Bijlage 1. statistische gegevens

Buurtfiche Sint-Jan-Baptist-Voorplein / Ribaucourt Molenbeek De Roma, de diensten en de buurt Bijlagen Regionaal Integratiecentrum Foyer Brussel, 13/12/2013 Bijlage 1. statistische gegevens Het statistische materiaal in deze fiche werd ons aangeleverd door de VGC Meet- en Weetcel en de Brusselse Wijkmonitoring. Etnische registratie is onbestaande in België. Over aantallen en spreiding van Roma in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er bijgevolg geen statistische informatie voorhanden. De grafieken geven dan ook geen informatie over wie van de verschillende nationaliteiten tot de Roma-doelgroep behoren. Volgens de definitie die de Vlaamse MOE-Werkgroep hanteert, zijn MOE-landers inwijkelingen met volgende Midden en/of Oost-Europese nationaliteiten: - Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië, Bulgarije en Roemenië (EUlidstaten); - Albanië, Bosnië-Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Servië en Turkije (EUuitbreidingslanden); - Moldavië, Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland. Over de MOE-nationaliteiten Albanië, Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië, Kosovo en Montenegro zijn geen gegevens voorhanden voor de onderzochte wijken. Ze zijn bijgevolg niet opgenomen in de grafieken. Nationaliteit Figuur 1 Situatie op 01/01/2011 (Bron: ADSEI, bewerkingen: VGC Meet- en Weetcel) 1

Figuur 2 Sovjetunie (ex) 0% MOE-nationaliteiten Sint-Jans-Molenbeek Albanië Bulgarije Servië en Montenegro 1% 0% Servië 1% Kosovo 2% Montenegro Bosnië- Herzegovina 0% 1% Macedonië (V.J.R.) Slovenië 2% Kroatië 0% 0% Rusland 2% Moldavië 1% Oekraïne 2% Belarus 0% Slovakije 0% Tsjechoslovakij e (ex) Turkije (Europa en Azië) 13% Albanië 4% Bulgarije 3% Hongarije 0% Roemenië 42% Hongarije Roemenië Joegoslavië (ex) Letland Estland Litouwen Polen Tsjechische Rep. Slovakije Belarus Oekraïne Moldavië Rusland Kroatië Slovenië Macedonië (V.J.R.) Polen 22% Bosnië-Herzegovina Montenegro Servië Tsjechische Rep. 0% Kosovo Servië en Montenegro Litouwen 0% Estland 0% Letland 0% Joegoslavië (ex) 3% Tsjechoslovakije (ex) Sovjetunie (ex) Turkije (Europa en Azië) Situatie op 01/01/2008 (Bron: ADSEI, bewerkingen : VGC Meet- en Weetcel) Figuur 3 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 2011 Evolutie aandeel nieuwe EU-lidstaten in Sint-Jans- Molenbeek 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1995 Sint-Jans-Molenbeek Evolutie aandeel nieuwe lidstaten van de EU (toegetreden in 2004-2007-2013) (%) Situatie op 01/01/2011 (Bron: ADSEI, bewerkingen : VGC Meet- en Weetcel) 2

Figuur 4 Evolutie aandeel nieuwe EU-lidstaten in Historish Molenbeek 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 HISTORISCH MOLENBEEK 1,50 1,00 0,50 0,00-2011- 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1995 Situatie op 01/01/2011 (Bron: ADSEI, bewerkingen : VGC Meet- en Weetcel) Leeftijd Figuur 5 Leeftijdsverdeling totale bevolking in Sint-Jans-Molenbeek op 01/01/2012 90-94 JAAR 80-84 JAAR 70-74 JAAR 60-64 JAAR 50-54 JAAR 40-44 JAAR 30-34 JAAR 20-24 JAAR 10-14 JAAR 0-4 JAAR -6.000-4.000-2.000 0 2.000 4.000 6.000 Totaal Molenbeek M Totaal Molenbeek V Figuur 6 Hist Molenbeek Mannen Hist Molenbeek Vrouwen 90-94JAAR 75-79JAAR 60-64JAAR 45-49JAAR 30-34JAAR 15-19JAAR 0-4JAAR -1500-1000 -500 0 500 1000 Situatie op 01/01/2009 (Bron: ADSEI, bewerkingen : VGC Meet- en Weetcel) 3

Figuur 7 90-94 JAAR 75-79 JAAR 60-64 JAAR 45-49 JAAR 30-34 JAAR 15-19 JAAR 0-4 JAAR Leeftijdsverdeling Roemenen in Sint-Jans-Molenbeek op 01 januari 2012-250 -200-150 -100-50 0 50 100 150 200 Roemenië M Roemenië V Figuur 8 90-94 JAAR 75-79 JAAR 60-64 JAAR 45-49 JAAR 30-34 JAAR 15-19 JAAR 0-4 JAAR Leeftijdsverdeling Bulgaren in Sint-Jans-Molenbeek op 01/01/2012-20 -10 0 10 20 30 Bulgarije M Bulgarije V Werkloosheidsgraad Figuur 9 (Bron : Wijkmonitor + Meet- en Weetcel VGC) Werkloosheidsgraad en activiteitsgraad 2009 54,37 59,07 41,93 67,72 66,06 47,73 30,88 22,05 38,43 Historisch Molenbeek Sint-Jans-Molenbeek Brussels Hoofdstedelijk Gewest Werkloosheidsgraad 2009 (%) Jongerenwerkloosheid 2009 (%) Activiteitsgraad 2009 (%) 4

Bijlage 2. Ervaringen, contacten, noden en voorstellen van Roma zelf Domein Ervaringen / contacten Knelpunten / noden Opportuniteiten / Voorstellen Tewerkstelling en Er is niet genoeg werk vorming Roemenen werk: Actiris, OCMW, zwart werk, netwerk bij familie, Bon vzw Vorming: inburgeringscursus, door het OCMW verplichtte taallessen Bulgaren: via Turkse gemeenschap, Bon vzw, internet, interim-kantoren, sociale dienst Foyer Onderwijs Roemenen: Vormingscentrum Foyer vzw, Ecole 7, Basisschool Regenboog, K.A. Serge Creuz, Campus St-Jean, Ecole 5, Ecole 2 Bulgaren: Ecole 7, Leonardo da Vinci Verblijf Huisvesting Samenleven Vrije tijd Gezondheid Roemenen: Gemeentehuis, Foyer, CAW Archipel, OCMW, SAMPA Zowel Roemeense als Bulgaarse Roma: via affiches op straat Roemenen: beperkte contacten met andere gemeenschappen Bij problemen politie, wijkagent Roemenen: - Volwassenen: op bezoek bij familie/vrienden, naar de Pinksterkerk - Jongeren: thuis op internet + enkele Jongeren spelen voetbal Bulgaren: - Volwassenen: op bezoek bij familie/vrienden in andere gemeenten, naar Bulgaarse bar - Jongeren: thuis op internet Roemenen: Dokter Gane (huisdokter, Gentsesteenweg), Maison Médical Ribaucourt, St- Pierre ziekenhuis, mutualiteit. Drempels naar vorming: taalbarrière, andere bezigheden: kinderen, werk iedereen komt om te werken, niet om tijd te verliezen Roemenen: Discriminatie dr niet-roma (Maghrebijnen racistische opmerkingen) Bulgaren: geen problemen Hoge huurprijzen, woningen in slechte staat, ze vinden moeilijk een huis Moeilijk om een huis te vinden zonder loonfiche Ze wonen met te veel in een appartement Huiseigenaars willen aan hen geen woningen meer verhuren Roemenen: Taal, gezinnen die te weinig hebben frustraties samenlevingsproblemen Veiligheid s avonds (drugs, agressieve Marokkanen ) Roemeense Roma in Vormingscentrum Foyer: goede ervaringen verderzetten: theater, informatica, Nl taal leren, Bulgaarse Roma-vrouw geeft aan: Nood aan naschoolse activiteiten Roemenen: nood aan culturele activiteiten, feesten met Roma (8/4 ) Zaal om deze activiteiten te organiseren Sport voor de jongeren (voetbal, zwemmen, ) Bulgaarse Roma vrouw geeft aan: Verschillende activiteiten (voetbal, fitness, zwemmen, ) voor jongeren maar ook voor vrouwen 5

