een schuld opgebouwd van 850 mio euro, aangezien de kosten voor de groenestroomcertificaten door de beslissing van de Vlaamse regering om de distributietarieven te bevriezen niet konden worden doorgerekend aan de verbruikers. De saldi van 2008 2009 worden vanaf 1/1/2015 doorgerekend in het distributienettarief. De saldi van 2010 2014 zullen vanaf 2016 worden doorgerekend over een periode van 5 jaar door een stijging van de distributieprijs. Voka had gevraagd deze doorrekening te doen over een periode van 3 jaar om de verdere schuldopbouw en de daaraan gekoppelde kosten te beperken. Daarnaast is er ook een historisch overschot aan certificaten (eveneens 850 mio euro) en voorziet men een verdere jaarlijkse financieringslast van 1,2 miljard in 2015 stijgend tot 1,6 miljard in 2020 Het gaat hierbij om groene stroom certificaten voor zowel bestaande en nieuwe installaties. Minister Turtelboom heeft immers beslist dat Er niet geraakt wordt aan de 2020 doelstellingen, waarvoor nog nieuwe installaties nodig zijn De schulden uit het verleden tegen 2020 volledig ingelost worden Er geen nieuwe schulden gemaakt worden De recent goedgekeurde maatregelen voorzien in een verhoging van de quota voor leveranciers én een energieheffing per afnamepunt. De verhoging van de quota zal door leveranciers die zelf niet voldoende groene stroomproductie hebben (al dan niet volledig) doorgerekend worden aan de klanten. De energieheffing is een vast bedrag per aansluitingspunt en per jaar, 2

afhankelijk van de verbruiksschijf en moet per jaar voor 500 mio euro inkomsten zorgen Type verbruiker energiegebruik Beschermde klanten, actieve budgetmeter, actieve stroombegrenzer Totale heffing (euro/jaar) tot 5 MWh 100 5 MWh tot 10 MWh 130 10 MWh tot 20 MWh 290 20 MWh tot 50 MWh 770 50 MWh tot 100 MWh 1.300 100 MWh tot 500 MWh 1.850 500 MWh tot 1 GWh 2.600 1 GWh tot 5 GWh 6.500 5 GWh tot 20 GWh 16.000 20 GWh tot 50 GWh 30.000 50 GWh tot 100 GWh 75.000 100 GWh tot GWh 100.000 vanaf 250 GWh 120.000 25 Voka heeft gedurende de afgelopen maanden een aantal belangrijke aanpassingen kunnen bekomen Lagere quotum stijging Last op kleine industriële verbruikers lager dan oorspronkelijk voorzien Voor alle duidelijkheid, en in tegenstelling met sommige mediaberichten, betalen bedrijven ook hun deel van deze energieheffing, met uitzondering van de bedrijven aangesloten op het Elia transportnet. Vlaanderen kan deze bedrijven immers niet onderwerpen aan een heffing, aangezien het Elia net een federale bevoegdheid is. Enkele interessante weetjes : De prijsstijgingen (en dus ook deze heffing) worden meegerekend in de index. De heffing betekent een indexstijging van 0,2% Als men de grote energieverbruikers (14 bedrijven in Vlaanderen ) een heffing van vb. 1,2 mio euro zou aanrekenen, betekent dit per gezin een besparing van 4 euro. De heffing is niet onderworpen aan BTW, het is nog niet duidelijk of de heffing voor bedrijven aftrekbaar zal zijn Voorziene timing : De saldi zullen doorgerekend worden vanaf 1/1/2016, de verhoogde quota worden doorgerekend vanaf 1/1/2016, de energieheffing zal aangerekend worden vanaf 1/3/2016. De leveranciers hebben gevraagd om alle wijzigingen door te voeren vanaf 1/3/2016 zodat ze de tarieven geen twee maal moeten aanpassen, het is dus 3

mogelijk dat alle aanpassingen vanaf 1 maart 2016 worden doorgevoerd. Dit betekent dus dat de elektriciteitsfactuur in 2016 beduidend hoger zal zijn dan de voorgaande jaren. Reden te meer om te bekijken hoe deze factuur kan beperkt worden door energiebesparende maatregelen! 4

Volgende nieuwsbrief is voorzien maart 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 5

