STRATEGISCH KADER CROW-NDOV 2017-2020
INLEIDING Sinds 1 januari 2016 zijn GOVI (Grenzeloze Openbaar Vervoer Informatie) en NDOV (Nationale Data Openbaar Vervoer) samengevoegd vanwege hun deels overlappende taken. De werkzaamheden zijn voortgezet als apart programma binnen het onafhankelijk kenniscentrum CROW. Toen de bestuursovereenkomst GOVI afliep, is besloten dat het verzamelen, integreren en beschikbaar stellen van data door GOVI een plaats krijgt binnen de CROW-NDOV uitvoeringsorganisatie. Deze uitvoeringsorganisatie spant zich in voor datakwaliteitsverbetering en vormt samen met de stuurgroep, het dagelijks bestuur en de ambtelijke adviesgroep het CROW-NDOV. De uitvoeringsorganisatie is ISO-9001-gecertificeerd en functioneert met een hoge klanttevredenheid. Het voor u liggende strategisch kader beschrijft de toegevoegde waarde en hoofdtaken van CROW- NDOV, de strategische thema s en de NDOV-organisatie die tussen januari 2017 en december 2020 hun uitwerking krijgen. In het kader van de samenvoeging van GOVI en NDOV is de te volgen koers en strategie opnieuw vastgesteld. Dit gebeurt in afstemming met DOVA en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De strategische thema s geven richting aan CROW- NDOV binnen het netwerk van beleidspartners (DOVA en het ministerie van IenM) en uitvoeringspartners (vervoerders, NDOV-lokketten, wegbeheerders en DRIS-leveranciers). Bij de realisatie van de strategische thema s door CROW-NDOV blijft afstemming met beleids- en uitvoertingspartners van groot belang. Met dit strategisch kader gaat CROW-NDOV de komende jaren vol vertrouwen tegemoet.
MISSIE, VISIE EN STRATEGIE MISSIE: CROW-NDOV is een samenwerkingsverband van concessieverlenende overheden, gericht op het beschikbaar stellen en verbeteren van de kwaliteit van OV-informatie. VISIE: CROW-NDOV is gebaseerd op de samenwerkingsbereidheid van partijen in het samenwerkingsverband* om te werken aan de harmonisatie van visie en beleid, waardoor op een gestandaardiseerde wijze gegevens worden gegenereerd en als open data beschikbaar worden gesteld. Daarnaast levert CROW-NDOV een bijdrage aan innovatie door nieuwe datasets te ontsluiten en te combineren. De bundeling van krachten in de stuurgroep draagt zorg voor de effectiviteit op bestuurlijk niveau. De bundeling van expertise in de uitvoeringsorganisatie leidt tot succes in de operatie. *De samenwerking tussen de OV-autoriteiten is geformaliseerd door bestuursoverkomsten GOVI en NDOV
STRATEGIE: Ook de komende jaren blijft bundeling van krachten van belang om de beschikbaarheid en kwaliteit van OV-informatie te verbeteren. Daarbij spant CROW-NDOV zich in voor de uitwerking van de volgende drie strategische thema s: 1. Reizigers eenduidig, juist, volledig en tijdig informeren, met name bij omleidingen en verstoringen; 2. Verbeteren van de samenhang tussen de reisinformatie over bus, tram, metro en trein; 3. Ontsluiten van nieuwe datasets en combineren van bestaande datasets ten behoeve van nieuwe toepassingen. Daarnaast heeft CROW-NDOV een interne opgave: het professionaliseren van de uitvoeringsorganisatie, door zich duidelijk te positioneren en deze positie uit te dragen binnen het omliggende speelveld. Met deze thema s richt CROW-NDOV zich op haar rol en taken in het netwerk van partners, op de verbetering van de gebieden waar CROW-NDOV al sterk is en op innovatie in de nabije toekomst. STRATEGISCH THEMA 1 REIZIGERS EENDUIDIG, JUIST, VOLLEDIG EN TIJDIG INFORMEREN, MET NAME BIJ OMLEIDINGEN EN VERSTORINGEN CROW-NDOV spant zich in om de kwaliteit van de door de vervoerders geleverde brondata verder te laten toenemen. Deze brondata wordt door marktpartijen gebruikt