Bijlage 3. Relatie tussen diensten en Roma (Contactgegevens bevraagde diensten: zie bijlage 5) Dienst Aanbod/taken Activiteiten waarmee ze Roma bereiken Gemeenschapswachten Politie - Wijkagent Sector Parvis Het publieke bewustzijn over veiligheid en preventie bevorderen. Wijkpolitie Geen exclusief aanbod specifiek voor Roma want gemeentelijke preventiedienst, sturen mensen meestal door naar andere diensten. - Contact met Roma wanneer ze op dienst opgeroepen worden of tijdens permanentie komen met vraag - Tijdens patrouille op straat of tijdens huisbezoek voor een enquête Frequentie Hulpvragen Ervaring met Roma +/- Noden dienst Dagelijks - Hoe werk zoeken + waar naartoe gaan om werk te zoeken; - - Brieven en documenten laten lezen, vertalen en uitleggen en door Curtis. Dagelijks 6 Hulp met administratie, papieren, ID-kaart Negatief: - We zijn begonnen in 2009 om met Roma te werken en in het begin hadden we problemen met jongeren die s nachts rondtrokken en lawaai maakten en soms ook dingen kapot maakten; - Er waren toen ook grote groepen op het Jan Baptist Voorplein; - De mensen zijn bang van die groepen want ze kennen de Roma niet; - Vuil op straat die de groepen achterlieten; Positief: - Mr. Nitu Toni, de papa van Curtis (gemeenschapswacht) heeft ons toen geholpen om deze mensen aan te spreken en met zijn hulp en die van de Politie hebben we deze problemen kunnen oplossen. Nu hebben we geen problemen meer met de jongeren die s nachts lawaai maakten, en we weten nu dat deze mensen niet agressief zijn. Het zijn allemaal mensen die uit dezelfde regio komen in Roemenië en meestal familie zijn van elkaar. En we hebben begrepen dat ze samenkomen in groep omdat ze zich zo zekerder voelen; - Wat gezondheid betreft regelen ze al hun problemen via het OCMW. Negatief: - Ze wonen met te veel mensen in een appartement; - Huiseigenaars willen aan hen geen woningen meer verhuren; - De samenkomst van een grote groep mensen op straat die daarna ook vuil achterlaten (pipa s, bierblikjes enz.). Voor de rest hebben we geen problemen met deze bevolkingsgroep; - Een tijd geleden kwam een Romaman van Frankrijk naar België om hier een politieke partij op te richten. Hij heeft veel Roma gemobiliseerd om zich aan te sluiten bij deze partij en daarvoor geld te betalen. Nadat hij het geld in ontvangst had genomen is hij met de noorderzon vertrokken. Een groep Roma is toen klacht komen indienen. Positief: - Er wonen 25 Roma-gezinnen in mijn zone. De meeste van hen spreken Frans en als ze dat nog niet kunnen doen ze de moeite om Franse les te volgen om de taal te leren, niet zoals de Marokkanen die hier langer zijn en nog altijd geen Nl/Fr. spreken; We hebben samen met Toni al een aanvraag voor een lokaal bij het gemeentehuis gemaakt. Ze vragen een plaats waar ze kunnen samenkomen als er problemen zijn die onder elkaar kunnen worden opgelost. Maar we hebben nog altijd geen antwoord. Een politieagent die hun taal spreekt

OCMW Maatschappelijke dienstverlening Financiële hulp Elke dag Om de twee weken komen zij met vragen over activiteiten in het kader van hun Franse lessen. Veel mensen zijn van Gârla Mare: 40-60 mensen, 4-6 verschillende familienamen, 10 à 15 gezinnen. - De kinderen gaan naar school. / - Neutraal, hangt af van de mensen, momenten. Soms is er moeilijke communicatie, vooral t.g.v. het taalverschil. Vooral de jongste Roma spreken Frans of Nederlands, kinderen tot 20 jaar. Want zij gingen al 4 of 5 jaar in België naar school. Zij hebben een identiteitskaart sinds 1 of 2 jaar maar zijn al langer in België. Normaal komen ze met iemand die vertaalt, een attest vragen voor school. Wij geven zulke attesten voor studenten. Als we op huisbezoek gaan zelfs op een ander moment dan op woensdagnamiddag, zijn de kinderen nog vaak thuis, problematische afwezigheden op school. - Soms begrijpen ze niet waarom papieren en administratie belangrijk zijn bijv. om vast te stellen hoeveel inkomen ze hebben: INASTI (kinderbijslag); - Maar soms is het echt fijn dat het goed met hen gaat (sommigen gaan naar de Franse les, enz.) - Soms hebben ze valse documenten, dat is een typisch probleem voor Roma. Ze zijn niet op de hoogte, misschien hebben ze die papieren zelfs gekocht. Ze komen altijd van dezelfde bron, met dezelfde namen erop, dezelfde personen en al dan niet valse maatschappijen (werkgevers). Ze werken daar dan voor korte termijn. Voor ons is het erg moeilijk om dan te onderzoeken of ze daar echt werken of niet. Ze bewegen zich veel in dezelfde wijk, steeds naar andere adressen. Zo had ik eens een probleem met een gezin. Ze woonden op de Leopold II Laan. In augustus gingen ze verhuizen, eerst naar Piersstraat. Ze meldden niets, en bij een huisbezoek heb ik ze niet gevonden. 15 dagen later zaten ze weer op een ander adres. Ik kan het ergens wel begrijpen want ze vinden moeilijk een huis, ze praten de taal niet. Op zich geen probleem maar ze zouden moeten melden wanneer ze verhuizen. Idem wat betreft hun documenten: Ze begrijpen niet dat dit belangrijk is voor ons. - Een andere moeilijkheid zijn de familiebanden. Zo had ik een man met een broer, maar niet met dezelfde naam. Verder waren er meerdere kinderen op last van de grootouders, terwijl de ouders in hetzelfde gezin woonden. Het beïnvloedt de hulp, maar op financieel vlak maakt het weinig verschil. Als een kind geboren wordt en de ouders minderjarig zijn, dan wordt het kind op naam van de grootouders gezet. Ze moeten dan maximum 3 maanden / 7

