Datum : 22 april 2017 Kenmerk : ASD20170005 Aan : het college van B en W van de Gemeente Oss Betreft : advies Inkoopplan Wmo 2018-2019 Geacht college, Op 29 maart kregen wij per e-mail het verzoek om een advies uit te brengen over het Inkoopplan 2018-2019. De vraag was om hierop voor 27 april te reageren zodat ons advies mee kon gaan bij het College voorstel. Op 7 april kregen wij een tweede concept toegezonden van het Inkoopplan 2018-2019. Het mag duidelijk zijn dat een zeer korte tijd gegeven is om een goed advies onzerzijds op te kunnen stellen. In de kenniskringen Wmo en Jeugd van de ASD is het Inkoopplan geagendeerd en van commentaar voorzien. Ons advies bevat de belangrijkste aandachtspunten vanuit die discussies. Op de eerste plaats spreken wij onze waardering uit voor het gedegen opgezette Inkoopplan 2018-2019. Wij complimenteren de gemeente dat het oprecht een beleid wil maken wat vanuit het klantenperspectief wordt benaderd. Gezocht wordt tevens naar oplossingen welke overbodige bureaucratie en inefficiënt overleg tegen gaan. Hoewel dit Inkoopplan primair bedoeld is voor het regelen van het inkoopproces tussen de (regionale) gemeenten en de aanbieders van Wmo voorzieningen willen wij u toch een aantal adviezen, met name bezien vanuit het klantperspectief, meegeven. In een aantal gevallen wordt een relatie gelegd met het Cliënt Ervarings Onderzoek(CEO). Helaas waren we niet in staat om tijdig advies uit te brengen over het CEO 2016 omdat dit ons te laat bereikte en het inmiddels ook al verspreid is onder de klanten. Vanuit de kenniskring Wmo: In het Inkoopplan wordt gesproken over eisen die men moet stellen aan de aanbieders. Dit betreft algemene kwaliteitseisen, veelal opgesteld vanuit de eigen beroepsorganisatie, financiële eisen en eisen met betrekking tot transparantie over geïndiceerde en geleverde zorg. Wij zijn van mening dat deze niet altijd scherp genoeg geformuleerd zijn, beter gemonitord dienen te worden en bij in gebreke passende maatregelen ter verbetering dienen te worden getroffen. Om dat duidelijk te krijgen stellen wij voor: 1 / ASD20170005 advies Inkoopplan Wmo 2018-2019
Advies: Het zorgplan dient tot stand te komen vanuit een onafhankelijk van de aanbieder afgegeven indicatie. De klant dient altijd gevraagd te worden of hij bij het formuleren van zijn zorgvraag ondersteuning wenst te krijgen. Deze ondersteuning dient onafhankelijk van de (toekomstige) aanbieder geboden te worden. Advies: Zorg dat er vanuit de indicatiestelling een goed toetsbaar zorgplan tot stand komt op basis van objectieve normen en criteria. Als voorbeeld kunnen hier de normen van de oude CIZ indicatie dienen. Advies: Scherp de kwaliteitseisen aan waaraan de aanbieder dient te voldoen. Formuleer duidelijk waarop de verwachtingen in het vertrouwen hoe de aanbieder de Wmo voorziening levert gebaseerd worden. Advies: Vertrouwen, zoals het Inkoopplan op meerdere plaatsen uitstraalt, is een groot goed. Dit geldt in gelijke mate voor vertrouwen in de klant/burger als zorgvrager. Zorg dat dit als uitgangspunt in het Inkoopplan wordt meegenomen en verwoord. Advies: De wens en het belang van de zorgvrager om een PGB te krijgen dient primair te staan. Te veel wordt de nadruk gelegd op ZIN. Ook hier geldt dat er vertrouwen dient te zijn dat de burger dit voldoende passend vindt op zijn zorgvraag en het volgens de regels besteedt. Ga er van uit dat de burger ook gebaat is bij de goedkoopste en best passende invulling van zijn zorgvraag. Advies: Ga niet alleen af op certificering van de aanbieder maar schenk aandacht aan kwaliteit door de ervaring en beleving van de cliënt daarin centraal te stellen. Aan dagbestedingslocaties dienen in gelijke mate eisen gesteld te worden ten aanzien van certificering en inspraak vanuit cliëntenraad/medezeggenschap. Advies: Leg meer de nadruk op preventie bij het afgeven van indicaties en het monitoren van de geleverde zorg. Advies: Geef rust en zekerheid bij de zorgvrager (en de aanbieder) door op langere termijn het resultaat te meten. Output financiering in relatie met een goede resultaatmeting kan dit bevorderen. Een periodiek door de zorgvrager in te vullen ervaringsonderzoek over de geleverde zorg kan daarbij een goed hulpmiddel zijn. Mits dit door de klant volstrekt onafhankelijk kan worden ingevuld. Als men daarbij hulp nodig zou hebben mag dit niet gegeven worden door bij de zorg betrokken medewerkers, mantelzorgers e.d. Biedt hulp aan de cliënt bij het zoeken naar een vervangende aanbieder/hulpverlener indien uit het ervaringsonderzoek blijkt dat men ontevreden is over de huidige aanbieder/hulpverlener. Advies: Betrek bij de evaluatie van het Inkoopplan de (regio) ASD. 2 / ASD20170005 advies Inkoopplan Wmo 2018-2019
