Rv 87 RIS 260163 Initiatiefvoorstel D66 Den Haag È&ö)l0\7>.C\C>\ Kostenbesparende en energiezuinige verlichting Concern Bedrijfsvoering 0 2 J U L I 2 0 1 3 18 juni 2013 Nr. Dir. P & O CFC! -/! O - 'F X C 3 ï - - - --- - /At', j--k-?! i- te rm i!n ------- ----------
1. Inleiding De gemeente Den Haag heeft zich als doel gesteld om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Dat is een mooi streven, maar maakt ingrijpend handelen noodzakelijk. Energiebesparing is een verstandige eerste stap op weg naar klimaatneutraliteit. Uit recent onderzoek1 blijkt dat gemeenten kansen laten liggen om te besparen op energieverbruik. Ook in Den Haag is er nog een wereld te winnen als het gaat om duurzaam heid2. Juist deze tijd van financiële krapte en oplopende werkloosheid vraagt om slimme oplossingen. Winstgevende initiatieven die inwoners van Den Haag uitzicht bieden op werk, hebben de voorkeur van D66. Duurzaamheid hoeft niet veel geld te kosten en kan veelal ook door middel van rendabele investeringen dichterbij worden g e b ra c h t. In veel gebouwen in Den Haag hangt TL-verlichting: in panden van de gemeente zelf, m aar bijvoorbeeld ook in scholen en culturele instellingen, kantoren, supermarkten en flats. In veel van die gebouwen gaat de helft van het energieverbruik op aan TLverlichting, een enorme financiële last. En voor zover voor dit energieverbruik fossiele brandstoffen worden verbrand, is dit ook nog eens nadelig voor het klimaat. Daar kan echter iets aan gedaan worden, zonder dat daar enorme investeringen voor nodig zijn. Volgens de zogenaamde GreenFox-methode - ontwikkeld door een bedrijf op de Haagse Binckhorst - kunnen bestaande TL-lampen 40-50% zuiniger worden. De besparing is zelfs zo groot, dat deze investering vaak al binnen twee jaar tot financiële winst leidt. En dankzij een slimme samenwerking m et'onze' Haeghe Groep die de ingreep uitvoert, komen inwoners van onze stad die hier anders moeite mee zouden hebben, aan werk. Een oplossing dus die geld oplevert, mensen aan het werk helpt en energieverbruik beperkt. Zo'n slim m e oplossing kun je alleen maar omarmen. Het grote voordeel van dit voorstel is dat het gaat om een combinatie van elektriciteit en daarmee geld besparen, C 0 2 reduceren èn werk bieden aan werknemers van sociale werkplaats de Haeghe groep. 2. W ettelijk kader De Wet milieubeheer (Wm) is een belangrijk instrument om bij bedrijven en (gemeentelijke) instellingen energiebesparing te realiseren: de Wet en het onderliggende Activiteitenbesluit bepalen dat bedrijven en instellingen energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd kleiner dan of gelijk aan vijf ja a r moeten nemen. Uit het eerder genoemde onderzoek van CE Delft blijkt dat ongeveer de helft van de gemeenten energiebesparing in het kader van de Wm meeneemt in de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving. De andere helft neemt het niet mee, of slechts een gedeelte hiervan. Den Haag zou hierin wat D66 betreft koploper moeten zijn. 1 CE Delft, Energiebesparing via de Wet milieubeheer, Raming van het potentieel in de dienstensector en de industrie, mei 2013 2 Zo hebben de fracties van D66, GroenLinks, PvdA, HSP, CDA en VVD op 8 novem ber 2012 het college per motie opgeroepen in het voorjaar van 2013, vóór bespreking van de jaarrekening 2012, een voorstel te doen voor een concernbreed energiebesparingsbeleid (RIS 254206), Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 1
