Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 25 910 Wijziging van de Wet personenvervoer voor het taxivervoer (deregulering taxivervoer) 29 800 XII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (XII) voor het jaar 2005 Nr. 55 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 28 juni 2005 De vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat 1 heeft op 18 mei 2005 overleg gevoerd met minister Peijs van Verkeer en Waterstaat over: de brief van 18 maart 2005 houdende stand van zaken in het aangepaste examen taxichauffeur (25 910, nr. 54); de brief van 1 april 2005 over de veiligheid van het rolstoelvervoer (29800-XII, nr. 62). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie 1 Samenstelling: Leden: Duivesteijn (PvdA), Dijksma (PvdA), Hofstra (VVD), ondervoorzitter, Atsma (CDA), voorzitter, Van Gent (GroenLinks), Timmermans (PvdA), Van Bommel (SP), Van der Staaij (SGP), Oplaat (VVD), Geluk (VVD) Dijsselbloem (PvdA), Depla (PvdA), Van As (LPF), Mastwijk (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Koopmans (CDA), Gerkens (SP), Bruls (CDA), Van Lith (CDA), Van der Ham (D66), Haverkamp (CDA), Boelhouwer (PvdA), De Krom (VVD), Verdaas (PvdA), Hermans (LPF), Dezentjé Hamming (VVD) en Van Hijum (CDA). Plv.leden: Heemskerk (PvdA), Samsom (PvdA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Hessels (CDA), Vos (GroenLinks), Smeets (PvdA), De Ruiter (SP), Slob (ChristenUnie), Aptroot (VVD), Szabó (VVD), Van Dijken (PvdA), Waalkens (PvdA), Herben (LPF), Van Winsen (CDA), Halsema (GroenLinks), Jager (CDA), Vergeer (SP), Ten Hoopen (CDA), Van Haersma Buma (CDA), Bakker (D66), De Pater-van der Meer (CDA), Van Dam (PvdA), Van Beek (VVD), Dubbelboer (PvdA), Van den Brink (LPF), Luchtenveld (VVD) en Buijs (CDA). De heer Hermans (LPF) merkt allereerst op, over bepaalde zaken mede namens de heer Hofstra van de VVD-fractie te spreken.hij zal duidelijk maken wanneer hij dat doet. Hij en de heer Hofstra zijn voorstander van het aangepaste examen voor taxichauffeurs, maar niet van de invoering van het «light» examen voor contractvervoerders.waarom zou de minister dat willen invoeren? Is de minister bereid om de ingroeiregeling langer te laten gelden, nu blijkt dat het voor de sector lastig is om op tijd een verklaring van goed gedrag te krijgen? Is er nog sprake van een witte vlek in de geografische spreiding van de examenlocaties van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR)? De heer Hofstra vraagt of de minister met de vier grote steden (G4) overlegt over de eventuele overheveling van de bevoegdheid om toezicht uit te oefenen op de naleving van de taxiwetgeving en of het klopt dat het vanwege de huidige wetgeving onmogelijk is om budgettaxi s in te voeren in Amsterdam, zoals de Amsterdamse wethouder Van der Horst bepleit. Mevrouw Dijksma (PvdA) hoopt dat de minister met de G4 overeenstemming kan bereiken over de manier waarop de handhaving en de verscherpte controle op de naleving van de huidige wetgeving kan worden bewerkstelligd.het straattaxivervoer is namelijk nog niet verbeterd.taxichauffeurs intimideren nog steeds mensen die niet in de voorste taxi instappen.kan de Inspectie van Verkeer en Waterstaat hier iets aan doen? Het keurmerk haalt kennelijk niet zo veel uit.kan de minister, zodra overeenstemming met de G4 is bereikt, een brief aan de Kamer sturen? KST88176 0405tkkst25910-55 ISSN 0921-7371 Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 1