Vormingscentrum Foyer vzw CAW Brussel Ecole 7 Wijkgezondheidscentrum De Brug - Persoonlijke Ontwikkelingstrajecten (POT) voor jongeren tussen 15-18 jaar die leerplichtig zijn en die owv verschillende redenen niet in een normale school kunnen functioneren - Begeleiding bij zoektocht op de arbeidsmarkt. - Samenwerking met bemiddelaars van Dienst Roma van Foyer Tijdens de permanentie op de sociale dienst is er 3 keer per week een bemiddelaar van de dienst. Roma komen met administratieve vragen. Over het algemeen de scholing van jongeren tussen 3 en 12 jaar. We zijn een basisschool. Consultatie, huisbezoeken Het schoolpakket Tijdens dagelijkse permanentie - leerlingen op school - oudercontacten - schoolpoort Tijdens de consultatie, maar ook bij huisbezoeken. Voor internet, huisvesting, bij het vinden van een school helpen we de mensen - groot aantal Roma: 60 vorig schooljaar en 46 dit schooljaar. Vroeger waren er meer Marokkanen. Nu zijn er meer Roma. - dagelijks contact met jongeren, met de ouders tijdens oudercontacten (2x) en activiteiten (3x) op school. Dagelijks, niet enkel wanneer er een bemiddelaar bij ons is, ook op andere momenten Ouders: minimum 2 keer per week. Informeel komen ze met alle mogelijke vragen. Als we vaststellen dat iemand een specifieke vraag heeft, proberen we hierop een antwoord te zoeken. Dat is ons werk. - Hulp bij administratie in welke vorm dan ook: formulieren invullen; onduidelijkheden uitleggen. - Wat schoolse zaken betreft worden ze direct doorverwezen naar de Dienst R&W; - Voor huisvesting is er soms max. 2x per maand een vraag. Zij komen naar mij met financiële vragen omdat ik een sociaal assistent ben en de situatie ken (bijv. vragen i.v.m. schoolfacturen), ook vragen over de scholing van hun kinderen omdat ze dit niet elk jaar opnieuw aan de leerkrachten durven zeggen dat ze het niet begrijpen en dat ze (bepaalde zaken) niet kunnen lezen. 1 familie per dag Eerst medische vragen zoals in arme gemeenschappen. Verder komen ze nog voor een ziekte attest (handicap) om een inkomen te krijgen. Dan zijn er ook meer sociale na de geboorte naar Roemenië om de naam te veranderen, zo niet moet het via de rechtbank verlopen. We zien dan dat het moeilijk is voor jonge ouders om Roemeens te spreken voor het gerecht omdat ze hier zijn opgegroeid in het Frans. Positief: - De dynamiek is redelijk goed, de jongeren stellen zich open voor school. Het motiveert hen om te kunnen werken. - Het gedrag van de jongeren is OK. Ze zijn meestal respectvol t.o. het team. - De ouders zijn goed te bereiken door de Dienst Roma, en het is makkelijker voor ons om met hun te kunnen werken. Negatief: - Een aantal gezinnen zijn moeilijk te bereiken en willen niet samenwerken, hardnekkige spijbelgevallen, meisjes die vroeg trouwen en niet meer naar school komen. - Het lage niveau van veel jongeren maakt het moeilijk om hen naar het CDO te laten doorstromen. - Van zodra je iemand voor bepaalde tijd ondersteunt, ontstaat er een band die het gemakkelijker maakt om iets te bereiken. - Bepaalde zaken (bv administratie) moeten op gedetailleerde wijze worden uitgelegd. Ook indien we mensen doorverwijzen moeten we goed uitleggen naar welke diensten, wat deze diensten doen, de reden van de doorverwijzing, In het begin was het heel moeilijk voor mij om Roma te begrijpen omdat ik niets wist over de Romagemeenschap en cultuur. Het was heel moeilijk om afspraken te maken met families. Ook de stiptheid van de ouders/leerlingen en de taal waren problemen waarmee wij werden geconfronteerd. Als je niet begrijpt wat iemand zegt, kan je ook geen oplossing zoeken voor een probleem. Aanvankelijk konden veel Roma geen Frans spreken en lezen wat de samenwerking niet gemakkelijk maakte. Nu komen Roma-ouders wel naar mij met vragen en gaat het beter omdat ze mij nu kennen. Hiervoor is er ook een goede samenwerking met de Roma-bemiddelaars van Foyer. - We kunnen niet veralgemenen. Ieder familie is uniek. Sommigen geraken uit de problemen. Er was een vrouw die weigerde te werken via een art 60. Ze dacht dat het vuil werk was. Ze wilde geen urine opkuisen van anderen. De Roma hebben ook hun trots. - Voor vaccinaties worden ze in hun Ik heb het gevoel dat het wel goed gaat, maar een grotere diversiteit onder de jongeren (dus niet alleen Roma zoals nu), kan positief zijn voor hen om dat zij op die manier beter worden voorbereid om te kunnen functioneren in de samenleving. Ook in de klas zelf heeft meer evenwicht alleen maar voordelen. - Geen extra permanentie maar meer tijd. Er staan altijd files in de wachtzaal; - Huisbezoeken als die nodig zijn om mensen beter te kunnen helpen. Een infosessie aan leerkrachten over de Romacultuur/-traditie. Er zijn immers veel leerkrachten die niets weten over Roma. Contactpersonen of sleutelfiguren, mensen die hun taal spreken en hun cultuur gemeen hebben 8

Kind & Gezin Preventief onderzoek bij baby's en peuters. Vaccinatie + verpleging. Vanaf 15 maanden oud vragen we aan de ouders of de kinderen al zijn ingeschreven in een school. Dit moedigen we dan aan. Daarnaast helpen we ook met internetinschrijvingen, geven we contactgegevens mee van scholen, enz. ook verder in de mate dat dat kan. Wij zien ze het meest voor de consultaties met vaccinatie. Maar dat is een algemene trend, dat is niet enkel voor Roma zo. Bijna wekelijks vragen i.v.m. huisvesting enz. - In de eerste plaats medische vragen, en heel vaak komen ook financiële vragen naar boven tijdens een diepgaander gesprek. Bijv. als ik hen vraag waarom ze geen ROTO vaccin laten zetten is dat omwille van financiële redenen, en niet omdat ze er tegen zijn (enige vaccin dat ze zelf moeten kopen). - Verder, het is nogal een gesloten gemeenschap. De moeders gaan minder snel hun problemen vertellen aan de hulpverleners. Ik denk niet dat het probleem is dat de mensen de diensten niet kennen. Hier valt dat goed mee want K&G is gekend. Met andere diensten is de drempelvrees groter. land van herkomst erg gediscrimineerd en slecht behandeld door medisch personeel. Ze komen dan ook erg slecht gevaccineerd bij ons aan. Ze hebben geen vertrouwen in het medisch systeem in hun land van herkomst. - Het aspect 'onder hen leven', kleine gemeenschap. Zo was er bijv. een vrouw die een kind verloren was bij de geboorte. Zij was erg gedeprimeerd. Ik vraag mij dan af of zo n vrouw steun vindt in haar gemeenschap? - De meeste jongeren die na 12 jaar naar hier zijn gekomen, zijn ongeletterd en vinden hun plaats niet in het bestaande aanbod taalcursussen, alfa-aanbod, enz. - We zien een groot probleem van de afwezigheid van kinderen op school. Het is vooral moeilijk om kleine kinderen op school te krijgen, en ook om de sociale cohesie binnen hun groep te breken. Op school zitten Roma-lln samen met andere Roma-lln en praten ze Romanes. Op die manier leren ze niets bij, leren ze de taal niet. - Ik denk dat ze vaak denken dat diensten er niet zijn voor hen, enkel voor de anderen. Er is ook racisme. Ik schrik er van, vooral in het 1 ste leerjaar van de lagere school. en ook geweld. Dat is een trieste vaststelling. - Er is een goed contact met hen. Ze zijn wel terughoudend om info te geven. Zij gaan minder actief dingen navragen (preventief). Ze zijn meer gesloten. Ze vertellen enkel spontaan over ziekten, aandoeningen, geen preventie. Andere cliënten geven niet-ziektegebonden aangelegenheden aan. - Verder merk ik dat ze het systeem van hulpverlening niet goed kennen. Ze hebben vaak geen huisarts en gaan vaak naar de spoed. Wij hebben een intercultureel Romabemiddelaarster (ICB) van Foyer. Dat is belangrijk. Het is voor ons een verworven recht, hopelijk bespaart men niet op haar functie, die is te belangrijk. JES - Straathoekwerk, Straathoekwerk & Een paar keer - Dringende - Over het algemeen heb ik In de media 9

