11. Niet-technische samenvatting PRMER-0028 en 0029 11.1 Ruimtelijke situering Veldkaaistraat Het bedrijf is gelegen aan de Veldkaaistraat z/n te Ardooie. Volgens het kadastraal plan is het bedrijf gelegen op volgende percelen : 1148 b, 1151 b, 1151 c (1 e afdeling, sectie C). Figuur 1: Kadastrale ligging van het bedrijf in de Veldkaaistraat (schaal 1:2.500) Het bedrijf is volgens het Gewestplan (K.B. van 28.12.72 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen en gewestplannen) gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Binnen een straal van 1.500 m rond het bedrijf bevinden zich landschappelijk waardevol agrarisch gebied, agrarisch gebied, woongebied, woongebied met landelijk karakter, natuurgebied, parkgebied, industriegebied, recreatiegebied voor dagrecreatie, ambachtelijke bedrijven en kmo s. De ligging van het bedrijf op het gewestplan wordt voorgesteld in Figuur 3 (rode circel).
Meulebeeksestraat Het bedrijf is gelegen aan de Meulebeeksestraat 17 te Ardooie. Volgens het kadastraal plan is het bedrijf gelegen op volgende percelen : 1037 b, c, d, e en 1038 c, d (1 e afdeling, sectie C). Figuur 2: Kadastrale ligging van het bedrijf in de Meulebeeksestraat (schaal 1:2.500) Het bedrijf is volgens het Gewestplan (K.B. van 28.12.72 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen en gewestplannen) gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Binnen een straal van 1.500 m rond het bedrijf bevinden zich landschappelijk waardevol agrarisch gebied, agrarisch gebied, woongebied, woongebied met landelijk karakter, natuurgebied, parkgebied, archeologische sites, industriegebied, ambachtelijke bedrijven en kmo s en lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter. De ligging van het bedrijf op het gewestplan wordt voorgesteld in Figuur 3 (de ligging van het bedrijf werd aangeduid aan de hand van een groene circel).
Figuur 3: Ligging bedrijven op het gewestplan (schaal 1:27.400) 11.2 Beschrijving van het project Het project betreft een vroegtijdige hernieuwing van de milieuvergunning in het kader van een overname van twee pluimveebedrijven (opfokpoeljen) in de Veldkaaistraat en de Meulebeeksestraat te Ardooie, die momenteel vergund zijn op naam van BVBA Benoot en die zouden worden overgenomen door NV Veldkip. De twee bedrijven liggen op een afstand van ca. 690 m van elkaar. Het bedrijf in de Veldkaaistraat is vergund voor de uitbating van een pluimveebedrijf met 79.000 stuks pluimvee (opfokpoeljen legkippen) verdeeld over 2 pluimveestallen (twee batterijstallen: één stal met 47.000 stuks en één stal met 32.000 stuks). Verder is het bedrijf vergund voor de opslag van dierlijke mest, de opslag van mazout en petroleum in bovengrondse tanks, noodgroep en een mobiele compressor. Er is op het bedrijf eveneens een vergunning voor het oppompen van grondwater uit twee boorputten. De batterijstallen op dit bedrijf zijn telkens voorzien van 2 of 4 batterijrijen van 3 of 4 etages. In de eerste stal (47.000 stuks) vallen de mest en het morswater op horizontale mestplaten. Deze mestplaten worden 2 tot 4 maal per dag afgeschraapt. De mest wordt afgevoerd naar een gesloten kelder buiten de stal (825 m³). De natte mest wordt afgevoerd via Houbraken naar Nederland. In de tweede stal (32.000 stuks) worden de dieren ook gehuisvest in batterijen maar met bandbeluchting en droging van de dierlijke mest. De gedroogde mest wordt afgevoerd naar NV Pluimveehandel Samyn te Leisele en aldaar verwerkt in de composteringsinstallatie. De stal met de mestdroging wordt 3 maal per jaar nat gereinigd; de stal met de natte mest wordt jaarlijks nat gereinigd. Dit nat reinigen gebeurt dmv een hogedrukreiniger. Het reinigingswater van de stallen wordt verzameld in de kelder. De ontsmetting en de reiniging van de stallen gebeuren door de exploitant