Is de minister bereid om de ingroeiregeling te laten gelden tot de invoering van de plicht tot aanbesteding? Wil zij anders met de branche een maatregel opstellen om te voorkomen dat er chauffeurs zonder diploma gaan rondrijden en bedrijven het hoofd niet boven water kunnen houden? Naar verluidt, wordt de stratenkennis getest van steden waar kandidaatchauffeurs niet gaan rijden.wanneer houdt dit op? Wanneer wordt duidelijk hoe de minister wil omgaan met gediplomeerde touringcarchauffeurs, ambulancebestuurders enz.? Op 1 april jongstleden heeft de minister de Kamer een reactie gestuurd op de rapportage over de veiligheid van het rolstoelvervoer.hoe zit het met de toekomst van dit speciale, collectieve vervoer? Wat is de stand van zaken in de uitvoering van de tijdens de begrotingsbehandeling aangenomen motie waarmee het toestaan van experimenten met bundeling van gelden werd beoogd? Wordt er gekozen voor meer dan één experiment waaraan diverse soorten vervoerders en bedrijven kunnen deelnemen, zodat de Kamer een genuanceerder beeld krijgt van wat bundeling van gelden kan opleveren? Bundeling van gelden mag overigens niet leiden tot een steeds groter wordende aanbesteding en een afnemende concurrentie. Vindt de minister ook dat de prijzen uiteindelijk onder het tot nu toe gehanteerde maximumtarief voor 2003 moeten komen te liggen? Mevrouw Gerkens (SP) is blij met het «verlichte» examen dat de minister heeft ingevoerd voor kandidaat-doelgroepenvervoerders.zij hoopt dat de minister met de G4 ook de problemen met het straattaxivervoer kan verlichten.waarom mogen taxichauffeurs nog steeds in iedere stad van Nederland werken? Wat heb je aan een Rotterdamse taxichauffeur op de Amsterdamse grachten? Hoe staat het met de koppeling van het CBR-examen aan de locatie waarop een kandidaat-taxichauffeur wenst te gaan rijden? Tijdens carnaval is een ware chaos ontstaan doordat taxichauffeurs uit het hele land naar Limburg zijn gereden en de Limburgse taxichauffeurs niet half zo veel konden omzetten als in vorige jaren, terwijl de taxichauffeurs uit andere delen van het land niet eens wisten waar zij hun klanten moesten afzetten.is de minister voornemens om dergelijke uitwassen via het examen voor taxichauffeurs aan te pakken of vindt zij juist dat de markt zo moet functioneren? Wat vindt de minister van het capaciteitsbeleid dat vroeger werd gevoerd? Is dat beleid in strijd met de Europese wet- en regelgeving? Wat vindt zij van het plan van de Amsterdamse wethouder Van der Horst om bij het Centraal Station van Amsterdam een slagboom te plaatsen om een overdaad aan taxi s op die plaats te beperken? Is zij het ermee eens dat die slagboom alleen mag opengaan voor taxichauffeurs met een Amsterdams taxikeurmerk, dat neerkomt op een soort capaciteitsbeleid met ingebouwde kwaliteitscriteria? Hoe kunnen taxivergunningen worden ingetrokken? Kan dat als een taxichauffeur weigert om mensen over een korte afstand te vervoeren? De heer Mastwijk (CDA) is het met mevrouw Gerkens eens dat het capaciteitsbeleid zo gek nog niet was.kan de minister in goed overleg met de G4 het beleid zo maken dat er een kwaliteitsverbetering optreedt? De nieuwe regels mogen niet tot zó veel hinder leiden dat de nadelen groter worden dan de voordelen.eén van de nadelen is dat de ingroeiregeling te kort geldt.kan er niet efficiënter mee worden omgegaan, bijvoorbeeld door tijdig te melden dat een bepaald bedrijf een gunning krijgt? Dan krijgt de branche meer tijd om chauffeurs op te leiden en examens te laten doen. De uitvoering van de motie-dijksma over het doelgroepenvervoer kan tot schaalvergroting leiden als aanbestedende overheden dit vervoer in grote kaders gaan aanbesteden.daardoor kunnen de belangen van het regu- Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 2
