CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe 1 CO2-uitstoot hoofdsectoren 1.1 Inleiding In deze rapportage wordt de CO2-uitstoot van uw gemeente weergegeven, voorzover de daarvoor benodigde gegevens beschikbaar zijn. De CO2-uitstoot is ingedeeld in 4 hoofdsectoren: Gebouwde Omgeving Verkeer en Vervoer Industrie en Energie Landbouw In deze rapportage vindt u de volgende gegevens: Op individuele metingen (gas- en elektriciteitsmeters) gebaseerde gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot als gevolg van gasen elektriciteitsgebruik (bottom up); Op een schatting gebaseerde gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot als gevolg van stadsverwarming m.b.t. woningen (extrapolatie o.b.v. gasgebruik woningen); Op registratie gebaseerde gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot als gevolg van de verwerking van ingezameld huishoudelijk afval (bottom up); Op modelmatige verdeling gebaseerde gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot als gevolg van verkeer en vervoer (top down verdeling nationale totalen o.b.v. verkeersintensiteiten); Op individuele rapportages gebaseerde gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot van ETS-bedrijven (bottom up). Met deze gegevens is het merendeel van de uitstoot in uw gemeente nauwkeurig te bepalen. De Klimaatmonitor bevat jaarlijks 90 tot 91 % van het Nederlandse finale energiegebruik volgens de NEV en 88 tot 90 % van de Nederlandse Hernieuwbare Energie. In veel gemeenten zal het percentage hoger zijn, omdat de missende 10 % zich concentreert in enkele gemeenten, zoals Rotterdam, waar de industrie een scala aan brandstoffen gebruikt die niet bekend zijn. Of de Noordzee, waar een significant deel van de Nederlandse windproductie plaatsvindt. M.b.t. alle gepresenteerde gegevens gaat het om gegevens op tier 3-niveau (zie verder), tenzij anders is aangegeven. Voor een complete en nauwkeuriger bepaling van de uitstoot zijn aanvullende gegevens nodig: gegevens m.b.t. gebruik van restwarmte en andere fossiele energiedragers (olie, kolen e.d.); gegevens m.b.t. ingezameld bedrijfsafval; lokale gegevens m.b.t. de CO2-uitstoot van verkeer en vervoer (bottom up).
De beschikbare gegevens worden ingedeeld in drie niveaus van nauwkeurigheid, zogenaamde Tiers. Tier 1 is het minst nauwkeurige niveau, waarbij gebruik wordt gemaakt van landelijke totalen, die via een verdeelmodel/verdeelsleutels worden verdeeld over gemeenten. Bijvoorbeeld de verdeling van de Nederlandse emissies van wegverkeer o.b.v. een verkeersmodel met verkeersintensiteiten. Tier 2 maakt gebruik van lokale data, die worden vermenigvuldigd met kentallen, bijvoorbeeld een lokaal ingezamelde stroom huishoudelijk afval, vermenigvuldigd met een kental voor die afvalstroom. Tier 3-gegevens tenslotte zijn gebaseerd op individuele metingen. Deze gegevens zijn het meest nauwkeurig. Alleen Tier 3-gegevens zijn geschikt om uitstoot en energiegebruiken van jaar op jaar te monitoren. Tier 1- en Tier 2-gegevens zijn alleen geschikt voor globaal inzicht in de orde van grootte van bepaalde emissies, bv. voor prioriteitsstellingen tussen sectoren.
1.2 Trend CO2-uitstoot: Regio Noord-Veluwe De trend in CO2-uitstoot van Regio Noord-Veluwe: De trend in CO2-uitstoot van de belangrijkste sectoren:
Sector Subsector 2011 2012 2013 2014 Woningen (sjv) 369.901 374.633 380.240 364.410 Gebouwde omgeving Commerciële dienstverlening 150.801 154.514 157.832 Publieke dienstverlening 112.712 116.427 122.895 RWZI 2.879 2.862 3.379 Subtotaal Gebouwde Omgeving 636.293 648.437 664.346 Wegverkeer 570.528 553.916 529.429 Mobiele werktuigen 30.422 29.393 29.637 Mobiliteit Binnen- en recreatievaart 3.542 3.234 2.986 Zeescheepvaart en visserij 0 0 0 Subtotaal Mobiliteit 604.492 586.543 562.051 Industrie 194.620?? Bouwnijverheid 8.441 7.806 13.624 Industrie en energie Huishoudelijk afval 42.589 42.091 42.072 Energieproductie??? Winning van delfstoffen??? Subtotaal Industrie en Energie 248.141?? Landbouw Landbouw, bosbouw en visserij??? Totaal bekende CO2-uitstoot???
