Verwachting voor week 31 Verwachtingen Spot Frontmaanden Lange Termijn Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1
Power NL Power NL spot, hogere prijzen verwacht De gemiddelde day ahead prijs realiseerde afgelopen week op een lager gemiddelde van 32.01 /MWh, tegen 34.98 /MWh voor de week ervoor. Voor juli is de gemiddelde realisatie tot nu toe 34.52/38.92 /MWh, tegen een laatste settlement van het Juli-17 contract van 34.52/39.50 /MWh voor basis/piek. In de basis realiseerde de spot daarmee precies op de expiratieprijs van de future. De zomerwarmte was vorige week ver te zoeken, en bovendien stak een straffe wind op. Deze realiseerde af en toe zelfs rond 3 GW opbrengst. Dit drukte, na een relatief hoge spot op maandag, de rest van de week de prijzen behoorlijk. Dat de zon weinig scheen leek de prijzen weinig te beïnvloeden. Voor de komende week is er iets meer zon, maar ook iets minder wind en de temperaturen zijn gematigd. Het spotmodel komt uit op een prognose van 32.90 voor de basis en 36.90 voor de piekuren. Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 18-jul 36,69 39,28 19-jul 34,69 36,90 20-jul 36,52 39,50 21-jul 34,99 36,78 22-jul 33,32 23-jul 31,38 24-jul 38,90 43,19 25-jul 33,48 36,70 26-jul 33,11 36,59 27-jul 33,06 36,40 28-jul 31,98 32,00 29-jul 27,02 30-jul 26,67 31-jul 32,75 34,08 Gemiddelde Juli: 34,52 2
Power NL Power NL forwards, hogere prijzen verwacht De Nederlandse power curve liet met name aan de voorkant een daling zien. De lage spot prijzen door de aanhoudend bearishe weersomstandigheden hadden een negatieve invloed op de prijzen. Daarnaast was de eurokoers licht gestegen, waardoor de wijdere dark spread de verkoop van stroom triggerde. De verkoop bleef echter enigszins beperkt door een lichte stijging van de gasprijzen. Ook deze week verwachten we op de spot markt zwakte en daardoor mogelijk druk op de korte termijn contracten. Echter verwachten we ook dat de API2 kolenprijs verder zal oplopen door een krapte op de spot markt. Dit zal steun geven aan zowel de korte termijn en de lange termijn. Op de korte termijn zijn we daarom neutraal en op de lange termijn bullish. Power NL 28-07-2017 21-07-2017 aug-17 33,85-0,45 34,30 sep-17 35,67-0,61 36,28 okt-17 37,67-0,33 38,00 Q4-17 38,05-0,55 38,60 Q1-18 37,48-0,15 37,63 Q2-18 33,72 0,01 33,71 Q3-18 32,71 0,23 32,48 Cal-18 34,94 0,03 34,91 Cal-19 32,00-0,08 32,08 Cal-20 31,50-0,16 31,66 3
Power BE Power BE spot, hogere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen afgelopen week lager uit op een gemiddelde van 28.60 /MWh. De week ervoor lag het gemiddelde op 34.25 /MWh. Juli heeft tot nu toe een gerealiseerd gemiddelde van 33.60 /MWh, tegen een laatste settlement van het Jul-17-contract van 34.03 /MWh. De belangrijkste redenen voor de lage prijzen zijn een goede voorziening van gas, en een sterk windbeeld, niet alleen in België maar ook in Frankrijk. Bovendien profiteerde België van het betere nucleaire aanbod in Frankrijk en de lagere vraag ten gevolge van de zomervakantie. De spotrealisaties in het weekeinde waren daarom opvallend laag. De vraag blijft de komende week laag. Het Franse nucleaire aanbod zakt weer iets terug, en ook de wind is iets minder sterk. De spotprijzen worden in België daarom iets hoger verwacht dan afgelopen week. Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 18-jul 36,59 39,18 19-jul 35,03 37,32 20-jul 36,37 39,45 21-jul 34,48 35,79 22-jul 33,32 23-jul 26,92 24-jul 38,71 43,12 25-jul 33,57 36,87 26-jul 32,70 36,59 27-jul 32,92 36,30 28-jul 30,89 29,85 29-jul 20,54 30-jul 10,86 31-jul 32,61 33,90 Gemiddelde Juli: 33,60 4