om reizigers beter te informeren over het openbaar vervoer via diverse media, zoals DRIS en apps. Daarnaast gaat CROW-NDOV het SLA-management met DRIS-leveranciers op zich nemen om de kwaliteit van het DRIS-beheer te verhogen. Niet alleen in situaties waarin het OV volgens de planning verloopt, maar juist ook bij omleidingen en verstoringen (oponthoud, omleidingen, rit-uitval) is betrouwbare informatie van essentieel belang voor de reiziger om zijn/haar weg te vinden. Betere reisinformatie bij verstoringen is daarom een expliciete wens van de reiziger en levert een groot verbeterpotentieel voor het OV. In toenemende mate moet de informatie die bij vervoerders bekend is, op tijd en op een juiste, volledige en eenduidige wijze bij de reiziger terecht komen. CROW-NDOV coördineert het samenwerkingsverband tussen vervoerders en OV-autoriteiten om reisinformatie bij omleidingen en verstoringen te optimaliseren.
STRATEGISCH THEMA 2 VERBETEREN VAN DE SAMENHANG TUSSEN DE REISINFORMATIE OVER BUS, TRAM, METRO, TREIN EN ANDERE VORMEN VAN OPENBAAR VERVOER CROW-NDOV wil alle OV-reizigers op dezelfde wijze informeren als het al doet in de bus, tram en metro. Reizigers die nu in de bus, tram en metro zitten, zijn immers dezelfde reizigers die bijvoorbeeld van de trein en pont gebruikmaken. Ze hebben dezelfde verwachtingen ten aanzien van realtime reisinformatie. Integratie en standaardisatie van data en informatie over bus, tram, metro en andere vormen van openbaar vervoer is daarom een belangrijke verbetering voor reiziger. STRATEGISCH THEMA 3 ONTSLUITEN VAN NIEUWE DATASETS EN COMBINEREN VAN BESTAANDE DATASETS TEN BEHOEVE VAN NIEUWE TOEPASSINGEN Betrouwbare landelijke data en informatie zijn van groot belang om beleidskeuzen te onderbouwen en te evalueren, concessiebeheer te professionaliseren en over successen te communiceren. Gedegen landelijke OV-informatie helpt OV-autoriteiten en vervoerders om elkaars prestaties te vergelijken en van elkaar te leren. CROW-NDOV rapporteert al over de uitvoeringskwaliteit van het OV, maar gaat in de komende jaren meer thema s bij de horens vatten, zodat OV-autoriteiten ook daar effectief op kunnen (bij)sturen. Door middel van diverse KPI s (Kritische Prestatie Indicatoren) met een overzichtelijk dashboard worden duurzaamheid, toegankelijkheid, sociale veiligheid, beleving, gebruik en financiën van het OV eenvoudig volgbaar. Op deze wijze beheert CROW-NDOV de OV-databank van Nederland en voorziet het in de vraag van haar beleidspartner DOVA. Interne opgave: Professionaliseren van de CROW-NDOV uitvoeringsorganisatie, door een duidelijke positionering en deze positie uit te dragen binnen het omliggende speelveld Uiterlijk vanaf december 2020 zijn de rollen en taken van de CROW-NDOV uitvoeringsorganisatie binnen het speelveld van partners helder. DOVA, de stuurgroep en de uitvoeringsorganisatie hebben daarin een gezamenlijke opdracht. Omdat samenwerking en harmonisatie centraal staan in de CROW-NDOV visie, is communicatie gericht op het overbrengen van de waarde en positie van CROW-NDOV een belangrijk ontwikkelpunt. Daarnaast dient de platformfunctie te worden uitgebouwd, zodat kennis beter gedeeld en benut wordt, om een effectieve bijdrage te leveren aan een beter OV. Tot en met 2020 richt CROW-NDOV zich door middel van de bovenstaande koers op haar rol en taken in het netwerk van partners. Verder blijven de verbetering van de punten waar het al goed presteert en de innovatie in de nabije toekomst belangrijk. De drie strategische thema s en interne opgave worden geoperationaliseerd in de jaarplannen, die separaat vorm krijgen. In december 2016 wordt het CROW- NDOV Jaarplan 2017 verwacht.
