1. Inleiding Wanneer u België verlaat naar aanleiding van een tewerkstelling in het buitenland, is het belangrijk om na te gaan of u na uw vertrek uit België belastbaar blijft in België en of u bij voortduur in België een belastingaangifte moet indienen. Om te bepalen of u na uw vertrek uit België bij voortduur in België belastbaar bent en een Belgische belastingaangifte moet indienen, moet in de praktijk worden gekeken naar de feiten en omstandigheden waarin u zich bevindt. Vooreerst moet worden bepaald of u (samen met uw gezin) na uw vertrek uit België als fiscaal rijksinwoner van België dient te worden beschouwd dan wel als fiscaal niet-rijksinwoner van België. Eenmaal het fiscaal Belgisch (niet-)rijksinwonerschap vaststaat voor u (en uw gezin), dient te worden nagegaan welke inkomsten in België belastbaar zijn en eventueel moeten worden opgenomen in uw jaarlijkse Belgische belastingaangifte. 1 HR Department -
2. Bepaling van het fiscaal Belgisch rijksinwonerschap 2.1 Algemene principes Belgische interne wetgeving De Belgische wetgeving omschrijft rijksinwoners als de natuurlijke personen die hun woonplaats of zetel van fortuin hebben gevestigd in België. De woonplaats is de plaats waar een belastingplichtige effectief en duurzaam verblijft (m.a.w. waar hij leeft en werkt) en waar hij de haardstede van zijn gezin heeft en de vitale betrekkingen met zijn medemensen onderhoudt. De zetel van fortuin is de plaats van waaruit de belastingplichtige zijn vermogen beheert of waar het centrum van de zakelijke bezigheden zich bevindt (de plaats waar het vermogen zich bevindt speelt in wezen geen rol). De Belgische fiscale wetgeving voorziet in een wettelijk (doch weerlegbaar) vermoeden dat personen die in het Belgisch rijksregister zijn ingeschreven, geacht worden hun woonplaats of zetel van fortuin in België te hebben. Voor gehuwden (of wettelijk samenwonenden) geldt echter een specifieke regeling voor het bepalen van het rijksinwonerschap. De wetgeving voorziet in een onweerlegbaar vermoeden dat men inwoner is van België indien het gezin (zijnde de echtgenoot/wettelijke partner en de kinderen) in België woont. De bepaling van de woonplaats van het gezin is een feitenkwestie. In de praktijk kan de woonplaats van het gezin worden omschreven als de plaats waar het dagelijks familieleven zich afspeelt. Belangrijk om te weten is dat de belastingadministratie op basis van haar commentaar op de wetgeving als vuistregel stelt dat een persoon minstens 24 maanden uit België dient weg te zijn alvorens hij/zij wordt aangemerkt als een niet-inwoner voor belastingdoeleinden. 2.2 Bepaling van het Belgisch inwonerschap in de praktijk 2.2.1 U bent ongehuwd * Scenario A: U schrijft zich uit uit het rijksregister Naar aanleiding van uw uitschrijving uit het rijksregister, vermoedt de Belgische fiscus dat u vanaf de datum van uitschrijving als niet-inwoner van België dient te worden beschouwd. 2 HR Department -
Indien u echter binnen de 24 maanden na uw vertrek terugkeert naar België, zal de fiscus (op basis van haar administratieve commentaar) mogelijks argumenteren dat u, tijdens uw verblijf in het buitenland, bij voortduur inwoner van België bent gebleven. * Scenario B: U schrijft zich niet uit uit het rijksregister Wanneer u zich niet uitschrijft uit het rijksregister, vermoedt de Belgische fiscus dat u, tijdens uw verblijf in het buitenland, bij voortduur als inwoner van België dient te worden beschouwd. Indien u echter België langer dan 24 maanden heeft verlaten, zou u tegenover de Belgische fiscus kunnen argumenteren dat u (vanaf de datum van uw vertrek uit België) moet worden beschouwd als niet-inwoner van België. * Conclusie Vanuit een praktisch oogpunt raden wij aan om u uit te schrijven uit het Belgisch rijksregister wanneer u België zal verlaten voor een periode langer dan 24 maanden. Zodoende wordt u reeds vanaf de datum van uitschrijving beschouwd als fiscaal niet-inwoner van België. Wanneer u België verlaat voor een periode van minder dan 24 maanden, zal op basis van onze ervaring de fiscus mogelijks u in de praktijk als fiscaal inwoner van België beschouwen gedurende de periode van uw verblijf in het buitenland (ongeacht of u uitgeschreven was of niet). 2.2.2 U bent gehuwd/wettelijk samenwonend * Scenario A: U schrijft zich, samen met uw echtgenoot/partner (en kinderen), uit uit het rijksregister Naar aanleiding van uw uitschrijving uit het rijksregister, vermoedt de Belgische fiscus dat u en uw gezin vanaf de datum van uitschrijving als niet-inwoners van België dienen te worden beschouwd. Indien u en uw gezin echter binnen de 24 maanden na uw vertrek terugkeren naar België, zal de fiscus (op basis van haar administratieve commentaar) mogelijks trachten te argumenteren dat 3 HR Department -
