gemeente nieuwkoop afdeling bedrijfsondersteuning raadsvoorstel portefeuillehouder Nico Jonker opgesteld door Hanneke de Winter/Lex Niekel kenmerk/datum 09.0016828/12 januari 2010 vergaderdatum raad 14 januari 2010 jaar/nummer 2010-0002 onderwerp Gemeentelijk reactie provinciale structuurvisie Het college van burgemeester & wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: 1. In te stemmen met de reactie op de Ontwerp Provinciale Structuurvisie, de Ontwerp Verordening Ruimte en de PlanMER Provinciale Structuurvisie Ontwikkelen met schaarse ruimte zoals verwoord in de notitie Inspraakreactie Provinciale Structuurvisie en Verordening en samengevat in dit raadsvoorstel. 2. Voor de volgende gebieden de voorstellen voor het wijzigingen van de rode contouren expliciet te besluiten: Voorgestelde wijziging rode bebouwingscontouren gemeente Nieuwkoop Uitdeuken Indeuken rode contour Uitbreiden 100 Woningen Noordse buurt Ter Aar zuidoost 4,4 Langeraar noordwest 5,6 Langeraar sport 7,8 Noorden sport 1,6 Nieuwveen 4,1 Ter Aar lint 6,7 Bedrijventerreinen Schoterhoek/ Hoekse Aarkade 9,5 10 Zuidhoek 9,3 Totaal 18,9 20,8 10 9,3 burgemeester en wethouders van Nieuwkoop Uitbreiden Sanering Zuidhoek mr. G.G.G. Slooters secretares F. Buijserd burgemeester 1
Toelichting Inleiding De Provincie Zuid Holland heeft ter uitvoering van een wettelijke verplichting volgens de Nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening een Provinciale Structuurvisie opgesteld. Met daaraan gekoppeld een Provinciale verordening. Tevens is een planmer opgesteld. De gemeente wordt in de gelegenheid gesteld om tot 17 januari 2010 een inspraakreactie in te dienen. De provincie heeft aangegeven dat zienswijzen van gemeenten die vragen om een provinciale beleidswijziging moeten worden ondersteund door een raadsbesluit. Met dit raadsvoorstel wordt hier invulling aan gegeven. In een eerder stadium is reeds gereageerd op een eerdere versie van de Provinciale Structuurvisie. Deels heeft de provincie deze reactie overgenomen; daar waar het niet het geval is, wordt onze reactie herhaald. De provinciale structuurvisie formuleert ambities voor 2040 welke worden doorvertaald naar een visie tot 2020. De visie heeft de titel Ontwikkelen met schaarse ruimte meegekregen. Een thema dat in het Groene Hart en voor onze gemeente heel actueel is en daarom is het teleurstellend te constateren dat de visie van de provincie in hoge mate beleidsarm is en er nog steeds wordt ingezet op het gebruik van het bekende, bestaande instrumentarium: het in- en uitdeuken van de. Dit instrumentarium blijkt uit de gemeentelijke praktijk is veelal onvoldoende en soms zelfs contraproductief. Verheugend is het te constateren dat de besluitvorming van Provinciale Staten van 9 september 2009 met betrekking tot de sleutelprojecten (contour verruiming 330 woningen) is verwerkt. Daarmee zijn deze afspraken uit het bestuurlijk akkoord d.d. 15 juni 2009 verwerkt in de visie. Beoogd effect: Verankering gemeentelijk beleid zoals geformuleerd in onze gemeentelijke structuurvisie Nieuwkoop 2040 Ondernemend, Groen & Duurzaam in de provinciale structuurvisie Ontwikkelen met schaarse ruimte met name gericht op de periode tot 2020. Met specifieke aandacht voor reeds in gang gezette ontwikkelingen (sleutelprojecten, voetbalaccommodaties, Zuidhoek, Schoterhoek II) Vanuit de filosofie van de nwro en met instrumenten die de provinciale en gemeentelijke doelstellingen ondersteunen en helpen verwezenlijken. Waarbij we er van mogen uitgaan dat als de provinciale structuurvisie eenmaal is vastgesteld, de eerst komende jaren er weinig ruimte voor aanpassing zal zijn. 2