3. W at houdt de GreenFox-m ethode in? Sociale werkplaats de Haeghe Groep heeft medewerkers opgeleid om bestaande armaturen met oude TL-verlichting te voorzien van de nieuwste verlichtingstechniek volgens de GreenFox-methode. Hierdoor daalt het energieverbruik met 40-50%. Dit betekent een lagere energierekening en een lagere C 0 2-uitstoot. Het aanpassen van de bestaande armaturen kost gemiddeld een derde van wat het plaatsen van nieuwe arm aturen/lichtbakken zou kosten. De aanpassing maakt de bestaande verlichting net zo zuinig in gebruik als een nieuw, energiezuinig armatuur. Zo verdient de investering zich dan ook snel terug. De garantie en kwaliteit van een gerenoveerd arm atuur is gelijkw aardig m et een nieuw arm atuur. 4. W erkgelegenheid en social return In Nederland hebben personen aan de onderkant van de arbeidsm arkt het steeds zwaarder, zeker in deze economisch m oeilijke tijden. Het bijzondere van deze aanpak is dat medewerkers van de lokale sociale werkplaats een belangrijk deel van de werkzaamheden uitvoeren. Deze medewerkers zijn getraind om de werkzaamheden vakkundig uit te voeren. Gemiddeld bouwt een team van medewerkers van de Haeghe Groep 50 tot 75 TL-armaturen per dag om. Alle omgebouwde armaturen worden getest en gecertificeerd. Met andere woorden, hoe meer armaturen worden aangemeld voor een upgrade, hoe meer werknem ers van de sociale werkplaats aan de slag kunnen! Dit werkgelegenheidstraject is bekroond als meest succesvolle w erkgelegenheidstraject van de regio Utrecht en maakt géén gebruik van (lokale) subsidies. Werkwijze GreenFox m aakt (kosteloos) een inventarisatie van de huidige verlichting en brengt op basis daarvan een offerte uit. Daarin worden het huidige verbruik, de C 0 2-uitstoot en de kosten opgenom en en afgezet tegen het toekomstige verbruik, C 0 2-uitstoot en kosten. Medewerkers van een (lokaal) installatiebureau dem onteren de TL-arm aturen waarna m edewerkers van de Haeghe Groep deze ter plaatse upgraden en vervolgens terugplaatsen. Dit is overigens in ons stadhuis3 en in het Gem eentem useum al succesvol 3 Deze renovatie is vooraf gegaan door een oproep daartoe van VVD, D66, CDA en GroenLinks (via schriftelijke vragen van 24 maart 2011 - RIS 179992). 4 Deze methode is bovendien reeds toegepast door: TNO, Am sterdam RAI, IBM, Pepsi, Blijdorp, Imtech, CIIB en onder andere de gem eenten Rotterdam, Am sterdam, Utrecht, Lelystad, Breda, Groningen, Eindhoven en Leeuwarden. Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 2
5. Doelgroepen Het opwaarderen van bestaande TL-armaturen zorgt mede door de korte terugverdienterm ijn van 2 tot 4 jaar via de besparing op de energierekening al snel voor m eer bestedingsruimte voor de opdrachtgever. De gemiddelde financiële besparing per omgebouwd TL-arm atuur bedraagt 50 euro per jaar. Voor bijvoorbeeld scholen, die al vele jaren niet meer door het Rijk gecompenseerd worden voor stijgende energielasten, is dit dan ook een slimme investering. Het volgende rekenvoorbeeld illustreert dit. Rekenvoorbeeld afkomstig uit een offerte voor een basisschool met 200 leerlingen Totale investering: 9.000 euro eenmalig Financiële besparing: 5.000 euro per jaa r C 0 2-reductie: 13 ton per jaar Terugverdientijd: 1,9 jaa r De aanpassing van de TL-armaturen is ook zonder eigen geld mogelijk. ABN AMRO biedt hiervoor een regeling aan. Gedurende de looptijd van 4 jaar wordt dan van de besparing van 5.000 euro 2.600 euro gebruikt voor rente en