Straathoekwerk Dienst Jeugd en Gezin van de politie Buurthuis vzw Bonnevie jongerenactiviteiten, vooral met Marokkaanse jongeren. - Contact met families uit kraakpanden in heel Brussel. Dit komt omdat mijn tel. nr. via via wordt doorgegeven. - Nieuwkomers kunnen vinden hun weg niet alleen dus ga ik met hen mee om te bemiddelen. - Ik werk ook veel met Roemenen (niet-roma). Zij staan erg negatief t.o.v. Roma. Er is veel racisme. Onze perimeter is Piers, kanaal A. Huisvesting: 1) huurders (di namiddag en do voormiddag); bij juridische problemen sturen we door naar Foyer en naar Antenne J; 2) inschrijving sociale woning, ADILS (onbewoonbaar- begeleidingen Huisbezoeken of op kantoor We hebben geen activiteiten voor Roma maar ze worden door ons opgeroepen om nr de rechtbank te gaan voor verschillende problemen. Soms lukt het per brief die we naar hen sturen maar meestal moet ik een huisbezoek doen want velen kunnen niet lezen. Onthaal, mensen worden heel vaak van kastje naar muur gestuurd en wij proberen dat te vermijden, dus ze komen met een probleem of vraag. per maand werk ik met hen. In sommige periodes dagelijks, maar dan moeten ze soms weer naar Roemenië. Ik merk dat ze zich enorm schamen voor hun afkomst. Heel vaak, bijna iedere keer dat ik met Roma werk, verbergen ze hun afkomst. Enkel als ik zeg dat ik er zelf gewoond en gewerkt heb (in Roemenië), dan pas geven ze het toe. Minder dan 1x per maand. Ik werk sinds 2000 in Molenbeek, vroeger had ik meer Roma maar nu nemen de diensten van de rechtbank rechtstreeks contact op met Foyer of werken we samen met jullie rond bepaalde dossiers over kinderbedelarij of andere delicten. Tijdens de huurpermanenti e (weinig), acties in het Bonneviepark, wereldkaart dan staan we daar met hapjes uit heel de wereld, contact is er niet maar ze zijn er wel. Zij zitten in medische hulp, rechten m.b.t. kraken, vredegerecht, advocaat zoeken, materiele hulp, maar ook verblijfstatuut, huisvestiging, zelfstandigenstatuut dat ze aangesmeerd krijgen (spookbedrijven). In dit geval hebben ze geen werk en moeten ze toch om de 3 maanden 700 Euro betalen. - Er zijn veel kraakpanden in Anderlecht en in Laken, veel leegstaande huizen. - Vragen naar bemiddelingen met eigenaars en met scholen. Mensen vragen ons niet direct om hulp wanneer we in uniform zijn, maar meestal gebruiken ze hun financiële situatie als reden om niet naar school te gaan en dan verwijzen we hen door naar andere diensten. Huisvesting, paperassen en facturen. Vooral administratieve problemen. positieve ervaringen. Families met kinderen zijn wat moeilijker. Er is veel dynamiek. Soms zijn er echte familie-intriges: 1 deel v familie tegen een ander deel; Ik ben blij dat ik Roemeens spreek. Ik kan de tijd nemen om hen te begeleiden, om met hen mee te gaan. Ik heb nog geen negatieve ervaringen met hen; - Het is geen gemakkelijke doelgroep omdat ze zo gesloten zijn t.o.v. buitenstaanders. Maar hier hebben ze het toch nog beter dan in hun thuisland, daar hebben ze echt te maken met racisme. - Er zijn grote verschillen tussen de traditionele Roma en de verburgerlijkte Roma. De traditionele Roma trekken hun plan. Zij hebben geen problemen. Zij hebben huizen gekocht in de buurt van Ribaucourt, leopold II Laan, maar het is niet gemakkelijk om met hen in contact te komen. Met hen werken is een speciale ervaring. - Er is een levendige religieuze gemeenschap, pinksterkerk, dat zorgt voor samenhang. Roma zoeken minder reguliere diensten op. Er bestaat een grote familiale solidariteit onder de Roma. - Er is veel leegstand (bezettingen). Het zou goed zijn om een tijdelijk bezettingsstatuut te geven aan hen. - Soms zijn Roma erg wantrouwig, ook t.a.v. Roma-bemiddelaars of tolken. Als ik op huisbezoek ga, wordt ik met respect en vriendelijk behandeld. Een groot deel van mijn collega s (agenten) dent dat het onmogelijk is om met Roma samen te werken maar ik heb dat niet zo ervaren. Ik werk al sinds jaren met hen en heb nu een goede relatie met hen. Geen negatieve ervaringen. Mensen begrijpen het systeem in België niet, met die familie bv; ze wonen in een huis van BAITA, het zijn verschrikkelijke omstandigheden waarin ze eerder woonden, het zijn zulke dankbare mensen, hun plaats vinden in een Marokkaanse buurt is niet gemakkelijk voor de Roma. Marokkanen en Roma gaan niet samen. Verder, zien we ze vaak in wordt veel onzin verteld over Roma. Daarrond moet gewerkt worden (positiever beeld). Een infosessie over Roma om mijn collega s beter te informeren. Ik heb een paar collega s die weten dat de woonwagenbew oners bij Foyer een referentieadres hebben en zeggen dat het geen zin heeft om ze naar de politie te laten komen, maar ik doe het toch en het werkt, met hulp v Foyer uiteraard. Taal is heel belangrijk. Er ontstaan snel misverstanden t.g.v. slechte communicatie. 10

