Strategieles Voorspellen niveau B Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip gebruik je bij het lezen van de tekst het stappenplan Lezen. De eerste stap is voorspellen. Dit doe je voordat je de tekst gaat lezen. Voorspellen is een strategie die je helpt om de tekst goed te lezen. Als je de inhoud van de tekst voorspelt, begrijp je de tekst beter. Je hebt je hersenen namelijk al aan het werk gezet. In deze les krijg je op verschillende manieren uitleg over de strategie voorspellen en je oefent met de strategie. Doel van deze les: Je weet waar je de strategie voorspellen voor kunt gebruiken. Je weet hoe je de strategie voorspellen kunt toepassen. Zo staat het in het stappenplan pagina 1 van 7
Zo werkt het 1. Eerst kijk je naar de buitenkant van de tekst. Als je de titel en de tussenkopjes leest, weet je al een beetje waar de tekst over gaat. Ook de plaatjes of foto s bij een tekst zeggen vaak iets over het onderwerp. Ik lees Ik zie 2. Bedenk ook wat je zelf al weet over dit onderwerp. Gaat de tekst over een expeditie naar de Noordpool? Misschien heb je al eens een tv-programma gezien dat daarover ging. Ik weet 3. Je kunt nu een voorspelling doen over de inhoud van de tekst. Dus ik denk... 4. Nu kun je de tekst gaan lezen. Controleer altijd of je voorspelling klopte! pagina 2 van 7
Nu oefenen Oefenen met voorspellen (tweetal) Werk samen. Gebruik de Hulp van Sam. 1. Eén van jullie speelt Sam. Sam leest de tekstballonnetjes hardop voor. 2. De ander stelt vragen aan Sam. Begrijpen jullie hoe Sam het voorspellen aanpakt? Aan de slag met voorspellen (tweetal) Je gaat de strategie voorspellen toepassen bij de tekst 1. Gebruik het stappenplan, de uitleg of het verhaal van Sam. De een doet het voorspellen bij tekst 1 hardop voor, de ander mag reageren! Tekst 1 Profvoetballer van 9 jaar AS Roma hoopt dat Caio Werneck de nieuwe Ronaldinho is. Verhuisd van Brazilië naar Italië Vader oud-profvoetballer Naar: www.jeugdjournaal.nl pagina 3 van 7
Je voorspelling opschrijven (alleen) 1. Voorspel nu waar tekst 2 over gaat. Vul in: Ik lees... Ik zie... Ik weet... Dus ik denk... 2. Merk je een verschil bij het voorspellen tussen tekst 1 en tekst 2?...... pagina 4 van 7
Tekst 2 Aardbevingen Nederland heeft niet veel last van aardbevingen. Dat is omdat Nederland midden op een plaat ligt en niet in de buurt van een breuklijn. Een breuklijn is de plek waar platen aan elkaar grenzen. Schuiven van platen De grond waarop wij lopen heet de aardkorst. Deze korst is opgedeeld in zestien verschillende stukken, die we ook wel platen noemen. Maar soms gaat het fout. Platen schuren langs elkaar of botsen, waardoor de aarde gaat trillen. Zoiets noem je dan een aardbeving. In sommige gebieden komen meer aardbevingen voor dan in de rest van de wereld. Zo heeft bijvoorbeeld Indonesië veel last van zulke natuurrampen. Daar liggen drie aardplaten tegen elkaar aan, dat voor veel spanning in de aardkorst zorgt. Gebieden als Indonesië hebben daarom vaker te maken met aardbevingen. Schaal van Richter De sterkte van een aardbeving wordt aangegeven door 'de Schaal van Richter'. Dit klinkt misschien een beetje gek, maar het heeft te maken met de uitvinder: Charles Francis Richter. De aardbevingen worden gemeten door apparaat dat een seismometer heet. De uitkomst daarvan wordt weergeven op de Schaal van Richter. Kort gezegd geeft de Schaal van Richter aan wat de kracht van een aardbeving is. Aardbevingen in Nederland Toch kunnen trillingen ook wel eens in Nederland voorkomen. In de Limburgse plaats Roermond is wel eens een aardbeving gemeten met de sterkte 5,8 op de Schaal van Richter. In Groningen zijn af en toe aardschokken. Dat komt omdat daar aardgas uit de grond wordt gehaald. Aardgas gebruiken we voor ons gasfornuis. Doordat het gas uit de grond wordt gehaald, komt er af en toe een aardschok voor in Groningen, zoals op 30 oktober 2008. Seismometer Schade na een aardschok in Groningen Naar: www.jeugdjournaal.nl pagina 5 van 7
Lukt het? Weet je nu waar je de strategie voorspellen voor kunt gebruiken? Weet je nu hoe je de strategie voorspellen kunt toepassen? Vul het schrijfkader in. Voordat ik een tekst ga lezen, ga ik eerst voorspellen waar... Ik kijk naar...... En ik lees...... Dan bedenk ik..... Als ik de tekst ga lezen... pagina 6 van 7
Hulp van Sam Zo doe je het Hoi, ik ben Sam. Ik ga een tekst lezen. Lees je mee wat ik denk? Ik kan dus voorspellen waar de tekst over gaat. Dat zie ik aan de titel, de kopjes en de plaatjes. Zie je hoe de tekst heet? Het staat erboven. Dat is de titel. Dat woord valt goed op. En daar staat een getal. Heee, wat er op die foto staat, dat komt me bekend voor. O, dan weet ik al een beetje waar de tekst over gaat. Ik heb al eens iets over dit onderwerp gehoord of gelezen. Zie je die vetgedrukte woorden? Dat zijn de kopjes. Die woorden zeggen me wel wat. Voorspellen Ik lees... Ik zie... Ik weet... Dus ik denk... pagina 7 van 7