Wijkplan Koudekerk aan den Rijn 2016-2017 Gemeente Alphen aan den Rijn 1
1. Koudekerk: een dorp met een duidelijke mening Koudekerk aan den Rijn is een echt dorp in Het Groene Hart. De oorsprong voert terug tot de romeinse tijd. Maar het dorp dankt zijn karakter toch vooral aan de vroege industrie (dakpannen) langs de Oude Rijn en de ontginning van het veen (turf) en het daaruit ontstane veenweide gebied. Koudekerkers zijn trots op hun dorp dat een mooie landelijke uitstraling heeft en natuurlijk aansluit op het veenweidegebied ten noorden van het dorp. Inwoners zijn bereid zich in te zetten om de dingen, die zij belangrijk vinden, in het dorp te behouden. Er is dan ook een bloeiend verenigingsleven en er zijn veel voorzieningen die draaien op de inzet van vrijwilligers. Ten Westen van Koudekerk, ligt maar liefst 27 ha. industrieterrein die industrie in de milieucategorie 3 huisvest (Hogewaard). Beeldbepalend is de hoofdontsluiting (lint) van Hondsdijk, Hoge Waard en dorpsstraat. Dit is een doorn in het oog van de bewoners. De ontsluiting van het industrieterrein zorgt voor veel verkeersdruk, vooral op de Hoge Waard. De komst van de Maximabrug nabij de Gnephoek zal deze druk naar verwachting doen afnemen. De brug zal ook de verkeersstromen in het dorp veranderen. Noemenswaardig is het natuurlandschap De Lage Waard met een grote cultuurhistorische waarde. De nadruk in het dorp ligt op wonen en er zijn veel actieve verenigingen zoals bijvoorbeeld de Stichting Welzijn Ouderen Koudekerk, Historisch genootschap Koudekerk, Oranjevereniging Koudekerk, Gym- en Volleybalvereniging Aspasia en muziekverenigingen. Er zijn een aantal voorzieningen voor de dagelijkse boodschappen, zorg, welzijn en sport. Een jaarlijkse publiekstrekker is de Trekkertrek en de feestelijkheden rond Koningsdag. In het dorp hebben diverse oude panden een gezichtsbepalende uitstraling. 2
2. Wat zeggen de cijfers 1 over het dorp? Koudekerk Alphen Bevolkingssamenstelling aantal inwoners 4175 106765 aantal huishoudens 1995 52.756 % niet-westerse allochtonen 7% 18% gemiddelde leeftijd 44,3 39,4 Fysieke woonomgeving aantal woningen 1762 44.914 % huurwoningen 30% 33 bouwperiode 45-84 65% 51% grijze druk 44% 28% Sociale woonomgeving rapportcijfer woonomgeving 7,8 7,4 rapportcijfer leefbaarheid eigen buurt 7,4 7,2 rapportcijfer voorzieningen eigen buurt 6 5,8 voelt zich onveilig (weleens en vaak) 10% 23,2% top 3 kleine ergernissen 1. te hard rijden 2. hondenpoep 3. parkeren verantwoordelijkheidsgevoel buurt 87% 86% Participatie % meldingen openbare ruimte door bewoners 13% 13,5% 1 De cijfers zijn van 2014. De MOR, schuldhulp en uitkeringscijfers van 2015. 3
aantal cliënten Tom 7% 7% actief in eigen buurt 17% 28% % lage inkomens 30% 34% aantal schuldhulpverlening 5 (1,1,%) 431 aantal uitkeringen 33 (2%) 1636 Koudekerk heeft een relatief oudere bevolkingssamenstelling: 53% zit in de leeftijdscategorie vanaf 45 jaar (Alphen: 33%). 30% van de inwoners heeft een hoog inkomen en 40% een midden inkomen. Voor beide groepen is dat hoger dan het Alphense en Nederlandse gemiddelde. De waardering voor het dorp is net als elders in de gemeente hoog. Voor prettig wonen en de leefbaarheid in de eigen buurt geven inwoners een 7,8 en 7,2. De bewoners geven aan tevreden te zijn over de voorzieningen in de buurt, behalve over de groenvoorziening. Top 5 Meldingen Openbare Ruimte: 1. Licht, 2. Afval/vervuiling, 3. Groen/dieren, 4. Wegen/bruggen/tunnels, 5. Riolering/water. Conclusie: Cijfers zeggen veel maar niet alles. Op basis van de kwalitatieve gebiedskennis en de statistische analyse kan men concluderen dat de Koudekerkers tevreden zijn over hun woonomgeving maar opmerkingen hebben op de kwaliteit van de inrichting van het openbaar gebied. De vergrijzing, verkeersafwikkeling en behoud van voorzieningen zijn in Koudekerk een punt van aandacht. Daarom zijn de thema s voor de komende twee jaar: Behoud (maatschappelijke) voorzieningen 2. Behoud betrokkenheid en participatie bewoners. Verbeteren van de kwaliteit van het openbaar gebied. Adaptief reageren op de gevolgen van de vergrijzing. 3. Wat doet de gemeente de komende jaren: Maatschappelijk Domein Het dorpscentrum Ridderhof is qua eigendom en beheer in particuliere handen. Omdat de door de gemeente gesubsidieerde voorzieningen verdwijnen is het lastig om 2 De gemeente heeft maar een zeer beperkte mogelijkheid om het voorzieningenniveau op peil te houden. Het is geen optie om uit te gaan van een flinke uitbreiding van de woningvoorraad als borging van het voorzieningenniveau 4