Lire et Ecrire verklaarde woonst die wordt opgekalfaterd tot een betere, quasi perfecte woning) daar krijgt men huurtussenkomst voor. 3) eigenaarswerking: renovatiepremies, wijkcontract ; nu acties rond daken, vorige was façade (oud-molenbeek + maritiem) ; hiervoor hebben we 2 architecten in dienst 3) energiedeskundigen (tips aan groepen ) 4) klusjesdienst : kleine werken in huis: Molenbeek. 5) uitleendienst: groot materiaal om zelf te kunnen klussen: betonmolens, stellingen 6) actiegroep ALARM: "recht op wonen: politieke actie!" B. Opbouwwerk: fysieke leefbaarheid; inrichting vd openbare ruimte, netheid, klimplanten, maar ook sociale leefbaarheid; ontmoeting tss verschillende personen, di-ochtend is er ontbijt, in de zomer zetten we de deur open om mensen te lokken, dat helpt veel; Conversatie-tafels Frans, zodat men een basisniveau kan verkrijgen om daarna door te stromen in een cursus, toeleiding naar cursus Frans; Tenslotte koken we 1x per maand voor de KBC, een gerecht uit land van herkomst van de kok. We zijn steeds op zoek naar andere mensen, zo verdienen ze een cent bij. Hulp bij de permanente opleiding/vorming + dus niet enkel bij werk. Objectief is dat mensen hun plan kunnen trekken in het dagelijks leven. Doelpubliek zijn analfabeten die hun basisschool niet afmaakten. Hebben ze hun CEB, dan doorlopen ze een test en kunnen ze eventueel starten in FLE (Francais langue etranger); Lessen: 7 tot 9u per week. - Woensdag VM is er sociale permanentie, algemene oriëntatie en zoektocht naar huisvesting. - De Roemenen (niet- Roma) hebben meestal niveau FLE. De Roma hebben geen interesse in school. Dit heeft te maken met een cultureel aspect. Soms worden de kinderen op straat geboren. het gras, in het park, dat is leuk want de Marokkanen doen dat niet. Voor mij is het zeer moeilijk het onderscheid te maken tussen Roemenen en Roma. Ze lopen verre van de deur plat. We kennen één familie erg goed. Ze komen tijdens de inschrijving, begin september. Soms zijn er moeilijkheden met het eerste contact; We hebben geen vertalers dus als we hen niet begrijpen vragen we hen om terug te komen met iemand die kan vertalen. Vaak komen ze dan niet meer terug. Sommigen verlaten de Zo was er iemand die begeleiding nodig had bij de zoektocht naar een woning. We hebben hem doorverwezen. Hij had ook gezondheidsproblemen en vragen bij de aankoop van medicijnen. Hij had geen recht op werk want hij had een arbeidsvergunning nodig. Waarschijnlijk had hij een E-kaart. Hij was daar helemaal onderste boven van. Hij wilde het park zitten, samen in groep. Wel 1 negatieve ervaring: het eisende, dingen eisen, omdat bijv Mr met een ziekte, Vr was echt agressief ; wij konden niet helpen; maar dat konden ze niet begrijpen... dat wij niets konden doen, zelfbeklag; pijn, ziek, geen geld, geen huis, maar dat is zeker niet het algemeen beeld dat ik heb van Roma. Autoloze zondag; de muzikanten in het centraal station Metro hebben we gevraagd om hier in Molenbeek te komen optreden, dat was een enorm succes. De groep speelde op de Parvis, recht voor het Marokkaanse theesalon, echt de pannen van het dak gespeeld, meevaller van formaat; ze waren perfect op tijd, deze groep speelt ook in Merode, BXL underground. 1 onder hen over de prijs: "maakt niet uit wat je ons geeft", uiteindelijk 100 EUR per persoon betaald. Er was ook een muziekleerkracht van de Universiteit van Boekarest bij. In de Koorstraat is er een accordeonist. Sommigen zijn vaak afwezig maar ik kan dat begrijpen. Zij hebben immers veel problemen, ook gezondheidsproblemen. Ze moeten van alles regelen, en qua organisatie is dat niet altijd gemakkelijk. Een Roemeense Roma, papa van 8 kinderen, goed geëvolueerd, hij gaat naar de alfacursus lezen en schrijven. Hij gaat ieder jaar vooruit. Hij is de enige die volhoudt. Een andere jongere volgt al 2 jaar FLE en hij heeft zijn ouders ook ingeschreven (we proberen de familie niet samen te zetten). - Huisvesting (niet gezond): ze betalen veel voor hun woning. Ze kunnen de eindjes niet aan elkaar Ik weet het niet. Vorig jaar was er een colloquium over Roma, georganiseerd door jullie. Ik ben erg gevoelig voor deze problematiek. 11

L Oranger asbl Buurthuis Maritime Onze activiteiten staan open voor iedereen. We hebben geen specifieke activiteiten voor Roma. We hebben huiswerkklassen en buitenschoolse activiteiten. We hebben ook sociale werkers. We zijn een vzw die jongeren helpt. Wij hanteren een persoonlijke aanpak, tegen soc. uitsluiting. Wij zijn een buurthuis, voornamelijk voor jongeren. Iedere avond zijn we open van 18u tot 20u gedurende de week. Wij hebben een sociale permanentie, eerste lijn; Met buitenschoolse activiteiten, met huiswerkklassen, met de sociale medewerkers wanneer er problemen zijn ivm huisvesting, problemen met huiseigenaars, zoektocht naar werk. cursus nadat ze zich hebben ingeschreven omdat dit moest van het OCMW. Deze mensen houden het niet lang vol omdat ze er het nut niet van inzien. Sommigen zijn er ook niet mee vertrouwd. Ze zijn steeds vrij, hebben zin om te reizen. In een klas zitten tussen 4 muren is niets voor hen. Ze zijn het niet gewoon. Sommige zitten samen met hun kinderen in de cursus zodat ze hun uitkering kunnen behouden. Ze zijn niet met veel, er zijn geen statistieken, 2 of 3 op 300 personen. Vroeger hadden we veel contact met Romakinderen. Nu niet meer en ik weet niet hoe dit komt. Tussen 2007 en 2009 waren hier tussen de 15 en 20 Romakinderen. Ik denk dat het te maken heeft met het feit dat we vroeger hebben samengewerkt met een intercultureel bemiddelaar (Nitu Toni) van de vzw Ciset. Hij heeft toen Romakinderen naar hier gebracht. Sinds 2009 (toen Toni is vertrokken) hebben we geen Roma-kinderen meer. / We hebben zeer weinig contact maar we zouden graag met hen willen werken want het kan alleen maar verrijkend zijn. niet langer beroep doen op OCMWsteun. Nu heeft hij recht op OCMW. We hebben geen vragen meer van Roma. We hebben enkel nog 1 à 2 gezinnen gehad die vroegen of we een school wilden zoeken voor hun kinderen. We hadden eens Roma met vragen over naturalisatie. Zij hadden ook moeilijkheden met het OCMW. Maar later zijn ze verdwenen. Ik kon ze niet meer bereiken. knopen. Het leven is duur. Ze hebben het idee om geld te verdienen zonder veel te doen. Natuurlijk is het moeilijk voor hen om lessen te volgen als ze in die dynamiek zitten. - Verder kunnen ze niet goed overweg met de institutionele, administratieve of procedurele kant van de samenleving. De instanties in hun land van herkomst hadden weinig contact met hen. Werken met Roma-kinderen was niet gemakkelijk omdat zij meestal niet naar school gingen en een schoolachterstand hadden. Er was sprake van een groot cultureel verschil. Dit was niet altijd gemakkelijk voor de andere kinderen. Het was moeilijk om afspraken te maken met hen. Voor hen was het ook moeilijk om op tijd te komen. Maar ze waren braaf, veroorzaakten geen problemen. Het zijn vriendelijke mensen. Er is een netwerk hier in de straat. Het is een kleine gemeenschap. We kennen ze niet. Ze zijn erg demonstratief: vensters open, we kunnen bij hen binnen kijken. Maar ze zijn goed geïntegreerd; er zijn geen problemen. Toch is het een gesloten gemeenschap t.o.v. een gemeenschap die hen niet helpt. Vele mensen in deze straat hebben Een intercultureel bemiddelaar / 12

Huis der Culturen Gemeenschapscentrum De Vaartkapoen wij bieden hulp aan bij het zoeken naar werk, het zoeken naar huisvesting, administratie. Verder doen we nog huiswerk-begeleiding. We werken rond sociale cohesie. We hebben een theater-programma voor een jong publiek, creatieve ateliers. We organiseren zelf geen huiswerk-klassen, maar misschien kunnen we in de toekomst samen werken met jeugdhuizen. We zouden organisaties, verenigingen kunnen ontvangen die dat wel doen. - We hebben activiteiten voor volwassenen, een alfabetiseringscursus, taalcursussen. We hebben activiteiten voor vrouwen en voor mannen. - We organiseren museumbezoeken, uitstappen naar de zee, naar de bioscoop. De activiteiten zijn niet duurder dan 2. - We hebben ook een zaal voor trouwfeesten of voor concerten en we hebben een muziekatelier. We hadden één familie voor de zomerstage. Verder, hebben we voor het feest van de muziek een groep Romamuzikanten uitgenodigd. En we zien regelmatig Roma als we op buurtfeesten aanwezig zijn; dan dansen en praten we met de jongeren. Alle activiteiten staan open voor hen maar we bereiken geen Roma. Dit zijn de enige ervaringen. Want de Roma komen niet zelf, wat wel spijtig is. We hebben enkel contact met één Roma-vrouw die les volgt bij ons. Verder hebben we geen ervaringen met Roma. een Maghrebijnse achtergrond. Eigenlijk zitten de mensen in hetzelfde schuitje maar er is geen contact tussen beide gemeenschappen. Er is sprake van een onder-gelaagdheid. Zelfs onder Marokkanen gebruikt men 'les gitans' als scheldwoord. / Tijdens onze aanwezigheid op de markten met onze groep zien we vaker mensen. Zo praatte ik met een jong meisje van 16 jaar in de Ribaucourtstraat. Dat was een fijn contact. Geen vragen want geen Roma. Ik weet niets over Roma, we hebben enkel één contact. Een brugfiguur, een vertrouwenspers oon, want wij hebben echt wel wat te bieden aan lage prijzen voor de inwoners van Molenbeek: het uitlenen van materiaal, het huren van onze zalen. Ik denk dat het goed zou zijn om enkele Roma te integreren in onze groepen, in een project. Specifieke aandacht hebben en een doel stellen van twee Roma per groep bijvoorbeeld. Samenwerken met dienst Roma en Woonwagenbew oners omwille van ervaring met de Romagemeenschap en mogelijkheid tot mobilisatie voor onze activiteiten. 13