Veerle Geeraerts From: Verelst Sanne <Sanne.Verelst@voka.be> Sent: vrijdag 29 april 2016 11:21 Cc: Daems Katja - Voka KVK Oost-Vlaanderen; Veerle Geeraerts; Depraetere Kristien Subject: STEEEP - nieuwsbrief nr 7 -april 2016 Attachments: image001.wmz www.steeep.eu April 2016 Nieuwsbrief nr 7 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Sessies 2016 Hieronder vinden jullie reeds een overzicht van de geplande sessies voor het 2016. Zo kunnen jullie deze data alvast vastleggen in jullie agenda s. Meer info over de sessies volgt. * Dinsdag 10/05/16, 13u30 16u30, Leuven Thema: Sensibilisatie van medewerkers GELIEVE DRINGEND UW DEELNAME TE BEVESTIGEN INDIEN DIT NOG NIET GEBEURD IS. OOK GRAAG EEN SEINTJE INDIEN U NIET AANWEZIG KAN ZIJN. BEDANKT! * Dinsdag 27/09/16, 13u30 16u30, Vilvoorde Thema: Esco s Online Vlootscan-tool berekent voordeel van groene bedrijfswagens 1 op 2 werknemers zou elektrisch kunnen rijden Elektrische en CNG wagens zijn in opmars. Bij bedrijven kunnen deze duurzame wagens niet alleen de impact op het milieu, maar ook de kost van hun bedrijfsvloot drukken. Daarom ontwikkelden Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant samen met TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT een online vlootscan. Bedrijfsleiders of vlootmanagers kunnen aan de hand van de tool gemakkelijk berekenen wat de total cost of ownership (TCO) is, indien men zou opteren voor duurzame wagens. De tool kan gebruikt worden via www.vlootscan.be. Het aantal elektrische en CNG voertuigen blijft stijgen in ons land. Hoewel de relatieve stijging groot lijkt, is het absolute aantal elektrische wagens nog niet zo indrukwekkend (Febiac sprak vorig jaar over meer dan een verdubbeling, van 500 in 2014 naar 1166 nieuwe wagens in 2015). De vernieuwde subsidieregels voor duurzame wagens kunnen een stimulans betekenen. Maar voor bedrijven wordt het voordeel van duurzame wagens pas echt duidelijk wanneer men de kosten en baten over een langere periode beschouwt. Daar speelt de Vlootscan, ontwikkeld door TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT, Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant op in. Deze scan weegt aankoopprijs, subsidies, brandstof en onderhoudskosten af en geeft bedrijven snel een idee van de winsten die ze kunnen maken wanneer ze voor duurzame wagens kiezen. Doorgaans is de hogere aankoopprijs van een groene bedrijfswagen op een paar jaar terugverdiend. Helft werknemers kan perfect puur elektrisch rijden Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Om de berekening van de Vlootscan zo waarheidsgetrouw mogelijk te maken, werd niet alleen naar de kost en onderhoud van de wagen maar ook het bereik er van gekeken om te bepalen voor welke werknemers een puur elektrische wagen een mogelijkheid is. Daartoe werden bijna 2000 werknemers van 20 Vlaams Brabantse bedrijven bevraagd. Meer dan de helft (55%) zou volledig elektrisch kunnen rijden, op voorwaarde dat er voor exceptionele verplaatsingen een alternatief is. Daarnaast zijn CNG voertuigen een goed alternatief voor wie niet volledig elektrisch kan rijden. Enkel werknemers die veel lange afstanden afleggen, zijn gebaat bij een dieselwagen. Zowel voor elektrische als CNG wagens geldt echter dat de publieke laadinfrastructuur nog een beperking vormt, hoewel voor beide brandstofsoorten een inhaalbeweging ingezet wordt. Voor bedrijven is het belangrijk om enerzijds de werknemers te informeren en kennis te laten maken met alternatieve aandrijvingen. Een analyse van mobiliteitsprofielen wat zijn hun dagdagelijkse beroeps, privé, exceptionele of occasionele verplaatsingen is noodzakelijk om werknemers bewust te maken van de alternatieve mogelijkheden. Anderzijds moet het bedrijf op basis van een complete TCO berekening de alternatieve aandrijvingen vergelijken. De hogere aankoopkost en/of leaseprijs voor elektrische 2

Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEPwebsite en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Overzicht potentiële acties Binnen het STEEEP-project wordt voor alle 630 deelnemende KMO s een overzicht gemaakt van de potentiële acties die uit de energiescan naar boven kwamen. Sanne en Kristien maken dit overzicht op voor Vlaams-Brabant en zullen jullie eerstdaags contacteren indien er nog informatie ontbreekt. Alvast bedankt voor jullie hulp! voertuigen, wordt meestal gecompenseerd met een goedkopere brandstofkost en een gunstigere fiscaliteit aldus Bart Vanham, zaakvoerder van TCOPlus. Bedrijven kunnen het voortouw nemen Voka Vlaams Brabant is blij met de resultaten van het onderzoek en de Vlootscan voor bedrijven. Wij ijveren al langer voor multimodaal vervoer, want we beseffen dat we ons enerzijds hopeloos vastrijden, maar anderzijds zijn bepaalde bestemmingen enkel met de wagen behoorlijk bereikbaar, zegt Peter Van Biesbroeck, algemeen directeur. Bedrijven kunnen een voortrekkersrol spelen omdat zij meer middelen hebben dan particulieren en meteen ook voor voelbare impact kunnen zorgen. Vanuit Voka steunen we dit project volledig om het wagenpark te vergroenen en bedrijven aan te zetten een positieve, maatschappelijke rol op te nemen. De provincie Vlaams Brabant is trots dat de vlootscan vanuit deze provincie werd ontwikkeld en kan bijdragen aan de doelstellingen van Vlaams Brabant Klimaatneutraal. De Vlootscan werd ontwikkeld door een unieke samenwerking van een ondernemersvereniging, een bedrijf en kennisinstellingen. Zo n samenwerking ligt ons nauw aan het hart. We ondersteunen dergelijke samenwerkingen niet alleen logistiek binnen onze Flanders Smart Hub werking voor Cleantech. We geven ook subsidies aan dergelijke mooie innovatieve projecten die vanuit de kennisregio Vlaams Brabant worden ontwikkeld. Dit innovatieproject Vlootscan ontvangt een subsidie van 59.000 euro, duidt Gedeputeerde Marc Florquin. Voor alle vragen in verband met de vlootscan, neem gerust contact op met Kristien of Sanne! 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien juni 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4

From: Depraetere Kristien [mailto:kristien.depraetere@voka.be] Sent: maandag 28 september 2015 14:16 Subject: STEEEP Nieuwsbrief /september 2015 www.steeep.eu September 2015 Nieuwsbrief nr 5 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier!

