Verwachting voor week 29 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1
Power NL Power NL spot, hogere prijzen verwacht De gemiddelde day ahead prijs realiseerde afgelopen week op een lager gemiddelde van 34.62 /MWh, tegen 37.08 /MWh voor de week ervoor. Voor juli is de gemiddelde realisatie tot nu toe 35.63/39.79 /MWh, tegen een laatste settlement van het Juli-17 contract van 34.52/39.50 /MWh voor basis/piek. Na een spot van bijna 40 /MWh op vorige week maandag nam de spot weer in prijs af. De prijsafname ging gepaard met een afname van de temperaturen. Het kalme weer werd daarmee afgewisseld door koeler en winderiger weer. Deze week is het de eerste dagen rustig qua wind en lopen de temperaturen op. Op woensdag is een temperatuur van ruim 30 graden mogelijk. Dit is echter kortstondig en al snel zullen de temperaturen weer dalen en neemt de wind toe. De opbrengst van windenergie is onzeker, maar zal waarschijnlijk boven de 1.5 GW liggen. In Duitsland ligt de opwek relatief lager. Volgens ons spot model wordt de basis/piek verwacht op 37.7/42.8 /MWh. Power NL (APX), Day Ahead Base Peak 4-jul 38,70 43,50 5-jul 38,86 41,60 6-jul 41,44 46,58 7-jul 37,17 39,22 8-jul 34,40 9-jul 33,13 10-jul 39,95 45,43 11-jul 36,46 38,94 12-jul 34,64 38,32 13-jul 34,36 35,08 14-jul 33,87 34,01 15-jul 32,50 16-jul 30,53 17-jul 37,23 40,02 Gemiddelde Juli: 35,63 2
Power NL Power NL forwards, hogere prijzen verwacht De Nederlandse power liet een verdeeld beeld zien. Enerzijds maakten de kolenprijzen een lichte correctie door en daalden de gasprijzen op de korte termijn. Op de lange termijn stegen de gasprijzen echter en daalden de kolen. Hierdoor is er netto weinig veranderd verderop de Nederlandse power curve. Er is wel verkocht op de goede spark spread, aangezien deze spread verslechterd is in de pieken en basis. Deze week verwachten we hogere spotprijzen en daardoor steun aan de front maand. Daarnaast verwachten we een vervolg van de bull markt in kolen, gesteund door de hoge vraag naar kolen. We zijn daarom bullish op de Nederlandse power curve. Power NL 14-07-2017 07-07-2017 aug-17 34,80 0,05 34,75 sep-17 36,40-0,36 36,76 okt-17 38,05 0,05 38,00 Q4-17 38,70-0,16 38,86 Q1-18 37,70-0,45 38,15 Q2-18 33,59-0,01 33,60 Q3-18 32,02-0,08 32,10 Cal-18 34,66-0,14 34,80 Cal-19 31,82 0,05 31,77 Cal-20 31,56-0,06 31,62 3
Power BE Power BE spot, hogere prijzen verwacht De Belgische spotprijzen kwamen afgelopen week lager uit op een gemiddelde van 34.90 /MWh. De week ervoor lag het gemiddelde op 37.33 /MWh. Juli heeft tot nu toe een gerealiseerd gemiddelde van 35.66 /MWh, tegen een laatste settlement van het Jul-17 contract van 34.03 /MWh. De Amercoeur centrale van 450 MW is niet op de 13 de terug op het net gekomen, maar staat nu gepland om terug te komen op 18 juli. De dag erna staat gepland dat Doel 1 (433 MW) terugkomt. Daarna staat alleen nog de Saint-Ghislain gascentrale (350 MW) uit en gaat donderdagvond Rodenhuize 4 (205 MW) van het net. Netto zou de beschikbare capaciteit vanaf woensdag beter moeten worden. Afgezien van een beter aanbod zal de vraag naar stroom stijgen door hogere temperaturen. Ook het aanbod van hydro in Frankrijk vermindert iets door het droge weer en noteert een tekort van ruim 4 GW. We verwachten door de hogere vraag een stijging van de spotprijzen t.o.v. vorige week. Power BE (Belpex), Day Ahead Base Peak 4-jul 39,16 44,17 5-jul 40,08 43,69 6-jul 41,61 46,15 7-jul 37,62 39,86 8-jul 34,40 9-jul 33,13 10-jul 39,95 45,43 11-jul 36,53 39,06 12-jul 36,02 38,58 13-jul 34,75 35,08 14-jul 34,09 34,42 15-jul 32,50 16-jul 30,43 17-jul 37,07 39,99 Gemiddelde Juli: 35,66 4