aflossing. Bovendien levert de energiebesparing een fikse bijdrage aan de doelstelling Den Haag klim aatneutraal in 2040. D66 vindt dat de gemeente aan zet is om deze bewezen slimme oplossing door middel van een integrale benadering onder de aandacht te brengen van de doelgroepen in Den Haag, die er hun voordelen mee kunnen doen. Doelgroepen voor deze integrale benadering zijn: 1. De gemeente (panden in gem eentelijk bezit, gemeentelijke panden die aan derden verhuurd zijn en de daarvoor geschikte openbare verlichting, zoals in tunnels). 2. Scholen 3. Musea en culturele instellingen 4. Sportverenigingen 5. VVE's 6. Kinderdagverblijven 7. Kantoren 8. Parkeergarages 9. Winkels Ten aanzien van de gem eentelijke panden is de gemeente uiteraard zelf beslissingsbevoegd. D66 stelt voor dat alle gemeentelijke panden die de gemeente zelf in gebruik heeft, uiterlijk in 2014 zijn voorzien van energiezuinige TL-armaturen en dit door middel van inbesteding te laten uitvoeren door de Haeghe Groep5. Datzelfde geldt voor de openbare verlichting waarvoor de gemeente verantwoordelijk en die voor renovatie geschikt is is, zoals onder m eer de verlichting in tunnels. 5 Een andere m anier om deze opdracht te verstrekken is door middel van het vestigen van een uitsluitend recht (conform artikel 17 van het aanbestedingsrecht BAO). Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 3
Voor die panden waarvan de gemeente de eigenaar is en die zij aan derden heeft verhuurd, is het voorstel om in overleg met de huurder tot afspraken te komen om de daarvoor geschikte T L-verlich ting zo spoedig m ogelijk op te waarderen. Wat betreft de overige doelgroepen stelt D66 voor dat de gemeente de GreenFoxmethode via de reguliere kanalen onder de aandacht brengt van en afspraken maakt met de doelgroepen over de toepassing van de methodiek. De reguliere kanalen zijn bestuurlijk en am btelijk overleg, de VVE-balie, Sport Support, accountmanagement, m ilieu-inspecties, en voorlichting via de gemeentelijke website en Duurzaam Den Haag. Als voorbeeld is de aanbevelingsbrief van de Wethouder van financiën, dienstverlening en organisatie van de gemeente Eindhoven aan een schoolbestuur als bijlage I toegevoegd. In het dictum wordt beschreven welke aanpak voor welke doelgroep wordt voorgesteld. 6. Financiering Daar waar het gaat om gem eentelijke panden en de openbare verlichting is het zaak om de investering te relateren aan de besparingen en de snelle terugverdientijd, zodanig dat de begroting van de gemeente niet wordt belast. Bovendien is deze m aatregel verplicht op grond van de Wet milieubeheer. Bij overige gebouwen wordt de investering in het ombouwen van TL-armaturen gedaan door de eigenaar dan wel huurder van het betreffende gebouw. Voor de gem eente zijn hier dan ook geen kosten aan verbonden. Wanneer er onvoldoende budget is om deze maatregel uit te voeren, is er de mogelijkheid deze voor te laten financieren. De ABN AMRO biedt de mogelijkheid de gewenste besparing direct te realiseren door de investering voor te financieren. De kostenbesparing door de lagere energierekening, wordt dan deels ingezet om de voorfinanciering af te lossen. De regeling van de ABN ABRO is als bijlage II toegevoegd. De kosten van het onder de aandacht brengen door de gemeente van de voordelen van de beschreven aanpak bij de verschillende doelgroepen, loopt mee in het reguliere overleg en de reguliere activiteiten. Ook dit gaat niet gepaard met extra kosten en er is dan ook geen aanvullende dekking noodzakelijk. Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 4
