Brexit domineert de beurs. Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK

Vergelijkbare documenten
20 juni Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa

De Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema

Rapport. Brexit: beleving en informatiebehoefte Doelgroep: Nederlandse bevolking. Tim de Beer, Manuel Kaal en Hester Bähler 30 November 2017 H4261

Update: wat nu het Verenigd Koninkrijk uit de EU wil stappen? Vraag & antwoord

1. Procedure artikel 50 EU-Verdrag 2. Onderhandelingsproces 3. Na de brexit toekomstige relatie 4. Indicatieve tijdlijn 5. NL voorbereidingen 6.

Wat te doen bij toenemende politieke risico s

Brexit. Maart Uitkomst van de brexit

1975: Referendum over continuering lidmaatschap EEG 2014:UKIP had brexit in programma voor de europese verkiezingen 2015:Cameron zegde een referendum

Kris Peeters: Bedrijven en overheid concreet voorbereiden op Brexit zonder akkoord

Standaard Eurobarometer najaar 2018: Positief beeld van de EU overheerst in de aanloop naar de Europese verkiezingen

Datum 21 augustus 2017 Betreft Beantwoording vragen over het bericht Opzeggen vissersakkoord door Britten kan ramp zijn voor Nederland'

De economische omgeving. Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa

30 januari Onderzoek: Griekenland en de EU

Position Paper MKB Nederland ten behoeve van de hoorzitting in de Tweede Kamer over Brexit op woensdag 7 juni 2017

Waarom Europa de brexitdreiging niet mag negeren

'We stevenen rustig en al stuntelend af op een recessie'

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters

Onderzoek: Europese verkiezingen

29 maart 2019 Auteur: Rozemarijn Lubbe. De brexit

ONDERNEMERS OVER BREXIT. Impact voor veel ondernemers nog onduidelijk, groot deel niet voorbereid

Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Tom Vandenkendelaere Europees Parlementslid

Brexit: belangrijke belangen

1. Inleiding Ik ga het in mijn werkstuk over de euro en de Europese Unie hebben. De volgende punten zal ik in mijn werkstuk verwerken;

Onderzoek: Crisis Griekenland'

16 juli Onderzoek: Akkoord Griekenland

18 juli Onderzoek: Toekomst van Europa

Hoofdstuk 24 Valutamarkt

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag

Brexit: beleving en informatiebehoefte Nederlandse bevolking

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

*** ONTWERPAANBEVELING

SLOTAKTE. AF/EEE/XPA/nl 1

Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU.

Brexit of Bremain, wat als Groot-Brittannië uit de EU stapt? Brexit snel nabij? Waar moet u op letten!

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder?

Verdieping: Kan een land failliet gaan?

Wie bestuurt de Europese Unie?

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Timeo Danaos et referendum ferentes

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

GEVOLGEN OP VLAK VAN DOUANE

INLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:

LEEUWENDEEL VLAAMSE EXPORT NAAR EU-LIDSTATEN

Rapportage tweede kwartaal 2016 Volendam, juli 2016

Nieuwsbrief Brexit. No deal Brexit? Voorkom verrassingen!

Wie bestuurt de Europese Unie?

BELEGGER BEDUCHT VOOR NEXIT

Buitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.

Raad van de Europese Unie Brussel, 10 juli 2015 (OR. en)

DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus BRUSSEL T F

landmark global COUNTRY FACTSHEET I AUGUSTUS 2017 Verenigd Koninkrijk

In deze rubriek brengen we enkele publicaties onder de aandacht van de lezer. KAMER

Krachtenveld Europese Unie

Verenigd Koninkrijk stemt voor Brexit. Update beleggingsstrategie Insinger de Beaufort

Rapportage 2e kwartaal 2016

Voorstel voor een BESLUIT VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Internationale Spectator (jrg. 69) Item 3 van 16 ARTIKEL

Reactie op het akkoord van de Eurolanden op 21 juli 2011

B8-0237/2017 } B8-0241/2017 } RC1/REV/Am. 7

BREXIT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL Leerlingen weten waar de Brexit over gaat. HOE LANG DUURT HET? 25 JANUARI 2019 AAN DE SLAG MET #1

REACTIE RSA BREXIT. Veelgestelde vragen - extern gebruik

trends en ervaringen

Management summary Brexit: beleving en informatiebehoefte

Brexit: Brexit: impact op Transport en Logistiek Sector. Elmer de Bruin Teamcoördinator Internationaal TLN