NDOV-ORGANISA NDOV BELEIDSPARTNERS: DOVA IenM UITVOERINGSPARTNERS: VERVOERDERS, NDOV-LOKETTEN, WEGBEHEERDERS, DRIS-LEVERANCIERS CROW-NDOV STUURGROEP DAGELIJKS BESTUUR UITVOERINGS- ORGANISATIE AMBTELIJKE ADVIESGROEP CROW is een kennispartner voor decentrale overheden en verzamelt toepasbare kennis, o.a. op gebied van verkeer en vervoer. CROW-NDOV is tot 2018 formeel ondergebracht bij de Provincie Noord-Holland, maar functioneert praktisch als programma in het CROW-kenniscluster Verkeer en Vervoer. Op projectniveau wordt tussen CROW en CROW-NDOV geparticipeerd. Het onderbrengen van NDOV bij CROW leidt tot synergie. Het kenniscentrum ondersteunt OV-autoriteiten bij het verzorgen van goed, betaalbaar en duurzaam OV. Data, informatie en de kennis en kunde van CROW-NDOV sluiten hier goed op aan. De ervaring als kennisplatform van CROW helpt CROW-NDOV om uitvoering te geven aan haar interne opgave en het uitbouwen van haar platformfunctie.
TIE NDOV bestaat uit CROW-NDOV met haar beleids- en uitvoeringspartners. In CROW-NDOV zijn drie partijen vertegenwoordigd: de stuurgroep (met een dagelijks bestuur), de ambtelijke adviesgroep en de uitvoeringsorganisatie. De stuurgroep is eindverantwoordelijk voor CROW-NDOV, bewaakt de missie, visie en strategie en geeft sturing aan de uitvoeringsorganisatie middels het jaarplan en de begroting. In de stuurgroep zijn alle OV-autoriteiten, inclusief het ministerie van IenM, vertegenwoordigd. De stuurgroep komt één keer per jaar samen. Wanneer tussentijds operationele beslissingen benodigd zijn en deze passen binnen de missie en visie, neemt het dagelijks bestuur deze. In het dagelijks bestuur nemen twee vertegenwoordigers uit de stuurgroep deel aan het voorzitterschap van de stuurgroep. De ambtelijke adviesgroep bestaat uit beleidsadviseurs van alle OV-autoriteiten. De ambtelijke adviesgroep adviseert de stuurgroep en het dagelijks bestuur bij het vaststellen van het beleid dat de uitvoeringsorganisatie realiseert. De primaire verantwoordelijkheid van de uitvoeringsorganisatie bestaat uit de vervulling van zes hoofdtaken (zie volgende paragraaf). NDOV wordt gecompleteerd door de beleidspartners DOVA, het ministerie van IenM en de uitvoeringspartners. DOVA is een samenwerkingsverband van alle decentrale OV-autoriteiten met het oogmerk een doeltreffend en efficiënt OV te realiseren. DOVA bereidt besluitvorming met het Rijk, vervoerders en consumenten voor. Het ministerie van IenM zet zich in om reizigers veilig, betrouwbaar en snel te vervoeren, gericht op gemak en eenvoud, door een optimaal openbaar vervoernetwerk. Afstemming met beide beleidspartners is daarbij essentieel. NDOV kent diverse uitvoeringspartners. Dit zijn vervoerders, NDOV-lokketten, wegbeheerders en DRIS-leveranciers. Afstemming tussen CROW- NDOV en de uitvoeringspartners is nodig om datastromen en reisinformatie in de dagelijkse praktijk te optimaliseren. HOOFDTAKEN VAN DE CROW-NDOV UITVOERINGSORGANISATIE De CROW-NDOV uitvoeringsorganisatie is verantwoordelijkheid voor de volgende zes