Internationaal jaar van het licht 2015 Als gevolg van de ontwikkeling en productie van de nieuwe lichtbronnen is de verlichtingssector volop in beweging. Verlichting omvat echter nog veel andere aspecten zoals visueel comfort, armatuurbouw, het verlichtingsontwerp, architectuur en interieur design, intelligente lichtsturing en daglichttoetreding. Bovendien moet ook de aandacht voor energieefficiënte oplossingen blijven bestaan. Volgende sessie Dinsdag 24 november, 13u30-16u30, Havells Sylvania Lighting Belgium (Tienen) Deze sessie gaat over het thema VERLICHTING. We krijgen een toelichting van Catherine Lootens (GroenLicht Vlaanderen) en een rondleiding bij Sylvania. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen aan Kristien. (Kristien. Depraetere@voka.be) Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) 2015 is het Internationale jaar van het licht, hoog tijd dus om ook in uw onderneming de verlichting eens onder de loep te nemen! Waar vind ik info om mee aan de slag te gaan? Kom zeker je licht op steken op onze sessie van 24/11/2015 bij Sylvania! Daarnaast kan je ook terecht bij Het Laboratorium voor Lichttechnologie. Dit is een toonaangevend onafhankelijk onderzoeks- en adviescentrum. In de loop der jaren bouwden zij een omvangrijk meetlabo met diverse meetfaciliteiten en diepgaande expertise uit. Zowel kleine, middelgrote, als grote ondernemingen, alsook vakorganisaties en onderzoeksinstellingen kunnen beroep doen op hun expertise. Daarnaast bracht het Vlaams Energieagentschap een interessante brochure uit Energiezuinige verlichting voor KMO s. Financiële steun? Er is sinds 1 juli 2015 een nieuwe limitatieve technologieënlijst van de ecologiepremie. De nieuwe technologieënlijst is van toepassing op steunaanvragen ingediend vanaf 1 juli 2015. Onder de rubriek 'Energiebesparing' staan enkele licht-gerelateerde technieken en/of systemen vermeld. De steun is enkel bedoeld voor installaties in gebouwen die volgens de EPB regelgeving geen eisen op het vlak van verlichting opgelegd krijgen 100083 - actief en intelligent daglichtsysteem 201028 - daglichtbuis met hoogreflecterend oppervlak 200001 - geïntegreerd lichtregelsysteem met adresseerbare armaturen Lees verder Bronnen en meer info - GroenLicht Vlaanderen, www.groenlichtvlaanderen.be - Laboratorium voor lichttechnologie, www.lichttechnologie.be - Brochure Vlaams Energieagentschap: Energiezuinige verlichting voor KMO s - www.energiesparen.be Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp

Volgende nieuwsbrief is voorzien december 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

www.steeep.eu December 2015 Nieuwsbrief nr 6 Beste STEEEP-deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP-projectwerking. Veel leesplezier!

Sessies voorjaar 2016 Hieronder vinden jullie reeds een overzicht van de geplande sessies voor het voorjaar 2016. Zo kunnen jullie deze data alvast vastleggen in julie agenda s. Meer info over de sessies volgt. * Donderdag 25/02/16, 13u30-16u30, Vilvoorde Thema: Verwarming en koeling * Donderdag 12/05/16, 13u30-16u30, Vilvoorde Thema: Sensibilisatie van medewerkers Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP-website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Groene stroom - elektriciteitsprijs De laatste dagen hebben jullie wellicht via de media opgevangen dat er vanaf 2016 een nieuwe heffing op de elektriciteitsrekening komt. Waarom zijn er de laatste jaren zoveel prijsstijgingen en bijkomende heffingen nodig op elektriciteit? In het verleden werd hernieuwbare stroomproductie via groene stroomcertificaten sterk gesubsidieerd. Ondertussen werden de subsidieregelingen aangepast, maar installaties die in het verleden werden geplaatst zullen ook de volgende jaren nog steeds groene stroomcertificaten blijven ontvangen, aangezien de subsidieregeling voor 10 tot 20 jaar gegarandeerd werd. Bovendien zijn er om de klimaatdoelstellingen te realiseren nog bijkomende hernieuwbare energie-installaties nodig. Op dit ogenblik worden de kosten voor groene stroom en WKK aan de verbruikers doorgerekend via - Leveranciersbijdrage (Quotumverplichting voor leveranciers ) - Toeslag op distributietarief (Eandis) Eind 2014 was de schuld voor de groene stroomcertificaten opgelopen tot 1,7 miljard euro. De netbeheerders hebben een schuld opgebouwd van 850 mio euro, aangezien de kosten voor de groenestroomcertificaten door de beslissing van de Vlaamse regering om de distributietarieven te bevriezen niet konden worden doorgerekend aan de verbruikers. De saldi van 2008-2009 worden vanaf 1/1/2015 doorgerekend in het distributienettarief. De saldi van 2010-2014 zullen vanaf 2016 worden doorgerekend over een periode van 5 jaar door een stijging van de distributieprijs. Voka had gevraagd deze doorrekening te doen over een periode van 3 jaar om de verdere schuldopbouw en de daaraan gekoppelde kosten te beperken. Daarnaast is er ook een historisch overschot aan certificaten (eveneens 850 mio euro) en voorziet men een verdere jaarlijkse financieringslast van 1,2 miljard in 2015 stijgend tot 1,6 miljard in 2020 Het gaat hierbij om groene stroom certificaten voor zowel bestaande en nieuwe installaties. Minister Turtelboom heeft immers beslist dat - Er niet geraakt wordt aan de 2020-doelstellingen, waarvoor nog nieuwe installaties nodig zijn - De schulden uit het verleden tegen 2020 volledig ingelost worden - Er geen nieuwe schulden gemaakt worden De recent goedgekeurde maatregelen voorzien in een verhoging van de quota voor leveranciers én een energieheffing per afnamepunt. De verhoging van de quota zal door leveranciers die zelf niet voldoende groene stroomproductie hebben (al dan niet volledig) doorgerekend worden aan de klanten. De energieheffing is een vast bedrag per aansluitingspunt en per jaar, afhankelijk van de verbruiksschijf en moet per jaar voor 500 mio euro inkomsten zorgen