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie

BREXIT: NEDERLANDERS ZIEN VOORAL NADELEN VOOR NEDERLAND

Brexit: beleving en informatiebehoefte Nederlandse bevolking

BRUSSEL Wat gebeurt daar? Peter N. Ruys

Eindexamen aardrijkskunde havo 2003-I

404 der Beilagen XXII. GP - Staatsvertrag - Schlussakte Niederländisch (Normativer Teil) 1 von 9 SLOTAKTE. AF/EEE/XPA/nl 1

TURBULENTE TIJDEN. KOEN DE LEUS Hasselt, 23/11/2016

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

Handleiding Aanloop naar Brexit

LAND: Noorwegen. LAND: Nederland

FME Ondernemersonderzoek 2017 Internationaal Ondernemen. Maand van Internationaal Ondernemen 2018

Miljoenennota Helmer Vossers

De risico s van een harde Brexit

Samenvatting Europees Recht

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Vragen over. Brexit? Antwoorden op mogelijke vragen van onze klanten

Tweede Kamer der Staten-Generaal

[Brief aan Polishouders van de Verkrijger]

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist

Brexit Special. Hoe kunt u zich voorbereiden op een harde Brexit?

Opbouw van de Europese Monetaire Unie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Michiel Verbeek, januari 2013

Internationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s

Wederom onrust op de beurs: hoe nu verder?

Uw wegwijzer bij personeelswerving in Europa

Punten ter bespreking (II)

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Centraal Planbureau 1 Europa in crisis

Brussel, 21 augustus 2013

Nederlanders zoeken oplossing eurocrisis nadrukkelijker in minder Europa

Transcriptie:

Brexit domineert de beurs Nederlandse bedrijven met hoogste blootstelling aan de UK

Volgende week donderdag gaan de Britten naar de stembus om over een uittreding uit de Europese Unie te stemmen. Op dit moment lijkt het op een nek aan nek race uit te lopen. De media rapporteert dat het exit kamp voor ligt en bij de gokbedrijven loopt het BeLeave kamp hard in - al denken de gokkers dat de kans 57% is dat de Britten binnen de EU willen blijven (16 juni 2016). Het gaat hier juridisch om een niet bindend referendum. Het niet erkennen van de uitslag zou wel politieke zelfmoord betekenen. Beleggers kijken graag rationeel naar de voors- en tegens en de gevolgen. Bij de Britten lijkt de ratio van ondergeschikt belang. De emotie regeert. Wat de gevolgen kunnen zijn weet niemand en hangt van veel onzekerheden af. De Britten houden het referendum vanwege de onvrede over de overdracht van bevoegdheden richting de Europese Unie. De oproep tot verdere integratie zien de Britten niet zitten. De immigratiecrisis en de netto betalingen die het Verenigd Koninkrijk (VK) aan de EU moeten voldoen voeden de ontevredenheid. Op dit moment gaat ongeveer de helft van de export van het VK richting andere EU landen. De EU fungeert dus zeker als een aanjager van de economie in het

VK met de interne markt. In 2014 groeide de economie met 2,9% en in 2015 met 2,3% en ligt de werkloosheid op slechts 5%. Het gaat dus beste prima in het VK. Daarbij komt dat Londen het financiële hart is van de Eurozone. Voorstanders van Brexin geven aan dat deze positieve ontwikkelingen te danken zijn aan de EU. Volgens de voorstanders krijgen de Britten 10 pond terug voor elke geïnvesteerde euro in de EU. Het exit kamp zegt dat andere landen die niet tot de EU behoren harder groeien qua export richting de EU en daarbij veel kosten besparen door niet vast te zitten aan de Brusselse bureaucratie. Daarbij komt dat de voorstanders van een Brexit geen geloof hebben in de werking van een eenheidsmunt. De landen in de EU verschillen teveel om samen in één munt te zitten. Het Brexit kamp wil dus eigenlijk het beste van beide werelden. Wel de voordelen van de EU, maar niet de nadelen. Uit een artikel uit de NRC komen de volgende opties naar voren voor de Britten bij een Brexit. NRC 9 juni 2016 Het Verenigd Koninkrijk zou ook kunnen besluiten om onder de regels van Wereldhandelsorganisatie WTO te gaan handelen met de EU, net als de VS, al krijgt het dan wel te maken met handelstarieven en andere barrières. De tweede optie is dat het zich aansluit bij de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA), het vehikel van Noorwegen, Zwitserland, IJsland en Liechtenstein, en dat het zich aansluit bij de Europese Economische Ruimte (EER), het akkoord dat toegang biedt tot de interne

