Verslag leernetwerk Europese financieringsmogelijkheden voor Nationale Parken en bidbookgebieden Maaike Snel ( namens expertteam Groene Motor ) en Jacqueline Brouwer (auteur handreiking) houden een korte introductie. - Maaike meldt dat het expertteam Groene Motor in september nog een leernetwerk zal organiseren inspiratie rondom het strategisch verbinden van partners met oa medewerking van bureau Commonland - Daarnaast loopt er in opdracht van dit expertteam een studie naar 10 succesvolle verdienmodellen en wat de best practices hierin zijn - Verder wordt er gewerkt aan de opzet van een monitoringssysteem Voor alle inhoudelijke informatie over programma s, indieningsmogelijkheden en specifieke voorwaarden wordt verwezen naar de handreiking, zoals die is uitgereikt tijdens het leernetwerk en die ook digitaal met dit verslag is meegezonden. Jacqueline Brouwer, NL Contactpunt voor INTERREG NWE, auteur handreiking Europese Financieringsmogelijkheden : - Jacqueline geeft aan dat er EU-financiering beschikbaar is ( zie bijgevoegde handreiking) - Er zijn verscheidene EU-financieringsprogramma s gestart in 2014. Deze eindigen in 2020 - De eisen die gesteld worden aan de inschrijvingen ( subsidieaanvragen) verschillen per EUprogramma - Ga ervan uit dat je huidige plan wat je hebt nooit precies in een programma past. Dus zorg ervoor dat het plan wat je indient, past in het programma en de programmataal. En wees creatief. Kijk buiten de gebaande paden. Zowel voor het schrijven van een plan in de programmataal als voor het creatief meedenken, bestaan consultants die soms meer soms minder gespecialiseerd of vertrouwd zijn met specifieke programma s. Vraag altijd naar hun ervaring en slagingspercentage als je met een bureau in zee gaat. Uiteraard kan je ook zelf investeren in het opdoen van kennis van EU programma s, zeker als je van plan bent hier vaker projectvoorstellen voor in te dienen. Je kunt ook de RVO benaderen voor advies en meekijken. Maar zij kunnen niet het complete werk overnemen voor het schrijven van de gehele aanvraag - De meeste EU-subsidieprogramma s vragen om samenwerking. Daarbij kun je op zoek naar soms ongebruikelijke partners. De RVO kan je helpen aan partners en netwerken. - Vaak worden er ook in een laat stadium partners gezocht om mede-indiener te zijn voor een aanvraag. Dan kun je in een laat stadium meeliften op een aanvraag. Dat kan ook heel interessant zijn. De RVO heeft als centrale coördinator zicht op dit soort verzoeken. - Denk er ook aan dat je plan en de uitvoering moet voldoen aan EU-regelgeving, bijv aanbestedingsregels en administratieve vereisten - Voor verdere informatie: op de website van de RVO staat een schema met EU-fondsen en linken naar de informatie per EU-programma. In de handreiking staan de contactpersonen van relevante subsidieprogramma s met telefoonnummer vermeld. 1
LIFE, toelichting Astrid Hamer - LIFE is het enige EU-programma wat specifiek op natuur, klimaat, milieu en bosbouw is gericht. - Het grootste gedeelte van het programma gaat over het op orde krijgen van Natura 2000. Dus maatregelen tbv de waterstand, tegen invasieve exoten, tav beschermde soorten - Gemiddeld betreft het aanvragen van rond de 3 a 5 mln (hangt af van het onderdeel waar je indient!); - Nederland doet goed mee in aanvragen, want Nederlandse natuur is redelijk uniek in Europa - Denk bij klimaat aan plannen rond wateropvang, nature solutions - Richt zich ook op beleidsprojecten: dus kennisuitwisseling tussen beheerders van N2000 gebieden, capacity building, vrijwilligersnetwerk meer dan 100. Voor communicatie en governance is ook een call; deze projecten zijn beduidend kleiner van omvang maar wellicht wel interessant. Handhaving illegale praktijken past er ook onder. - Het doel is verspreiding van opgedane kennis over Europa - LIFE kan in je eentje indienen, maar een project indienen met stakeholders is wel een pré. - Volgende call sluit in september - Je kan de RVO gebruiken als coördinator; zij hebben ook zicht op projecten in voorbereiding (voor zover die bij hen zijn langs geweest voor advies); POP3, Sonja van Wolfswinkel - POP3 is een Plattelandsontwikkelingsprogramma. Dit wordt in