Bijlage 4. Relatie tussen buurt en Roma Dienst Ervaringen van omwonenden Bestaande mogelijkheden / opportuniteiten Voorstellen Gemeenschapswachten Politie - Wijkagent Sector Parvis OCMW Vormingscentrum Foyer vzw - De buren hebben het moeilijk met het feit dat Roma geregeld op straat samenkomen in groepen. De buren gooien soms water op hen vanuit het raam. Met de vorige generaties migranten kwamen dit soort zaken ook voor (bijv. de Marokkanen tegen de Turken enz.) - Positief: we hebben onlangs samen met de politie, Nitu Toni en de Romakerk een sensibilisatiecampagne gedaan. We hebben flyers verdeeld waar op stond dat ze rechten hebben maar ook plichten als burgers van onze gemeente en dat zij dat moeten respecteren. Deze campagne is heel goed gelukt dank zij de hulp van Toni en de kerk. Het gaat niet altijd goed, want waar veel mensen in een appartement wonen is er ook lawaai, soms tot laat in de nacht. Dit creëert soms conflicten tussen de Roma en de buren. De buren zeggen ook dat de Roma veel vuil in hun tuin laten liggen en dat hun huisvuil niet wordt meegenomen door Brussel NET. Ik krijg geen opmerkingen van buurtbewoners over Roma. Dit is een arme wijk. Iedereen zit in dezelfde situatie. - Tijdens voetbalmatchen met andere scholen gaat het altijd goed. - Studenten die stage lopen bij ons ergeren zich wel aan de opmerkingen die deze jongeren maken (bv. "je bent heel mooi, kunnen we iets gaan drinken?") - Leraren die in opleiding zijn en die bij ons een dag mee werken hebben in het begin een beetje schrik. Van zodra ze met de jongeren werken zijn ze heel blij dat ze dat hebben kunnen doen. - Tijdens de meerdaagse reis verloopt het contact met de omwonenden goed. - Op de werkplaats hebben sommige - De ouders die hun kinderen naar school sturen en hen ondersteunen, zullen het in de toekomst zeker anders hebben. Hun mentaliteit zal veranderen. Deze generatie zal niet meer zo vroeg trouwen en kinderen krijgen; Zij zullen niet meer op de hoek van de straat rondhangen. Dit is alleen maar mogelijk als deze kinderen naar school gaan. - Jonge moeders moeten zelfredzaam worden, ze moeten leren hoe ze zelfstandig kunnen leven in onze gemeenschap. anders zullen ze altijd compleet van hun man afhankelijk zijn. - Samenleven : zoals gezegd, in het begin waren er altijd problemen met de buren i.v.m. vuil en geluidsoverlast; - Vrije tijd: ze komen graag samen om te praten; ze gaan naar de kerk; - Onderwijs: ze willen allemaal een school voor hun kinderen; - Gezondheid : het OCMW zorgt voor alles. - Voor werk is er La Passerelle (in de buurt van de Sint-Jan Babtist kerk), Wijkgezondheidscentrum (dichtbij de Werkhuizenstraat). Verder hebben wij ook een werkcel. Ze kunnen naar Maison de l'emploi op de Leopold II Laan 135, of hier in het OCMW-integratietraject. Er zijn verschillende mogelijkheden (de opleidingscel, de werkcel, ) - Wat papieren betreft kunnen we niet veel helpen. Wij nemen contact met INASTI (kinderbijslag) of met het sociaal secretariaat. In het geval van valse documenten kunnen we niets doen en is er terug dat communicatieprobleem om het belang van administratie/documenten uit te leggen. - Vrije tijd: wij hebben een cultuur- en sportdienst; open vrijdag vanaf 13u in de Vandenpeerenboomstraat. Verder organiseren we vakanties (huis in de Ardennen), 1 of 2 weken. Dan is er nog voetbal, zwemles, en er is een abonnement voor deze activiteiten; mensen kunnen in feite alles vragen. Maar Roma vragen eigenlijk enkel financiële hulp. en wij hebben maar 20 min. per cliënt, dat is weinig tijd om alle problemen te bespreken. - De diensten van Foyer, huiswerkklassen, sportclubs, de vrouwenwerking Dar Al Amal, 14 - We moeten vzw s die met Roma werken (zoals Dienst R&W of Toni) ondersteunen; We moeten leren samenwerken met andere diensten. Enkel zo hebben we een kans om te zorgen voor verbetering. - We hebben veel activiteiten waaraan deze kinderen mogen deelnemen en dan nog gratis. Het CBSU heeft activiteiten voor kinderen tot 16 jaar zoals minivoetbal, uitstappen, zomerkamp, enz. Het zou heel goed zijn voor de Roma-kinderen om in contact te komen met andere kinderen om zich in de toekomst beter te integreren; We moeten ze bezighouden om te vermijden dat ze op straat rondhangen; - Er bestaat een mogelijkheid om ook samen met Pierre Collignon (de politiecommissaris van Sint-Jans- Molenbeek) samen te zitten om te zien hoe en wat we in de toekomst moeten doen voor deze gemeenschap. - "Ghettoisation": Roma moeten niet altijd binnen de eigen gemeenschap blijven anders gebeurt wat ook met Marokkanen is gebeurd; - We hebben meer terreinwerkers nodig. - Roma moeten beginnen samenwerken met de bestaande structuren. omenteel durven ze dat nog niet maar dat zal zeker komen. Beter uitleggen: - wat het OCMW is; - welke hulp we al dan niet kunnen bieden; - het belang van met administratieve zaken in orde te zijn (hoewel ik ook goed begrijp waarom het zo moeilijk is / of niet evident is voor hen); - Een infosessie vr Roma zou een mogelijkheid zijn. Want sinds begin september zijn er meerdere kaarten (E en F) ingetrokken. Ze gaan niet naar het gemeentehuis (krijgen daar 30 dagen voor) om een nieuwe aanvraag in te dienen. Een gevolg is dat zij zich in een tussenstatuut bevinden, wat in feite gelijk is aan rechteloosheid. Ze hebben zelfs geen recht op dringende medische hulp. Ze gaan niet naar de gemeente omdat ze bang zijn om teruggestuurd te worden. Met dringende medische hulp kunnen we echt brede hulp aanbieden. Meer sensibilisering van Roma-meisjes om hen van het leerrecht te laten profiteren, verder samenwerken met Ella vzw en de dienst Roma want het is noodzakelijk hun mentaliteit te veranderen, hen te wijzen op het belang van een diploma, hygiëne, op tijd gaan slapen, basisprincipes,...