1.3 Emissies per inwoner, vergeleken met Nederland, provincie en landsdeel In onderstaande grafiek worden de cijfers weergegeven per inwoner in Regio Noord-Veluwe. Naast de CO2-uitstoot per inwoner van uw gemeente wordt ook de CO2-uitstoot per inwoner van uw provincie, landsdeel en Nederland weergegeven, zodat u een indruk krijgt welke doelgroepen per inwoner meer of minder dan gemiddeld in uw regio of Nederland uitstoten. CO2-emissies per inwoner [ton] Regio Noord-Veluwe Woningen per inwoner, temperatuurgecorrigeerd (sjv gas en elektr., tier 3) [2014] 1,84 Comm. dienstverl. per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013] 0,80 Publieke dienstverl. per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013] 0,62 Verkeer en vervoer per inwoner (tier 1) [2013] 2,84 Industrie per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013]? Energieproductie per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013]? Delfstoffenwinning per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013]? Bouwnijverheid per inwoner (gas en elektr., tier 3) [2013] 0,07 Huishoudelijk afval per inwoner ( tier 3) [2013] 0,21 Landbouw, bosbouw en visserij per inwoner (gas en elektr. tier 3) [2013]?
2 CO2-uitstoot sectoren en subsectoren In dit hoofdstuk worden meer gedetailleerde gegevens per sector en subsector weergegeven. 2.1 Gebouwde Omgeving De trend in CO2-uitstoot van de subsectoren binnen de Gebouwde Omgeving in Regio Noord-Veluwe voorzover centraal bekend. CO2-emissies Gebouwde omgeving [ton] CO2-emissies gebouwde omgeving [ton] 2010 2011 2012 2013 2014 Woningen, temperatuurgecorrigeerd (sjv gas en elektr., tier 3 en warmte, tier 2) 380.208 369.901 374.633 380.240 364.410 Commerciële dienstverlening (gas en elektr., tier 3) 167.023 150.801 154.514 157.832 Publieke dienstverlening (gas en elektr., tier 3) 130.261 112.712 116.427 122.895 Riolering en waterzuiveringsinstallaties (RWZI, scope 3, tier 1) 3.078 2.879 2.862 3.379
2.2 Verkeer en Vervoer De trend in CO2-uitstoot van de subsectoren binnen Verkeer en vervoer in gemeente Regio Noord-Veluwe voorzover centraal bekend. CO2-emissies verkeer en vervoer [ton] CO2-emissies verkeer en vervoer [ton] 2005 2009 2010 2011 2012 2013 Wegverkeer totaal (incl. autosnelwegen, scope 1, tier 1) 582.316 554.595 570.753 570.528 553.916 529.429 Mobiele werktuigen (scope 1, tier 1) 31.267 30.921 29.382 30.422 29.393 29.637 Binnen- en recreatievaart (scope 1, tier 1) 3.083 3.258 2.972 3.542 3.234 2.986 Zeescheepvaart en visserij (scope 1, tier 1) 0 0 0 0 0 0
2.3 Industrie en energie De trend in CO2-uitstoot van de subsectoren binnen de sector Industrie en Energie in gemeente Regio Noord-Veluwe voorzover centraal bekend. CO2-emissies Industrie en energie [ton] CO2-emissies Industrie en energie [ton] 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Industrie (gas en elektr., tier 3)??? 194.620?? Energieproductie (elektr., tier 3)?? 2.895??? Winning van Delfstoffen (gas en elektr., tier 3)?????? Bouwnijverheid (gas en elektr., tier 3)?? 9.242 8.441 7.806 13.624 Huishoudelijk afval (totaal, tier 3) 50.492 51.240 42.546 42.589 42.091 42.072
