Smartphonegebruik in de auto

Samenvatting Onderzoeksrapport Smartphonegebruik in de auto Juli 2014 1

Onderzoeksopzet Methode Doelgroep: beginnende bestuurders auto in de leeftijd 17 tot en met 34 jaar; Doelgroep is afgezet tegenover de leeftijdsgroepen 35-49 jaar en 50+ jaar; Aanpak: steekproef uit online panel GfK; In totaal hebben 730 respondenten de online vragenlijst ingevuld, waarvan 267 in de leeftijd 17-34 jaar ; De resultaten van het onderzoek zijn gewogen naar bezitters rijbewijs en smartphone bezitters. mag worden gereproduceerd, publicitair worden vrijgegeven of worden uitgevoerd Vragenlijst De zonder respondenten de zijn schriftelijke bevraagd over toestemmingen de volgende onderwerpen: of de actieve medewerking van Stichting TeamAlert. Autogebruik & bezit; Afleiding in de auto; Smartphone gebruik verschillende vervoersmiddelen; Risico s smartphone gebruik in de auto; Redenen smartphone gebruik in de auto; Houding ten aanzien van smartphone gebruik in de auto; Maatregelen smartphone gebruik bestuurders. 2

Meest opvallende resultaten (1/2) Smartphone gebruik in het verkeer Hoewel 50% van de 17-34 jarigen zelf wel eens gebruik maakt van de smartphone tijdens het autorijden, vindt 94% van deze groep dat een taxi- of buschauffeur zijn smartphone niet mag gebruiken terwijl hij hen van A naar B brengt. Type & frequentie smartphone gebruik achter het stuur Het vaakst wordt de smartphone tijdens het autorijden gebruikt voor het wettelijk toegestane navigeren en handsfree bellen; Meer dan de helft van de 17-34 jarige bestuurders (54%) gebruikt de smartphone tijdens het rijden echter om berichten te versturen; Het versturen van berichten op de smartphone is tevens hetgeen waarvoor 17-34 jarigen hun smartphone gemiddeld het vaakst per uur gebruiken.. Redenen voor smartphone gebruik achter het stuur De top 3 redenen om de smartphone tijdens het autorijden te gebruiken voor 17-34 jarigen is: 1) gewoontegedrag, 2) altijd bereikbaar willen zijn en 3) functionaliteit (zoals navigeren). Afleiding in het verkeer 31% van de 17-34 jarigen geeft aan afgeleid te worden door het gebruik van de smartphone tijdens het autorijden; 17-24 jarigen raken door alle handelingen op de smartphone significant meer afgeleid dan vijftigplussers; 3

Meest opvallende resultaten (2/2) Gevaren / risico s smartphone gebruik 84% van de 17-34 jarigen stelt zich bewust te zijn van de gevaren van het in de hand houden van een smartphone tijdens het autorijden; Hoewel van alle (niet toegestane) handelingen op de smartphone tijdens het autorijden het vaakst berichten worden verstuurd, is dit ook de handeling die volgens de respondenten het meest afleidend is en in de top drie van meest gevaarlijke handelingen staat. Vrouwen vinden navigatie instellen en volgen, handheld bellen, berichten versturen/lezen en internetten op de smartphone gevaarlijker dan mannen. Mannen (17-24 jaar) raken echter significant vaker afgeleid door het lezen van berichten en internetten achter het stuur dan vrouwen in deze leeftijdscategorie. Maatregelen Strenge straffen / handhaving wordt het vaakst genoemd als meest geschikte maatregel om het gebruik van de smartphone achter het stuur terug te dringen, 17-34 jarigen verschillen hierin niet van andere leeftijdsgroepen. 25-34 jarigen noemen significant vaker dan gemiddeld het belonen van bestuurders die hun smartphone niet gebruiken als meest geschikte maatregel om het gebruik van de smartphone achter het stuur terug te dringen. 4