Type verbruiker - energiegebruik Totale heffing (euro/jaar) Beschermde klanten, actieve budgetmeter, actieve 25 stroombegrenzer tot 5 MWh 100 5 MWh tot 10 MWh 130 10 MWh tot 20 MWh 290 20 MWh tot 50 MWh 770 50 MWh tot 100 MWh 1.300 100 MWh tot 500 MWh 1.850 500 MWh tot 1 GWh 2.600 1 GWh tot 5 GWh 6.500 5 GWh tot 20 GWh 16.000 20 GWh tot 50 GWh 30.000 50 GWh tot 100 GWh 75.000 100 GWh tot GWh 100.000 vanaf 250 GWh 120.000 Voka heeft gedurende de afgelopen maanden een aantal belangrijke aanpassingen kunnen bekomen - Lagere quotum-stijging - Last op kleine industriële verbruikers lager dan oorspronkelijk voorzien Voor alle duidelijkheid, en in tegenstelling met sommige mediaberichten, betalen bedrijven ook hun deel van deze energieheffing, met uitzondering van de bedrijven aangesloten op het Elia-transportnet. Vlaanderen kan deze bedrijven immers niet onderwerpen aan een heffing, aangezien het Elia-net een federale bevoegdheid is. Enkele interessante weetjes : - De prijsstijgingen (en dus ook deze heffing) worden meegerekend in de index. De heffing betekent een indexstijging van 0,2% - Als men de grote energieverbruikers (14 bedrijven in Vlaanderen ) een heffing van vb. 1,2 mio euro zou aanrekenen, betekent dit per gezin een besparing van 4 euro. - De heffing is niet onderworpen aan BTW, het is nog niet duidelijk of de heffing voor bedrijven aftrekbaar zal zijn Voorziene timing : De saldi zullen doorgerekend worden vanaf 1/1/2016, de verhoogde quota worden doorgerekend vanaf 1/1/2016, de energieheffing zal aangerekend worden vanaf 1/3/2016. De leveranciers hebben gevraagd om alle wijzigingen door te voeren vanaf 1/3/2016 zodat ze de tarieven geen twee maal moeten aanpassen, het is dus mogelijk dat alle aanpassingen vanaf 1 maart 2016 worden doorgevoerd. Dit betekent dus dat de elektriciteitsfactuur in 2016 beduidend hoger zal zijn dan de voorgaande jaren. Reden te meer om te bekijken hoe deze factuur kan beperkt worden door energiebesparende maatregelen!

Volgende nieuwsbrief is voorzien maart 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.

Veerle Geeraerts From: Verelst Sanne <Sanne.Verelst@voka.be> Sent: vrijdag 29 april 2016 11:21 Cc: Daems Katja - Voka KVK Oost-Vlaanderen; Veerle Geeraerts; Depraetere Kristien Subject: STEEEP - nieuwsbrief nr 7 -april 2016 Attachments: image001.wmz www.steeep.eu April 2016 Nieuwsbrief nr 7 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Sessies 2016 Hieronder vinden jullie reeds een overzicht van de geplande sessies voor het 2016. Zo kunnen jullie deze data alvast vastleggen in jullie agenda s. Meer info over de sessies volgt. * Dinsdag 10/05/16, 13u30 16u30, Leuven Thema: Sensibilisatie van medewerkers GELIEVE DRINGEND UW DEELNAME TE BEVESTIGEN INDIEN DIT NOG NIET GEBEURD IS. OOK GRAAG EEN SEINTJE INDIEN U NIET AANWEZIG KAN ZIJN. BEDANKT! * Dinsdag 27/09/16, 13u30 16u30, Vilvoorde Thema: Esco s Online Vlootscan-tool berekent voordeel van groene bedrijfswagens 1 op 2 werknemers zou elektrisch kunnen rijden Elektrische en CNG wagens zijn in opmars. Bij bedrijven kunnen deze duurzame wagens niet alleen de impact op het milieu, maar ook de kost van hun bedrijfsvloot drukken. Daarom ontwikkelden Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant samen met TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT een online vlootscan. Bedrijfsleiders of vlootmanagers kunnen aan de hand van de tool gemakkelijk berekenen wat de total cost of ownership (TCO) is, indien men zou opteren voor duurzame wagens. De tool kan gebruikt worden via www.vlootscan.be. Het aantal elektrische en CNG voertuigen blijft stijgen in ons land. Hoewel de relatieve stijging groot lijkt, is het absolute aantal elektrische wagens nog niet zo indrukwekkend (Febiac sprak vorig jaar over meer dan een verdubbeling, van 500 in 2014 naar 1166 nieuwe wagens in 2015). De vernieuwde subsidieregels voor duurzame wagens kunnen een stimulans betekenen. Maar voor bedrijven wordt het voordeel van duurzame wagens pas echt duidelijk wanneer men de kosten en baten over een langere periode beschouwt. Daar speelt de Vlootscan, ontwikkeld door TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT, Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant op in. Deze scan weegt aankoopprijs, subsidies, brandstof en onderhoudskosten af en geeft bedrijven snel een idee van de winsten die ze kunnen maken wanneer ze voor duurzame wagens kiezen. Doorgaans is de hogere aankoopprijs van een groene bedrijfswagen op een paar jaar terugverdiend. Helft werknemers kan perfect puur elektrisch rijden Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Om de berekening van de Vlootscan zo waarheidsgetrouw mogelijk te maken, werd niet alleen naar de kost en onderhoud van de wagen maar ook het bereik er van gekeken om te bepalen voor welke werknemers een puur elektrische wagen een mogelijkheid is. Daartoe werden bijna 2000 werknemers van 20 Vlaams Brabantse bedrijven bevraagd. Meer dan de helft (55%) zou volledig elektrisch kunnen rijden, op voorwaarde dat er voor exceptionele verplaatsingen een alternatief is. Daarnaast zijn CNG voertuigen een goed alternatief voor wie niet volledig elektrisch kan rijden. Enkel werknemers die veel lange afstanden afleggen, zijn gebaat bij een dieselwagen. Zowel voor elektrische als CNG wagens geldt echter dat de publieke laadinfrastructuur nog een beperking vormt, hoewel voor beide brandstofsoorten een inhaalbeweging ingezet wordt. Voor bedrijven is het belangrijk om enerzijds de werknemers te informeren en kennis te laten maken met alternatieve aandrijvingen. Een analyse van mobiliteitsprofielen wat zijn hun dagdagelijkse beroeps, privé, exceptionele of occasionele verplaatsingen is noodzakelijk om werknemers bewust te maken van de alternatieve mogelijkheden. Anderzijds moet het bedrijf op basis van een complete TCO berekening de alternatieve aandrijvingen vergelijken. De hogere aankoopkost en/of leaseprijs voor elektrische 2

Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEPwebsite en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Overzicht potentiële acties Binnen het STEEEP-project wordt voor alle 630 deelnemende KMO s een overzicht gemaakt van de potentiële acties die uit de energiescan naar boven kwamen. Sanne en Kristien maken dit overzicht op voor Vlaams-Brabant en zullen jullie eerstdaags contacteren indien er nog informatie ontbreekt. Alvast bedankt voor jullie hulp! voertuigen, wordt meestal gecompenseerd met een goedkopere brandstofkost en een gunstigere fiscaliteit aldus Bart Vanham, zaakvoerder van TCOPlus. Bedrijven kunnen het voortouw nemen Voka Vlaams Brabant is blij met de resultaten van het onderzoek en de Vlootscan voor bedrijven. Wij ijveren al langer voor multimodaal vervoer, want we beseffen dat we ons enerzijds hopeloos vastrijden, maar anderzijds zijn bepaalde bestemmingen enkel met de wagen behoorlijk bereikbaar, zegt Peter Van Biesbroeck, algemeen directeur. Bedrijven kunnen een voortrekkersrol spelen omdat zij meer middelen hebben dan particulieren en meteen ook voor voelbare impact kunnen zorgen. Vanuit Voka steunen we dit project volledig om het wagenpark te vergroenen en bedrijven aan te zetten een positieve, maatschappelijke rol op te nemen. De provincie Vlaams Brabant is trots dat de vlootscan vanuit deze provincie werd ontwikkeld en kan bijdragen aan de doelstellingen van Vlaams Brabant Klimaatneutraal. De Vlootscan werd ontwikkeld door een unieke samenwerking van een ondernemersvereniging, een bedrijf en kennisinstellingen. Zo n samenwerking ligt ons nauw aan het hart. We ondersteunen dergelijke samenwerkingen niet alleen logistiek binnen onze Flanders Smart Hub werking voor Cleantech. We geven ook subsidies aan dergelijke mooie innovatieve projecten die vanuit de kennisregio Vlaams Brabant worden ontwikkeld. Dit innovatieproject Vlootscan ontvangt een subsidie van 59.000 euro, duidt Gedeputeerde Marc Florquin. Voor alle vragen in verband met de vlootscan, neem gerust contact op met Kristien of Sanne! 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien juni 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via kristien.depraetere@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: vrijdag 2 oktober 2015 8:36 Onderwerp: STEEEP Niewsbrief /september 2015 www.steeep.eu September 2015 Nieuwsbrief nr 5 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Internationaal jaar van het licht 2015 Als gevolg van de ontwikkeling en productie van de nieuwe lichtbronnen is de verlichtingssector volop in beweging. Verlichting omvat echter nog veel andere aspecten zoals visueel comfort, armatuurbouw, het verlichtingsontwerp, architectuur en interieur design, intelligente lichtsturing en daglichttoetreding. Bovendien moet ook de aandacht voor energieefficiënte oplossingen blijven bestaan. Volgende sessie Donderdag 10 december, 13u30 16u30, Etap (Malle) Deze sessie gaat over het thema VERLICHTING. We krijgen een toelichting van Catherine Lootens (GroenLicht Vlaanderen) en een rondleiding bij Etap. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen aan Katja. (Katja.daems@voka.be) 2015 is het Internationale jaar van het licht, hoog tijd dus om ook in uw onderneming de verlichting eens onder de loep te nemen! Waar vind ik info om mee aan de slag te gaan? Kom zeker je licht op steken op onze sessie van 10/12/2015 bij Etap! Daarnaast kan je ook terecht bij Het Laboratorium voor Lichttechnologie. Dit is een toonaangevend onafhankelijk onderzoeks en adviescentrum. In de loop der jaren bouwden zij een omvangrijk meetlabo met diverse meetfaciliteiten en diepgaande expertise uit. Zowel kleine, middelgrote, als grote ondernemingen, alsook vakorganisaties en onderzoeksinstellingen kunnen beroep doen op hun expertise. Daarnaast bracht het Vlaams Energieagentschap een interessante brochure uit Energiezuinige verlichting voor KMO s. Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Financiële steun? Er is sinds 1 juli 2015 een nieuwe limitatieve technologieënlijst van de ecologiepremie. De nieuwe technologieënlijst is van toepassing op steunaanvragen ingediend vanaf 1 juli 2015. Onder de rubriek 'Energiebesparing' staan enkele licht gerelateerde technieken en/of systemen vermeld. De steun is enkel bedoeld voor installaties in gebouwen die volgens de EPB regelgeving geen eisen op het vlak van verlichting opgelegd krijgen 100083 actief en intelligent daglichtsysteem 201028 daglichtbuis met hoogreflecterend oppervlak 200001 geïntegreerd lichtregelsysteem met adresseerbare armaturen Lees verder Bronnen en meer info 2

GroenLicht Vlaanderen, www.groenlichtvlaanderen.be Laboratorium voor lichttechnologie, www.lichttechnologie.be Brochure Vlaams Energieagentschap: Energiezuinige verlichting voor KMO s www.energiesparen.be 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien december 2015 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4