Power BE Power BE Forwards, hogere prijzen verwacht De Belgische power curve liet een erg verdeeld beeld zien. Mogelijk kan dit te maken hebben met een lage liquiditeit, aangezien de vakantieperiode is aangebroken en de Belgische markt normaal gezien al lijdt onder een lage liquiditeit. Hier een daar is wel hetzelfde effect te zien als in de Nederlandse power markt, maar ook de daling van de kolenprijzen heeft in België effect gehad, met name op de lange termijn. Deze week verwachten we een stijging van de kolenprijzen na een relatief zwakke correctie (winstnemingen) van afgelopen week. Ook op de Belgische power markt verwachten we hierdoor een bullish effect. Power BE 14-07-2017 07-07-2017 aug-17 33,25 0,25 33,00 sep-17 36,35-0,48 36,83 okt-17 40,90-0,13 41,03 Q4-17 42,51 0,13 42,38 Q1-18 43,51-0,20 43,71 Q2-18 30,23-0,24 30,47 Q3-18 29,22 0,02 29,20 Cal-18 35,35-0,20 35,55 Cal-19 34,65-0,25 34,90 Cal-20 34,60-0,22 34,82 Daarnaast kunnen de verwachtte hogere spot prijzen steun geven aan de frond maand. We zijn daarom bullish op de Belgische power. 5
Gas TTF Gas TTF Spot, hogere prijzen verwacht Het TTF week gemiddelde is deze week gedaald naar een gemiddelde van 14.874 /MWh. De week ervoor realiseerde op een gemiddelde van 15.159 /MWh. Voor Juli-17 is het gemiddelde tot nu toe 14.99 /MWh, tegen een laatste settlement van het Jul-17 contract van 14.975 /MWh. Meer wind en koelere temperaturen zorgden ervoor dat de vraag naar TTF gas dipte tot onder een prijs van 15 /MWh. De komst van nieuw warm weer zorgde voor meer kopers op de spotmarkt, maar anderzijds werd dit ook gedreven door het meevallen van de hoeveelheid LNG die in GB afgezet werd. Deze week is er minder wind en dus meer vraag naar gas vanuit de power. Ook de hogere vraag in de power markt betekent meer vraag naar gas. Zeker omdat de spark spreads nog erg goed zijn. Verderop in de week zou de spot weer kunnen dalen naar onder de 15 /MWh, maar gemiddeld verwachten we zeker een prijs die hoger is dan vorige week. Gas TTF (LEBA) End of day 4-jul 15,25 5-jul 15,34 6-jul 15,28 7-jul 15,25 8-jul 15,00 9-jul 15,00 10-jul 15,09 11-jul 14,93 12-jul 14,84 13-jul 14,82 14-jul 14,81 15-jul 14,81 16-jul 14,81 17-jul 14,85 Gemiddeld Juli: 14,99 6
Gas TTF Gas TTF forwards, gelijke prijzen verwacht De gas curve liet een tweeledig beeld zien de afgelopen week. Op de korte termijn, met name periode Q3, liet de prijs een afname zien. Vanaf Q4-17 t/m 2022 steeg de curve echter. Vooral de contracten vanaf 2019 stegen het hardst. Het lijkt erop dat er veel koopinteresse is vanuit hedging. Dit kan getriggerd zijn vanuit het uitblijven van een verdere daling, waardoor het niveau van rond de 16 /MWh als een soort bodem wordt ervaren. Daarnaast kregen deze contracten tevens steun uit het stijgen van de olieprijzen. Ondanks meerdere forse dalingen blijft de olie herhaaldelijk richting de 50 dollar per vat kruipen. Deze week verwachten we wel wat steun aan de voorkant van de curve. Die is immers erg hard gedaald, maar de spot blijft sterk. De lange termijn verwachten we gelijk te blijven. Daarom zijn we neutraal op de TTF prijzen. Gas TTF 14-07-2017 07-07-2017 aug-17 14,635-0,141 14,776 sep-17 14,720-0,203 14,923 okt-17 15,095-0,115 15,210 Q4-17 15,945 0,040 15,905 Q1-18 16,575 0,112 16,463 Q2-18 15,479 0,136 15,343 Q3-18 15,251 0,181 15,070 Cal-18 15,979 0,158 15,821 Cal-19 16,195 0,262 15,933 Cal-20 15,983 0,269 15,714 Cal-21 15,967 0,269 15,698 Cal-22 15,945 0,260 15,685 7
