DE ECONOMISCHE BEROEPEN EN HUN VERANTWOORDELIJKHEID Strafrecht Burgerlijk recht Deontologie
BURGERLIJK RECHT Of De verhouding tussen 2 personen
TWEE SOORTEN CONTRACTUEEL = IN UITVOERING VAN OVEREENKOMST Resultaatsverbintenis: vb tijdig indienen bezwaar Inspanningsverbintenis: vb resultaat bezwaar (cliënt duidelijk informeren) Gevolgen aansprakelijkheid/bewijslast R R = vermoeden van fout in hoofde van boekhouder (tegenbewijs door bv overmacht) I = benadeelde moet fout bewijzen BUITENCONTRACTUEEL = 1382 Burgerlijk wetboek
3 essentiële elementen FOUT: wat een normaal voorzichtig beroepsbeoefenaar niet zou gedaan hebben! Specialist wordt strenger beoordeeld dan leek! Niet-handelen kan ook een fout zijn SCHADE: materieel moreel, verlies van een kans VERBAND TUSSEN FOUT EN SCHADE :Zonder fout was schade niet ontstaan
GEVOLGEN BURGERLIJKE RECHTBANK / BEMIDDELING - /ARBITRAGE VERGOEDING VAN SCHADE / VERLIES VAN KANS DOEN OF NIET-DOEN Bv OVERDRACHT VAN STUKKEN Burgerrechtelijke fout kan ook een strafrechtelijke of deontologische fout zijn
VERZEKERING BEPERKEN informeren verzekeraar/instituut Aandacht Back-up Aansprakelijkheidsbeperking in opdrachtbrief (WET 22.04.1999) NIET VOLLEDIG UITSLUITEN (bv beperken tot dekking verzekering) Nooit voor bedrog (=opzettelijke fout) of oogmerk om te schaden
BEPERKEN WERKEN VIA RECHTSPERSOON Contr.= rp is verantwoordelijk (np niet tenzij cumul met buiten-contractueel) Bcontr. : rp is verantwoordelijk doch sluit np (bestuursorgaan) niet uit Wet 22 april 1999 : art 50 Aanduiden vertegenwoordiger (BIBF-lid) voor uitvoering opdracht RP : burgerrechtelijk & strafrechtelijk Verteg = alleen tuchtrecht
STRAFRECHT Of De verhouding tot de maatschappij
BASIS LEGALITEITSBEGINSEL MISDRIJF : enkel wanneer de wet dit voorziet (niet in de wet = niet strafbaar) gemeen strafrecht = Strafwetboek bijzonder strafrecht : Wb.Venn, WIB, BTW, Sociaal strafwetboek. STRAF : rechter kan enkel de bijwet voorziene straffen uitspreken
WIE KAN VERVOLGD WORDEN? Dader : diegene die het misdrijf pleegt Mededader : diegene zonder wiens bijstand het midrijf niet mogelijk was (essentiële hulp) Medeplichtige : diegene (wetens en willens) hulp heeft verleend waardoor misdrijf mogelijk!! Deelneming kan ook bestaan uit het bewust verzuim om te handelen en hierdoor het misdrijf mogelijk maken of vergemakkelijken:
STRAFBARE DEELNEMING Onderzoekers/magistraten gaan er vaak vanuit gezien de kennis de cijferberoeper mededader of minstens medeplichtig is en zullen rol streng beoordelen
VALSHEID Vals document kan leiden tot Gemeenrechterlijke valsheid Fiscale valsheid Boekhoudkundige valsheid Valsheid in jaarrekening
De gevolgen? Klassiek : boetes, gevangenisstraf, verbeurdverklaring, Fiscaal : daders en strafbare deelnemers zijn hoofdelijk (voor het geheel en dit ongeacht de graad van deelname) aansprakelijk ontdoken belastingen (458 WIB) Beroepsverbod 3 m tot 5 j (455 WIB) Sluiting lokalen 3 m tot 5 j (456 WIB) Sociaal (bij inbreuken op Sociaal strafwetboek vb werken met schijnzelfstandigen in bouw) Boetes (x aantal betrokken werknemers) Sluiting lokalen beroepsverbod (np) exploitatieverbod (rp) Strafrecht fout is altijd burgerlijke fout : basis van vergoeding schade burgerlijke partij 1382 B.W. Strafrecht fout kan ook deontologische fout zijn
VERZEKERING BEPERKEN Geen dekking voor strafrechtelijke boetes of bv gevolgen beroepsverbod Eventueel wel rechtsbijstand Aansprakelijkheidsbeperking via opdrachtbrief niet mogelijk RP : principe decumul (zwaarste fout) doch wel cumul mogelijk indien NP wetens en willens gehandeld
DEONTOLOGIE
REGLEMENT VAN PLICHTENLEER En wat als het fout gaat? cliënt Instituut Maatschappij confrater