u en uw gezin tijdens uw verblijf in het buitenland bij voortduur inwoners van België zijn gebleven. * Scenario B: U schrijft zich, samen met uw echtgenoot/partner (en kinderen), niet uit uit het rijksregister Wanneer u zich niet uitschrijft uit het rijksregister, vermoedt de Belgische fiscus dat u en uw gezin tijdens uw verblijf in het buitenland bij voortduur als inwoners van België dienen te worden beschouwd. U kan dit vermoeden van Belgisch inwonerschap echter weerleggen: immers op basis van het onweerlegbaar vermoeden zoals voorzien in de wetgeving dienen u en uw gezin als nietinwoners van België te worden beschouwd indien zou blijken dat de woonplaats van het gezin zich gedurende uw verblijf in het buitenland zich daadwerkelijk buiten België bevond. * Conclusie Vanuit een praktisch oogpunt raden wij aan om u, samen met uw gezinsleden, steeds uit te schrijven uit het Belgisch rijksregister wanneer u België zal verlaten (ongeacht of u België zal verlaten voor een periode langer dan 24 maanden). Zodoende worden u en uw gezin reeds vanaf de datum van uitschrijving beschouwd als fiscale niet-inwoners van België. Wanneer u en uw gezin België minder dan 24 maanden verlaten, bestaat het risico dat de Belgische fiscus u en uw gezin als fiscale inwoners van België zal beschouwen gedurende de periode van uw verblijf in het buitenland. U zou echter deze stelling van de fiscus kunnen weerleggen door aan de fiscus te stellen dat de woonplaats van uw gezin zich daadwerkelijk buiten België bevond gedurende deze periode en dat u en uw gezin derhalve als fiscale nietinwoners van België dienen te worden beschouwd. * Bijkomende opmerking Indien u België verlaat, doch uw gezin blijft woonachtig in België, zal u steeds als fiscale inwoner van België worden beschouwd. 4 HR Department -
3. Bepaling van de plicht om een Belgische belastingaangifte in te dienen 3.1 U wordt bij voortduur beschouwd als Belgisch rijksinwoner voor fiscale doeleinden * Aangifteplicht U bent verplicht om (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) een jaarlijkse Belgische aangifte in de personenbelasting in te dienen. Deze aangifte moet in principe uiterlijk op 30 juni van het jaar volgend op het inkomstenjaar bij de Belgische fiscus worden ingediend. Concreet impliceert dit dat bijvoorbeeld de aangifte in de personenbelasting met betrekking tot inkomstenjaar 2009, uiterlijk op 30 juni 2010 bij de Belgische fiscus moet zijn ingediend. * Welke inkomsten moeten worden aangegeven In de Belgische aangifte in de personenbelasting moet u (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) uw wereldwijd inkomen aangeven voor het volledige inkomstenjaar. Indien van toepassing en op basis van de dubbele belastingverdragen afgesloten door België, zal België een vrijstelling (mits progressievoorbehoud) van belasting verlenen voor de buitenlandse inkomsten zoals bijvoorbeeld de inkomsten behaald naar aanleiding van de tewerkstelling in het buitenland. 3.2 U wordt vanaf datum van vertrek uit België beschouwd als Belgisch niet-rijksinwoner voor fiscale doeleinden 3.2.1 Jaar van vertrek * Periode van 1 januari tot en met datum van vertrek: aangifteplicht In het jaar van het vertrek dient een aangifte speciaal in de personenbelasting te worden ingediend. Deze aangifte speciaal in de personenbelasting moet binnen de drie maanden na de dag van het definitieve vertrek uit België bij de Belgische fiscus worden ingediend. In de praktijk blijkt dat de fiscus niet altijd automatisch een aangifteformulier speciaal in de personenbelasting opstuurt. U vraagt best meteen zelf het formulier van de aangifte speciaal in de personenbelasting op bij uw lokaal controlekantoor. 5 HR Department -