Dictum De gemeenteraad van Den Haag, gezien het initiatiefvoorstel 'Kostenbesparende en energiezuinige verlichting' van de fractie van D66 Besluit: Het College te verzoeken: 1. In de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van de Wet milieubeheer energiebesparing mee te nemen en Den Haag koploper te maken wat betreft energiebesparing. 2. In de panden die in gem eentelijk bezit zijn en door de gemeente worden gebruikt de daarvoor geschikte TL-verlichtingen op te waarderen volgens de in dit initiatief beschreven GreenFox-methode, waarbij in 2013 een begin wordt gemaakt en alle panden in 2014 zijn voorzien van energiezuinige armaturen. 3. In de panden die in gem eentelijk bezit zijn en aan derden zijn verhuurd in overleg met de huurder tot afspraken te komen om de daarvoor geschikte TL-verlichting zo spoedig m ogelijk op te waarderen volgens de GreenFox-methode. 4. De openbare verlichting waarvoor de gemeente verantwoordelijk is en die daarvoor geschikt is, uiterlijk in 2014 te voorzien van energiezuinige TLarm aturen volgens de GreenFox-m ethode. 5. De GreenFox-methode via ambtelijk en bestuurlijk overleg onder de aandacht te brengen van, en afspraken over de toepassing van deze m ethode te maken met: Haagse scholen Haagse musea en culturele instellingen 6. Haagse particuliere grootverbruikers van energie zoals sportverenigingen, kinderdagverblijven, kantoren, parkeergarages en winkels via daartoe geëigende kanalen (regulier overleg, accountmanagement, Sport Support, milieu-inspecties) te attenderen op de grote voordelen die het opwaarderen van de TL-verlichting volgens de GreenFox-m ethode biedt. 7. Haagse Verenigingen van Eigenaren via de gem eentelijke W E -b a lie te attenderen op de grote voordelen die deze m aatregel biedt. 8. Hierbij daar waar de gemeente zelf als opdrachtgever optreedt (gemeentelijke panden, openbare verlichting) door middel van inbesteding deze werkzaamheden door de sociale werkplaats de Haeghe Groep te laten uitvoeren. Dit biedt de garantie op m axim ale lokale social return. 9. De gem eentelijke website en Duurzaam Den Haag in te zetten om ondersteunende informatie en voorlichting aan te bieden over de voordelen van het verduurzamen van de TL-verlichting volgens de GreenFox-m ethode. Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 5
Bijlagen: I. Aanbevelingsbrief van de Wethouder van financiën, dienstverlening en organisatie van de gem eente Eindhoven aan een schoolbestuur. II. Factsheet van ABN AMRO over mogelijkheden voor voorfinanciering van energiebesparende ombouw van TL-arm aturen Colofon Dit initiatiefvoorstel is ingediend doortobias Dander en Kim Waanders van de fractie van D66 Den Haag Den Haag, 18 juni 2013 Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 6
gemeente Eindhoven \r. G.C.F.M. Depla Wethouder van financiën, dienstverlening en organisatie R etouradres P ostbus 90150, 5600 RD Eindhoven Aloyslus Stichting Onderwijs Jeugdzorg T.a.v. dhr. M. van den Heuvel Gulberg 31-11 5674 TE NUENEN B ehandeld door liw. E. Reijnen T elefoon (040) 038» 7 79 Uw b rie f van Uw kenm erk Ons kenm erk Betreft geld besparen door vervanging van oude TL-armatuur. Geachte directie, geacht bestuur, Graag breng Ik een prachtig project onder uw aandacht. Onlangs heeft de gemeente Eindhoven alle TL-armatuur In een van haar gebouwen laten vervangen. Dit levert een