Nederland uitgevoerd door de provincies. Zij hebben hier medewerkers voor. Dit betekent wel dat elke provincie het anders doet. Ze kunnen hun eigen beleidsdoelen stellen binnen POP (zie ook de verwijzingen naar de verschillende websites in de handleiding) - De advieskant voor het indienen van projecten ligt ook bij de provincies en niet bij de RVO - POP3 vraagt veel administratie; elke uitgave wordt gecontroleerd - POP3 heeft behoorlijke link met landbouw; in een POP aanvraag moet altijd een agrarier meedoen; - Veel kans op waterprojecten gekoppeld aan behalen natuurdoelen - LEADER (onderdeel POP) is meer bottum up georganiseerd, er zijn specifieke LEADER gebieden in Nederland aangewezen. De strategische plannen die voor die gebieden zijn gemaakt (LOS = Lokale ontwikkelings strategie) bieden soms mogelijkheden om bij aan te haken. - De doelstelling van LEADER is dat er bottum up plannen worden gemaakt. Het betreft kleinere projecten, het gaat erom dat het een collectieve actie is. Je moet passen in de lokale ontwikkelstrategie van het gebied. Per gebied is er een leadercoördinator. - In 2020 komt het nieuwe POP. Je moet nu de lobby beginnen als je wilt dat jouw speerpunten in het POP komen Interreg EUROPE, Machtelijn Brummel - Het doel van dit programma is beleidsontwikkeling en kennisontwikkeling rond nieuwe thema s. Op het gebied van cultureel erfgoed, natuur, CO2 reductie, verbinding stad en land, etc. Het gaat om de bevordering van internationale samenwerking tussen regio s - Er is 1 vertegenwoordiger per land. Die moet het project binnen zijn land coördineren - Het project moet economische spin off hebben - Biodiversiteits dienst 2
- Machtelijn Brummel bij RVO is voor het EUROPE programma nationaal contactpersoon voor NL. De RVO kan bijv een partner zoeken in het buitenland voor projecten, en andersom. Er zijn ook open dagen - De call sluit eind juni. Er worden nu vaak last minute partners gezocht. Afspraak: Machtelijn zal in de gaten houden of er nog partners worden gezocht en dit aan Maaike laten weten als ze iets hoort - Er komt waarschijnlijk een extra call volgend jaar, specifiek op het thema nature and the conservation of cultural heritage, deze is waarschijnlijk interessant voor de NP en bidbook gebieden. Horizon 2020: Willemien van Asselt - Horizon was vroeger een onderzoeksgericht programma, erg gericht op research - Nu meer gericht op innovaties bereikbaar voor mensen. Dat maakt het interessanter - Een project moet altijd over nieuwe dingen gaan. - Type projecten die interessant zijn voor partijen uit Nationale Parken en bidbookgebieden: demonstratie- projecten, kennisuitwisselingsprojecten rond best practices, cultureel erfgoed inzetten voor innovaties en hergebruik, water in combinatie met landbouw, met bedrijven, bos in combinatie met biobased materiaal, etc. - In september/oktober zijn de werkprogramma s voor de nieuwe call definitief. In oktober nieuwe call, maart 2018 deadline indienen projecten Afspraak; Willemien zal met Van Gogh Park meekijken en denken over mogelijk voorstel Interreg North Sea Region, Albin Hunia - Doel van dit programma is innovatie en duurzame economische ontwikkeling in de regio - Prioriteiten: economische partnerships in triple helix, slimme oplossingen bedenken, economische ontwikkeling gericht op vergroenen vd economie, duurzame regio: oplossingen gericht op waterberging, klimaatoplossingen, groen transport en mobiliteit - Vooral pijler 2 en 4 zijn waarschijnlijk het meest interessant - Alle thema s die vallen onder duurzaamheid qua innovatieve oplossingen in combinatie met economie, dan moet je naar Interreg kijken. LIFE is meer groen gericht - Een aanvraag moet altijd in samenwerking met buitenlandse partners - Vb project: Unesco en marketing voor de Wadden - Hier vallen ook daadwerkelijke projectinvesteringen onder, dus niet alleen kennisuitwisseling en proceskosten - Het Programma kent een tweetraps indieningssysteem : eerste ronde houtskoolschets indienen, en dan pas full-proposal schrijven als je daarvoor wordt uitgenodigd; helaas is er maar 1 call per jaar. Binnenkort sluit de call van de expressions of interest, zoals de eerste stap bij NSR heet; - Ook bij Interreg NSR geldt dat de contactpersonen in de deelnemende lidstaten partijen kunnen helpen bij het zoeken van partners in binnen en buitenland. Hiervoor kan men dus bij Albin Hunia van RVO.nl terecht. Afspraak: Albin kijkt of er nog een mogelijkheid is dat een gebied bij een projectidee in ontwikkeling kan aanhaken North West Europe, Jacqueline Brouwer - Dit programma bestrijkt heel NL met uitzondering van Friesland, Groningen en Drenthe;De doelstellingen zijn innovatie, nieuw ondernemerschap, CO2 reductie,, resource efficiency/circulaire economie 3