Argumenten 1. Het principe van de nwro De nieuwe wet op de Ruimtelijke Ordening heeft als basisprincipe dat de verantwoordelijkheden daar liggen waar ze thuis horen. Dit dient naar voren te komen in de beleidsdocumenten die door elk van de bestuurslagen moet worden opgesteld. Hét voorbeeld hiervan is de structuurvisie die verplicht, zowel door rijk (Nota Ruimte), provincie (Provinciale Structuurvisie) als door gemeente (Structuurvisie Nieuwkoop 2040) moet worden opgesteld en vastgesteld. De structuurvisie dient zich daarbij te beperken tot de algemene beleidslijnen en ingeval van de provinciale structuurvisie tot het provinciaal belang. Het college constateert dat de provincie met haar structuurvisie de eigen beleidsruimte van gemeenten en regio s op onderdelen ondergraaft en de visie hierdoor niet in lijn is met het gedachtegoed van de nwro. Wij maken daar bezwaar tegen. Bovendien zijn wij van mening dat deze strijdigheid de realisatie van de gezamenlijk onderschreven doelstelling tot behoud en verbetering van het woon- en leefklimaat in het Groene Hart eerder frustreert dan bevordert. Wij zouden graag zien dat de provincie de centrale rol van gemeente en regio veel duidelijker benoemt en erkent. Dat past ook binnen de sturingsfilosofie van de nwro: decentraal wat kan, centraal wat moet. In de navolgende punten wordt hier verder op ingegaan. 2. Provinciaal beleid versus gemeentelijk beleid Het gemeentelijk RO beleid in meest ruime zin is geformuleerd in onze gemeentelijke Structuurvisie Nieuwkoop 2040, Ondernemend, Groen en Duurzaam en is op 16 juli 2009 door uw raad vastgesteld. Uiteraard hebben wij onze eigen structuurvisie gelegd naast die van de provincie om te bezien in hoeverre onze opgaven en doelstellingen worden onderkend en ondersteund. De uitgangspunten, opgaven en sturingsfilosofie in de provinciale visie zijn herkenbaar. Echter, in de uitwerking en realisatie hiervan wordt de functie van gemeenten in het landelijk gebied vergeten. Er is te weinig aandacht voor wonen, werken en recreatie. Treffend is dat de landbouw als de belangrijkste functie in het Groene Hart wordt gezien,hetgeen volstrekt onjuist is. Er wordt in de visie ook te weinig steun gegeven aan een duurzame, integrale gebiedsgerichte aanpak. In algemene zin wordt betreurd dat er gekozen is voor een beleidsarme visie en dat lastige dilemma s zoals behoud van de karakteristiek van het Groene Hart in combinatie met versterking van de leefbaarheid (wonen werken recreatie) niet worden aangepakt. Nieuwkoop is deze dilemma s in haar structuurvisie niet uit de weg gegaan, bijvoorbeeld door te kiezen voor de A-B-C kernen benadering. Omdat de provincie dit niet doet, komen haar visie en verordening onvoldoende 3
tegemoet aan de opgaven in het landelijk gebied: het borgen van de vitaliteit van het landelijk gebied en waar mogelijk het geven van een impuls aan die vitaliteit. Typerend is dan ook dat de provincie in de uitwerking van haar visie terugvalt op oude instrumenten die teveel ingrijpen op lokaal niveau en noodzakelijke ontwikkelingen belemmeren. 3. Inzet instrumenten De belangrijkste instrumenten die de provincie hanteert ter verwezenlijking van haar beleid zijn de Ruimte voor Ruimte regeling en de rode (bebouwings)contour. Wij ervaren de huidige ruimte voor ruimte regeling als te beperkend en te veel gericht op kwantiteit en te weinig op kwaliteit waardoor maatwerk of een gebiedsgerichte benadering (zoals de Voorweg) binnen de huidige regeling niet mogelijk is. Het strikt vasthouden aan in het verleden getrokken bebouwingscontouren maakt ontwikkeling zelfs zeer moeilijk of onmogelijk. Bebouwingscontouren staan ontwikkelingsgerichte planologie en gebiedsontwikkeling in de weg en maakt de noodzakelijke en cruciale ontwikkelingen in het landelijk gebied, waarvoor flexibiliteit en schuifruimte onontbeerlijk zijn, bijzonder lastig, kostbaar of onmogelijk. Zeker als alle functies die in het landelijk gebied bijdragen aan de sociale leefbaarheid, zoals voetbalaccommodaties, binnen de bebouwingscontouren gerealiseerd moeten worden. Het kan ook anders, zoals gebleken is bij de Nieuwkoopse sleutelprojecten