Overige producten Power DE (PHELIX) Het Duitse Cal-18 contract sloot de week lager af op 31.30 /MWh. (vorige week lag het slot nog op 31.84 /MWh). Uiteindelijk waren afgelopen week de kolen licht gedaald en is de koers van de euro iets sterker geworden. De EUA prijzen zijn vrijwel gelijk gebleven. Daarom leverde de prijsbewegingen van de grondstoffen netto een daling op in de Duitse power. Deze week verwachten we opnieuw steun aan de Duitse power door een verder stijgen van de kolenprijzen. Coal Het Cal-18 API2 contract voor kolen heeft de afgelopen week een lichte correctie ondergaan naar een prijs van 70.83 $/Mt. De week ervoor sloot de kolenprijs nog op 72.50 $/Mt. In Spanje stijgen de power prijzen door zorgen over de hydro voorraden. Het land is grotendeels afhankelijk van hydro en daarnaast importeren ze over het algemeen stroom uit Frankrijk en Portugal. Indirect kunnen de hoge power prijzen in Spanje zorgen voor een stijging van de kolenprijzen. Het warme weer in Europa helpt ook bij het zorgen voor een hogere prijs voor kolen, aangezien de vraag naar stroom stijgt bij hogere temperaturen. De vraag naar kolen is echter wereldwijd sterk. In China is de import van kolen sterk gestegen door minder productie in eigen land. We verwachten daarom dat na de kleine correctie van afgelopen week de kolen deze week weer verder zullen stijgen. 8
Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent Sep-17 contract is afgelopen week hoger gesloten op een niveau van 48.91 $/bbl, tegen 46.71 $/bbl de week ervoor. De Brent olieprijs was vrijwel de hele week sterk en maakte afgezien van een aantal scherpe dalingen een vrij stabiele beweging omhoog. De steun kwam met name vanuit goede economische cijfers, die mogelijk een betere vraag naar olie dan werd verwacht zullen veroorzaken. Daarnaast kan er mogelijk wat speculatie zijn vanwege de komende OPEC en non-opec meeting die gepland staat op aankomende maandag, 25 juli. Mogelijk wordt in deze meeting ook besproken wat er met de productie van Nigeria en Libië moet gebeuren, aangezien deze landen de productie in Juni flink verhoogd hebben, waardoor de olieprijs wegzakte. Wij verwachten echter geen actie, omdat ze al gevrijwaard waren van de OPEC deal vanwege grote verliezen in de productie in het verleden. We zijn daarom neutraal op de olieprijs. Crude Oil, WTI Ook het WTI Aug-17 contract is gestegen. De frontmaand sloot vrijdag hoger op $46.54/bbl tegenover $44.23/bbl de week ervoor. Het aantal actieve rigs in de VS is afgelopen week weer toegenomen met een aantal van 2. Het totale aantal actieve rigs staat nu op 765 (ter vergelijking: dit waren er 316 in mei 2016). De olievoorraden waren afgelopen week sterk afgenomen met een hoeveelheid van 7.564 Mbbl. Daarnaast waren de benzinevoorraden ook afgenomen met een hoeveelheid van 1.647 Mbbl. Alleen de distillaten waren toegenomen, namelijk met 3.131 Mbbl. In eerste instantie liep de olieprijs sterk op, maar daarna zakte de prijs weer ineen. De dag erna was het herstel echter sterker en sloot de olieprijs alsnog hoger. Volgens het commitment of traders rapport van de Amerikaanse CFTC zijn tussen 3 juli en 11 juli het aantal short posities van de money managers (fondsen) afgenomen met een hoeveelheid van bijna 30k. Netto zit de markt nog steeds erg short. 9
Overige producten Emissierechten De EUA prijzen lijken wat af te toppen. De prijs is dan netto ook vrijwel niet veranderd over afgelopen week. Af en toe viel de prijs even richting de 5.30 per contract, maar dit niveau gaf veel steun waarna de prijs weer herstelde. De kolenprijs maakt afgelopen week een correctie en de power werd daarbij ook verkocht, maar in mindere mate. Hierdoor werd de dark spread beter en werden meer EUA s gekocht om deze spread te hedgen. Ook in Duitsland is nu een project voor ondergrondse opslag van CO2 (CCS) gefaald, namelijk bij de Jänschwalde bruinkolencentrale. In Nederland is eerder ook een CCS project gestaakt vanwege de lage EUA prijzen en daardoor is de opslag niet renderend. Op termijn zou dit bullish kunnen zijn voor de EUA prijzen. Tegelijkertijd is de gunstige spark spread bearish voor de EUA prijs, aangezien gascentrales minder CO2 uitstoten. Daarom zijn we neutraal op de EUA prijs. 10
Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% en 46% voor een gemiddelde en efficiënte kolencentrale. De emissiefactor voor gas is 0.187 en voor kolen is het 0.34. De calorische waarde van kolen is 25.12 MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = 0.873. De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL18 power future (ICE-Endex en EEX), TTF en NCG gas (ICE-Endex), API2 coal forwards (EEX) en EUA s (ICE-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Spark Spread Clean Dark Spread 11
Weersvooruitzicht De zomer keert de komende week terug via een beproefde route. Een klein hogedrukgebied nadert de Benelux. Dat gebeurt maandag en dinsdag. Eenmaal gepasseerd draait de wind naar zuidelijke hoek, en stroomt zeer snel zeer warme lucht binnen op woensdag. De wind draait echter door en zodoende blijft de warme lucht niet lang hangen. Op donderdag wordt de westelijke stroming weer hervat. Vanaf dat moment probeert een lagedrukgebied vat op ons weerbeeld te krijgen. Of dit lukt is nog maar de vraag: waarschijnlijk is het vrijdag nog heel aardig weer met gematigde temperaturen. Toch wordt in de loop van het weekend een toenemende invloed van het lagedrukgebied verwacht. Met name de temperatuur is deze week een factor en geeft de week een bullish signaal. Temperatuur: Bullish Normaal voor deze tijd van het jaar is een graad of 23. Maandag wordt het ongeveer 22 graden, maar dinsdag stijgt het kwik al naar 26 graden. Woensdag wordt de warmste dag met ongeveer 29 graden. Donderdag is het waarschijnlijk koeler met 24 graden. Vrijdag en zaterdag wordt een graad of 22 verwacht en zondag mogelijk nog een graad lager. In de nachten is het beeld vergelijkbaar. Normaal is in de nacht een graad of 13. Maandag is het niet frisser dan 14 graden en dinsdag een graad of 12. Daarna trekt de warme lucht binnen: woensdag koelt het niet verder af dan 16 graden en donderdag zelfs niet onder 18 graden. Daarna keren de normale waarden weer terug en is het weer rond een graad of 13. Het warme middendeel geeft de week een bullish temperatuursignaal. Zon: Bearish De zon heeft maandag en dinsdag veel ruimte om te schijnen. Eventuele bewolking lost snel op. Woensdag begint ook zonnig maar in de loop van de dag ontstaan wolken die buien aankondigen. Donderdag is het waarschijnlijk behoorlijk bewolkt. Pas vrijdag trekt de hemel weer een beetje open en wordt opnieuw een vrij zonnige dag verwacht. Zaterdag begint ook vrij zonnig, maar trekken steeds meer wolken binnen. Zondag wisselen zon en wolken elkaar waarschijnlijk af. De serie zonnige dagen maakt dit een bearishe week, ook al is de afwijking niet extreem groot. Wind: Bullish De wind is aan het begin van de week vrij zwak omdat een hogedrukgebied dichtbij ligt. Dit blijft zo tot dinsdagavond. Dan trekt het systeem verder, en neemt de wind toe tot gemiddeld. Woensdag en donderdag blijft dit ook het geval: het binnenstromen van de frissere lucht gaat waarschijnlijk niet ongemerkt. Wat er vanaf vrijdag gebeurt is nog een onzeker. De koers van het lagedrukgebied bepaalt of er meer of minder wind komt. Daarom wordt uitgegaan van een vrij gemiddelde wind op deze dagen. De kalme maandag en dinsdag bepalen dus het bullishe signaal. 12
Macro economische agenda Dinsdag 18 juli: VS - API weekrapport olievoorraden Woensdag 19 juli: VS - EIA weekrapport olievoorraden Donderdag 20 juli: VS - EIA weekrapport aardgas JP - Bank of Japan rentebesluit en monetair beleid EU - Rentebesluit ECB en monetair beleid Vrijdag 21 juli: VS - Baker Hughes Oil Rig Count Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 13