2.4 Landbouw De trend in CO2-uitstoot binnen de Landbouw in Regio Noord-Veluwe voorzover centraal bekend. CO2-emissies landbouw [ton] CO2-emissies landbouw [ton] 2010 2011 2012 2013 (gas tier 3) 14.411??? (elektr. tier 3)? 11.752? 14.443
3 CO2-voetafdruk, trends In dit hoofdstuk worden de trends per subsector weergegeven. 3.1 Gebouwde omgeving Woningen De trend van de CO2-uitstoot van Woningen in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Woningen [ton] - in Regio Noord-Veluwe: 2010 2011 2012 2013 2014 Woningen, temperatuurgecorrigeerd (sjv gas, tier 3) 255.598 250.503 246.414 251.199 238.363 Woningen (elektr. tier 3) 124.610 119.398 128.219 129.040 126.048 Woningen temperatuurgecorrigeerd (warmte, tier 2) - - - - -
Commerciele dienstverlening De trend van de CO2-uitstoot van Commerciële dienstverlening in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Commerciële Dienstverlening [ton] - in Regio Noord-Veluwe: 2011 2012 2013 (gas en elektr.) Groot- en detailhandel, reparatie van auto's (SBI G) 65.684 65.845? (gas, elektr. en diesel railverkeer) Vervoer en Opslag (SBI H)?? (gas en elektr.) Logies-, maaltijd- en drankverstrekking (Horeca, SBI I) 36.358 42.102 40.138 (gas en elektr.) Informatie en communicatie (SBI J) 5.738?? (gas en elektr.) Financiële activiteiten en verzekeringen (SBI K) 6.639 8.482 6.684 (gas en elektr.) Exploitatie van en handel in onroerend goed (SBI L)? 6.092 6.759 (gas en elektr.) Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten (SBI M) 5.256 4.622 4.495 (gas en elektr.) Administratieve en ondersteunende dienstverlening (SBI N)? 2.602 3.258
Publieke Dienstverlening De trend van de CO2-uitstoot van Publieke dienstverlening in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Publieke Dienstverlening [ton] - in Regio Noord-Veluwe: 2011 2012 2013 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen (SBI O) 40.726?? Onderwijs (SBI P) 12.177?? Gezondheids- en welzijnszorg (SBI Q) 34.105 36.928 38.843 Kunst, amusument en recreatie (SBI R) 14.473 17.875 16.895 Overige dienstverlening (SBI S) 11.229 13.284? Extraterritoriale organisaties en lichamen (SBI U) 0? 0
3.2 Mobiliteit De trend van de CO2-uitstoot van Mobiliteit in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Wegverkeer [ton] - in Regio Noord-Veluwe 2009 2010 2011 2012 2013 Wegverkeer totaal (incl. autosnelwegen, scope 1, tier 1) 554.595 570.753 570.528 553.916 529.429 Mobiele werktuigen (scope 1, tier 1) 30.921 29.382 30.422 29.393 29.637 Binnen- en recreatievaart (scope 1, tier 1) 3.258 2.972 3.542 3.234 2.986 Zeescheepvaart en visserij (scope 1, tier 1) 0 0 0 0 0
3.3 Industrie en energie Industrie De trend van de CO2-uitstoot van Industrie, Energieproductie, Delfstoffenwinning en Bouwnijverheid in Regio Noord- Veluwe: CO2-emissie Industrie [ton] - in Regio Noord-Veluwe 2011 2012 2013 Industrie (gas en elektr., tier 3) 194.620?? Energieproductie (elektr., tier 3)??? Winning van Delfstoffen (gas en elektr., tier 3)??? Bouwnijverheid (gas en elektr., tier 3) 8.441 7.806 13.624
