Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten Toelichting De Avans ontwikkelrichtlijn voor docenten betreft de vier deelgebieden waarop docenten binnen Avans Hogeschool zich, conform het Avans professionaliseringsplan, ontwikkelen. Dit zijn de deelgebieden didactiek, vakinhoud, ICT en praktijkgericht onderzoek. De richtlijn kan door leidinggevenden gehanteerd worden als leidraad bij het opstellen van de O&O-plannen. De richtlijn kan door docenten worden gebruikt als leidraad bij het vormgeven van hun professionele ontwikkeling. De te realiseren (basis-)competenties op de vier genoemde deelgebieden staan vermeld in de linker kolom van het overzicht op de volgende pagina s. In de middelste kolom zijn deze competenties uitgewerkt in gedragsindicatoren. In de rechter kolom is opgenomen waar en op welke wijze de onderdelen uit de Avans ontwikkelrichtlijn reeds in bestaand professionaliseringsaanbod of aanbod in ontwikkeling binnen Avans Hogeschool geadresseerd worden. Voor het deelgebied didactiek wordt uitgegaan van de Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB) zoals vastgelegd in het Protocol inzake wederzijdse erkenning basiskwalificatie didactische bekwaamheid zoals vastgesteld in de Algemene Vergadering van de Vereniging Hogescholen d.d. 3 oktober 2013 (zie bijlage). In de BDB (en dus ook in deze ontwikkelrichtlijn) is de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) integraal opgenomen.
DEELGEBIED DIDACTIEK (= BDB incl. BKE) Doceren Didactisch competent De docent bereidt onderwijssessies voor, voert deze planmatig uit en evalueert de uitvoering. Voor de lessen wordt de beginsituatie beschreven en lesdoelen geformuleerd. Deze lesdoelen worden bereikt en geëvalueerd. De docent weet een verantwoorde keuze te maken tussen de diverse didactische werkvormen. Er is ook een variatie in didactische (activerende) werkvormen. verschillende didactische middelen inzetten in de dagelijkse praktijk, hun effect evalueren en zo nodig alternatieven ter verbetering inzetten onderwijs ontwerpen en uitvoeren op basis van de samenhang tussen leerdoelen, onderwijsactiviteiten en toetsing werkvormen afstemmen op de gegeven situatie voor studenten een krachtige en inspirerende leeromgeving creëren binnen onderwijsactiviteiten recht doen aan verschillen tussen studenten de gehanteerde didactische aanpak inzichtelijk maken en met de studenten reflecteren op de didactische keuzes gebruik maken van de ervaringen van studenten en stimuleren dat studenten deze ervaringen koppelen aan de theorie studenten stimuleren tot reflectie op eigen gedrag en tot het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces In ADIO (Avans Docent In Ontwikkeling), didactische cursus voor startende docenten binnen Avans Hogeschool: Didactisch handelen De docent is in staat didactische middelen in te zetten in zijn dagelijkse praktijk, hun effect te evalueren en zo nodig alternatieven ter verbetering in te zetten. Leerpsychologische onderbouwing De docent is in staat leerpsychologische theorieën met elkaar te vergelijken, de waarde van deze theorieën voor zijn dagelijks handelen aan te geven en zijn handelen aantoonbaar te baseren op leerpsychologische uitgangspunten; Toetsen De docent neemt bestaande toetsen af voor zijn vakgebied en beoordeelt de resultaten van zijn studenten. Toetsen en beoordelingsformulieren worden voorzien van toetstechnisch commentaar en toetsuitslagen worden geanalyseerd. Er wordt zowel formatief als summatief getoetst. Competent in toetsing de toetscyclus toepassen voor het toetsen van leerresultaten van studenten binnen een onderwijseenheid voor een specifieke toetsvorm en hiervoor een toetsontwerp maken per fase uit de toetscyclus de gemaakte keuzes aan de hand van relevante toetskundige literatuur onderbouwen de positie van de toets in het totale toetsprogramma aangeven consequenties van het toetsbeleid benoemen voor de eigen toets. Toetsen De docent is in staat toetsvormen op hun waarde voor de dagelijkse onderwijspraktijk te beoordelen, keuzes te maken voor toetsvormen en deze toe te passen binnen zijn onderwijspraktijk. In ontwikkeling: Aanpassing ADIO aan eisen BKE zoals vermeld in middelste kolom.