Daems Katja Van: Daems Katja Verzonden: maandag 23 november 2015 11:06 CC: Depraetere Kristien; Veerle GEERAERTS (vgeeraerts@belgianchambers.be); Moens Katrien Onderwerp: STEEEP - nieuwsbrief nr 6 December 2015 Nieuwsbrief nr 6 www.steeep.eu Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Volgende sessie Donderdag 10 december, 13u30 16u30, Etap (Malle) Deze sessie gaat over het thema VERLICHTING. We krijgen een toelichting van Catherine Lootens (GroenLicht Vlaanderen) en een rondleiding bij Etap. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen aan Katja. (Katja.daems@voka.be) Groene stroom - elektriciteitsprijs De laatste dagen hebben jullie wellicht via de media opgevangen dat er vanaf 2016 een nieuwe heffing op de elektriciteitsrekening komt. Waarom zijn er de laatste jaren zoveel prijsstijgingen en bijkomende heffingen nodig op elektriciteit? In het verleden werd hernieuwbare stroomproductie via groene stroomcertificaten sterk gesubsidieerd. Ondertussen werden de subsidieregelingen aangepast, maar installaties die in het verleden werden geplaatst zullen ook de volgende jaren nog steeds groene stroomcertificaten blijven ontvangen, aangezien de subsidieregeling voor 10 tot 20 jaar gegarandeerd werd. Bovendien zijn er om de klimaatdoelstellingen te realiseren nog bijkomende hernieuwbare energie installaties nodig. Op dit ogenblik worden de kosten voor groene stroom en WKK aan de verbruikers doorgerekend via Leveranciersbijdrage (Quotumverplichting voor leveranciers ) Toeslag op distributietarief (Eandis) Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEP website en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp Eind 2014 was de schuld voor de groene stroomcertificaten opgelopen tot 1,7 miljard euro. De netbeheerders hebben een schuld opgebouwd van 850 mio euro, aangezien de kosten voor de groenestroomcertificaten door de beslissing van de Vlaamse regering om de distributietarieven te bevriezen niet konden worden doorgerekend aan de verbruikers. De saldi van 2008 2009 worden vanaf 1/1/2015 doorgerekend in het distributienettarief. De saldi van 2010 2014 zullen vanaf 2016 worden doorgerekend over een periode van 5 jaar door een stijging van de distributieprijs. Voka had gevraagd deze doorrekening te doen over een periode van 3 jaar om de verdere schuldopbouw en de daaraan gekoppelde kosten te beperken. Daarnaast is er ook een historisch overschot aan certificaten (eveneens 850 mio euro) en voorziet men een verdere jaarlijkse financieringslast van 1,2 miljard in 2015 stijgend tot 1,6 miljard in 2020 Het gaat hierbij om groene stroom certificaten voor zowel bestaande en nieuwe installaties. Minister Turtelboom heeft immers beslist dat Er niet geraakt wordt aan de 2020 doelstellingen, waarvoor nog nieuwe installaties nodig zijn De schulden uit het verleden tegen 2020 volledig ingelost worden Er geen nieuwe schulden gemaakt worden De recent goedgekeurde maatregelen voorzien in een verhoging van de quota voor leveranciers én een energieheffing per afnamepunt. De verhoging van de quota zal door leveranciers die zelf niet voldoende groene stroomproductie hebben (al dan niet volledig) doorgerekend worden aan de klanten. De energieheffing is een vast bedrag per aansluitingspunt en per jaar, 2

afhankelijk van de verbruiksschijf en moet per jaar voor 500 mio euro inkomsten zorgen Type verbruiker energiegebruik Beschermde klanten, actieve budgetmeter, actieve stroombegrenzer Totale heffing (euro/jaar) tot 5 MWh 100 5 MWh tot 10 MWh 130 10 MWh tot 20 MWh 290 20 MWh tot 50 MWh 770 50 MWh tot 100 MWh 1.300 100 MWh tot 500 MWh 1.850 500 MWh tot 1 GWh 2.600 1 GWh tot 5 GWh 6.500 5 GWh tot 20 GWh 16.000 20 GWh tot 50 GWh 30.000 50 GWh tot 100 GWh 75.000 100 GWh tot GWh 100.000 vanaf 250 GWh 120.000 25 Voka heeft gedurende de afgelopen maanden een aantal belangrijke aanpassingen kunnen bekomen Lagere quotum stijging Last op kleine industriële verbruikers lager dan oorspronkelijk voorzien Voor alle duidelijkheid, en in tegenstelling met sommige mediaberichten, betalen bedrijven ook hun deel van deze energieheffing, met uitzondering van de bedrijven aangesloten op het Elia transportnet. Vlaanderen kan deze bedrijven immers niet onderwerpen aan een heffing, aangezien het Elia net een federale bevoegdheid is. Enkele interessante weetjes : De prijsstijgingen (en dus ook deze heffing) worden meegerekend in de index. De heffing betekent een indexstijging van 0,2% Als men de grote energieverbruikers (14 bedrijven in Vlaanderen ) een heffing van vb. 1,2 mio euro zou aanrekenen, betekent dit per gezin een besparing van 4 euro. De heffing is niet onderworpen aan BTW, het is nog niet duidelijk of de heffing voor bedrijven aftrekbaar zal zijn Voorziene timing : De saldi zullen doorgerekend worden vanaf 1/1/2016, de verhoogde quota worden doorgerekend vanaf 1/1/2016, de energieheffing zal aangerekend worden vanaf 1/3/2016. De leveranciers hebben gevraagd om alle wijzigingen door te voeren vanaf 1/3/2016 zodat ze de tarieven geen twee maal moeten aanpassen, het is dus 3

mogelijk dat alle aanpassingen vanaf 1 maart 2016 worden doorgevoerd. Dit betekent dus dat de elektriciteitsfactuur in 2016 beduidend hoger zal zijn dan de voorgaande jaren. Reden te meer om te bekijken hoe deze factuur kan beperkt worden door energiebesparende maatregelen! 4