Rol Instituten INSTITUUT KAN NIET Schadevergoeding Doen / niet doen bevelen Bevoegdheid gewone rechtbank INSTITUUT KAN WEL: Arbitrage : ereloongeschillen Enkel mits akkoord betrokken partijen Definitieve beslissing over ereloon Tucht GEEN BEROEP MOGELIJK
Tucht TUCHT Tucht (klacht cliënt/administratie/raad ) Onderzoek Aanstellen verslaggever Klasseren Verwijzen naar tuchtkamer Tuchtkamer : openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie
TUCHT SANCTIES (Wet 22041999- Wet 22071953) Morele sanctie waarschuwing berisping Materiële sanctie : schorsing (bepaalde duur) schrapping (definitief) Tuchtsanctie en mandaat/verkiezingen BIBF: zie art 5.KB 27.11.1985! Tuchtsanctie en erkende boekhoudvennootschap RECHTSMIDDELEN BEROEP (termijn 30 dagen) BEROEPSBEOEFENAAR Tuchtkamer in beroep openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie
VERZET TUCHT Na behandeling bij verstek Beroepsbeoefenaar (termijn 30 dagen) Tuchtkamer: openbare zitting Onontvankelijk Ontvankelijk doch ongegrond Gegrond doch geen sanctie Gegrond : morele of materiële sanctie CASSATIE BEROEPSBEOEFENAAR / INSTITUUT / PROC. GENERAAL CASS. Termijn: 2 maanden In principe schorsend Enkel vorm & wettigheidcontrole : niet de feiten Bij cassatie terug naar Tuchtkamer van Beroep
TUCHT VERVAL VAN STRAF / EERHERSTEL Waarschuwing berisping Automatisch na 5 j (mits geen nieuwe sanctie) Schorsing Schrapping Ten vroegste na 5 j Niet automatisch Verzoek tot eerherstel : Beroepskamer
GESCHILLEN OPLOSSEN Geschillenbeslechting via tucht of rechtbank is niet altijd geschikt Tucht : geen vergoeding, tijd, geschil niet opgelost (enkel tuchtsanctie), negatieve impact op professionele relatie Rechtbank : tijdrovend, kostprijs, controle kwijt (rechter beslist), negatieve impact op professionele relatie Aanvullende geschillenregelingen: arbitrage, verzoening, bemiddeling,.
GESCHILLEN OPLOSSEN ARBITRAGE : Instituten Andere : arbitrage-instellingen instellingen (bv CEPINA) soms tijdrovend, kostprijs, controle kwijt (arbiter beslist), - Deel VI Ger.Wb. VERZOENING : kan tussen partijen zelf of met een derde volledig vrij te organiseren zie artikel 18 Reglement (BIBF als derde)
GESCHILLEN OPLOSSEN BEMIDDELING : NIET : bemiddeling in strafzaken, schuldbemiddeling, ombudsman, WEL : Bron : (Federale bemiddelingscommissie - http://www.mediation-justice.be) Bemiddelaar is geen rechter of arbiter of verzoener want beslist of stuurt niet in een bepaalde richting.
GESCHILLEN OPLOSSEN BEMIDDELING : VRIJ: bemiddeling zonder tussenkomst erkend bemiddelaar zelf procedure uitwerken geen homologatie BOEK VII GER.WB. : vrijwillige of gerechtelijke bemiddeling via professionele bemiddelaar erkend door de Federale Bemiddelingscommissie (www.mediation- justice.be) Volledig vertrouwelijk Homologatie akkoord door rechtbank : uitvoerbaarheid
GESCHILLEN OPLOSSEN Voordelen bemiddeling : Snelheid & flexibiliteit Kosten : beheersbaar verdeeld over de partijen Streven naar win-win ( win-verlies bij een proces) Kijkt verder dan het strikt juridische Streven naar herstel van vertrouwen en instandhouding van de relatie
GESCHILLEN OPLOSSEN Federale bemiddelingscommissie :
BIBF & BEMIDDELING INSTITUUT ALS BEMIDDELAAR? Neen : bemiddelaar moet neutraal, onafhankelijk en onpartijdig zijn : in conflict met een boekhouder zal deze niet voldoen aan die voorwaarden INSTITUUT IS WEL VOORSTANDER Integratie van bemiddeling in de collectieve polis : tussenkomst in ereloon erkend bemiddelaar : zie Pacioli 2014, nr 377, p.7 BOEKHOUDER BIBF ALS ERKEND BEMIDDELAAR : JA (zie art 20) opleiding telt ook als permanente vorming