waarbij is afgezien van bovenstaand instrumentarium en waar gezamenlijk met provincie en rijk de beleidsruimte is gevonden om de Noordse Buurt te saneren, bij een aantal A kernen en één B kern beperkte woningbouw toe te staan en de ontwikkeling van een nieuw duurzaam glastuinbouwgebied planologisch mogelijk te maken. Maar dan nog blijft alertheid geboden. Bijvoorbeeld om de provincie er op te wijzen dat de zoektocht naar een 90 hectare groot gebied voor duurzaam glastuinbouw in onze buurgemeente Kaag en Braassem kan worden gestaakt omdat dit zoekgebied voorhanden is in Nieuwkoop: de nog planologisch te accorderen fase III van Nieuw Amstel Oost, groot 90! hectare. 4. Bebouwingscontouren Nieuwkoop: wijzigingsvoorstellen Wij willen als Nieuwkoop pro-actief onze verantwoordelijkheid nemen en vorm geven om daarmee de leefbaarheid in onze gemeente en het noordwestelijke deel van het Groene Hart voor in de toekomst te kunnen waarborgen. Hiervoor zijn een aantal wijzigingen voor de noodzakelijk. 4
In de Provinciale Structuurvisie wordt door de provincie Zuid-Holland aangedrongen op het gefaseerd ontwikkelen van woningbouw in regionaal verband. Voor de gemeente Nieuwkoop geldt Uitbreiden nabij Ter Aar Zuidoost en Langeraar Noordwest conform bestuurlijke afspraak provincie en rijk 15 juni 2009 Met provincie en rijk is op 15 juni 2009 overeengekomen dat Nieuwkoop 430 woningen buiten de huidige contouren mag bouwen. Voor 330 woningen had de gemeente op dat moment gronden in bezit en is de contour met behulp van de provinciale ministructuurvisie Nieuwkoop uitgebreid overeenkomstig het besluit van Provinciale Staten van 9 september 2009. Dit is ook verwerkt in de voorliggende provinciale structuurvisie. Op 15 juni is tevens afgesproken dat voor 100 woningen de gemeente zich zou inspannen gronden te verwerven en dat deze gronden door middel van het verruimen van de contour ook binnen de rode contour worden gebracht. Inmiddels zijn er principeafspraken gemaakt met grondeigenaren / ontwikkelaars om hiertoe concreet een verzoek te doen. Het gaat hierbij om 4,4 hectare in Ter Aar Zuidoost en 5,6 hectare 1 in Langeraar Noordwest dat binnen de moet worden gebracht op basis van de bestuurlijke afspraken van 15 juni 2009. In totaal zullen hier dan 100 woningen worden gebouwd. In- en uitdeuken ten behoeve van voetbalaccommodaties Sport en vrijetijdsvoorzieningen zoals voetbalaccommodaties zijn qua omvang en andere concurrerende ruimteclaims onmogelijk volledig binnen de aangegeven bebouwingscontouren te realiseren. We zijn het dan ook principieel oneens met de provincie die in haar provinciale structuurvisie voorschrijft dat nieuwe accommodaties binnen de gerealiseerd moeten worden. En dat terwijl in de huidige situatie in onze gemeente zowel voetbalcomplexen binnen als buiten de contour liggen en die complexen die daar nu buiten liggen ook niet in de provinciale structuurvisie binnen die contour worden gebracht. De huidige inconsequente beleidslijn wordt dus in de nieuwe visie in stand gehouden. 1 Het aantal hectares is ingegeven door de beschikbaarheid van grond en het gegeven dat de grondeigenaren slechts bereid zijn alles of niets te verkopen plus het gegeven dat de grond aan een A-kern en aan de huidige moet grenzen. Niet het aantal hectares (keer een gemiddeld aantal woningen per hectare) maar het op 15 juni 2009 overeengekomen aantal woningen zijn bepalend voor de bebouwing binnen de nieuwe contour. 5