Volgende nieuwsbrief is voorzien maart 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 5

Veerle Geeraerts From: Daems Katja - Voka KVK Oost-Vlaanderen <Katja.Daems@voka.be> Sent: vrijdag 29 april 2016 10:04 To: Veerle Geeraerts Subject: FW: STEEEP - nieuwsbrief nr 7 -april 2016 Attachments: image002.wmz Van: Daems Katja Voka KVK Oost Vlaanderen Verzonden: donderdag 28 april 2016 16:53 Aan: 'johan.hofman@christeyns.be'; 'evt@denderlandmartin.be'; Johan Schoup (jsc@denderlandmartin.be); 'janborms@skynet.be'; 'jeroen.boon@flore.be'; 'annickdc@gates.com'; 'guido.vandermeersch@lawter.com'; 'kv@mervielde.be'; 'jfortuin@techdata.be'; Daems Katja Voka KVK Oost Vlaanderen Onderwerp: STEEEP nieuwsbrief nr 7 april 2016 www.steeep.eu April 2016 Nieuwsbrief nr 7 Beste STEEEP deelnemer, Met deze nieuwsbrief willen we u informeren over de laatste nieuwtjes in het energielandschap. Tevens krijgt u meer informatie vanuit de STEEEP projectwerking. Veel leesplezier! 1

Sessies 2016 Hieronder vinden jullie reeds een overzicht van de geplande sessies voor het 2016. Zo kunnen jullie deze data alvast vastleggen in jullie agenda s. Meer info over de sessies volgt. * Dinsdag 24/05/16, 13u30 16u30, Gent Thema: Medewerkers aanzetten tot energiezuinig gedrag GELIEVE DRINGEND UW DEELNAME TE BEVESTIGEN INDIEN DIT NOG NIET GEBEURD IS. OOK GRAAG EEN SEINTJE INDIEN U NIET AANWEZIG KAN ZIJN. BEDANKT! * Dinsdag 4/10/16, 13u30 16u30, Gent Thema: Esco s Online Vlootscan-tool berekent voordeel van groene bedrijfswagens 1 op 2 werknemers zou elektrisch kunnen rijden Elektrische en CNG wagens zijn in opmars. Bij bedrijven kunnen deze duurzame wagens niet alleen de impact op het milieu, maar ook de kost van hun bedrijfsvloot drukken. Daarom ontwikkelden Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant samen met TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT een online vlootscan. Bedrijfsleiders of vlootmanagers kunnen aan de hand van de tool gemakkelijk berekenen wat de total cost of ownership (TCO) is, indien men zou opteren voor duurzame wagens. De tool kan gebruikt worden via www.vlootscan.be. Het aantal elektrische en CNG voertuigen blijft stijgen in ons land. Hoewel de relatieve stijging groot lijkt, is het absolute aantal elektrische wagens nog niet zo indrukwekkend (Febiac sprak vorig jaar over meer dan een verdubbeling, van 500 in 2014 naar 1166 nieuwe wagens in 2015). De vernieuwde subsidieregels voor duurzame wagens kunnen een stimulans betekenen. Maar voor bedrijven wordt het voordeel van duurzame wagens pas echt duidelijk wanneer men de kosten en baten over een langere periode beschouwt. Daar speelt de Vlootscan, ontwikkeld door TCOPlus, CORE en KU Leuven GroepT, Voka Kamer van Koophandel Vlaams Brabant en de provincie Vlaams Brabant op in. Deze scan weegt aankoopprijs, subsidies, brandstof en onderhoudskosten af en geeft bedrijven snel een idee van de winsten die ze kunnen maken wanneer ze voor duurzame wagens kiezen. Doorgaans is de hogere aankoopprijs van een groene bedrijfswagen op een paar jaar terugverdiend. Helft werknemers kan perfect puur elektrisch rijden Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plan of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Om de berekening van de Vlootscan zo waarheidsgetrouw mogelijk te maken, werd niet alleen naar de kost en onderhoud van de wagen maar ook het bereik er van gekeken om te bepalen voor welke werknemers een puur elektrische wagen een mogelijkheid is. Daartoe werden bijna 2000 werknemers van 20 Vlaams Brabantse bedrijven bevraagd. Meer dan de helft (55%) zou volledig elektrisch kunnen rijden, op voorwaarde dat er voor exceptionele verplaatsingen een alternatief is. Daarnaast zijn CNG voertuigen een goed alternatief voor wie niet volledig elektrisch kan rijden. Enkel werknemers die veel lange afstanden afleggen, zijn gebaat bij een dieselwagen. Zowel voor elektrische als CNG wagens geldt echter dat de publieke laadinfrastructuur nog een beperking vormt, hoewel voor beide brandstofsoorten een inhaalbeweging ingezet wordt. Voor bedrijven is het belangrijk om enerzijds de werknemers te informeren en kennis te laten maken met alternatieve aandrijvingen. Een analyse van mobiliteitsprofielen wat zijn hun dagdagelijkse beroeps, privé, exceptionele of occasionele verplaatsingen is noodzakelijk om werknemers bewust te maken van de alternatieve mogelijkheden. Anderzijds moet het bedrijf op basis van een complete TCO berekening de alternatieve aandrijvingen vergelijken. De hogere aankoopkost en/of leaseprijs voor elektrische 2

Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEPwebsite en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp voertuigen, wordt meestal gecompenseerd met een goedkopere brandstofkost en een gunstigere fiscaliteit aldus Bart Vanham, zaakvoerder van TCOPlus. 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien juni 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4