Power BE Power BE Forwards, hogere prijzen verwacht De Belgische markt heeft sterk onder druk gestaan door erg lage spot prijzen. Dit kwam met name door veel wind, een betere beschikbaarheid van nucleaire capaciteit in Frankrijk en door een verbetering van het Hydro aanbod. Op de langere termijn waren de veranderingen minder groot en liep België meer in lijn met Nederland en Duitsland. Hier waren het dan ook de grondstofprijzen die de prijs bepaalden. Op de korte termijn wordt het nucleaire aanbod in Frankrijk weer minder. Daarnaast neemt de hydro ook af doordat er geen nieuwe neerslag in de Alpen valt deze week. Tevens gesteund door hogere grondstofprijzen verwachten we daarom hogere prijzen voor de Belgsiche power curve. Power BE 28-07-2017 21-07-2017 aug-17 31,15-1,23 32,38 sep-17 35,30-0,83 36,13 okt-17 39,85-0,71 40,56 Q4-17 41,60-0,48 42,08 Q1-18 43,66-0,37 44,03 Q2-18 30,90 0,22 30,68 Q3-18 29,65 0,02 29,63 Cal-18 35,67-0,12 35,79 Cal-19 34,63-0,25 34,88 Cal-20 34,63-0,20 34,83 5
Gas TTF Gas TTF Spot, gelijke prijzen verwacht Het TTF week gemiddelde is deze week gestegen naar een gemiddelde van 15.053 /MWh. De week ervoor realiseerde op een gemiddelde van 14.990 /MWh. Voor Juli-17 is het gemiddelde gerealiseerd op 15.02 /MWh, tegen een laatste settlement van het Jul-17 contract van 14.975 /MWh. De gasprijzen bleven gesteund worden door aanhoudend onderhoud aan de Kollsnes gasverwerkingsfabriek, waarbij het verlies van capaciteit op dit moment 12.5 miljoen m3 per dag bedraagt. Volgens de Noorse uitbater Statoil zal de fabriek op dinsdagochtend terug komen, maar eerder genoemde terugkomst momenten werden al uitgesteld. Het brede onderhoud in de Noorse markt, met niet alleen Kollsnes, en een grote vraag naar gas in GB zorgden voor een ompoling van de NBP TTF spread. NBP ligt sinds 26 juli boven de TTF prijs op de spot markt. We verwachten dan ook dat de TTF spot steun zal blijven ondervinden vanuit de Britse gasmarkt. Komende dagen zal de vraag ook iets stijgen door tijdelijk hogere temperaturen, maar neemt vervolgens weer af door milder weer. Uiteindelijk zijn we daarom neutraal op de TTF spot prijzen. Gas TTF (LEBA) End of day 18-jul 14,97 19-jul 14,99 20-jul 14,98 21-jul 15,13 22-jul 15,01 23-jul 15,01 24-jul 15,06 25-jul 14,91 26-jul 14,87 27-jul 15,17 28-jul 15,22 29-jul 15,07 30-jul 15,07 31-jul 15,12 Gemiddeld Juli: 15,02 6
Gas TTF Gas TTF forwards, gelijke prijzen verwacht De TTF curve was met name op de korte termijn sterk. Op de lange termijn bleven de prijzen achter. De prijzen op de lange en korte termijn lijken echter wel uit te bodemen rond de huidige niveaus. De volatiliteit is ook vrij laag door de vakantieperiode. Veel steun uit de oliemarkt is niet terug te zien in de prijs van Cal-18, maar dit heeft waarschijnlijk te maken met de zwakke dollar koers. Het weertype lijkt komende maand gelijk te blijven; wisselvallig weer met wind. Dit is bearish voor de gas prijzen. Er blijft echter nog aardig wat onderhoud in de gasmarkt de komende tijd. Alles bij elkaar ziet de komende week er daardoor aardig neutraal uit. Gas TTF 28-07-2017 21-07-2017 aug-17 14,983 0,099 14,884 sep-17 15,006 0,142 14,864 okt-17 15,249 0,130 15,119 Q4-17 15,944 0,086 15,858 Q1-18 16,513 0,076 16,437 Q2-18 15,492 0,090 15,402 Q3-18 15,238 0,075 15,163 Cal-18 15,966 0,079 15,887 Cal-19 16,226 0,083 16,143 Cal-20 16,027 0,018 16,009 Cal-21 16,001 0,015 15,986 Cal-22 15,859 0,016 15,843 7
