Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014

Vergelijkbare documenten
Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt. Stijn Schlatmann 2 oktober 2013

Hoe ziet de stroommarkt er straks uit?

Ontwikkeling barometer marktpositie glastuinbouw WKK

Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016

Wie betaalt de rekening van de energietransitie?

Opportuniteiten voor WKK in de energiemix van morgen

Beschikbare aansluit- en transportcapaciteit

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt

Energie voor morgen, vandaag bij GTI

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Barometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2012

WKK in de huidige gasmarkt. Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014

Kwaliteits- en Capaciteitsplan 2013

Energy Matters 6 maart Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day

Nationale Energieverkenning 2014

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Modelering en resultaten flexibele inzet van gemalen in PPSGen voor het project Slim Malen. Symposium Slim Malen. 14 maart 2019

Barometer marktpositie glastuinbouw WKK januari 2016

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

EFFECTEN VAN DE KOLENDEAL UIT HET ENERGIEAKKOORD DNV GL s visie. DELTA Energy

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

DE PRIJS VAN ELEKTRICITEIT

30 oktober Achtergrondrapport doorrekening regeerakkoord Rutte III: elektriciteitsvoorziening

Barometer marktpositie glastuinbouw WKK najaar 2014

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - februari 2012

Route naar een Duurzame Energievoorziening

Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers

Slimme netten voor fossiele centrales. Frans Rooijers directeur

Aansluitbeleid TenneT

STEMMING 'Niet van vandaag op morgen, maar positie gascentrales zal verbeteren'

Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen?

Energiemarkt moet op de schop

STEMMING TTF scoort het best op gemak

Nederland exportland elektriciteit?

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

Factsheet: Dong Energy

Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie

Tabellen stand van zaken SDE+ 2012

Barometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2013

Barometer marktpositie glastuinbouw WKK februari 2017

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016

Brandstofmix elektriciteit 2020

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Oktober 2015

Dreigende EU-sancties tegen Rusland houden gasprijzen hoog

Kwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Spotgas weer hoger bij uitblijven akkoord Rusland en Oekraïne

Vragen over nieuwe kolencentrales in Nederland

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Introductie op proces

Externe notitie. 1. Achtergrond en doel van deze notitie. 2. Samenvatting resultaten

Pogramma Kas als Energiebron

Correctiebedragen t.b.v. bevoorschotting 2014 (SDE+)

Tennet grijpt alweer voor de zestiende keer naar noodvermogen

Kolendeal Energieakkoord: Emissiereductie en verduurzaming kan en moet sneller en goedkoper

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs

STEMMING 'Wie nog gas wil verkopen, moet het nu doen'

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Hoe profiteer ik van marktkansen met mijn flexibel vermogen? Glastuinbouwdag Energy Matters 17 maart 2017 Peter van den Berg, Directeur AgroEnergy

Shell lijdt onder lage olieprijs, maar schrijft wel miljarden bij

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Maart 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - mei 2012

WKK naar de toekomst Workshop Energiek Event ZON LLTB LTO Groeiservice Kas Als Energiebron

Transitie naar een. CO -neutrale toekomst

Betaalbaarheid van energie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012

Externe notitie Amsterdam, 26 februari Samenvatting

STEMMING Rusland wil praten over productieverlaging: olieprijs veert op

Verzilvering van flexibiliteit

Duurzaamheidsdoelstellingen, nationaal of Europees? IIR, Nationaal elektriciteitsplatform Den Haag, 21 april 2010

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

WKK-barometer 2016 juni Zwartzustersstraat 16, bus Leuven

November 2015 RVO.nl - Stimulering Duurzame Energieproductie 1/24

Programma Kas als Energiebron

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

bijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ

Jan Hendrik Hoekstra (Rijksdienst voor ondernemend Nederland)

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - mei 2013

Industriële elektrificatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012

Luminus Ecofix 2 jaar 5,65 6,20 4,74 5,69 58,30 58,30

Luminus Ecofix 2 jaar 5,61 6,31 4,54 5,45 58,30 58,30

Luminus Ecofix 2 jaar 5,97 6,50 5,04 6,05 58,30 58,30

BECO Energievergelijker & OverstapService

factsheet kolenexit in Nederland

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft

Luminus Ecofix Pro 2 jaar 6,47 7,75 4,49 4,79 55,00 55,00

WKK BAROMETER MARKTPOSITIE WKK VOORJAAR Tel Fax

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

'Einde aan motto: liever een biertje met Poetin dan een blauwtje bij Gazprom'

Local Energy Solutions

Duurzame warmte in de SDE+

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - April 2016

Transcriptie:

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 www.energymatters.nl

Aanleiding Grote interesse in WP-en: Gasprijs is duur; dus ketels duur WKK is momenteel marginaal (met netlevering) Elektriciteitsprijs is laag 2

Nieuwbouw afgelopen jaren Nieuwe E-centrales cq. in aanbouw: Locatie Bedrijf (MW) In bedrijf Brandstof 2013/14 Eemshaven Nuon (Magnum) 1 350 2012 gas 1 350 Eemshaven RWE 1 560 2013/14 kolen 1 560 Schoonebeek NAM 126 2012 gas 126 Maasvlakte E.On 1 070 2013 kolen 1 070 Maasvlakte Electrabel 736 2013 kolen 736 Maasbracht Essent Claus C 1 309 2012 gas 1 309 Moerdijk Essent 426 2012 gas 426 Totaal 6 577 kolen 3 366 gas 3 211 afname gas 1 381 netto toename gas 1 830 Daarvoor al Maxima centrale, Enecogen, Intergen: 2100 MWe 3