energiebesparing op van 50% op de verlichting en ruim 30% op het totale verbruik het energieverbruik. In samenwerking met de Ergon heeft het bedrijf GreenFo x alle bestaande armaturen/lichtbakken omgebouwd naar de meest energiezuinige variant. Het mooie aan dit project is dat het gaat om een combinatie van geld besparen, CÖ2 reduceren en werk bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Behalve dat de gemeente een voorbeeldfunctie heeft als het gaat om duurzaamheid, vind ik het ook belangrijk om anderen te Informeren en stimuleren hieraan mee te doen. Hoewel wij als gemeente geen Investeerder nodig hadden, Is het goed om te weten dat ABN AMRO zich aan dit Jonge bedrijf verbonden heeft. U krijgt de m ogelijkheid om zonder investering uw huidige verlichting energie zuinig te maken. Een deel van de toekomstige energiebesparing zal dienen als aflossing voor de Investering. Deze werkwijze Is Inmiddels in tientallen scholen uitgevoerd en zou in Eindhoven ook kunnen zorgen voor een duurzame bijdrage. Graag lichten de medewerkers van GreenFox toe hoe ze uw bestaande verlichting ook kunnen verduurzamen. Mocht u vragen hebben of een afspraak w illen maken dan verwijs ik u graag door naar GreenFox, tel 070-8200521 of lnfo@qreen-fox.nl. Met vriendelijke groet, Staf Depla Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting
Wij zijn allemaal op zoek naar kansen in schaarste. Moer rnol minder is het motto. U mag verwachten dat do bank u daarmee helpt: ABN AMRO Public Banking groeit aan bekendheid in Gemeontoland. M et nieuwe producten proberen Wij onze klanten nog beter te ondersteunen bij de uitdagingen die bij deze tijd bbren. Samen m et GroenFox hebben w ij een winwin-win-si'.uatie gecreëerd voor onze klanten. Een unieke samenwerking waar wij trots óp zijn. GreenFo». is een bedrijf dat in samenwerking met lokale sociale werkplaatsen bestaande verlichting energie zuinig maakt. Greenfox leidt medewerkers, mot oen afstand tot de arbeidsmarkt, op om bestaande armaturen/lichtbakken om te bouwen haar de laatste stand der techniek. Resultaat, eèn gemiddelde energiebesparing van circa 40% op de ve'lichting. ABN AMRO Public Banking verzórgt de 100% financiering van de investering en de terugbetaling hiervan gebeurd uit een gereserveerd deel van de gegarandeerde energiebesparing. Goed Vöör het miïieu, de portemonnee en sociaal maatschappelijk betrokken. Besparen op verlichting Van hét totale stroomverbruik in Nederlands gebouwen is ruim 26% afkomstig van verlichting. 79% van deze verlichting bestaat uit TL. II. verlichting is hiermee de meest gebruikte verlichting Van Nederland, met ruim 50 miljoen stuks góed vóór ruim 2 megaton aan C 02 Te vergelijken met een bos groter dan de provincie Utrecht. Kijkt u maar eens naar boven in scholen, ziekenhuizen, gemeentehuizen, etc. Allemaal TLverlichting. GreenFox kan op deze verlichting circa 40% energie besparén. Nu met ABN AMRO zelfs zonder te investeren, lampen van Osram. Osram geeft op de projecten van Green- Fóx 5 jaar garantie op de elektronica en 3 jaar op de lampen De renovatie werkzaamheden wórden in goed overleg zoveel mogelijk uitgevoerd op locatie, De Overlast is minimaal en de dagelijkse werkzaamheden ondervinden hauwelijks hinder. Budgetneutraal, direct besparen zonder Investering Bezuinigen is niets nieuws. Echter bezuinigen zonder fe investeren en op basis van de toekomstige besparingen te financieren wal- ABN AMRO is samen GroenFox en meerdere Sociale