Het bedrijf, gelegen in de Meulebeeksestraat, is vergund voor de uitbating van een pluimveebedrijf met 105.000 stuks pluimvee (opfokpoeljen legkippen) verdeeld over 3 pluimveestallen (twee batterijstallen, waarvan één met 44.500 stuks en één met 43.500 stuks en één stal met grondhuisvesting met 17.000 stuks). Verder is het bedrijf vergund voor de opslag van dierlijke mest, de opslag van mazout en petroleum in bovengrondse tanks, opslag van giftige stoffen, lozen huishoudelijk afvalwater en een transformator. Er is op het bedrijf eveneens een vergunning voor het oppompen van grondwater uit twee boorputten. In de twee batterijstallen zijn telkens 4 batterijrijen van 3 verdiepingen aanwezig. In deze stallen wordt er mestbandbeluchting toegepast en wordt de dierlijke mest voor gedroogd. De gedroogde mest wordt wekelijks afgehaald door NV Pluimveehandel Samyn. In de derde stal zijn de dieren gehuisvest op de grond voorzien van strooisel. Het strooisel wordt verwijderd na elke ronde (18 weken) of om de 2 rondes. Ook de strooiselmest wordt afgevoerd naar NV Pluimveehandel Samyn en verwerkt in de composteringsinstallatie aldaar. Op beide bedrijven komen de kuikens toe wanneer ze 1 dag oud zijn. Ze verblijven gedurende 18 weken op het bedrijf, waarna ze worden afgevoerd naar legkippenbedrijven. Het voeder voor de kippen wordt toegediend via voedervijzels (ASA-DUO type). Drinkwater voor de opfokpoeljen wordt verdeeld via nippels. Het water wordt opgepompt uit eigen waterwinningen (putdiepte 17 en 17,5 m voor het bedrijf gelegen in de Veldkaaistraat; 17 en 18 m voor het bedrijf in de Meulebeeksestraat). Op beide bedrijven worden kadavers onmiddellijk uit de stallen verwijderd en bewaard in afsluitbare kadavertonnen. Deze tonnen worden in afwachting van de wekelijkse ophaling vooraan op het bedrijf gestockeerd in een gekoeld kadaverhuisje. De kadavers worden afgehaald door Rendac. Het zou, volgens de exploitant, een niet verantwoorde kost zijn om op beide bedrijven voor alle stallen over te schakelen naar het stalsysteem P-1.4. (meest interessante systeem naar ammoniakemissie toe). De huidige en tevens opnieuw aangevraagde bedrijfssituatie zal bijgevolg niet veranderd worden. In de aangevraagde bedrijfssituatie zullen de opfokpoeljen op het bedrijf in de Veldkaaistraat echter wel herverdeeld worden over de twee stallen t.o.v. de vergunde bedrijfssituatie. In stalsysteem P-1.2 en P-1.4 zullen in de aangevraagde bedrijfssituatie respectievelijk 36.000 en 43.000 in plaats van 47.000 en 32.000 opfokpoeljen gehuisvest worden. Het totaal aantal dieren op het bedrijf blijft echter ongewijzigd. In het MER worden zowel de vergunde als de huidige en aangevraagde bedrijfssituaties besproken (beide situaties met huidige stalsystemen; voor het bedrijf in de Veldkaaistraat werd rekening gehouden met de herverdeling van de opfokpoeljen (vergunde tov huidige bedrijfssituatie)). Ook de effecten van de bedrijven met alle stallen volgens stalsysteem P-1.4 zullen besproken worden, vermits dit het meest interessante stalsysteem is naar ammoniakemissiebeperking toe Gezien de bedrijven gelegen zijn in agrarisch gebied en stalruimte hebben voor meer dan 60.000 stuks pluimvee, is overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse Regering houdende organisatie van de milieueffectenbeoordeling van bepaalde catergorieën van hinderlijke inrichtingen (B.S. 23.03.89), Hoofdstuk 1, art. 3, punt 8 c) een milieu-effectenrapport vereist alvorens een nieuwe milieuvergunning kan aangevraagd worden. 11.3 Residuen en emissies De geproduceerde natte mest op het bedrijf in de Veldkaaistraat wordt gedeeltelijk uitgereden op eigen land en gedeeltelijk geëxporteerd naar Nederland. De voorgedroogde mest van het bedrijf in de