Wij kiezen echter voor een pragmatische oplossing boven een principiële discussie met de provincie en stellen voor om het beoogde nieuwe complex voor Altior in Langeraar binnen de contour te brengen door op een andere locatie in onze gemeente contour in te leveren (in- en uitdeukprincipe). Dit zelfde staan wij voor met het derde voetbalveld in Noorden. Het gaat hierbij om 7,8 hectare in Langeraar en 1,6 hectare in Noorden (uitdeuken) waarbij 4,1 hectare in Nieuwveen en 6,7 hectare in ter Aar (lint) wordt ingeleverd (indeuken). Per saldo stellen wij dus voor iets meer in te deuken (1,4 hectare) De plekken waar wij willen indeuken zijn daarbij net zo goed overwogen als daar waar uitdeuken wenselijk is en gericht op dezelfde doelstelling: vitaliteit en leefbaarheid. In Nieuwveen heeft het voorgestelde gebied van 4,1 ha een agrarische bestemming waarvan wij het niet wenselijk vinden dat daar in de toekomst mogelijk woningbouw zou kunnen komen. In Ter Aar stellen we voor in te deuken ter plaatse van het lint (6,7 ha) waardoor we de huidige lintstructuur met fraaie doorzichten kunnen behouden (door het ontstaan van een mogelijk tweede lint onmogelijk te maken) In en uitdeuken ten behoeve van bedrijvigheid Ontwikkeling van bedrijvigheid op de nog resterende (planologische) ruimte in de Hoekse Aarkade wordt door ons college als ongewenst gezien, terwijl de ontwikkeling van Schoterhoek II dat juist wel is maar planologisch niet mogelijk omdat dit gebied niet binnen de ligt. Daarom wordt voorgesteld om een deel van de contour in de Hoekse Aarkade in te leveren (indeuken 10,0 hectare) en Schoterhoek II binnen de contour te brengen (uitdeuken 9,5 hectare) Uitbreiden contour Zuidhoek conform nee, tenzij beleid Op 10 december 1999 heeft de provincie besloten de gehele stortplaats Zuideinde te saneren als gevolg van een ernstige en urgente verontreiniging. Op deze vuilstort was ten tijde van dit besluit de camping Roerdomp gevestigd. De planvorming omtrent de herontwikkeling van dit gebied is u en de provincie genoegzaam bekend. Een begrotingsneutrale ontwikkeling van de locatie Zuidhoek (ter plaatse van de voormalige camping) en het aangrenzende Meijepark (waarvoor de saneringsplicht bij de provincie ligt) is mogelijk door de realisatie van woningbouw op de Zuidhoek. Het is evident dat met de uitvoering van het plan, zoals door uw raad vastgesteld op 21 december 2009, waarbij circa 450 stacaravans plaats maken voor circa 90 woningen, sprake is van een aanzienlijke kwaliteitsverbetering van de Zuidhoek en haar (kwetsbare) omgeving. Door middel van diverse onderzoeken zullen wij dit ook aantonen. Daarmee kan ruimschoots worden aangetoond dat bebouwing van de Zuidhoek past binnen het nee tenzij beleid van de provincie. 6
Bij de provincie dient na te worden gegaan of uitbreiding van de contour dan wel ontheffing van het bouwen buiten de de meest wenselijk manier is om de beoogde sanering en kwaliteitsverbetering te realiseren. Wij geven de voorkeur aan uitbreiding van de contour. Voor zowel het Meijepark als de Zuidhoek dient de provinciale structuurvisie te worden aangepast: voor het Meijepark herstel van de huidige bestemming dagrecreatie en voor de Zuidhoek een wijziging van verblijfsrecreatie naar woonbestemming. Bij de Zuidhoek gaat het daarbij om een gebied van 9,3 hectare. Bovenstaande voorstellen voldoen volgens ons college aan het gestelde in de ontwerp verordening ruimte: - met betrekking tot in- en uitdeuken aan artikel 2, lid 4 - met betrekking tot (in geval van ) ontheffing Zuidhoek artikel 3, lid 2 of aan de bestuurlijke afspraken gemaakt met provincie en rijk op 15 juni 2009 - met betrekking tot de uitbreiding van de contour voor 100 woningen ten behoeve van de sleutelprojecten / Noordse Buurt Samenvattend: Voorgestelde wijziging rode bebouwingscontouren gemeente Nieuwkoop Uitdeuken Indeuken rode contour Uitbreiden 100 Woningen Noordse buurt Ter Aar zuidoost 4,4 Langeraar noordwest 5,6 Langeraar sport 7,8 Noorden sport 1,6 Nieuwveen 4,1 Ter Aar lint 6,7 Bedrijventerreinen Schoterhoek/ Hoekse Aarkade 9,5 10 Zuidhoek 9,3 Totaal 18,9 20,8 10 9,3 Uitbreiden Sanering Zuidhoek 7