Nieuwbouw afgelopen jaren Wind op zee: Naam Owner/operator SDE 2014 2017 Egmond aan Zee NoordzeeWi nd bes chi kt 108 108 Amal i a Eneco bes chi kt 120 120 Luchterdui nen Eneco bes chi kt 129 129 Gemi ni (v.h. Bard) Typhoon bes chi kt 600 Q10 Eneco bes chi kt 165 Totaal 357 1122 Wind op land: nu 2431 MWe Zon-PV: Per begin 2013: 340 MWe (CBS) Per eind mei: 370 MWe (CBS) Per eind 2013: 420 MWe (Energy Matters) 4

Marktontwikkelingen Lage elektriciteitsvraag crisis of structureel? Bron: Tennet 5

Marktontwikkelingen Bron: Tennet 6

Marktprijs ontwikkeling 7

Marktprijs ontwikkeling 8

Marktprijs ontwikkeling Forward prijzen in NL (29-01-14; bron ICE-Endex) Cal 15 43,62 Cal 16 42,03 Cal 17 42,58 Cal 18 43,3 Vrijwel geen verschil in forwards over de jaren De markt voorziet geen ontwikkelingen? Heeft ook de huidige lage prijzen niet voorzien. 9

Voorspellende waarde van markten Markten: IceEndex, APX, EEX, OTC Voorspellende waarde voor 1 tot 5 jaar is gering: Handelaren vertonen kudde gedrag (hoofd niet boven maaiveld ) Weinig handel => prijzen obv panel Forwards in de praktijk vaak afgeleid van daghandel

Merit order model Opzet merit order model: Volgorde van inzet op basis van variabele kosten Model recent uitgebreid naar 8760 uur/jaar Model gebaseerd op actuele gegevens van opgestelde vermogens Input van variabele kosten, waaronder brandstof, variabel onderhoud, CO 2 Gevalideerd met marktgegevens Model wordt gebruikt door Energy Matters voor: Barometer voor de marktpositie van WKK in de tuinbouw Adviezen voor inzet van industriële WKK s Strategische adviezen aan marktpartijen Voor vragen neem contact op met stijn.schlatmann@energymatters.nl 11

Merit order Reactie: gascentrales staan stil en/of worden gesloten in NL, Be en D 12

Merit order Reactie: gascentrales staan stil en/of worden gesloten in NL, Be en D 13

Kostprijsontwikkeling 14

Uitgangspunten: Kolen: rend=39% Gas: rend= 58,3% (o.w.) 15

16 CONCLUSIE: de elektriciteitsprijs is nu onhoudbaar laag!!

Verwachting tav E-prijs Komende 2 á 3 jaar blijft E-prijs laag Prijsniveau nu lager dan integrale kosten van een kolencentrale=> zal op termijn (3 á 5 jaar?) weer (moeten) stijgen naar integrale prijs Korte termijnprijzen (APX) worden grilliger door wind, behoefte aan snel regelend vermogen neemt toe Seizoen effect op forward plateauprijzen door zon (Q1 en Q4 vs Q2 en Q3) en baseload door wind Op termijn is er behoefte aan betere vergoeding voor snel en flexibel vermogen Er komt een capaciteitsvergoeding of flex vergoeding 17

Gevolgen voor elektriciteitsprijs tbv WP-en Komende 2 á 3 jaar lage prijs Daarna stijging verwacht: Stijging 10 á 20 /MWh tbv capaciteit of flex vermogen Stijging als gevolg van EB en ODE Op termijn wordt eigen opwekking achter de meter weer interessant Bouw flexibiliteit in (buffers) Denk aan slimme combinaties Bijvoorbeeld: WP-en met WKK 18

Energy Matters Stijn Schlatmann Stijn.Schlatmann@EnergyMatters.nl www.energymatters.nl 030 691 1844

Energy Matters Onafhankelijk advies bureau voor energiebesparing en decentrale opwekking (WKK, biowkk, WKO, geothermie en overig duurzaam) Actief in Industrie, Land- en Tuinbouw en Gebouwde Omgeving Diensten: Energiebesparing; haalbaarheidsonderzoeken Technische en economische optimalisatie Ontwikkeling marktmodellen Strategieadviezen Marktintroductie nieuwe technologieën Projectmanagement en contractonderhandelingen

Groei van wind en zon Wind op zee in SER Energieakkoord: (totaal 3450 MWe boven de 1120 inmiddels beschikte MWe) Wind op land in SER Energieakkoord: Rijk en Provincies hebben akkoord over 6000 MWe operationeel in 2020 (EM: meer realistisch 4500 MWe) Zon, SER EA onduidelijk; inschatting Energy Matters: doorgroei naar 1000 á 1700 MWe in 2020 SER EA: sluiten van oude kolencentrales (!) 21

Merit order in 2017 22

Merit order in 2017 23