Veldkaaistraat en van het bedrijf in de Meulebeeksestraat wordt afgevoerd naar een verwerker. Ook de strooiselmest van het bedrijf in de Meulebeeksestraat wordt afgevoerd naar de verwerker. Het reinigingswater van het bedrijf in de Veldkaaistraat wordt opgevangen in een mestkelder en verder behandeld zoals de natte mest. Het reinigingswater van het bedrijf in de Meulebeeksestraat wordt opgevangen in citernes en gedeeltelijk uitgereden op eigen land en gedeeltelijk geëxporteerd naar Nederland. In de stallen van beide bedrijven is mechanische ventilatie voorzien. Via ventilatielucht kan emissie optreden van stof, geur en ammoniak. In onderstaande tabellen wordt voor beide bedrijven een overzicht gegeven van de residuen en emissies afkomstig van de vergunde situatie, de aangevraagde situatie en de situatie waarbij alle stallen volgens stalsysteem P-1.4 gebouwd zouden worden. Tabel 1: Overzicht residuen en emissies bedrijf Veldkaaistraat Residuen en emissies Hoeveelheid Eenheid Vergunde situatie Aangevraagde situatie (herverdeling) Alle stallen volgens stalsysteem P-1.4 Mest 14.220 14.220 14.220 kg P 2 O 5 /jaar 24.490 24.490 24.490 kg N/jaar Ammoniak 709 654 474 kg NH 3 /jaar Geur 14.220 14.220 14.220 ou E /s Stof 11,06 11,06 11,06 g/h Geluid 3 à 4 3 à 4 3 à 4 vrachtwagens/week Kadavers 7.900 7.900 7.900 stuks/jaar
Tabel 2: Overzicht residuen en emissies bedrijf Meulebeeksestraat Residuen en emissies Hoeveelheid Eenheid Vergunde situatie Aangevraagde situatie Alle stallen volgens stalsysteem P-1.4 Mest 18.900 18.900 18.900 kg P 2 O 5 /jaar 32.550 32.550 32.550 kg N/jaar Ammoniak 1.973 1.973 630 kg NH 3 /jaar Geur 18.900 18.900 18.900 ou E /s Stof 51,42 51,42 14,7 g/h Geluid 3 à 4 3 à4 3 à 4 vrachtwagens/week Kadavers 10.500 10.500 10.500 stuks/jaar De voornaamste milieu-effecten als gevolg van de exploitatie van de bedrijven zijn vermesting, verzuring en geurhinder. Wat vermesting betreft, kan gesteld worden dat de exploitant, betreffende de mestafzet van het bedrijf Veldkaaistraat, de kippenmest gedeeltelijk verspreidt op eigen land (gedeelte van natte mest), gedeeltelijk exporteert naar Nederland (gedeelte natte mest) en gedeeltelijk afvoert naar een verwerker (voorgedroogde mest). Naar mestafzet toe treedt voor het huidige en aangevraagde bedrijf in de Veldkaaistraat geen rechtstreekse verbetering of verslechtering op t.o.v. de vergunde bedrijfssituatie. De geproduceerde mest op het bedrijf in de Meulebeeksestraat wordt eveneens afgevoerd naar een verwerker. Het reinigingswater van dit bedrijf wordt gedeeltelijk verspreid op eigen land en gedeeltelijk geëxporteerd. Voor het huidige en toekomstige bedrijf in de Meulebeeksestraat treden er geen wijzigingen op in effecten tengevolge van de mestopslag en afzet (bedrijfssituaties blijven identiek). Vermits er op de bedrijven nog geen grondwateronderzoeken werden uitgevoerd en er bijgevolg niet geweten is of de mestkelders eventueel lekken vertonen, wordt een grondwateronderzoek aangeraden voor beide bedrijven. Indien op de bedrijven alle stallen zouden gebouwd zijn volgens systeem P-1.4, zou alle mest kunnen voorgedroogd worden. Er zou bijgevolg geen mestopslag meer zijn in ondergrondse mestkelders (enkel nog van reinigingswater). De gedroogde mest zou afgevoerd worden naar NV Pluimveehandel Samyn te Leisele en er verwerkt worden in de composteringsinstallatie. Er zou bijgevolg enkel nog reinigingswater verspreid worden op de eigen gronden Om het effect van de verzuring in te schatten werd berekend welke ammoniakdepositie te verwachten valt op zuurgevoelige gebieden in de omgeving van beide bedrijven en dit voor de vergunde situatie, de aangevraagde situatie en de situatie met alle stallen gebouwd volgens systeem P1.4. In de vergunde bedrijfssituatie is voor het bedrijf gelegen in enerzijds de Veldkaaistraat en anderzijds de Meulebeeksestraat een emissie te verwachten van respectievelijk 709 en 1.973 kg NH 3 per jaar. In de aangevraagde situatie zijn de opfokpoeljen op het bedrijf in de Veldkaaistraat herverdeeld over de twee stallen. Hierdoor zal de ammoniakemissie in de toekomst 654 kg/jaar bedragen in plaats van 709 kg/jaar. Voor het bedrijf in de Meulebeeksestraat wijzigt de ammoniakemissie niet in de aangevraagde situatie. Voor de bedrijfssituatie waarbij alle stallen gebouwd zouden zijn volgens stalsysteem P-1.4 bedraagt de