In deze aangifte speciaal in de personenbelasting moet u (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) uw wereldwijd inkomen aangeven voor de periode van 1 januari tot en met datum van vertrek. Indien u premies heeft betaald die aftrekbaar zijn of die recht geven op een belastingvermindering (bijvoorbeeld premies in het kader van een hypothecaire lening of pensioensparen), kan u enkel de premies opnemen in de aangifte speciaal in de personenbelasting dewelke effectief werden betaald tijdens 1 januari tot en met datum van vertrek. Indien u (samen met uw gezin) bijvoorbeeld op 1 december 2009 België definitief verlaat, dient u (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) uiterlijk op 1 maart 2010 een aangifte speciaal in de personenbelasting in te dienen. In deze aangifte dient u uw wereldwijd inkomen aan te geven met betrekking tot de periode van 1 januari 2009 tot en met 30 november 2009. * Periode vanaf datum van vertrek tot 31 december: aangifteplicht U bent enkel verplicht om (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) een Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners in te dienen wanneer u (of uw echtgenoot/wettelijke partner) na uw vertrek uit België bij voortduur belastbare inkomsten ontvangt van Belgische oorsprong. Wanneer u aldus na uw vertrek uit België bij voortduur inkomsten ontvangt van Belgische oorsprong, dient u deze inkomsten in principe aan te geven in een aangifte in de belasting van niet-inwoners. Deze aangifte in de belasting van niet-inwoners moet normaliter in het najaar volgend op het inkomstenjaar bij de Belgische fiscus worden ingediend (de uiterlijke indieningdatum varieert jaarlijks). Indien u (samen met uw gezin) bijvoorbeeld op 1 december 2009 België definitief verlaat, dient u (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) in het najaar van 2010 een aangifte in de belasting van niet-inwoners in te dienen. In deze aangifte dient u enkel uw inkomsten van Belgische oorsprong aan te geven met betrekking tot de periode van 1 december 2009 tot en met 31 december 2009. Voor een verdere toelichting wat onder belastbare inkomsten van Belgische oorsprong dient te worden verstaan, verwijzen wij naar punt 4 hierna. * Bijzonder geval: datum van vertrek = 31 december 6 HR Department -
Wanneer u (samen met uw gezin) België verlaat op 31 december, dient een normale aangifte in de personenbelasting met betrekking tot het volledige inkomstenjaar te worden ingediend. Deze aangifte dient dan uiterlijk op 30 juni van het jaar volgend op het inkomstenjaar te worden ingediend bij de Belgische fiscus. Er moet in casu geen aangifte speciaal in de personenbelasting worden ingediend. 3.2.2 Volgende jaren U bent enkel verplicht om (samen met uw echtgenoot/wettelijke partner) een jaarlijkse Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners in te dienen wanneer u (of uw echtgenoot/wettelijke partner) na uw vertrek uit België bij voortduur belastbare inkomsten ontvangt van Belgische oorsprong. Deze aangifte in de belasting van niet-inwoners moet normaliter in het najaar volgend op het inkomstenjaar bij de Belgische fiscus worden ingediend (de uiterlijke indieningdatum varieert jaarlijks). 7 HR Department -
4. Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners 4.1 Wie moet een aangifte in de belasting van niet-inwoners indienen en welke inkomsten moeten hierin worden opgenomen U bent verplicht een aangifte in de belasting van niet-inwoners in te dienen wanneer u (of uw echtgenoot/wettelijke partner) na uw vertrek uit België belastbare inkomsten van Belgische oorsprong ontvangt. De in de praktijk meest voorkomende inkomsten na vertrek uit België die moeten worden beschouwd als inkomsten van Belgische oorsprong zijn volgende: - Inkomsten uit in België gelegen onroerende goederen; - Bezoldigingen, vervangingsinkomsten (zoals bijvoorbeeld vergoedingen in het kader van tijdskrediet) en pensioenen die worden betaald door een Belgische