liere openbare vervoer zwaarder komen te wegen dan het belang dat het «kwetsbare» vervoer kwalitatief goed is.hiervoor moet worden gewaakt. De lieden in de G4 die alle ellende hebben veroorzaakt, zijn klaarblijkelijk bezig met het verplaatsen van hun werkterrein naar de regio.dat maakt de handhaving lastiger.voorkomen moet dus worden dat de problemen die in de G4 worden besproken, zich uitspreiden over de rest van Nederland.Handhaving wordt dus steeds belangrijker. Viptaxi s vervoeren uitsluitend individuen op hun verzoek.zij hebben wel een blauw kenteken, maar geen taximeter.hierdoor worden zij in het buitenland wel eens aangehouden.kan de minister hierover een brief aan de Kamer sturen? Het antwoord van de minister De minister antwoordt dat zij vorig jaar tijdens de evaluatie van vier jaar deregulering van de taximarkt met de Kamer heeft afgesproken dat er noch zou worden teruggegaan tot volledige regulering, noch gekomen zou worden tot volledige deregulering.er zou zo min mogelijk worden «gedereguleerd» en de huidige situatie zou via maatwerk worden geoptimaliseerd. Het taxibedrijf richt zich op het garanderen van een basiskwaliteit aan de consument en het vergroten van de keuzemogelijkheden van de consument.de belangrijkste trajecten die lopen, zijn het examen voor taxichauffeurs en de uitwerking van een nieuwe tariefstructuur voor straattaxi s. Nieuwe maatregelen hebben tijd nodig om in de praktijk goed te kunnen uitpakken.af en toe moet er dus worden vertrouwd op het beleid dat de minister en de Kamer uitstippelen en moet er aan dat beleid wat tijd worden gegund. Om mensen vertrouwder te maken met de nieuwe regels ten aanzien van taxivervoer stelt de minister voor, een publiekscampagne te voeren.dan weet men hoe het zit met de tarieven op de zijkant van een taxi en dat men niet per se de voorste taxi in de rij hoeft te kiezen. Op 16 september 2004 heeft de minister met de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat overleg gevoerd over het beperkte examen voor contractvervoerders.zij heeft de Kamer hier op 18 maart jongstleden schriftelijk over geïnformeerd.over de inhoud van het examen, de invoeringsdatum, de overgangsregeling en de contractvervoerders die ervoor in aanmerking komen, is overeenstemming bereikt met alle branchepartijen.het wekt dus verbazing dat de branchepartijen een verlenging van de duur van de overgangsregeling wensen.er resteren vijf maanden, dus kandidaat-taxichauffeurs hebben tijd zat om examen te doen.het re-reguleren van de taxibranche is een kwestie van discipline. Bovendien is het tijd dat chauffeurs niet meer gedurende de twee maanden voorafgaand aan het examen met een bepaald papier kunnen rondrijden, want dat papier is fraudegevoelig.het is voorts van belang om aan de taxichauffeurs die het examen al hebben gehaald, een blijk van waardering te geven.het structureel mogelijk maken van het rondrijden met een papier voor twee maanden kan de motivatie om het examen te halen, ondermijnen. De inhoud van het beperkte examen is in overleg met de branche aangepast aan de dagelijkse werkpraktijk van contractvervoerders.de onderdelen stratenkennis, technische voertuigkennis en betalingshandelingen komen er niet in voor.het beperkte examen geldt uitsluitend voor chauffeurs die in dat deel van het contractvervoer werken waarin op vaste tijdstippen met een vaste groep passagiers vaste routes worden gereden waarvoor geen betalingshandelingen worden verricht.aan dat beperkte examen is een aparte chauffeurspas verbonden.de kwaliteit staat in het examen voorop.verder wordt verantwoorde en veilige verkeersdeelname getoetst, professioneel rijgedrag, het omgaan met communicatieapparatuur, klantsoorten en hun gedrag en het afhandelen van een ongeval. Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 3