- Vooral de laatste 2 pijlers interessant voor parken /bidbook gebieden; - Er is veel mogelijk: het gaat om samenwerkingen (minimaal 3 partners uit tenminste 2 landen uit de NWE regio) en investeringen zijn ook mogelijk; - Denk na over mogelijkheden vanuit de energieproductie; bijv vastleggen van CO2 in parken, - Er zijn 2 calls per jaar waarin zowel stap1 (vergelijkbaar met de expressions of interest van het zusterprogramma NSR), als stap2 (full proposals) kunnen worden ingediend. Afspraak: de contactgegevens van de betrokken RVO-coördinatoren zullen worden rondgestuurd tezamen met het verslag. De diverse websites staan vermeld in de handreiking. Oproep: als je vragen hebt, neem contact op, de RVO helpt je graag verder Verzoek: Erwin Dehing ( Grenspark Limburg) vraagt of het onderwerp Europese financieringsmogelijkheden niet een vast agenda punt voor de SNP-vergaderingen moet worden Peter Ros, Hoe bouw je een EU-project? Peter Ros licht toe wat er bij komt kijken om een projectplan te schrijven, geeft tips & tricks en vertelt over hoe hij is gekomen tot een succesvol Interreg project voor de Hollandse Waterlinie. Zijn opdracht bij de Hollandse Waterlinie was destijds: - Het vinden van financiële middelen voor een uitvoeringsprogramma - Het vinden van kennis - Invloed uitoefenen op Brussel in de ontwikkkelingsfase van een subsidieprogramma - Draagvlak creëren Algemeen: - Je moet creatief zijn in het bedenken van plannen. Je kunt bijv natuurbeheer regelen via een werkgelegenheidsproject. Het inzetten van alternatieve groepen voor beheerwerkaamheden is bijv succesvol ingediend - Je moet weten of je bij de provincie of bij buitenlandse partners moet zijn - Voor verschillende onderdelen van een programma kun je bij verschillende EUfinancieringsprogramma s een aanvraag indienen - Je moet mandaat hebben van je organisatie om een netwerk op te kunnen bouwen in het buitenland om geschikte partnerschappen te vinden Hoe begin je? - Eerst moet je een netwerk opbouwen met ( buitenlandse) partners en regelingen - Aanvraag indienen: je kunt het zelf doen, maar kan ook via een ( buitenlandse) consultant. Soms ook no cure no pay - Je moet mandaat hebben, binnen je organisatie moeten ze op de hoogte zijn, maar dit betekent ook dat de continuïteit geborgd is - Je eigen organisatie moet klaarstaan zodra de subsidie wordt toegekend - Je administratie moet op orde zijn: urenregistratie, aanbestedingsregels volgen - Je hebt maar drie jaar de tijd voor de uitvoering van je project - Je hebt een subsidiecontract en partnerships agreement nodig - Leadpartner zijn is behoorlijke klus, maar biedt ook voordelen. Je kan sturen op het plan en de uitvoering, je wordt betaald door de andere partners en succes straalt af op je eigen project. Daarmee organiseer je je eigen draagvlak en zichtbaarheid 4
- En: de Kennisontwikkeling, de spin off en netwerkopbouw als resultaat van een aanvraag, is vaak nog belangrijker dan de financiering die je toegekend krijgt Conclusies: - Als je de taal van de subsidies spreekt, kan bijna alles - Maak een goed projectplan - Maak goede afspraken met partners over hun bijdrage in het project - Zorg bijtijds voor de cofinanciering - Zorg voor een goede regie - Zorg voor een goede administratie - Doe het niet voor het geld, maar voor wat je ervan leert en de netwerken en kennis die je opbouwt - Je mag er niks aan verdienen, en de functie mag niet veranderen - Het begint wel met waar wil je heen? Welke stakeholders zijn daarvoor belangrijk, en wat kun je gebruiken en wie moet je daarvoor hebben? - Het vertrekpunt moet zijn dat je een ambitie hebt met elkaar. 5