berekende ammoniakemissie voor het bedrijf gelegen in enerzijds de Veldkaaistraat en anderzijds in de Meulebeeksestraat respectievelijk 474 en 630 kg NH 3 per jaar. Binnen een straal van 1.500 m werden rond beide bedrijven afzonderlijk 21 (19 + puntrelict Kasteel t Veld en relictzone Ardooieveld) gebieden aangeduid als waardevol. Wanneer de cumulatieve situatie wordt onderzocht (beide bedrijven samen), dan kunnen binnen het invloedsgebied van beide bedrijven samen 19 gebieden (17 + puntrelict Kasteel t Veld en relictzone Ardooieveld) aangeduid worden als waardevol. Er bestaan in Vlaanderen echter voorlopig geen vastgestelde depositiegrenswaarden waaraan dergelijke bedrijven moeten voldoen. Wel werden in het MINA-plan 2000 kwaliteitsdoelstellingen aangehaald voor de totale verzurende depositie die mag bereikt worden op een bepaald biotoop. Het aandeel van de landbouw in Vlaanderen tot de verzurende emissies bedraagt ongeveer 30 %. Vanuit deze vaststelling werd voor het bedrijf in de Veldkaaistraat zowel voor de vergunde situatie, de aangevraagde situatie als voor de situatie waarbij elke stal gebouwd zou worden volgens stalsysteem P-1.4, berekend dat voor geen enkel waardevol gebied de verzurende bijdrage groter is dan de gemiddelde bijdrage van de landbouw tot de verzuring in Vlaanderen. Voor het bedrijf in de Meulebeeksestraat én de cumulatieve situatie bleek dat zowel voor de vergunde situatie, de aangevraagde situatie, als voor de situatie waarbij elke stal zou worden gebouwd volgens stalsysteem P-1.4, op de waardevolle graslandgebieden een veel kleinere depositie wordt veroorzaakt dan deze vooropgesteld in het onderzoek. Er is bijgevolg geen belangrijk verzurend effect op deze graslandgebieden. Wat betreft bosgebieden geven de deposities, zowel in de vergunde, de aangevraagde situatie en in de situatie waarbij elke stal zou gebouwd worden volgens stalsysteem P-1.4, overschrijding ten opzichte van de streefwaarden voor één gebied (gebied nr 2). Verder werd vanuit de kritische lasten voor bepaalde ecosystemen berekend dat rond het bedrijf in de Veldkaaistraat, voor de vergunde en de aangevraagde situatie enerzijds en voor de situatie waarbij elke stal gebouwd zou worden volgens stalsysteem P-1.4 anderzijds, binnen een straal van respectievelijk ca. 35 m en 25 m, het bedrijf een belangrijk verzurend effect zou kunnen hebben op grasland- en bosgebieden. Binnen deze stralen bevinden zich voor het bedrijf in kwestie echter geen waardevolle grasland- en bosgebieden. Rond het bedrijf in de Meulebeeksestraat én voor de cumulatieve situatie bleek dat voor de vergunde en de aangevraagde bedrijfstoestand binnen een straal van 100 m een belangrijk verzurend effect zou kunnen optreden op grasland- en bosgebieden. Binnen deze straal bevindt zich één waardevol bosgebied (gebied 2). Voor de situatie waarbij elke stal uitgerust zou worden volgens systeem P-1.4 kunnen het bedrijf in de Meulebeeksestraat enerzijds en beide bedrijven samen anderzijds binnen een straal van respectievelijk ca. 35 m en 50 m een belangrijk verzurend effect uitoefenen op grasland- en bosgebieden. Binnen deze stralen bevindt zich één waardevol bosgebied (gebied 2). Om de verzuring ten gevolge van de bedrijven te beperken, neemt de exploitant reeds volgende maatregelen : Natte mest gedeeltelijk emissie-arm uitrijden op eigen land en gedeeltelijk exporteren Voorgedroogde mest afvoeren naar verwerker. In de Vlaamse milieuwetgeving werden geen normen vastgelegd voor aanvaardbare geurhinder. Er werden enkel voor nieuwe bedrijven en bedrijven met aanzienlijke uitbreiding verbods- en afstandsregels gelegd. Volgens VLAREM moeten de bedrijven dus niet voldoen aan de afstandregels. De berekende geuremissie afkomstig van het bedrijf gelegen in de Veldkaaistraat bedraagt 14.220 ou E /s; voor het bedrijf in de Meulebeeksestraat bedraagt dit 18.900 ou E /s. Vermits voor alle systemen, met uitzondering van het systeem waarbij een chemische