CAW Brussel Ecole 7 Wijkgezondheidscentrum De Brug Kind & Gezin leerlingen het moeilijk om hun baas op tijd te verwittigen wanneer ze afwezig zijn. Als er veel Roma aanwezig zijn in de wachtzaal klagen sommige mensen en zeggen ze dat niet meer met hen in de zaal willen wachten. Dat laat ik uiteraard niet toe, daar reageer ik op. Soms is het moeilijk met nieuwkomers omdat zij komen klagen dat Marokkaanse kinderen racisten zijn, dat ze niet vriendelijk zijn tegen de Romakinderen. Maar na een paar weken zijn de problemen meestal opgelost. De ouders zijn meestal bang voor wat ze niet kennen maar na verloop van tijd komt alles goed. Geen idee, hier woonde vroeger een familie die nu is verhuisd naar Sint-Joost en Anderlecht. Ze blijven naar ons WGC komen omdat ze nu vertrouwen hebben. De relatie met huiseigenaars is niet gemakkelijk. Ze zoeken geen contact. Ze leven graag geïsoleerd binnen hun eigen gemeenschap en ze willen dit zo houden. Ik vind dat er veel geweld is. Een jonge Roma-vrouw die gescheiden was van haar man had schrik dat ze gekidnapt zou worden. Verder zijn alfa- of andere taalcursussen moeilijk te verkopen aan jonge Roma van 25 jaar. Wat ik in het straatbeeld zie, is dat Roma opgaan in de massa. Er is geen agressie t.o. hen, ik heb het toch nog niet gezien. - Gezondheid: Kind en Gezin; - Vrije tijd: nog nooit een aanvraag gehad; - Onderwijs: Dienst Roma; - Huisvesting: buurthuis Bonnevie - Papieren: CAW of juridische dienst; doordat ze vanaf 1/1/2014 kunnen werken, kunnen ze hopelijk hun schuldenberg beginnen af te betalen die ze tijdens hun "zelfstandige activiteit" gemaakt hebben. - Werk: Artikel 60 lijkt een goede oplossing. Ik zie meer en meer Roma die werken met een artikel 60 - Papieren: Foyer - Onderwijs: onze school zelf - Vrije tijd: buurthuis - Samenleven: we hebben zelf een project met de Ligue de l enseignement maar we bereiken geen Roma omdat ze zich niet op hun gemak voelen. Op een bepaald moment was er spanning tussen een Roemeense vrouw en een Roma-vrouw en na een tijdje is de Roma-vrouw niet meer gekomen. - Gezondheid: Roma stellen niet veel preventieve vragen over hun gezondheid. Zij komen wanneer de problemen zich aandienen; - Privéleven: de kerk zou een grote rol hebben. Naar onze activiteiten komen ze niet (feestjes, enz.). - Er is nood aan het werk dat de Foyer verricht. Ik heb geen weet van andere organisaties. - Onderwijs: als kinderen naar een Nl-talige school gaan, dan leren de ouders ook een beetje Nederlands via de kinderen. Dit is een goede link. School is een goede insteek om sociale contacten te bevorderen. En via de school kan je veel andere problemen detecteren. - Jongeren hebben meer seksuele opvoeding nodig. Ze moeten daar meer over nadenken want we worden vaak geconfronteerd met jonge mama s; - Wat vrije tijd betreft moet er iets worden georganiseerd waar de kinderen meer kunnen spelen, niet per se educatief. - Gezondheid: meer tolken in het medische domein; meer informatie geven aan Roma over hun rechten in België, over gratis medische diensten. In onze school zijn veel kinderen met tandproblemen en ze hebben recht op een gratis consultatie bij de tandarts (tot hun 18 jaar) maar de ouders maken hier geen gebruik van omdat ze niet op de hoogte zijn. - Samenleven: alles begint met het samenleven. Op die manier kunnen verschillende gemeenschappen informatie uitwisselen. Het is soms moeilijk, we hebben nood aan een tolk, een organisatie, bijv. een huiswerkklas voor de Roma-kinderen. - Papieren: het is belangrijk om in orde te zijn; - Werkbegeleiding: het is veel moeilijker werk te vinden - Vrouwen: vrouwen uit hun isolement halen, niet dat zij zelf vragende partij zullen zijn. Ik heb de indruk dat zij op hun eigen familie aangewezen zijn. Ik heb nog niet gehoord van een Romavrouw die na school met een Belgische vriendin afspreekt. Dat is misschien niet typisch, idem voor Marokkaanse vrouwen. - Verder moet de discussie worden aangegaan met scholen om er voor te pleiten dat cultuureigen elementen niet worden onderdrukt. Bijv. Ik kreeg vroeger straf als ik met mijn vriendinnen van mijn dorp op de speelplaats dialect sprak. Een kind gaat zich zo minderwaardig voelen. Er moet een positieve ingesteldheid zijn naar de eigen gemeenschap. Er heerst al een negatief imago in de maatschappij. Scholen moeten daar tegenin gaan. Zie bijv. bekende tv- reeksen ( familie of thuis, : in een van deze reeksen was een diefstal gepleegd en één van de hoofdverdachten was een groep woonwagenbewoners). Opnieuw wordt de groep woonwagenbewoners op een negatieve manier in beeld gebracht en niet een groep Vlamingen of een 15