Daems Katja - Voka KVK Oost-Vlaanderen Van: Daems Katja - Voka KVK Oost-Vlaanderen Verzonden: dinsdag 25 oktober 2016 15:55 Onderwerp: STEEEP - Nieuwsbrief nr 9 - oktober 2016 www.steeep.eu ktober 2016 ieuwsbrief nr 9 1

Toekomstige activiteiten Strengere eisen voor verwarmingsketels ESCO voor de kmo! Wanneer? 29 november 2016 Van 13.00 tot 16.30 uur Waar? Voka - Kamer Van Koophandel Oost-Vlaanderen Voka Box Lammerstraat 18 9000 Gent Meer info? https://www.voka.be/oostvlaanderen/opleidingen/2016/10/escovoor-de-kmo/ Slotevent in februari 2017 Ondersteuning nodig? Ondernemingen die nog ondersteuning nodig hebben bij het verfijnen van hun Energy Management Plans of bij het uitvoeren van de acties, mogen nog steeds een seintje geven. Dirk Van den Broecke helpt jullie graag verder! Registratie energieverbruik ( enkel voor KMO s ) Graag herinneren we jullie aan de maandelijkse registratie van uw energieverbruiken. Dit kan via de STEEEPwebsite en het paswoord dat we u eerder via mail bezorgden. http://www.steeep.eu/stp VCDO: Voka Charter Duurzaam Ondernemen Het verbrandingsrendement van de ketel moet voldoende hoog zijn om er zeker van te zijn dat je een efficiënte en milieuvriendelijke installatie in huis hebt. Strengere eisen leiden nog tot vele noodzakelijke vervangingen. Als de cv-installatie vijf jaar of ouder is, ben je als eigenaar verplicht om de stookketel te laten controleren. Ketels met een vermogen van meer dan 100 kwh op vloeibare brandstof moeten tweejaarlijks en op gas vierjaarlijks beoordeeld worden. Een erkend technicus beoordeelt het rendement en de ketelgrootte ten opzichte van de verwarmingsbehoeften van het gebouw. Je ontvangt een rapport met het advies om de prestaties van de installatie te verbeteren of te laten vervangen. Stookolieketels Voor stookolieketels gelden er al sinds 2013 strenge eisen betreffende het verbrandingsrendement van de ketel. Het verbrandingsrendement van de cvinstallatie moet minstens 90% bedragen. Bij het regelmatig onderhoud van de cv-ketel wordt het verbrandingsrendement van de installatie berekend. Indien het verbrandingsrendement te laag is, noteert de verwarmingstechnicus dit op het verbrandingsattest. Nog ruim de helft van de stookolietoestellen voldoet niet aan deze minimale eisen en dienen dus dringend vervangen te worden. Aardgasketels Voor installaties op aardgas moet vanaf 2018 het verbrandingsrendement minstens 90 % bedragen. Voor een beperkt aandeel installaties, de zogenaamde niet-premix toestellen, moet het rendement minstens 88 % bedragen. Nog ongeveer 1 op 4 verwarmingsketels op aardgas voldoet niet aan de eisen die vanaf 2018 van kracht worden. Binnen enkele jaren zullen ook heel wat verwarmingsinstallaties op aardgas vervangen moeten worden. Ecodesignlabel Ook van belang voor verwarmingstoestellen is het energielabel dat sinds vorig jaar september in werking trad. Nieuwe verwarmingstoestellen krijgen het Ecodesignlabel gaande van een A tot G-label, vergelijkbaar met het label voor koelkasten of wasmachines, waarmee nieuwe toestellen eenvoudiger op basis van hun rendement ingedeeld kunnen worden. Bron: De Zondag Uit een studie* over investeren in het klimaat komt naar voren dat een drastische verlaging van de uitstoot van broeikasgassen 1/ verenigbaar is met economische groei, op een niveau dat men - zij het inhoudelijk verschillend - ook zou observeren bij ongewijzigd beleid zonder verregaande klimaatinspanningen. Uit de berekeningen blijkt dat in België tegen 2030 zelfs een stijging van het BBP met ongeveer 2% mogelijk is, bovenop het referentieniveau, als de geschikte beleidsmaatregelen worden genomen. 2/ leidt tot een netto jobcreatie, variërend van sector tot sector. De transitie kan leiden tot een netto jobcreatie in België van om en bij de 80.000 jobs in 2030, ten opzichte van een scenario met ongewijzigd beleid. 2

Het Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO) biedt uw onderneming de mogelijkheid om duurzaam ondernemen concreet vorm te geven. Elke onderneming - uit eender welke sector en van verschillende grootte - kan dankzij het VCDO via een actieplan op maat resultaatgericht en continu optimaliserend werken aan duurzaam ondernemen. Meer info vind je hier. 3/ het concurrentievermogen stimuleert als de internationale context en de specificiteit van bepaalde bedrijven en waardeketens op een adequate manier in rekening worden gebracht bij het definiëren van de beleidsinitiatieven en maatregelen. 4/ aanzienlijke voordelen met zich mee kan brengen op tal van andere domeinen: vermijden van klimaatschade, minder luchtvervuiling, terugdringen van de files, verbetering van de volksgezondheid, verhoogde energiezekerheid, betere weerbaarheid van onze economie tegen systemische risico s * Studie uitgevoerd door Climact, het Federaal Planbureau en Oxford Economics en door Prof. Bréchet van de UCL, in opdracht van de federale Dienst Klimaatverandering van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Bron: Made in Vlaams-Brabant Argumenten genoeg dus om te blijven investeren in energie-efficiëntie! 3

Volgende nieuwsbrief is voorzien december 2016 Opmerking of suggesties zijn steeds welkom via katja.daems@voka.be The sole responsibility for the content of this newsletter lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EASME nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein. 4