hoofdtaken: 1. Initiëren en coördineren van standaardisatie voor gegevensuitwisseling; 2. Initiëren en coördineren van innovatie in OV-informatie; 3. Kwaliteitsbeheer van brongegevens; 4. Ketenbeheer; 5. Rapporteren over vervoerkwaliteit; 6. Beheer van ondersteunende systemen. (1) INITIËREN EN COÖRDINEREN VAN STANDAAR- DISATIE VOOR GEGEVENSUITWISSELING: Voor het verstrekken van eenduidige, juiste, volledige en tijdige OV- informatie is het noodzakelijk dat gebruik wordt gemaakt van standaarden voor gegevens uitwisseling. CROW-NDOV controleert de toepassing
van deze standaarden door vervoerders en zet zich in voor nieuwe open standaarden, waardoor lokale toepassingen eenvoudig en betaalbaar landelijk ingevoerd kunnen worden. (2) INITIËREN EN COÖRDINEREN VAN INNOVATIE IN OV-INFORMATIE: Innovatie heeft altijd in het DNA van CROW-NDOV gezeten. OV-informatie is sterk in beweging en CROW-NDOV heeft daar mede richting aan gegeven door het integreren en verstrekken van data. Waar sommige CROW-NDOV producten (zoals een stabiele DRIS-keten) al als gemeengoed beschouwd worden, blijft CROW-NDOV zich daarnaast doorontwikkelen, bijvoorbeeld door middel van de KAR-keten. (3) KWALITEITSBEHEER VAN BRONGEGEVENS: Via de loketten worden brondata vanuit de vervoerders ter beschikking gesteld aan de markt. De brondata worden op kwantiteit, continuïteit en kwaliteit gemeten door de uitvoeringsorganisatie. In overleg met OV-autoriteiten, vervoerders en loketten worden rapportages/dashboards opgesteld, verbeter punten gedetecteerd en de daaruit volgende acties gecoördineerd en bewaakt. (4) KETENBEHEER: In de reisinformatieketen komen verstoringen voor. De uitvoeringsorganisatie signaleert deze verstoringen. Voor iedere verstoring wordt de oorzaak onderzocht en wordt de juiste ketenpartij aangestuurd om de verstoring te verhelpen. De uitvoeringsorganisatie bewaakt de afhandeling. Daarmee worden OV-autoriteiten volledig ontzorgd in de uitvoering van het kwaliteitsproces. Daarnaast rapporteert de uitvoeringsorganisatie over de prestaties van de ketenpartijen. CROW-NDOV zet zich in om structurele verbeterpunten in de reisinformatieketen te detecteren om de kwaliteit te verbeteren. (5) RAPPORTEREN OVER VERVOERKWALITEIT: CROW-NDOV maakt de ontwikkeling van de OV-uitvoeringskwaliteit van het OV inzichtelijk voor OV-autoriteiten, waarmee zij effectief kunnen bijsturen. Mede daardoor functioneert het OV en rijdt het ook op tijd. (6) BEHEER VAN ONDERSTEUNENDE SYSTEMEN: Bij het verzamelen en ter beschikking stellen van OV-bron data worden geautomatiseerde systemen toe gepast die door meerdere uitvoeringspartners worden gebruikt. De CROW-NDOV uitvoeringsorganisatie draagt zorg voor de continuïteit en beschikbaarheid van deze systemen, coördineert verdere ontwikkelingen en is verantwoordelijk voor de beveiliging.
redactie CROW-NDOV fotografie Shutterstock CROW-NDOV vormgeving Inpladi bv, Bureau voor idee en creatie, Cuijk contact Bezoekadres: Kantoorgebouw 'Sijpesteijn' Jaarbeursplein 22 3521 AP Utrecht
www.crow.nl/ndov