Resultaten -> Smartphonegebruik auto Maakt u wel eens gebruik van uw smartphone tijdens het besturen van een auto? (% ja, N=730) 50% van de 17-34 jarigen; 58% van de hoogopgeleide beginnende bestuurders (17-24 jaar) Vijftigplussers significant minder vaak dan gemiddeld mag worden gereproduceerd, publicitair worden vrijgegeven of worden uitgevoerd zonder de schriftelijke toestemmingen of de actieve medewerking van Stichting TeamAlert. Mannelijke beginnende bestuurders maken vaker gebruik van hun smartphone tijdens het autorijden (57%) dan vrouwelijke beginnende bestuurders (respectievelijk 44%) 5

Resultaten -> Type smartphone gebruik auto Van welke doeleinden maakt u gebruik van uw smartphone als bestuurder? (%, 17-34 jaar, N=266) Navigeren 73% 33% Handsfree bellen 70% 18% Deze rapportage is eigendom van Stichting Het vaakst wordt TeamAlert te Utrecht. Niets uit dit rapport Berichten versturen 54% de smartphone 79% mag worden gereproduceerd, publicitair tijdens het worden vrijgegeven of worden uitgevoerd autorijden gebruikt Handheld bellen 27% 70% zonder de schriftelijke toestemmingen om te navigeren. of de actieve medewerking van Stichting Muziek luisteren 27% 55% TeamAlert. r Social media 21% 37% Internetten 20% 35% Het vaakst wordt de smartphone tijdens het fietsen gebruikt om berichten te sturen. Met betrekking tot niet toegestane handelingen op de smartphone worden er het vaakst berichten gestuurd tijdens het autorijden; 54% van de 17-34 jarige bestuurders doet dit wel eens; Ook op de fiets worden er het vaakst berichten verstuurd wanneer de smartphone wordt gebruikt; 79% van de 17-34 jarige bestuurders doet dit wel eens; Beginnende bestuurders (17-24 jaar) die een eigen auto hebben sturen veel vaker berichten tijdens het autorijden (60%) dan beginnende bestuurders die geen eigen auto hebben (38%). Voor de iets oudere doelgroep is dit juist andersom: 25-35 jarige autobezitters sturen minder vaak berichten (53%) dan 25-24 jarigen die geen eigen auto hebben (67%). 6

Resultaten -> Frequentie smartphone gebruik auto Gemiddeld aantal keer per uur smartphone gebruik versus gemiddeld aantal keer per uur smartphone gebruik in de auto (N=266, 17-34 jaar) Berichten versturen 5,3 x 1,1 x mag worden gereproduceerd, publicitair worden vrijgegeven of worden uitgevoerd Internetten: nieuwsvoorzieningen checken 1,5 x 0,2 x zonder de schriftelijke toestemmingen of de actieve medewerking van In vergelijking Stichting met Internetten: zoekmachines gebruiken 1,6 x 0,2 x TeamAlert. Internetten: online shoppen 0,5 x 0,1 x Internetten: online bankieren 0,9 x 0,1 x Social media 3,2 x 0,3 x De muziekfunctie bedienen 1,1 x 0,5 x Handsfree bellen n.v.t. 0,7 x Handheld bellen n.v.t. 0,3 x Navigatie-functie bedienen n.v.t. 0,9 x Berichten versturen op de smartphone wordt zowel buiten als binnen de auto gemiddeld per uur het vaakst gedaan. buiten de auto bedienen bestuurders de muziekfunctie op de smartphone gemiddeld het vaakst binnen de auto. 7