werkplaatsen door heel Nederland koploper met deze zogenoemde Esco constructie. Een manier om echt stappen te maken. Hoé w érkt het? GroenFox levert, in samenwerking met ABN AMRO, de mogelijkheid om de gewenste energie en 0 0 2 besparing direct te realiseren door de investering voor haar klant te dóen. Doordat u energie bespaart kunt u een dpél van de gerealiseerde besparing aanwenden voor het terugbetalen. Per saldo bespaart u dus direct en zal de investering in termijnen worden terugbetaald uit de gerealiseerde energiebesparing. De praktijk GreenFox zal (kosteloos) een inventarisatie doen van uw huidige verlichting. Op basis daarvan zal er een budgetneutraal voorstel worden gedaan, In ons voorstel zijn uw huidige verbruik, C02 uitstoóf en kosten opgenomen en afgezet tegen uw toekomstige verbruik, C02 uitstoot en kosten, Afhankelijk van de looptijd, tussen de 2 en 5 jaar, realiseert u een netto besparing die direct elke maand aan u ten goede komt. De GreenFox-methodiek Greerl-ox heeft een unieke methodiek ontwikkeld waarbij bestaande TL-armaturên/lichtbakken geschikt worden gemaakt voor de nieuwste energiezuinige TL, type TL5. Alle werkzaamheden worden ónder begeleiding van Gfeen- Fox Uitgevoerd door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, Het huidige armatuur wordt gerenoveerd en energiezuinig gemaakt. GreenFox maakt gebruik van elektronica én Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 8
G tefrif o * Energie btic-prneri doe jo zo Voorbeeld In de onderstaande tabel staat een'voorbeeld berekening van oen kantoorpand met meer dan 1.100 armaturen. Zoals u ziet is do jaarlijkse besparing vanal oplevering direct ca 13.000, en dat zonder investering, dus geheel budgetneutraal. Na hot vierde jaar kornt de volledige besparing, van 29.623,68, ten goede aan u. Besparing Te voldoen Resultaat ia a r 1 /i/# S e:t6,63 2iOÖ/-:M: 12.991,68...... d a ë n g /Z /ffl 16 632,00 C 12.991.68 : staar-3 29,623,68 16.632,00 12.991,68 Jaat 1 29.623.63 16,632,00 12.991,68..... Jaar 5 /ZZ/i 29.623.68 0,00 29.623,63.. Geprognosticeerd resultaat over 5 jaar 81.590,40 Fvontuolo D IA... 6.829,10 Besparing incl. EIA 88.419,50 Over GreenFox "GreenFox is hef meest succesvolle werkgelegenheidsproject in de regio Utrecht. Deze methode is niet alleen góed voor de werkgelegenheid, maar ook voor C02-reductie en energiebesparing. Daarnaast getuigt de werkwijze van maatschappelijk:verantwoord ondernemerschap," Rinda den Besten en Mirjam de Rijk, beide wethouder van de Gemeente Utrecht "Tijdens de presentatie van ABN AMRO en GreenFox zag ik onmiddellijk de mogelijkheden die de methodiek biedt voor de werkgelegenheid e r energiebesparing. Na do succesvolle afronding van het eerste project zal ik deze werkwijze waar ik kan bij bedrijven én instellingen onder de aandacht brengen/' Staf Depla, oud tweede kamer lid en wethouder Gemeente Eindhoven "Goed voor de besparing van énergie, goéd voor de rekening van exploitant van gebouwen" Anne Mario Rakhcrst Search BV, "De aanpak van GreenFox is verantwoord en voegt duidelijk iets toe aan de Nederlands m arkt" Boudewijn Huenges Wajer AgentSchapNL. "Door te kiezen voor GreenFox hebben wij ónze milieudoelstellingen van 6% per jaar gehaald" Harry van Fruchten Amsterdam RAI. Voor overige vragen kunt u terecht bij Ede Zwaart, Sectorbankèr (semi-)overhéid, Onderwijs en Instellingen ABN AMRO. eric.zwaart@nl.abnamro.com. Initiatiefvoorstel Kostenbesparende en energiezuinige verlichting 9