Afvalverwijdering: huishoudelijk afval De trend van de CO2-uitstoot van Afvalverwijdering in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Afvalverwijdering [ton] - in Regio Noord-Veluwe 2010 2011 2012 2013 afvalhout 420 404 474 647 gft 338 357 361 354 Oud papier en karton 13.502 13.592 12.874 12.235 verpakkingsglas 1.116 1.131 1.138 1.116 textiel 114 108 91 96 klein chemisch afval 49 49 50 53 metalen verpakkingen 36 31 38 22 drankenkartons 257 241 219 200 kunststof verpakkingsafval 925 981 1.050 1.582 wit- en bruingoed 17 15 15 13 grof tuinafval 20 18 18 58 vlakglas 0 0 0 3 overige metalen 106 75 101 128 overige kunststoffen 35 33 1 0 Overige afvalstoffen 1.524 1.386 1.767 2.438 huishoudelijk restafval 23.164 23.269 23.127 22.252 grof huishoudelijk restafval 923 899 768 874
Inzameling en verwerking van afval zorgt ook voor vermeden CO2-uitstoot, bv. doordat vanwege hergebruik van materialen geen nieuwe grondstoffen gewonnen en verwerkt hoeven worden. Onderstaand de trend van de vermeden CO2-uitstoot van Afvalverwijdering in Regio Noord-Veluwe: Vermeden CO2-uitstoot Huishoudelijk afval [ton] - in Regio Noord-Veluwe 2010 2011 2012 2013 afvalhout -1.148-1.104-1.295-1.766 gft -218-230 -233-228 Oud papier en karton -27.196-27.377-25.931-24.645 verpakkingsglas -2.122-2.151-2.165-2.124 textiel -8.564-8.103-6.840-7.196 metalen verpakkingen -557-482 -584-344 drankenkartons -220-207 -188-172 kunststof verpakkingsafval -4.393-4.660-4.985-7.512 grof tuinafval 0 0 0 0 vlakglas -1 0-1 -6 overige metalen -1.458-1.030-1.391-1.773 overige kunststoffen -37-34 -1 0 Overige afvalstoffen -1.100-1.000-1.275-1.760 huishoudelijk restafval -24.208-24.318-24.169-23.254 grof huishoudelijk restafval -728-708 -605-689
3.4 Landbouw De trend van de CO2-uitstoot van Landbouw in Regio Noord-Veluwe: CO2-emissie Landbouw [ton] - in Regio Noord-Veluwe 2011 2012 2013 (gas tier 3)??? (elektr. tier 3) 11.752? 14.443
3.5 Emissies ETS-bedrijven Een deel van de emissies in Nederland valt onder het Europese handelssysteem voor emissies, het ETS. Het European Union Emissions Trading System maakt deel uit van het Europese klimaatbeleid en is tot nu toe de grootste internationale regeling voor broeikasgasemissiehandel. Het systeem heeft betrekking op ongeveer 11.000 energiecentrales en industriele fabrieken in 30 landen. Het ETS helpt EU-lidstaten met de naleving van hun verplichtingen van het Kyoto Protocol. In onderstaande tabellen worden (voorzover aanwezig) de emissies (ton) van ETS-bedrijven en het aantal bedrijven in Regio Noord-Veluwe weergegeven. 2009 2010 2011 2012 CO2-uitstoot ETS-bedrijven in Energiesector 194 1.576 1.662 0 CO2-uitstoot ETS-bedrijven in Landbouw 0 0 0 0 CO2-uitstoot ETS-bedrijven in Commerciële en Publieke Dienstverlening 0 0 0 0 CO2-uitstoot ETS-bedrijven in Chemische Industrie 0 0 0 0 CO2-uitstoot ETS-bedrijven in Overige Industrie 0 0 0 0 Totaal CO2-uitstoot ETS-bedrijven 194 1.576 1.662 0 2009 2010 2011 2012 Aantal ETS-bedrijven in Energiesector 1 1 1 1 Aantal ETS-bedrijven in Landbouw 0 0 0 0 Aantal ETS-bedrijven in Commerciële en Publieke Dienstverlening 0 0 0 0 Aantal ETS-bedrijven in Chemische Industrie 0 0 0 0 Aantal ETS-bedrijven in Overige Industrie 0 0 0 0 Totaal aantal ETS-bedrijven 1 1 1 1