Resultaten -> Redenen smartphone gebruik auto Wat zijn voor u redenen om uw smartphone te gebruiken tijdens het autorijden? (N=266, 17-34 jaar, %) Gewoontegedrag 17-24 jarigen Altijd bereikbaar geven willen zijn significant vaker dan gemiddeld aan dat functionaliteit (zoals navigeren) Functionaliteit (bijv. de gebruik meest navigatie) relevante reden voor smartphone gebruik tijdens het autorijden is; Bereikbaar willen zijn in het geval van noodgevallen Smartphone-verslaving Nieuwsgierigheid 25-34 jarigen Niks geven willen missensignificant vaker dan gemiddeld aan dat gewoontegedrag de meest Het gevoel relevante altijd bereikbaar moeten reden zijn is om de smartphone in de auto te gebruiken (18%); Verveling/tijdverdrijf Druk van vrienden Laagopgeleiden (alle leeftijden, N=159) geven significant vaker dan gemiddeld aan In verband met (werk)afspraken dat smartphone-verslaving de meest belangrijke reden is (21%). Een andere reden 0 20 40 60 De top drie meest genoemde redenen om smartphone achter het stuur te gebruiken zijn voor 17-34 jarigen: gewoontegedrag (46%), altijd bereikbaar Hoogopgeleiden willen zijn (44%) en functionaliteit (alle (39%); leeftijden, N=229) geven significant vaker dan gemiddeld aan 17-24 jarigen dat (N=106) altijd geven bereikbaar significant vaker dan gemiddeld willen aan zijn dat functionaliteit de meest (zoals belangrijke navigeren) voor hen de reden meest relevante is (17%). reden is om hun smartphone te gebruiken tijdens het autorijden; 25-34 jarigen (N=160) geven significant vaker dan gemiddeld aan dat gewoontegedrag de meest relevante reden is om de smartphone in de auto te gebruiken (18%); Laagopgeleiden (alle leeftijden, N=159) geven significant vaker dan gemiddeld aan dat smartphone-verslaving de meest belangrijke reden is (21%). Hoogopgeleiden (alle leeftijden, N=229) geven significant vaker dan gemiddeld aan dat altijd bereikbaar willen zijn de meest belangrijke reden is (17%). 8

Resultaten -> Afleiding tijdens het autorijden Ik raak wel eens afgeleid tijdens het autorijden doordat ik mijn smartphone gebruik (N=266, %) 100 80 60 40 20 0 Eens Niet mee oneens Oneens mag worden gereproduceerd, publicitair6,9 worden vrijgegeven of worden uitgevoerd /niet mee eens zonder de schriftelijke toestemmingen of de actieve medewerking van Stichting Ik ben me ervan bewust dat het gevaarlijk is TeamAlert. mijn smartphone ge in mijn hand te houden tijdens het autorijden (N=266, %) 100 80 60 40 20 0 Eens Niet mee oneens /niet mee eens Oneens 17-34 jaar 17-34 jaar 31% van de 17-34 jarige bestuurders geeft aan wel eens afgeleid te raken tijdens het autorijden door gebruik van de smartphone. Vrouwen vinden handelingen op de smartphone gevaarlijker dan mannen, het gaat om de handelingen: - Navigatie instellen en volgen; - Handheld bellen; - Berichten versturen en lezen; - Internetten 9

Resultaten -> Mate van afleiding In welke mate raakt u afgeleid tijdens het autorijden door de volgende handelingen? 1= helemaal niet afgeleid, 10= heel erg afgeleid (N=266, 17-34 jaar, gemiddelde score) Berichten versturen Berichten lezen Internetten Navigatie instellen Deze rapportage is eigendom van Stichting Daarnaast TeamAlert wordt aangegeven te dat de Utrecht. geluidjes die melden Niets dat er uit een bericht dit rapport Handheld bellen binnenkomt (zonder verdere handeling) ook afleidend zijn tijdens het autorijden; mag worden gereproduceerd, publicitair6,9 worden vrijgegeven of worden uitgevoerd Navigatie volgen Een andere zonder handeling de schriftelijke toestemmingen of de actieve medewerking van Stichting TeamAlert. ge Handsfree bellen Muziek luisteren 1 3 5 7 9 Andere handelingen die worden genoemd zijn: - heel even kort naar het scherm kijken; - de smartphone (opnieuw) aan de voorruit bevestigen; - telefoonnummers uitzoeken; - de tijd bekijken. 17-34 jarigen raken tijdens het autorijden het meest afgeleid door het versturen en lezen van berichten (gemiddelde score van 5,7 en 5,4). Ook internetten en het instellen van navigatie zijn voor hen echter afleidend; Het luisteren van muziek, handsfree bellen en het volgen van navigatie vinden 17 tot en met 34 jarigen de minst afleidende handelingen op de smartphone tijdens het autorijden; Mannelijke beginnende bestuurders van 17-24 jaar (N=106) raken significant meer afgeleid door het lezen van berichten en door internetten op hun smartphone dan vrouwen binnen deze leeftijdscategorie; 17-24 jarigen raken significant meer afgeleid door het instellen van navigatie en handsfree bellen dan 25 tot en met 34 jarigen. 10

