KLZ-eco en het MLT Programma: ecologisch gericht suppleren 2009-2015 Bert van der Valk en Harriette Holzhauer
Vanuit het recente verleden KLZ 2008: Review van effecten van gangbare suppletie activiteit op (natte) ecologie Hoofduitvoerder: Imares mmv Deltares Megasuppleties 2008: Verwachte effecten op ecologie, veiligheid en socio-economie Hoofduitvoerder: Deltares mmv Imares Suppleties en ecologie: onderzoeks en monitoringsprogramma 2009-2015 Hoofduitvoerder/programmacoordinator: Deltares, Imares, VU Amsterdam, en anderen
Onderzoeks- en Monitoringsprogramma 2009-2015 Aanleiding: convenant RWS WD- natuurverenigingen 24 maart 2009, WS s 4 feb en 19 feb (Waddenvereniging, Vogelbescherming, Stichting de Noordzee, Stichting Duinbehoud) thema: zandsuppleties en ecologie; opheffen van bezwaren kenwoorden: ketenbenadering nat en droog, optimale combinatie van suppleties met behoud en ontwikkeling van natuurwaarden, onderzoek en monitoring, bio-geomorfologie, kansen benutten mogelijke prioritering: pragmatisch (suppleren is running gig ), regionaal, wetenschappelijk
Doelen van het 2009-2015 programma Korte termijn en lange termijn ecologische effecten in kaart brengen (natte + droge drivers ) met relatief weinig meerinvestering grote kenniswinst boeken kennisleemtes helder krijgen; directe praktische toepassingen >> geprioriteerd onderzoeks- en monitorings MLTprogramma zandwin-transport-depositie-banken en strandduinen
Onderzoeks- en Monitoringsprogramma 2009-2015 Hoofdthema: Suppleties en Ecologie Driehoek: RWS-WD, NGO s en Consortium Uitvoerder/programma-coordinator: Consortium Deltares ism partijen Deelnemende, geinteresseerde en betrokken partijen: Imares, VU Amsterdam, Grontmij, anderen
Inhoud Middenlangetermiijn programma 1. inleiding, context en beheer- en beleidskaders 2. deel I: het kust (eco-) systeem, zandwin-suppletie: ketenbenadering, systeembeschrijving, BAU, toekomstperspectief 3. deel II: effecten van winning en suppletie op de NL kustzone en de offshore zee 4. deel III: behoud en ontwikkeling van natuurwaarden; aansluiting (monitorings) programma s: huidig en aanvullend, kansen, optimale synarchie 5. project organisatie NB: ontwikkeling vraagsturing in zeer nauwe samenwerking met WD en NGO s, met gebruik van Waddenacademie, Slib programma Waddengebied LNV,e.v.a.
HS 5 MLTP: effecten inleiding: kennisleemtes, KT en LT, keten, wat ontbreekt?, opschaling, OW-suppletie als panacee? ontwikkelingen in de offshore zee ontwikkelingen in de brandingszone en op het natte strand ontwikkelingen droog strand en duinen met aandacht voor: ontwikkelingen in de Waddenzee cumulatieve effecten (definitie: smal of breed?) uitstralingseffecten (idem) besluiten nemen korrelgrootte en sedimentsamenstelling effecten op de hogere trofische niveau s (N2000 doelsoorten)
Interactie natte en droge kust 2008-2009 In 2008: morfologische ontwikkeling nat strand en zeereep (Holland) (KLZ) z.g.a.m. kwantitatieve inzichten in volume ontwikkelingen: van de 130 Mm3 zijn waarschijnlijk 30Mm3 in de zeereep terecht gekomen> dat is ca. 30%! (Bas Arens) op statistische wijze te verkrijgen inzichten in de relatie nat strand-duinvoet relatie (Holland) (effecten in ruimte en tijd vertraagd) (KLZ) wordt in 2009 doorgezet onder OBN en KLZ-ecologie, ook voor Waddeneilanden
Werkplan 2009 Ontwerpen MLTP Ecologisch gericht suppleren, nu en in de toekomst Eerste jaar: focus op bio- en geosysteemanalyse: waarom werkt het zo? Onderdelen behorend bij programma kustlijnzorg 2009: Systeemanalyse (grootschalige morfologische ontwikkelingen) Update sedimentbalans Ontwikkeling getijbekkens Geologisch onderzoek meegroeien van de platen in de Waddenzee Monitoring Bodemdaling door Gaswinning Effect korrelgrootte op bodemgedrag (met student-studie) Systeemgedrag (Brandingzone, strand nat-droog, duinen) Volume ontwikkeling duinen (KLZ en OBN) Effectiviteit van suppleties voor strand en duinen op basis van grondradar gegevens Strategieontwikkeling Voorspelcapaciteit van suppleties (verbeteren modellen) Verkenning van andere suppletie vormen
Werkplan 2009 aanvullend: Basis gegevens op orde > Ecologische en morfologische status van de deelsystemen > Inventarisatie huidige suppletie praktijk (start: review 2008) > Huidige suppleties en monitoring (MER zand, Texel en Amelandsuppletie en NAM, PMR,..) WD Habitatontwikkeling (brandingzone, nat-droog strand) > Opstellen T0 (Ameland) (WD en VU A dam) Herkolonisatie door bodemdieren (VU A dam) > Inventarisatie van hersteltijden (gebiedsdekkend beeld) > Hypothese ontwikkeling rekolonisatie > Opzet monitoring rekolonisatie van geplande suppleties Biogeomorfologie > Student: Modelopzet effect van bodemdieren op morfologie (via schuifspanningen)
Doel voor vandaag verder definieren van kennisleemtes en onderzoeksvragen MLTP in relatie tot effecten van huidige vormen van suppleren met specifieke belangstelling voor: effecten van cumulatie effecten van regionale uitstraling >> aanscherpen van onderdelen MLTP Maandag a.s.: duinen breed aan bod (Harlingen)
Mogelijke invulling Ameland vergunning vs programma Vergunningsplichtigheid: T0: aanwezigheid bodemdieren en sedimentsamenstelling Aanwijzen van referentiegebieden Passende beoordeling Verwachte negatieve en positieve effecten Mogelijkheden voor versterking van de positieve effecten In dit programma: Systeemgedrag Waddenkust vaststellen (basis) Habitatontwikkeling (nat-droog) (basisproces) Uitzoeken kinderkamerfunctie* Uitzoeken regionale uitstraling* Uitzoeken herkolonisatie (basisproces) Effecten op hogere trofische niveau s
2009 Texel 2010-11: Ameland? Schier 2008-09: Delfland 2009: Oostgat geulwand Prioritering: pragmatische indeling van aandachtsgebieden
Review ecological effects + 2008 (IMARES) KLZ 2008: Review van effecten van gangbare suppletie activiteit. Resultaten morfologie: 40% strand 60% vooroeversuppleties; van totaal 50% Holland Lee effect, Feeder effect 2-8 jaren effectief; snelle uitdoving KG effecten transport naar de kust (en de duinen in) we hebben meer case studies nodig! Resultaten ecologie: natuurlijke zonering: bekend en beproefd (xmt visserij!) biota zijn ingesteld op hoog niveau van dynamiek herkolonisatie varieert van 1 tot 2-5 jaren effecten KG nader te onderzoeken, iha meer gericht meten, testen! stabiliserende effecten van organismen > bio-engineers