JES Straathoekwerk Dienst Jeugd en Gezin van de politie Buurthuis vzw Bonnevie Lire et Ecrire L Oranger De enige ervaring was met een buurman in Laken. Deze ervaring was niet negatief. Het was niet erg dat ze in dat kraakpand zaten. Er was waterschade bij hen door een kapotte waterleiding, maar de buren waren erg redelijk. Er zijn weinig klachten rond overlast. Helaas is de hele Roma-gemeenschap al gestigmatiseerd. Als ik op huisbezoek ga hoor ik soms dat de buurtbewoners klagen over Roma: te veel mensen in een appartement, vuil, te veel lawaai, enz. Maar we zijn niet de bevoegde dienst om zulke problemen op te lossen. Er zijn nog altijd geruchten over uitbuiting van kinderen die bedelen, maar wat ik uit ervaring heb gezien zijn kinderen die overbeschermd worden en verwend zijn. Ik moest ook enquêtes doen bij Roma thuis om drugs te zoeken die zogezegd gebruikt werden om kinderen te kalmeren maar ik heb nooit iets kunnen vinden. We horen hier veel commentaar vd Marokkaanse buren over Roma. Dat zit daar zo ingebakken (anti-sympathieke houding t.o. Roma). Ze zeggen dat Roma veel drinken, vuil zijn, lawaai maken, veel ruzie maken. Ze worden beschuldigd van al wat slecht is. Bijv. in de zomer lawaai maken op openbare plaatsen; Beeldvorming: van waar komt die? In sommige buurten/gemeenten zijn ze meer aanwezig. Misschien is deze buurt niet zo aantrekkelijk voor hen. Eén jonge moeder is erg ziek. Zij is te laat gekomen om zich in te schrijven voor de avondcursus. Uiteindelijk hebben we haar toch nog ingeschreven maar heeft ze opgegeven; Het is een publiek dat moeilijk te volgen is. Ze hebben een erg onregelmatig leven; 2 jaar geleden bv. was er een bedelaar (van aan de Delhaize in Elsene maar hij woonde in Molenbeek) die bij ons lessen volgde. Hij heeft de cursus uiteindelijk verlaten. In het begin was het altijd negatief. Nu is de situatie beter omdat de mensen hen beter leren kennen omdat ze samen in een buurt wonen. - Het onderwijs gaat goed. Scholen kunnen niet weigeren hen in te schrijven. - Gezondheid: soms moeilijkheden om medische kaart vast te krijgen. Sommige OCMW's zijn vrijgeviger dan anderen. Ik heb een goed contact met het OCMW Béguinage (Saint- Cathérine). Daklozen kan je beter naar hen doorverwijzen of naar het OCMW van 1000 Brussel of Laken. - Er bestaat veel in Molenbeek maar sommige diensten hier hebben soms het imago dat ze gemonopoliseerd worden door de Maghrebijnse gemeenschap. Dat wil niet zeggen dat Roma daar niet welkom zijn, maar Roma zelf aarzelen om bijv. hun kinderen in te schrijven voor vrije tijdsactiviteiten. - Op vlak van gezondheid gaan de meeste Roma eerder naar een ziekenhuis dan naar een huisarts. - Vanaf 1/1/2014 hebben de Roma toegang tot werk. Daar hangt veel van af. Ons Bonneviepark biedt mogelijkheden. Ze kunnen het grasveldje gebruiken, de kinderen kunnen er spelen, er is ruimte. De buurt heeft voor hen niet speciaal veel extra s te bieden, werk is er niet. - Begeleiding, werk, een project om de taal te leren, opvolging van de kinderen en goede uitleg en info over wat het precies inhoudt om in een "reinsertion"-project te zitten. De jongeren horen niet bij ons, wij sturen hen direct naar ISP (insertion socio-professionelle); 7 of 9 uur les is niet voldoende voor hen; Je kan hen niet samen met ouderen zetten; Ze geraken gedemotiveerd en geven vervolgens op. - Andere mogelijkheden in de buurt: ISP (insertion socioprof.) (Actiris), Pigment (Rue de la cologne), Profloral (chaussee de Jette): 22/24u per week, Laporte verte (bvd du jubilée ), Ec de promo social FLE (Sezoa Institut Machtens), Carrefour formation, Bonnevie mechanica, elektriciteit. ARAIET de lire (atelier recherche active d'emploi) - Gezondheid: wijkgezondheidscentrum - Werk: er zijn niet veel Roma die Frans spreken. Er zijn ook niet veel Roma die een getuigschrift of diploma hebben. - Huisvesting: we kunnen mensen verder helpen met hun andere gemeenschap. - Materiële nood, eten, recht op werken, plaatsen om te slapen. - Oplossingen: 80 % van hun problemen kan ik niet oplossen want hun problemen zijn dat ze geen werk hebben en geen geld. - Alleszins iets met hen zelf uit de grond stampen. - Iets doen aan beeldvorming: discriminatie versus het romantische idee over Roma / Een vertaaldienst, iemand die kan vertalen. Maar je moet hun behoeften kennen, daarvoor ken ik hen niet goed genoeg. - Een steunpunt zoals jullie is al niet slecht, maar meer publiciteit maken, je organisatie (foyer) meer laten zien. Een individuele en persoonlijke begeleiding (bv. door bon vzw) (samen naar de rechtbank, appartement bezoeken, de advocaat ) - Zonder taal is het moeilijk om zich verstaanbaar te maken; ze geven snel op. Voor onze organisatie misschien iemand die hen bijstaat voor vertaling, om het reglement uit te leggen, soms dringt het door maar soms ook niet. - Een fiche of gids met organisaties die hen helpen. - Wat volwassenen betreft is het samenleven belangrijk: ateliers waar verschillende generaties elkaar kunnen ontmoeten zodat ze kennis aan elkaar kunnen doorgeven, een plaats van uitwisseling. Nu worden Roma scheef bekeken maar op zo'n plaats kunnen ze terug zelfvertrouwen opbouwen, zodat ze een eigen project kunnen uitbouwen. Wederzijdse uitwisseling met ouderen (zij die geen schoolervaring hebben, maar wel persoonlijke levenservaring). Meer sociale medewerkers en/of Romamedewerkers binnen de gemeente. Dit zal vele problemen oplossen. Het is een manier om de Roma-gemeenschap 16

Buurthuis Maritime Huis der Culturen Gemeenschapscentrum De Vaartkapoen Ik zie dat ze vrij zijn. Ze eten altijd binnen of buiten. Ik zag een kind met ernstige obesitas, en wilde met de vader spreken. Maar wij verplichten hen geen hulp aan te nemen. Ze hebben misschien ook helemaal niets nodig. De buren denken wel 'Wat is dat? Ze zijn altijd buiten? Maar uiteindelijk blijft het ieder voor zich. Een andere animator vertelt dat hij eens een contact probeerde te maken met Roma-jongeren, maar dat hij niet serieus werd genomen. Er is een zekere vrees, een onzekerheid; Aan de Leopold II-laan (Ribaucourt) staat er altijd een grote groep Roma; Zij schrikken mensen af, ze praten erg luid, roepen. Mensen vragen zich dan af waarom deze mensen daar staan, wat ze daar doen. Ze zijn niet agressief, ze bedelen niet, stelen niet. De Roma vormen een deel van de wijk maar ze leven in hun wereld. Ze hebben geen band met andere mensen, alsof ze buiten de maatschappij leven. Maar willen ze deel uitmaken van de maatschappij? Ik weet het niet. administratie maar ook hier is de taal een barrière. beter te kunnen helpen. - Onderwijs: dit is niet altijd gemakkelijk omdat deze mensen niet veel geld hebben. Soms moeten ouders kiezen tussen scholing of s avonds eten op tafel hebben. Ook de cultuur: de kinderen trouwen vanaf 14, 15, 16 jaar. - Vrijetijd: we hebben activiteiten voor kinderen tussen 13 en 18 jaar. We hebben ook een filmatelier nu waar kinderen tussen 13 en 16 jaar kunnen leren filmen en fotograferen. / Een activiteit voor de Roma-jongeren; een film kijken van een Rom-regisseur, of Rom-eten koken, buurtfeest, Alle sociale diensten werkzaam in Molenbeek, er is een heel groot aanbod op gebied van huisvestiging, gezondheid,... Het is belangrijk dat de diensten het Roma-publiek kennen; Er zijn veel zaken die diensten niet over hen weten. Ik heb een infosessie gevolgd via de Franse Gemeenschap. We moeten vooral werken aan het toegankelijk maken van het bestaande aanbod. Ik heb ook geen idee hoe zij naar ons huis kijken. De Afrikaanse gemeenschap heeft al een plaatsje gevonden bij ons. De volwassenen komen nu voor de kinderen. Ook voor de Marokkaanse gemeenschap is dat geen probleem. De Roma-gemeenschap komt niet, ze kennen ons niet. Er is een stage voor kinderen en jongeren eind februari - begin maart. Deze stage duurt 25u per week, en het wordt terugbetaald door het OCMW. - Gezondheid: Centre Normal Betul (gratis medische hulp), gratis consultatie, infosessies, sportieve activiteiten - Werk: Alpha Employe asbl daar is een dienst die mensen leert hoe een CV te maken. Zij hebben ook speciale cabines waar je kan oefenen hoe je met een werkgever moet communiceren. Ik weet dat Actiris ook vormingen geeft voor werkzoekenden. - Papieren: De juridische dienst van CAW Mozaïek of naar Foyer. - Onderwijs: we hebben hier een IBO voor na de schooluren en we werken ook met Brom (Brede School in Molenbeek) - Vrije tijd: we doen ook activiteiten met de moeders en met de jongeren. Verder organiseren we reizen (een lange reis naar Barcelona en een korte reis naar Londen). We organiseren ook veel activiteiten in België. - Samenleven: Cohesion Sociale, we organiseren ook culturele activiteiten, hier in de Vaartkapoen maar ook elders. We organiseren ook activiteiten op de Parvis. Ons aanbod staat volledig open voor Roma. Ik zou beter op de hoogte willen zijn van hun noden. En ik ben zeker niet de enige met dat gevoel. Verder denk ik is er nog veel werk is in de scholen. Schoolhulp is nodig. Meer infosessies geven aan de diensten over Roma en over de dienst Roma. Ook voor ons is het belangrijk om de dienst Roma te kennen. 17