Maandag 14 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Start LIFE+ natuurproject ZTAR Het Zwin Geachte gedeputeerde Decorte (West-Vlaanderen) Geachte gedeputeerde Heijning (Zeeland) Geachte schepen van Leefmilieu Geerinckx/burgemeester Lippens Mevrouw Dewulf, coördinator van ANB, Dames en heren, Allereerst ben ik oprecht blij hier vandaag te kunnen zijn. Dit is een unieke streek, met een unieke natuurwaarde. t Zwin heeft door veranderende natuuromstandigheden schade opgelopen, maar we kunnen hier vandaag goed nieuws aankondigen: we gaan de natuur in het Zwin effectief herstellen en nog aanzienlijk uitbreiden! Daar is een heel proces aan voorafgegaan.
In de loop van 2009 dienden het Agentschap voor Natuur en Bos samen met Provincie Zeeland het LIFE+ natuur project ZTAR in; dat werd goedgekeurd door de Europese Commissie in 2010. ZTAR staat voor Zwin Tidal Area Restoration en heeft als doel de bestaande Zwinvlakte te herstellen. Het project wordt geraamd op 4,1 miljoen euro. De Europese Commissie komt voor de helft tussen, het Agentschap voor Natuur en Bos voor 41% en de Provincie Zeeland voor 9%. De maatregelen die we in ZTAR voorzien hebben, kaderen in het grotere project 'duurzame instandhouding en uitbreiding van het Zwin'. Want de Vlaamse en Nederlandse overheid hebben samen beslist om een reddingsplan voor het Zwin op te zetten waarbij we allebei streven naar duurzaam behoud en een uitbreiding van het Zwin. De initiatiefnemers van dit grensoverschrijdend project zijn de Provincie Zeeland, het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust, afdeling Kust en het Agentschap voor Natuur en Bos als beheerders van het Zwin.
De Internationale Zwincommissie gaf aan dat we de verzanding moeten tegengaan. Mogelijke ingrepen liggen in het vergroten van de komberging door enerzijds afgravingen in het bestaande Zwin zelf en anderzijds door het bestaande Zwin uit te breiden door ontpoldering van de Willem-Leopoldpolder. In 2009 hebben we op basis van een goedgekeurd MER-rapport met zowel de Vlaamse als Nederlandse Regering beslist om het Zwin uit te breiden met maar liefst 120 hectare. Die onderhandelingen lopen momenteel. We hopen met de werkzaamheden te starten in 2013-2014. In afwachting start het ANB al met ZTAR en gaan zij al de geplande maatregelen in de bestaande Zwinvlakte uitvoeren. Vandaag is dan ook het heuglijke moment aangebroken waarbij we de eerste spade in de grond kunnen steken. Als allereerste natuurherstelactie staat de aanleg van enkele zoete en brakwater poelen op het programma. Een viertal poelen in het gewestelijk natuurdomein het Zwin zijn sterk aan het verlanden. Om
de nog aanwezige fauna en flora te behouden moeten deze poelen geruimd worden. Ten tweede worden er twee nieuwe zoetwaterpoelen voorzien met een grote meerwaarde voor het gebied omdat ze een geschikte biotoop zullen vormen voor waterplanten en dieren zoals libellen, amfibieën, enzovoort. Deze poelen zullen ook het nodige drinkwater verschaffen voor de schapen die in de toekomst als een soort beheerders zullen worden ingeschakeld. Met deze werken hopen we opnieuw kansen te bieden aan de Europees beschermde rugstreeppad die hier jammer genoeg niet meer voorkomt. Om het gebied toegankelijk te maken voor graafmachines, tractoren en dumpers geen evidentie in een gebied dat zo gevoelig is zal de bestaande dienstweg opgehoogd worden. Het is de enige mogelijke toegang tot de Zwinvlakte en moet in de toekomst toegang bieden voor de volgende grote natuurherstelacties in het kader van ZTAR.
Ten derde zullen de volgende jaren de broedeilanden voor de vogels hersteld worden, worden twee grote begrazingsblokken aangelegd, wordt het schor hier en daar verjongd door graafwerken, én wordt de Zwingeul verdiept en verbreed. Al deze werken doen we om t Zwin-gebied in haar waarde te herstellen en de vele zeldzame dieren die hier leven meer kansen te geven. Maar we doen het ook voor de mensen, de vele bezoekers die zo meer gaan kunnen genieten van de unieke soorten van het Zwin. Daarom gaan we ook een nieuw bezoekerscentrum én kijkcentrum realiseren. En dit uiteraard met het grootste respect voor de natuur, zonder verstorend op te treden. Dames en heren, We moeten nog even geduld hebben, hard werken met veel ontzag voor de natuur en dan kan iedereen hier weer ten volle van een prachtig hersteld Zwin genieten!
Ik dank u. Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur & Cultuur