EU-markt, zonder tarieven. De EER vrijwaart landen van deelname aan het gemeenschappelijke landbouw- en visserijbeleid, maar niet van het vrije verkeer van personen. Arbeidsmigratie uit de EU kunnen de Britten dan dus niet tegenhouden. Bovendien moeten de Britten dan, net als Noorwegen, alsnog de meeste EU-regels overnemen waarop de interne markt is gebouwd (in een rapport van de Noorse regering staat dat de Noren driekwart van de EU-wetgeving hebben overgenomen). De derde optie is die van Zwitserland: dat land is wel lid van de EVA, maar niet van de EER, en heeft in plaats daarvan een reeks losse akkoorden met de EU. In theorie kan het daardoor zijn eigen migratieregels bepalen. In de praktijk valt dat tegen. De voorstanders van Brexit wijzen overigens liever niet naar bovenstaande voorbeelden omdat ze geen van allen ideaal zijn, ze willen een eigen deal. Goed in deze is op te merken dat Zwitserland en Noorwegen, zonder dat ze enige inspraak hebben, geld moeten betalen aan Europa om bovengenoemde deal mogelijk te maken. Het VK is uiteindelijk veel afhankelijker van de EU dan de EU van het VK. Dit geeft de EU een goede positie om zich hard op te stellen richting het Verenigd Koninkrijk. De cijfers van het CPB bieden een goed perspectief op de situatie. Volgens het CPB kan het verlies voor Nederland oplopen tot 1,2% van het bruto binnenlands product tot 2030. De handel loopt dan met 10 miljard terug. Stel dat dit evenredig te verdelen is dan is de invloed circa 0,1% per jaar.

De handel valt namelijk niet meteen weg. De verwachting is dat er dan een consensus oplossing komt waarbij de uiteindelijke impact beperkt zal zijn. Conclusie Beleggers houden niet van onzekerheid en een Brexit zorgt voor veel onduidelijkheid. Dit is vooral terug te zien tot nu toe in de koers van de Britse Pond. Deze daalde de laatste maanden met 10%. De uiteindelijke volledige gevolgen van een Brexit zijn op dit moment niet te overzien. De Britten moeten gaan onderhandelen met de EU waarbij de uitkomst jaren op zich laat wachten. Bijkomend gevaar kan zijn dat andere landen ook een referendum gaan houden wat de onrust verder zal voeden. Dit besmettingsgevaar is zeker negatief op de korte termijn. Gedurende deze onzekerheid zullen veel internationale bedrijven enige terughoudendheid richting het VK betrachten. Hoewel voor de VK de impact van een Brexit groot zal zijn, verandert er voor de EU initieel weinig. Wellicht biedt het zelfs kansen. Grote multinationals (financiële instellingen) zouden kunnen overwegen hun hoofdzetel te verplaatsen richting de EU. Op dit moment krijgt echter - ook op de beurs - de emotie de overhand. En zo zijn we na Griekenland, China en de ECB toe aan de onzekerheid rondom de Brexit. En de volgende onzekere factor zal zich later dit jaar aandienen: de verkiezingen in de VS.

De directe impact op de winstgevendheid van veel bedrijven die genoteerd zijn op de Nederlandse beurs zal te verwaarlozen zijn. Enkele bedrijven springen er uit qua blootstelling. Zo schatten we in dat bouwer BAM 30% van de omzet uit het VK haalt, Arcadis 15%, Aalberts 7%, Wessanen 15% en Refresco 20%. Aangezien deze bedrijven de productie ook lokaal voorzien zal de voornaamste impact het translatie effect naar de euro zijn. Uiteindelijk weten we niet wat de uitkomst van het referendum gaat zijn en wellicht nog onzekerder is wat het nou eigenlijk voor gevolgen gaat hebben. Het is deze onzekerheid die de markt nu drijft. Meer weten over ProBeleggen, toegang tot alle analyses en meekijken in de echte beleggingsportefeuilles? Kijk op onze website op probeleggen.nl/aanmelden en krijg meld u vandaag nog aan!