Professioneel docentschap De docent werkt planmatig, vanuit een onderzoekende houding, individueel en in teamverband, aan zijn eigen professionele ontwikkeling en van het werk. De feedback die de docent ontvangen heeft van bijvoorbeeld collega s, studenten en/of leidinggevende wordt hierbij betrokken. Ook kan de docent feedback geven aan studenten en collega s. Competent in reflectie en ontwikkeling systematisch reflecteren op eigen (onderwijs)gedrag bewust zijn van de kenmerken/het karakter van het beroepenveld waarvoor ik studenten opleid eigen functioneren en leerproces zichtbaar maken Organisatorisch competent de voortgang in het leerproces van studenten bewaken en vastleggen (o.a. m.b.v. Osiris) in randvoorwaardelijk opzicht een krachtige fysieke en virtuele leeromgeving creëren eigen werk en eigen tijd goed organiseren Improviseren als dat nodig is eigen handelen relateren aan en afstemmen op de eisen en verwachtingen van de opleiding, academie, Avans en het HBO Persoonlijk functioneren De docent is in staat zijn persoonlijk functioneren kritisch te beschouwen en zo effectief mogelijk in te zetten in zijn dagelijks handelen in relatie tot studenten, collega s en leidinggevenden. Organisatorisch handelen De docent is in staat zijn handelen te relateren aan en af te stemmen op omgevings- en organisatiekaders die van invloed zijn op het handelen van een HBO-docent. Begeleiden van studenten De docent begeleidt de studenten in hun leerproces en bevordert daarbij transparante interactie, ook tussen studenten. De docent hanteert hierbij adequate communicatieve vaardigheden. De docent kan studenten motiveren en enthousiasmeren. Pedagogisch en interpersoonlijk competent groepsdynamische processen binnen groepen studenten hanteren en interactie stimuleren studenten ondersteunen in hun (beroeps)identiteitsontwikkeling openstellen voor en actief luisteren naar anderen persoonlijk functioneren zo effectief mogelijk inzetten in mijn dagelijks handelen in relatie tot studenten, collega s en leidinggevenden eigen functioneren aanpassen wanneer de situatie daarom vraagt een veilige (werk)sfeer creëren een respectvolle communicatiestijl hanteren die bijdraagt aan een veilig en open leerklimaat een communicatiestijl hanteren die anderen aanzet tot het vertonen van effectief gedrag Begeleiden van studenten De docent is in staat studenten te begeleiden en stimuleren in hun leerproces en daarbij transparante interactie te bevorderen. Ontwerpen van onderwijs De docent (her)ontwerpt onderwijsmateriaal dat aansluit bij het beroeps- en opleidingsprofiel, de competenties, de onderwijsfase, de leerlijnen en de studieomvang die is vastgesteld. Het onderwijsmateriaal sluit ook aan bij het didactisch concept (visie) van de opleiding. Onderwijskundig competent een bijdrage leveren aan de (discussie over) vernieuwing van het onderwijs met collega s vormgeven aan ontwikkeling, voorbereiding, uitvoering en bijstelling/vernieuwing van de opleiding bijdragen aan de beleids- en visieontwikkeling binnen mijn organisatie Onderwijsontwikkeling De docent is in staat een bijdrage te leveren aan de onderwijsontwikkeling binnen zijn opleiding op basis van zijn kennis op het gebied van curriculumontwikkeling, zijn vakkennis en kennis van het beroepenveld.
DEELGEBIED ICT De docent is instrumenteel vaardig om de basis ICT-middelen (Blackboard, Smartboard, MS Office, Social Software, Multimedia) in onderwijs te gebruiken. in staat de basis ICT-middelen op didactisch verantwoorde wijze, passend bij de inhoud, in te zetten in onderwijs. De docent: ontwerpt onderwijs waarbij inhoud, didactiek en ICT in balans zijn en kan keuzes hierin verantwoorden; gebruikt de basis ICT middelen op een correcte manier; lost eenvoudige problemen met de basis ICT middelen zelf op; gaat bij de juiste persoon of bron te rade bij vragen en problemen; vertaalt nieuwe ontwikkelingen in de basis ICTmiddelen en de bijbehorende didactiek naar het eigen onderwijs. In DDCD(Digitaal Didactisch Competente Docent) en/of ViA (Virtualiseren in Avans): zie linker kolom. Als onderdeel van didactische handelen, waarbij ICT wordt gezien als één van de didactische middelen die ingezet kunnen worden. De inspiratiesessie uit het DDCD=traject is onderdeel van ADIO. DEELGEBIED VAKINHOUD De docent kan de studenten helpen zich de (vakinhoudelijke) bagage eigen te maken die nodig is in de uitoefening van het beroep. kennis en vaardigheden op eigen deskundigheidsgebied onderhouden en uitbouwen nieuwe ontwikkelingen in eigen deskundigheidsgebied vertalen naar onderwijs een voor de taakuitoefening relevant regionaal of (inter-)nationaal netwerk op het gebied van eigen inhoudelijk deskundigheidsgebied onderhouden Te realiseren door/binnen academies, o.a. middels: mastertrajecten docentstages
DEELGEBIED PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK 1. Vormgeven van praktijkgericht onderzoek. 2. Begeleiden en beoordelen van studenten die praktijkgericht onderzoek uitvoeren. 3. Onderzoekende (kritische denk)houding. Ad 1 - Vertaalt vragen uit het werkveld in onderzoekbare vragen in het onderwijs. - Vertaalt onderzoeksresultaten naar het onderwijs. - Voert praktijkgericht onderzoek uit. Ad 2 - Stimuleert kritisch denken bij studenten. - Begeleidt studenten bij en beoordeelt op: o het formuleren van een goede onderzoeksvraag o passende onderzoeksopzet o verantwoord gebruik van informatie o o verzamelen en analyseren van gegevens schrijven van een betoog (argumenteren, redeneren). - Onderbouwt de beoordeling met argumenten die samenhangen met het relevante beoordelingskader Ad 3 - werkt evidence based - overweegt alternatieven bij het nemen van beslissingen - vraagt door - is bereid standpunt te wijzigen - Denkhoudingtest, bestaat uit de AOT test (Actively Open-minded Test) en de NFC test (Need for Cognition). - Leerlijn onderzoeksvaardigheden (voor docenten) bestaande uit vier hoofdonderwerpen: kritisch denken, informatievaardigheden, methoden en technieken van onderzoek, schrijven van een betoog (continue in ontwikkeling op basis van ervaringen bij academies en lectoraten). Deze is op maat te maken voor een academie of expertisecentrum/lectoraat. - Specifieke workshops en begeleiding op het gebied van methoden en technieken van onderzoek, kwalitatief en kwantitatief. - Ondersteuning van informatiespecialisten - Docentenhandeling Kritisch Denken