luchtwasser aanwezig is, de emissiefactor 0,18 ou E /s per dierplaats bedraagt, gelden de emissiewaarden zowel voor de vergunde, de aangevraagde situatie alsook voor de situatie met elke stal gebouwd volgens systeem P1.4. In dit MER werden dispersieberekeningen uitgevoerd voor beide bedrijven afzonderlijk en samen (cumulatieve situatie). Vermits de geuremissie voor beide bedrijven in de vergunde situatie dezelfde was als in de aangevraagde situatie en als in de situatie waarbij elke stal gebouwd zou worden volgens systeem P- 1.4, gelden de geurcontouren voor alle drie de bedrijfssituaties. Binnen de 98-geurcontour van 1,5 ou E /m³ rond het bedrijf gelegen in de Veldkaaistraat zijn een drietal woningen gesitueerd, die vermoedelijk alle 3 boerderijen zijn. Deze woningen/boerderijen zijn gelegen ten
noordwesten van het bedrijf langs de Veldkaaistraat en de Veldstraat. Deze woningen/boerderijen zijn gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Binnen de 98-geurcontour van 1,5 ou E /m³ voor het bedrijf gelegen in de Meulebeeksestraat zijn een 20-tal woningen gesitueerd, waarvan vermoedelijk een 2-tal veehouderijen en een 3-tal tuinbouwbedrijven. Het merendeel van deze woningen is gelegen ten oosten en noordoosten van het bedrijf langs de Brugsesteenweg. Deze woningen zijn grotendeels gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Binnen de 98-geurcontour van 1,5 ou E /m³ voor beide bedrijven zijn een 30-tal woningen gesitueerd, waarvan vermoedelijk een 7-tal veeteeltbedrijven en een 9-tal tuinbouwbedrijven. Naast de woningen die ook binnen de geurcontouren van de afzonderlijke bedrijven zijn gelegen, betreft het nog enkele woningen gelegen tussen beide bedrijven ter hoogte van de Meulebeeksestraat en de Veldstraat. Deze woningen zijn grotendeels gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Op de bedrijven wordt gepoogd de geuruitstoot zoveel mogelijk te beperken door de hygiëne in en rond de stallen hoog te houden. Vermits de ventilatoren op de bedrijven in de zijgevels zijn geplaatst, kunnen de stallen met het huidige ventilatiesysteem niet voorzien worden van milieukokers. Verder blijkt het plaatsen van wassers economisch nog steeds niet haalbaar te zijn. Naar verdroging toe is het aangeraden het grondwaterverbruik zoveel mogelijk te beperken. Op het bedrijf in de Veldkaaistraat wordt hiertoe reeds regenwater mee gebruikt op het bedrijf. Indien op het bedrijf in de Meulebeeksestraat het regenwater zou opgevangen en aangewend worden als reinigingswater (ca. 1.260 m³/jaar reinigingswater) zou er daar eveneens minder grondwater verbruikt worden. Verder wordt voor het bedrijf Veldkaaistraat aangeraden om in de toekomst het groenscherm (b.v. dennen) te vervangen door streekeigen planten (zwarte els, berk,...). Op deze manier wordt een integratie in het landschap, in plaats van camouflage van het bedrijf, bekomen. Op het bedrijf in de Meulebeeksestraat ontbreekt een groenscherm aan de noordelijke zijde van het bedrijf. Aangeraden wordt ook daar het bedrijf te voorzien van een streekeigen groenscherm (b.v. berken, eiken, linden,...). Ook wordt aangeraden de Italiaanse populieren op het bedrijf te vervangen door streekeigen bomen. Effecten op gebied van geluid kunnen verwaarloosd worden, gezien er ten gevolge van de uitbating van elk van de bedrijven slechts een 4-tal extra vrachtwagenbewegingen per week plaatsgrijpen. 11.4 Besluit Het aangevraagde bedrijf Veldkaaistraat zal een verbetering meebrengen betreffende verzuring t.o.v. de vergunde bedrijfssituatie. Voor het aangevraagde bedrijf in de Meulebeeksestraat treedt geen wijziging betreffende verzuring op t.o.v. de vergunde bedrijfssituatie. Indien alle stallen zouden uitgerust worden met P-1.4-stallen treedt zowel naar verzuring als naar vermesting toe een verbetering op t.o.v. de aangevraagde bedrijfssituaties. Vanwege het ontbreken van kentallen, kan geen verschil berekend worden in de geuremissie van de diverse bedrijfssituaties.