Resultaten -> Gevaar handelingen tijdens autorijden Hoe gevaarlijk vindt u de volgende handelingen tijdens het autorijden? 1= helemaal niet gevaarlijk, 10= heel erg gevaarlijk (N=266, 17-34 jaar, gemiddelde score) Internetten Berichten versturen Berichten lezen Handheld bellen Navigatie instellen Een andere handeling mag worden gereproduceerd, publicitair6,9 worden vrijgegeven of worden uitgevoerd Handsfree bellen zonder de schriftelijke toestemmingen of de actieve medewerking van Stichting Navigatie volgen TeamAlert. ge Muziek luisteren 1 3 5 7 9 Andere handelingen die worden genoemd als gevaarlijk zijn: - Smartphone uit je broekzak of tas pakken; - Foto s op de smartphone laten zien aan bijrijders; - Sigaret aansteken; - Eten/drinken (pakken); 17-34 jarigen vinden internetten op de smartphone (gemiddelde score 8.5) en het versturen en lezen van berichten tijdens het autorijden (gemiddelde score 8.3 en 8,0) het meest gevaarlijk; Het luisteren van muziek, het volgen van navigatie en handsfree bellen vinden 17-34 jarigen de minst gevaarlijke handelingen op de smartphone tijdens het autorijden; 11

Resultaten -> Smartphone gebruik andere vervoerders mag worden gereproduceerd, publicitair6,9 worden vrijgegeven of worden uitgevoerd zonder 94% van de schriftelijke 17-34 jarigen vindt toestemmingen dat een buschauffeur of de actieve of taxichauffeur medewerking zijn smartphone van Stichting niet mag gebruiken terwijl hij hen van A naar B brengt TeamAlert. (N=267) ge Ook binnen de oudere leeftijdsgroepen vindt zo goed als iedereen dit onacceptabel (35-49 jaar: 95%, 50+ jaar: 91%) 12

Resultaten -> Maatregelen smartphone gebruik Welk type maatregel is volgens u het meest geschikt om te voorkomen dat bestuurders gebruik maken van hun smartphone? (N=730, %) Strenge straffen / handhaving Hoge geldboetes Voorlichting op scholen en rijscholen 17-24 jaar 25-34 jaar mag Communicatiecampagnes worden gereproduceerd, vanuit de publicitair6,9 worden 35-49 jaar vrijgegeven of worden uitgevoerd overheid zonder de schriftelijke toestemmingen of de 50+ actieve jaar medewerking van Stichting Belonen van bestuurders die hun smartphone niet gebruiken TeamAlert. ge Een andere maatregel 0 10 20 30 40 50 60 Andere maatregelen die worden genoemd zijn: Innovatie in de auto en omgeving van de snelweg om smartphone gebruik onnodig te maken; Smartphone gebruik in auto niet laten aanmoedigen door autofabrikanten, dus auto s bijvoorbeeld niet meer uitrusten met bluetooth. Alle leeftijdsgroepen zijn van mening dat strenge straffen en handhaving de meest geschikte methoden zijn om te voorkomen dat bestuurders gebruik maken van hun smartphone. Vijftigplussers vinden dit het vaakst (54%), 25-34 jarigen vinden dit het minst vaak (40%); 25-34 jarigen vinden significant vaker dan gemiddeld dat het belonen van bestuurders die hun smartphone niet gebruiken een geschikte maatregel is; Hoogopgeleiden (alle leeftijden, N=229) geven vaker dan gemiddeld aan communicatiecampagnes vanuit de overheid een geschikte maatregel te vinden (10%). 13