5. Provinciale grenzen Nieuwkoop ligt op de grens van onze provincie Zuid-Holland. In de provinciale structuurvisie wordt géén aandacht geschonken aan invloeden van buiten de provincie: Nieuwkoop heeft haar oriëntatie als het gaat om glastuinbouw op de Greenport Aalsmeer; Schiphol beïnvloedt in belangrijke mate ons leefklimaat. Het is te begrijpen dat de provincie haar eigen grenzen respecteert maar het kan niet de bedoeling zijn de ogen te sluiten voor de invloeden van buitenaf. Zeker niet als het om dossiers gaat die van nationaal, provinciaal en lokaal belang zijn. Het is meer dan gewenst dat de provincie alsnog haar visie aanvult met deze invloeden en de wijze waarop ze (beleidsmatig) hierop denkt te anticiperen. Ook de relatie van de gemeente Nieuwkoop met de in de provincie Utrecht gelegen gemeente De Ronde Venen over de Bovenlanden en met de gemeenten Woerden en Bodegraven over de Meijegraslanden (Plan De Venen) wordt niet genoemd. Zoals in de provincie Utrecht dient ook het Zuid-Hollandse deel van de Venen prioritair gebied te zijn. 6. Relatie met bestaande nota s en plannen De relatie met andere bestaande nota s en plannen, zoals Natura 2000, beleidsplan groen, water en milieu wordt door de provincie niet expliciet gelegd. De provincie wordt gevraagd deze relatie wél te leggen 7. Overige aandachtspunten en opmerkingen - Buiten de bebouwingscontour mag in de bestemingsplannen geen oppervlakte water worden aangegeven maar hoe kunnen glastuinbouwbedrijven zelfvoorzienend zijn? - Er worden in de provinciale structuurvisie geen verbetervoorstellen gedaan voor de bereikbaarheid, zowel ten aanzien van openbaar vervoer en fietsverbindingen. Bereikbaarheid is van groot belang voor de leefbaarheid. - Niet alle bestemmingen zijn goed op het kaartmateriaal ingetekend. - Voor een aantal begrippen is een nadere omschrijving, definiëring noodzakelijk. - De Nieuwkoopse en Langeraarse Plassen maken onderdeel uit van de Hollandse Plassen. In de Provinciale Structuurvisie wordt te weinig aandacht besteed aan de aspecten toerisme, recreatie, economie en cultuur van deze plassengebieden. Aanpak De Provinciale Structuurvisie bepaalt het provinciaal beleid voor het komende decennium en daarmee ook de Nieuwkoopse ontwikkelmogelijkheden en onze kansen (met name op het gebied van behoud en versterking van de leefbaarheid) voor deze periode. Er is daarom gekozen voor een integrale reactie op de Provinciale Structuurvisie in de vorm van een notitie / document getiteld Gemeente Nieuwkoop Inspraakreactie 8
provinciale structuurvisie en verordening. Dit document is voorzien van afbeeldingen en kaarten; enerzijds ter illustratie, anderzijds ter verduidelijking. De hoofdlijnen uit dit document zijn samengevat in dit raadsvoorstel om daarmee mede te kunnen voldoen aan de eis van de provincie om gewenste beleidswijzigingen vergezeld te laten gaan van een raadsbesluit. Dit voorstel zal integraal worden overgenomen in een aanbiedingsbrief aan de provincie. Uiteraard beperkt dit voorstel en de brief aan de provincie zich tot de hoofdlijnen van onze reactie. Het document Gemeente Nieuwkoop Inspraakreactie provinciale structuurvisie en verordening maakt daarom integraal onderdeel uit van uw raadsbesluit en de Nieuwkoopse zienswijze. Op 15 januari is er een bestuurlijk overleg met de gedeputeerden van Dijk en Veldhuijzen om de inspraakreactie nader toe te lichten. Hierbij zal met name worden ingezoomd op onze wensen ten aanzien van de. Communicatie Het document Gemeente Nieuwkoop Inspraakreactie provinciale structuurvisie en verordening zal op de website van de gemeente worden geplaatst. Achterliggende stukken die ter inzage liggen Aanbiedingsbrief Gedeputeerde Staten Provinciale structuurvisie Provinciale Structuurvisie Ontwikkelen met schaarse ruimte. PlanMER provinciale structuurvisie Ontwikkelen met schaarse ruimte. Ontwerp Verordening Ruimte Ontwikkelen met schaarse ruimte. Notitie Inspraakreactie Structuurvisie en Verordening gemeente Nieuwkoop Advies meningsvormende raad Dit voorstel is niet eerder in een meningsvormende raad besproken. 9