Vanuit de kenniskring Jeugd: Bij hoofdstuk 2 wordt voorgesteld een regionale transformatie agenda op te stellen waarbij signalen worden meegenomen. Advies: Laat de transformatieagenda zo concreet mogelijke oplossingen brengen. Bij hoofdstuk 3, paragraaf 2, Innovatieve voornemens Advies: Maak een koppeling bij ontschotting en integrale aanpak voor 16- tot 23- jarigen en de regievoering 18-/18+ in dezelfde overlegtafel. Zorg dat het bijdraagt aan het voornemen 1 gezin, 1 plan. Zorg voor coaching naar volwassenheid. Een WhatsApp groep 12-16 jaar is een leuk initiatief in het kader van preventie. Advies: Maak in het Wmo beleid een verbinding met jeugd-armoedebeleid om preventie te bevorderen. In paragraaf 3 indicatoren wordt de indicator geen wachtlijst of een maximale wachttijd gemist. Advies: Voeg een indicator toe met betrekking tot een wachtlijst / wachttijd. Werkend kwaliteitssysteem. Het zou kunnen leiden tot bureaucratie en een papieren werkelijkheid. Advies: Zoek naar kwaliteitssystemen die een daadwerkelijke kwaliteit meten van de dienstverlening aan de klant. Paragraaf 4 gaat over wonen met ondersteuning. Cliënten geven aan dat een eindtijd van verblijf of zorg enorm belemmerend en stressverhogend werkt. De vraag is: wat volgt daarna? Een pilot waar weer een eindtijd wordt genoemd (2jaar) is voor de cliënt niet wenselijk. De genoemde omklapconstructie waarbij de cliënt huurder kan worden van de woning na de zorgperiode is positief. Wanneer echter de woonomgeving wordt veranderd is dit voor de doelgroep contraproductief en dreigt terugval. Hierbij dient extra aandacht te zijn voor de 18plus-er die niet meer onder de jeugdbescherming valt. Advies: Zorg dat er meer betaalbare huurwoningen beschikbaar komen. Maak ondersteuning los van het wonen. Geef prioriteit aan de omklapconstructie. Geef aandacht aan jongeren die niet meer onder de jeugdbescherming vallen. Paragraaf 7. Maatschappelijke opvang en Preventie. Vaak is het gebrek aan betaalbare huurwoningen mede een oorzaak van complexe problematiek en het uitbreken van crisissen. Daarmee ontstaat een extra druk op maatschappelijke opvang en wordt de beoogde uitstroom uit de zorg niet bereikt. Advies: Zorg voor uitbreiding van betaalbare huurwoningen. 3 / ASD20170005 advies Inkoopplan Wmo 2018-2019
Zet extra in op het bereiken van migranten om de kloof naar instellingen en gemeenten te overbruggen Advies: Doe onderzoek naar de behoeften en de mogelijkheden onder de migrantengroepen. Huiselijk geweld en seksueel misbruik. Handelingsverlegenheid is nog groot. Advies: Schenk extra aandacht aan het thema huiselijk geweld en seksueel misbruik. Er zijn vaak veel initiatieven ontwikkeld en diverse partijen betrokken bij het leveren van Wmo ondersteuning. Zowel voor de cliënt als voor de inkoper verwarrend en moeilijk hanteerbaar. Samenwerking, voorkomen van doublures en efficiënt handelen, dient centraal te staan. Advies: Maak een verbinding met het inkoopbeleid Jeugdzorg. Zie ook het advies ASD april 2017 over transformatie jeugdzorg. Advies: Kijk samen met aanbieders en cliënten of er nog meer doublures door samenwerking uitgehaald kunnen worden en bevorder het doelmatig, kostenverlagend en kwalitatief verhogend gebruik van de Wmo voorzieningen. Kanteling in de zorg. Advies: Geef extra aandacht aan de werkhouding en de cultuuromslag in de uitvoering. Zorg voor een niet afschuifgedrag, een warme overdracht. Altijd samen met de cliënt en niet over de cliënt. Inkoop bij groot aantal aanbieders is een herkenbaar probleem. De koers van de gemeente(n) om niet bij voorbaat aanbieders uit te sluiten en niet te kiezen voor een Europese aanbesteding onderschrijven wij. Uitsluiting van aanbieders zou ten kosten kunnen gaan van burgers in met name kleine kernen die gehecht zijn geraakt aan hun lokaal werkzame zorgverlener. Advies: Sluit niet bij voorbaat zorgaanbieders uit bij inschrijving. Laat aanbieders die de afgelopen tweejaarsperiode geen klanten hebben gehad in de regio niet meedoen in de eerstkomende nieuwe tweejaarstermijn tenzij men kan aantonen dat men inmiddels klanten op de wachtlijst heeft. Er komen steeds meer ZZP-ers in de zorg. Advies: Leg de verantwoording over het voldoen aan de kwaliteitseisen bij de cliënt indien men gebruik maakt van een PGB. ZIN en PGB. Het valt op dat er een groot verschil is tussen de budgetten ZIN en PGB. Advies: Maak het budget PGB in lijn met de klantwens/vraag hiernaar bij de cliënten. 4 / ASD20170005 advies Inkoopplan Wmo 2018-2019
Met nogmaals een compliment voor het uitvoerig beschreven Inkoopplan 2018-2019 hopen we met onze aanvullende adviezen een goede bijdrage te geven aan de juiste inkoop van voor de cliënten gewenste en benodigde Wmo voorzieningen. Wij wensen de regio gemeenten veel succes bij de inkoop 2018-2019. Met vriendelijke groet, Jaap Kool Ellen Roskes Mart van Wanrooij Voorzitter ASD Voorzitter kenniskring Jeugd Voorzitter kenniskring Wmo 5 / ASD20170005 advies Inkoopplan Wmo 2018-2019