Alles wat te moeilijk is en een WAO er ervan zou weerhouden om een dergelijke baan aan te nemen, is uit het examen gehaald.iedereen moet het kunnen afleggen. Sinds 1 mei 2005 wordt stratenkennis mondeling gedurende 15 minuten geëxamineerd.de kandidaat moet een stadsplattegrond meenemen van de stad waarin hij wenst te gaan rijden.hij heeft de keuze uit 78 steden. Aan de hand van een openbare objectenlijst wordt de kandidaat gevraagd om aan te wijzen hoe hij erheen gaat rijden.dan wordt vastgesteld of hij de doorgaande wegen, stadsdelen, wijken en namen van industriegebieden kent.ook moet hij kunnen uitleggen hoe hij van een bepaald openbaar object in een stad naar een snelweg richting het zuiden, noorden, oosten of westen zou rijden.hij moet de namen van de snelwegen kennen en de richting ervan.overigens heeft het CBR het aantal examenlocaties uitgebreid van 28 naar 35.Er is dus altijd een examenlocatie in de buurt van de examenkandidaat. De minister is geen voorstandster van invoering van aparte kentekens voor het Vipvervoer omdat zij overbodige regelgeving wil voorkomen. De G4 kan veel doen aan de naleving van de taxiwetgeving, omdat zij de wegbeheerder zijn en voor standplaatsen zorgen.een van de resultaten van het overleg van de minister met de G4 is dan ook dat er in Amsterdam huisregels voor standplaatsen zijn opgesteld en lokale brancheorganisaties zijn opgericht ter verbetering van de samenwerking tussen de taxiondernemingen.verder heeft de Inspectie van Verkeer en Waterstaat, die op gelijke sterkte is gebleven, een convenant tot samenwerking met de regiopolitie Amsterdam-Amstelland opgesteld.deze zomer stelt zij een dergelijk convenant op met de overige drie grote steden.zo kan de sterkte van de Inspectie optimaal worden benut.de regionale politiekorpsen krijgen hier gedurende twee jaar een rijksbijdrage voor.de samenwerking wordt jaarlijks geëvalueerd. Bij het Centraal Station in Rotterdam worden op korte termijn keurmerkstandplaatsen geopend.verder valt het tegen hoe de taxibranche met het keurmerk omgaat.de minister zal andere departementen en decentrale overheden dan ook aanraden om alleen nog maar gebruik te laten maken van keurmerktaxi s.als de overheid dit consciëntieus doet, zal het aantal keurmerktaxi s toenemen.de invoering van een Amsterdams keurmerk lijkt de minister geen goed idee, omdat de invoering van het algemene keurmerk al zo veel moeite heeft gekost.amsterdam moet eerst maar eens het algemene keurmerk gaan hanteren.taxichauffeurs mogen nou eenmaal in heel Nederland mensen vervoeren en krijgen altijd wel verzoeken om iemand naar een stad te vervoeren waar zij zelden komen. Dat probleem wordt ondervangen door een navigatiesysteem waarover het overgrote deel van hen tegenwoordig beschikt. Als huisartsen tegen betaling op commerciële basis worden vervoerd, is er sprake van taxivervoer.alleen huisartsen die een maatschap vormen en samen een chauffeur hebben, komen in aanmerking voor een vrijstelling. Tijdens een derde bijeenkomst van experts op het ministerie van Verkeer en Waterstaat zijn de mogelijke experimenten met bundeling van gelden op het vlak van doelgroepenvervoer conform het kabinetsstandpunt verkend.de experimenten worden samen met staatssecretaris Ross-van Dorp uitgewerkt.daarnaast wordt er een kabinetsnota opgesteld over de algemene aspecten van het combineren van doelgroepenvervoer.er wordt op dit moment een experiment gedaan.andere experimenten volgen.per jaar wordt er overigens 1mld.aan doelgroepenvervoer uitgegeven.dat is net zoveel als er wordt uitgegeven aan het openbaar vervoer in heel Nederland per jaar.samen met de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van Financiën en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt er nagegaan of hier op een slimmere manier mee kan worden omgegaan.de Kamer wordt hier nog over geïnformeerd. De Inspectie van Verkeer en Waterstaat kan bij een vermoeden van onge- Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 4