financieel het hoofd boven water te houden. Daarom wordt De Ridderhof, op eigen verzoek, meegenomen in de heroriëntatie multifunctionele accommodaties. Het onderzoek naar het maatschappelijk rendement zal eind 2016 ter besluitvorming worden aangeboden. TOM in de buurt: het gezamenlijk aanbod van zorg- en welzijnsdiensten. TOM zoekt aansluiting bij de Ridderhof om daar een wijkpunt te openen. Momenteel is een reguliere activiteit de dagopvang dementie (Rijndael). Alphense Ketenoverleg (AKO): er wordt een verbinding gemaakt tussen het sociale en medische domein per gebied. Welke vorm dit krijgt, is per verschillend. Alphen Beweegt en Boost: ze verkennen het gebied, netwerken en ontplooien hun eerste activiteiten. Dit krijgt in 2016 verder vorm. Samenwerken en participatie De relatie tussen de gemeenschap en de gemeente wordt versterkt door in de lokale gemeenschap aanwezig en herkenbaar te zijn en samen te werken op basis van gelijkwaardigheid. Er is structureel overleg met het dorpsoverleg. Het dorpsoverleg maakt een dorpsvisie en zal deze na realisatie voorleggen aan de gemeente. Na vaststelling wordt dit onderdeel van de gezamenlijke vastgestelde agenda. Doe-participatie in de openbare ruimte wordt actief gestimuleerd. De verschillende organisaties die een kleine subsidie ontvangen gaan samenwerken. Hier levert het dorpsoverleg een stimulerende en verbindende bijdrage aan. Mobiliteit De verkeerssituatie in het dorp bij de Hoge Waard/Dorpstraat/Hondsdijk wordt gemonitord door de gemeente. Waar nodig worden maatregelen genomen. De realisatie van de Maximabrug (2016) heeft gevolgen voor de inrichting van onder andere de Hondsdijk. Hierover zijn afspraken gemaakt die in 2016 gerealiseerd worden. Deze gevolgen zijn modelmatig in beeld gebracht. Het dorpsoverleg geeft advies in dit traject. Schoon, heel en veilig Bij reconstructies in het openbaar gebied wordt omgevingsmanagement toegepast. Hierdoor wordt in een vroeg stadium verschillende partijen betrokken. De intensiteit van het onderhoud en de kwaliteit van de inrichting van het openbaar gebied wordt fasegewijs opgeplust. Dit op basis van de harmonisatie van het openbaar gebied voor heel Alphen aan den Rijn. Er worden projecten voor buurtpreventie gepromoot. 5
Renovatie van de volgende straten: o Boomgaard, Achterom, Vlaanderenlaan. o Pr. Wilhelminastraat en Koningin Julianastraat. o Hondsdijk- Dorpsstraat. o Paanderenstraat, Poelgeestlaan, 5-meistraat. o Pr. Bernhardstr, Pr. Beatrixstr, Pr. Irenstr, Dr. Vlaanderen. o Groenvakken Poelgeestlaan. Ruimtelijke en economische ontwikkeling De behoefte aan woningen voor diverse doelgroepen in Koudekerk wordt onderdeel van de gemeentelijke Woonvisie. Deze wordt binnenkort vastgesteld. Momenteel zijn er twee bouwlocaties aangewezen: Rijnpark en tussen de kerken (Pastorie). Het bestemmingsplan voor het onderdeel oog van Koudekerk (Rijnpark en industrieterrein) wordt herzien. 4. Dorpsvisie Koudekerk heeft een actief dorpsoverleg dat momenteel bezig is met het maken van een dorpsvisie, op basis van een uitgevoerde enquête onder de bewoners. Het dorpsoverleg heeft op verschillende momenten al een aantal hoofdthema s neergelegd: o Woningbouw om de vergrijzing tegen te gaan en jongeren in het dorp te houden. o Behoud van een aantal voorzieningen in het dorp zoals het winkelcentrum, de Ridderhof, het zwembad Pr. Alexanderbad en een aantal maatschappelijke voorzieningen zoals peuterspeelzalen, sport en basisscholen. o Behoud van de eigen kracht van het dorp door de inzet van en waardering voor de vele vrijwilligers. Deze wensen sluiten aan bij de thema s van de gemeente. Zodra de dorpsvisie gemaakt is, wordt deze naast de gemeentelijke thema s gelegd om te komen tot een gezamenlijke agenda. 6