instantie; - Onderhoudsuitkeringen betaald door een Belgisch rijksinwoner. Indien u één of meerdere van bovenstaande inkomsten verkrijgt nadat u België heeft verlaten, dient u deze inkomsten op te nemen in een Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners en zal u hierop in België belastingen verschuldigd zijn. Premies die u heeft betaald en die in aanmerking komen voor een belastingvermindering of die fiscaal aftrekbaar zijn (zoals bijvoorbeeld premies betaald naar aanleiding van een hypothecaire lening, premies betaald in het kader van pensioensparen, etc) kunnen worden opgenomen in deze aangifte. Uw buitenlandse beroepsinkomsten en uw buitenlandse onroerende of roerende inkomsten worden niet beschouwd als inkomsten van Belgische oorsprong en moeten bijgevolg niet worden aangegeven in een Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners. Roerende inkomsten (zoals interesten en dividenden) die u via een Belgische instelling ontvangt, dienen eveneens niet te worden opgenomen in een Belgische aangifte in de belasting van nietinwoners. 4.2 Contactgegevens van de controlekantoren verantwoordelijk voor niet-inwoners (natuurlijke personen) Indien u niet automatisch een aangifteformulier in de belasting van niet-inwoners ontvangt doch u de verplichting heeft om dergelijke aangifte in te dienen, vraagt u dit formulier best zelf op bij het bevoegde controlekantoor voor niet-inwoners: Controle niet-inwoners Gent Tel : 02/ 579 21 80 8 HR Department -
Controle niet-inwoners Brussel Tel : 02/ 576 84 50 Controle niet-inwoners Antwerpen Tel : 02/ 575 46 00 Controle niet-inwoners Namur Tel : 02/ 578 00 40 Bij vragen en/of onduidelijkheden kan u normaliter ook terecht bij deze controlekantoren alsook op de website van de fiscus (http://fiscus.fgov.be). 4.3 Uitzondering: u heeft inkomsten van Belgische oorsprong, maar moet toch geen aangifte in de belasting van niet-inwoners indienen U bent niet verplicht een Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners in te dienen wanneer: - uw enige inkomsten van Belgische oorsprong inkomsten zijn uit een in België gelegen onroerend goed, én; - het jaarlijks belastbaar inkomen van dit in België gelegen onroerend goed is lager dan EUR 2.500,00. De limiet van EUR 2.500,00 moet voor gehuwden/wettelijk samenwonenden per persoon worden bekeken. Voorbeeld ter illustratie voor de berekening van de limiet van EUR 2.500,00: Na uw vertrek uit België is uw enig inkomen van Belgische oorsprong een inkomen uit een gebouwd onroerend goed gelegen in België. Het niet-geïndexeerd kadastraal inkomen van dit onroerend goed bedraagt EUR 1.500,00. U en uw echtgenoot/wettelijke partner zijn elk voor 50% eigenaar van dit onroerend goed. * Hypothese 1: Dit gebouwd onroerend goed wordt niet verhuurd of wordt verhuurd aan een natuurlijke persoon die het goed niet voor beroepsdoeleinden gebruikt. Op basis van de Belgische fiscale wetgeving bedraagt het jaarlijks belastbaar inkomen van dit onroerend goed EUR 2.319,15 (i.e. EUR 1.500,00 x 1,5461 index van 2009). U en uw echtgenoot/wettelijke partner moeten derhalve in casu geen Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners indienen aangezien het belastbaar inkomen in hoofde van ieder van u ( EUR 2.319,15 / 2 = EUR 1.159,58) lager is dan de limiet van EUR 2.500,00. * Hypothese 2: Dit gebouwd onroerend goed wordt verhuurd aan een vennootschap of aan een natuurlijk persoon die het goed voor beroepsdoeleinden gebruikt. De betaalde jaarlijkse brutohuur bedraagt EUR 15.000,00. 9 HR Department -
Op basis van de Belgische fiscale wetgeving bedraagt het jaarlijks belastbaar inkomen van dit onroerend goed EUR 11.120,00 (i.e. EUR 15.000,00 (EUR 1.500,00 x 2/3 x 3,88 revalorisatiecoefficient van 2009)). U en uw echtgenoot/wettelijke partner moeten derhalve in casu wel een Belgische aangifte in de belasting van niet-inwoners indienen aangezien het belastbaar inkomen in hoofde van ieder van u ( EUR 11.120,00 / 2 = EUR 5.560,00) hoger is dan de limiet van EUR 2.500,00. Voor meer informatie, neem contact op met Johan Melort Group Compensation & Benefits Manager jmelort@besix.com ou +32.402.62.36 10 HR Department -