oorloofd gedrag van een taxichauffeur een nieuwe verklaring omtrent het gedrag aanvragen.als die niet wordt afgegeven, wordt zijn taxivergunning ingetrokken.verder wordt om de vijf jaar gecheckt of taxibedrijven voldoen aan de vergunningsvereisten van betrouwbaarheid en vakbekwaamheid.een chauffeurspas kan niet worden ingetrokken vanwege het weigeren van korte ritten.te hopen is dat het probleem met korte ritten wordt ondervangen doordat dankzij de nieuwe tariefstructuur standaard het bedrag kan worden gevraagd dat voor twee of drie kilometer in rekening wordt gebracht. Er is geen enkele regel die zich verzet tot het invoeren van budgettaxi s.er bestaat alleen een maximumtarief; geen minimumtarief. Nadere gedachtewisseling De heer Hermans (LPF) is dankzij de argumenten van de minister niet meer voor een verlenging van de ingroeiregeling.wel overweegt hij een Kameruitspraak te vragen over de invoering van het beperkte examen. Voor het omgaan met communicatieapparatuur, het handelen bij ongevallen en het opdoen van sociale vaardigheden hoef je toch geen examen af te leggen? Gaan de gesprekken met de G4 ook over de eventuele overheveling van het toezicht op de naleving van de taxiwetgeving? Mevrouw Dijksma (PvdA) verwacht dat de klachten, die sinds de deregulering van het taxivervoer zijn ontstaan, af zullen nemen dankzij de examens, het keurmerk, een goede tariefstructuur, een scherpe handhaving en natuurlijk een betere houding van de taxibranche.daarvoor hoeft het capaciteitsbeleid niet opnieuw te worden gevoerd. De ingroeiregeling hoeft niet te worden verlengd, maar de minister moet er wel op voorbereid zijn dat zij een oplossing moet bieden ingeval van capaciteitsproblemen, anders kan de branche met recht blijven beweren dat zij fysiek niet aan de norm kan voldoen. Het voeren van een publiekscampagne, gericht op het gebruik van straattaxi s, is een uitstekend idee van de minister.mevrouw Dijksma blijft bij haar opvattingen over het beperkte examen voor contractvervoerders. Mevrouw Gerkens (SP) wil terug naar het capaciteitsbeleid, zeker nu zij ziet dat er op het vlak van het taxivervoer zeer veel wordt gere-reguleerd. De invoering van een Amsterdams keurmerk lijkt haar niet zozeer in het belang van de consument te zijn, als wel in dat van de gemeente die wil kunnen selecteren. De heer Mastwijk (CDA) sluit zich aan bij de vraag van mevrouw Dijksma om in te grijpen ingeval van capaciteitsproblemen om te voorkomen dat de branche met recht de verlenging van de ingroeiregeling claimt.voorkomt de minister wel dat degenen die de chaos in de taxibranche hebben veroorzaakt, hun terrein uitbreiden? Ook de heer Mastwijk blijft bij zijn opvattingen over het beperkte examen voor contractvervoerders. De minister antwoordt dat zij blij is met het consistente beleid van de meerderheid van de Kamer ten aanzien van het beperkte examen.het vervoer van gehandicapte kinderen of ouderen moet net zo veilig zijn als dat van een zakenman.daarom zit in het examen onder andere de omgang met communicatieapparatuur.hoe een mobilofoon werkt, weet niet iedereen zo maar.verder zit er niets in het examen waardoor een herintredende vrouw of een WAO er het niet kan halen. De minister neemt de waarschuwing ter harte voor wat er in de regio kan gaan gebeuren.taxichauffeurs leggen daar het zelfde examen af als taxichauffeurs in de steden moeten doen.in de steden wordt alleen strenger gehandhaafd. Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 5
Toezegging: Er komt een publiekscampagne om mensen vertrouwder te maken met de nieuwe regels die gelden voor taxivervoer. De voorzitter van de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat, Atsma De griffier van de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat, Roovers Tweede Kamer, vergaderjaar 2004 2005, 25 910 en 29 800 XII, nr.55 6