Overige producten Power DE (PHELIX) Het Duitse Cal-18 contract sloot de week lager af op 31.21 /MWh. (vorige week lag het slot nog op 31.63 /MWh). De kolenprijzen zijn dan wel licht gestegen, maar de dollar is daarnaast weer verder verzwakt. De verzwakte dollar maakt de kolen in euro s goedkoper en dat leverde uiteindelijk een druk op de Duitse power prijs. Op de korte termijn zijn de prijzen ook niet sterk. Veel wind zorgt voor lage prijzen. Zo waren afgelopen zondag de piekuren sterk negatief met -11.20 /MWh. We zijn door de zwakke spot neutraal op de korte termijn. Op de lange termijn verwachten we echter steun vanuit de kolenprijzen en daardoor hogere prijzen. Coal Het Cal-18 API2 contract is afgelopen week licht gestegen naar een prijs van 74.25 $/Mt. De week ervoor sloot de kolenprijs door een correctie nog op 74.00 $/Mt. De API2 kolenprijzen kregen met name steun vanuit de opnieuw verslechterde dollar koers naar een 2.5-jaars dieptepunt, waardoor de koopinteresse vanuit de eurolanden toenam. De kolenprijs in Azië werd met name gesteund door een blijvend hoge import vanuit China, waardoor op de spot markten krapte ontstaat. We verwachten daarom dat de krapte in Azië de kolenprijzen in Europa zal blijven steunen. 8
Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent Sep-17 contract is afgelopen week fors hoger gesloten op een niveau van 52.52 $/bbl, tegen 48.06 $/bbl de week ervoor. Cijfers lieten afgelopen week zien dat er mogelijk een herstel in de oliemarkt gaande is. Zo stagneert de olieproductie van schalieplatforms in de VS en zijn de voorraden van olie in de VS sterk gedaald. Daarnaast gaf Saudi-Arabië steun aan de oliemarkt door de belofte haar export terug te schroeven en bovendien gaf Nigeria aan zijn productie niet meer verder op te voeren. Alleen Libië doet daarmee nog niet mee aan het productieplafond. Hoewel we verwachten dat de rally in de olieprijs nog niet voorbij zal zijn, denken we wel dat er een korte correctie mogelijk is. Daarom zijn we deze week neutraal op de olieprijzen. Crude Oil, WTI Ook het WTI Aug-17 contract is sterk gestegen. De frontmaand sloot vrijdag lager op $49.71/bbl tegenover $45.77/bbl de week ervoor. Het aantal actieve rigs in de VS is afgelopen week gestegen met een aantal van 2. Het totale aantal actieve rigs staat nu op 766 (ter vergelijking: dit waren er 316 in mei 2016). De groei van het aantal rigs lijkt door de afwisselende afnames en lichte groei te stagneren. De olievoorraden waren afgelopen week wederom sterk afgenomen met een hoeveelheid van 7.208 Mbbl. Daarnaast waren de benzinevoorraden en distillaten ook afgenomen met een hoeveelheid van 1.852 Mbbl en 1.015 Mbbl. Volgens het commitment of traders rapport van de Amerikaanse CFTC zijn tussen 18 juli en 25 juli het aantal short posities van de money managers (fondsen) afgenomen met een hoeveelheid van bijna 28. Meer dan de helft van de piek in short posities in het begin van juli, is daarmee afgebouwd. 9
Overige producten Emissierechten De emissierechten zijn niet verder gezakt sinds de scherpe daling van twee weken geleden. De onderkant werd nog even getest tijdens een low van 5.05 euro per contract, maar een niveau boven de 5 euro bleef gehandhaafd. Steun voor een herstel kwam er niet doordat het energiecomplex relatief zwak was. De dark spread was daarnaast ook verslechterd en is daarmee ook bearish voor de EUA certificaten. In augustus zal het aanbod van EUA certificaten op de veilingen een hoogtepunt bereiken ten opzichte van augustus in voorgaande jaren. Desondanks is het energiecomplex sterk en daarom verwachten we dat de EUA prijzen niet zullen dalen. We zijn daarom neutraal. 10
Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% en 46% voor een gemiddelde en efficiënte kolencentrale. De emissiefactor voor gas is 0.187 en voor kolen is het 0.34. De calorische waarde van kolen is 25.12 MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = 0.853. De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL18 power future (ICE-Endex en EEX), TTF en NCG gas (ICE-Endex), API2 coal forwards (EEX) en EUA s (ICE-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Spark Spread Clean Dark Spread 11
Weersvooruitzicht Een parade van grotere en kleinere lagedrukgebieden bepaalt de komende week voor een belangrijk deel het weerbeeld. Dit betekent niet dat de hele week verregent: het systeem dat dinsdag en woensdag in de buurt ligt is niet heel sterk ontwikkeld. Donderdag en vrijdag komt een serieuzer systeem in onze buurt liggen. Deze gaat op donderdag en vrijdag voor een herfstachtig beeld zorgen met zomers randje vanwege de mogelijk stevige regenbuien. In het weekeinde lijkt een patstelling te ontstaan. Een hogedrukgebied boven Frankrijk waagt een nieuwe kans maar of deze slaagt is onduidelijk. Het weerbeeld lijkt wel iets te kalmeren. De temperatuur geeft deze week waarschijnlijk een bearish verloop, maar erg sterk is het signaal niet. Temperatuur: Bearish Normaal voor de eerste week van augustus is een graad of 23. Op maandag en dinsdag wordt het ongeveer 21 of 22 graden. Woensdag en donderdag lijkt het nipt warmer te worden met 22 of 23 graden. Vanaf vrijdag stroomt frissere lucht binnen: vrijdag zaterdag en zondag wordt het waarschijnlijk 20 graden. Het gemiddelde ligt overdag iets onder de norm. In de nachten is een graad of 14 normaal. Maandag wordt het dat ongeveer ook. Dinsdag en woensdag daalt het kwik tot een graad of 13. Donderdag en vrijdag is het s nachts warmer door bewolking, ongeveer een graad of 16. In het weekeinde daalt het kwik s nachts naar een graad of 11. Door de koelte overdag is het temperatuursignaal bearish. Zon: Bullish De zon heeft het ook deze week lastig en moet het hebben van korte perioden tussen de bewolkingsgebieden door. Deze zijn op hun beurt echter niet heel sterk ontwikkeld, zodat zon en bewolking elkaar regelmatig goed afwisselen. Dinsdag en donderdag worden echter behoorlijk bewolkt verwacht, terwijl op woensdag wel iets meer ruimte voor de zon is. Ook de vrijdag verloopt waarschijnlijk behoorlijk zonnig. Zaterdag en zondag is er waarschijnlijk weer duidelijk meer bewolking. Door de twee bewolkte dagen eindigt het aantal zonuren waarschijnlijk met een tekort en eindigt het weekbeeld bullish. Wind: Bearish Maandag is de wind nog behoorlijk gemiddeld tot iets te sterk, maar deze zwakt dinsdag sterk af. Dinsdag en woensdag is de wind behoorlijk zwak, maar daarna arriveert het volgende behoorlijk sterk ontwikkelde lagedrukgebied. Donderdag, en met name vrijdag, is de wind dan ook behoorlijk sterk. Ook zaterdag verloopt waarschijnlijk vrij winderig, zodat de wind drie dagen op rij erg stevig is. Zondag is de wind waarschijnlijk vrij normaal: het lagedrukgebied is dan weer uit onze buurt verdwenen. De winderige fase halverwege de week bepaalt uiteindelijk het bearishe beeld. 12
Macro economische agenda Maandag 31 juli: EU - Unemployment Rate & Consumer Price Index Dinsdag 1 augustus: VS - API weekrapport olievoorraden AU - Royal Bank of Australia rentebesluit VS - ISM Manufacturing PMI & ISM Prices Paid Woensdag 2 augustus: VS - EIA weekrapport olievoorraden Donderdag 3 augustus: VS - EIA weekrapport aardgas GB - Bank of England rentebesluit Vrijdag 4 augustus: VS - Baker Hughes Oil Rig Count VS - Nonfarm Payrolls & Unemployment Rate CA - Unemployment Rate Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 13