Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 1 vrijdag 19 mei 9.00-11.00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING PLANTENTEELT CSE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit er één is. Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. Gebruik het Opzoekboek Groen. Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 35 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten maximaal behaald kunnen worden. 600017-1-753o
Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). - Geef verbeteringen aan volgens de voorbeelden 2 of 3. (1) A A B (2) X B (3) B X B C C X C D D D A KOMKOMMERTEELT Tony heeft een kas waarin hij komkommers teelt. Op onderstaande foto is Tony aan het oogsten. Voordat Tony kan oogsten moet hij verschillende werkzaamheden uitvoeren. 1p 1 Begin januari plant Tony voor de eerste keer. Hij stookt de temperatuur niet te hoog op, zodat het gewas niet dun en gerekt wordt. Waardoor wordt het gewas dun en gerekt? A door een gebrek aan koolstofdioxide B door een gebrek aan licht C door een gebrek aan voedingstoffen D door een gebrek aan warmte 600017-1-753o 2 ga naar de volgende pagina
1p 2 Tony regelt de watergift met een drainwatercontrolesysteem. Wat is drainwater? 1p 3 1p 4 1p 5 2p 6 De ph van het druppelwater is in deze periode 5,2. Tony meet in de mat een ph van 6,1 en de ph in de bemestingsbak is 4. Waar is de oplossing het zuurst? A in de mat B in de bemestingsbak C in het druppelwater In februari komen bij Tony in de kas nauwelijks ziekten en plagen voor. Alleen de sluipwesp Encarsia is uitgezet tegen de witte vlieg. Hoe wordt deze manier van bestrijding genoemd? A biologische bestrijding B chemische bestrijding C mechanische bestrijding D thermische bestrijding De zomerteelt verliep voor Tony niet geheel vlekkeloos. In deze periode had zijn gewas veel last van een schimmelziekte. Deze kon hij herkennen aan een witte poederachtige laag op het blad. Wat is de naam van deze schimmelziekte? A grauwe schimmel B echte meeldauw C verwelkingsziekte D voetrot In juli plant Tony dit seizoen voor de laatste (derde) keer nieuwe komkommerplanten in zijn kas. De kas van Tony is 2,5 hectare groot. Hij plant net als de eerste twee keer 1,2 komkommerplanten per m 2. Hoeveel komkommerplanten heeft Tony dit seizoen in totaal geplant? Schrijf de berekening op. 600017-1-753o 3 ga naar de volgende pagina
DE TEELT VAN AARDBEIEN OP GOTEN De teelt van aardbeien op goten heeft niet alleen voordelen voor het milieu, maar ook voor de rug van de aardbeienplukkers. 1p 7 Geef één voordeel voor het milieu van de teelt van aardbeien op goten ten opzichte van de teelt in de grond. 1p 8 Welk voordeel voor de rug van de aardbeienplukker heeft de teelt van aardbeien op goten, ten opzichte van de teelt in de grond? BODEMPROFIEL Om meer te weten te komen over de opbouw van de bodem heeft Kees een bodemprofiel gegraven. 2p 9 Hieronder staan vier uitspraken over een profielkuil. Geef van elke uitspraak met een kruisje aan of deze juist of onjuist is. uitspraak juist onjuist De profielkuil geeft informatie over de voedingstoestand. De profielkuil geeft informatie over storende lagen. De profielkuil geeft informatie over de bewortelbaarheid. De profielkuil geeft informatie over de grondwaterstanden. 600017-1-753o 4 ga naar de volgende pagina
1p 10 De bovenste laag van het bodemprofiel is vaak donkerder van kleur dan de onderliggende lagen. Wat is de reden dat deze laag donkerder van kleur is? 1p 11 In de ondergrond zijn kleine bruine vlekken te zien. Welk mineraal zorgt voor deze vlekken? A Cu B Fe C Mg D Mn POTGRONDRECEPT 1p 12 Hieronder is een recept voor 1 m 3 potgrond afgebeeld. recept potgrond per m 3 code bestanddeel hoeveelheid A 01 tuinturf 0,4 m 3 A 04 Estlandse turfstrooisel 0,25 m 3 A 06 kokosvezel 0,1 m 3 A 29 klei 0,1 m 3 A 152 bark fijn 0-12 0,15 m 3 B 01 P.G.-mix 15-10-20 1 m 3 B 03 kalk 5 m 3 B 24 kalisalpeter 0,5 m 3 Geef twee organische stoffen uit dit recept. 1p 13 Welke stof verhoogt de ph? 600017-1-753o 5 ga naar de volgende pagina
ORGANISCHE MESTSTOFFEN Hieronder is de samenstelling van mestsoorten in kg / ton product afgebeeld. mestsoort DS OS N P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O S vaste mest rundveemest vast 235 153 6.9 3.8 7.4 2.1 0.9 0.2 rundveemest potstal 210 153 6,5 3.9 12.2 2.3 kippenmest droog 515 376 24.1 18.8 12.7 4.9 1.5 2.4 kippenmest strooisel 640 422 19.1 24.2 13.3 5.3 4.2 3.3 varkensmest vast 230 161 7.5 9.0 3.5 2.5 1.0 0.6 eendenmest 265 215 8.3 7.4 11.3 5.7 2.2 2.0 paardenmest 310 251 5.0 3.0 5.6 1.8 1.0 2.0 schapenmest 290 206 8.6 4.2 16.0 2.8 2.3 2.0 geitenmest 265 183 8.5 5.2 10.6 3.5 1.9 2.0 compost champost 300 177 5.2 3.2 8.7 2.4 0.9 5.5 groencompost 602 181 3.8 2.1 5.0 2.8 heidecompost 675 166 2.7 0.6 1.1 boomschorscompost 370 309 1.3 0.2 0.3 vloeibare mest rundveegier 25 10 4.0 0.2 8.0 0.2 1.0 0.8 vleesvarkengier 20 05 6.5 0.9 4.5 0.2 1.0 0.7 zeugengier 10 10 2.0 0.9 2.5 0.2 0.2 0.2 1p 14 Welke mestsoort heeft volgens de tabel de hoogste waarde organische stof per ton? 1p 15 2p 16 De teler heeft een stuk land waar vorig jaar klaver (een vlinderbloemige) als groenbemester heeft gestaan. Welk voedingselement laat deze groenbemester vooral achter in de grond? A K 2 O B MgO C N D P 2 O 5 Uit een grondonderzoek op een biologisch bedrijf blijkt dat er 122 kg K 2 O / ha in de grond aangevoerd moet worden. Hiervoor gebruikt de teler rundveepotstalmest. Hoeveel ton rundveepotstalmest moet per ha worden uitgereden? Schrijf de berekening op. 600017-1-753o 6 ga naar de volgende pagina
GEWASBESCHERMING Vollegrondskwekers zijn steeds vaker in het veld te vinden. Om de insectendruk bij te houden wordt het gewas scherp in de gaten gehouden. 1p 17 1p 18 1p 19 De telers gebruiken plakplaten en feromoonvallen als hulpmiddelen bij het tellen van de insecten. Waarmee werkt een feromoonval? A met bestrijdingsmiddelen B met kleuren C met lokstoffen D met natuurlijke vijanden Op basis van het aantal getelde insecten wordt besloten om een bespuiting uit te voeren. Hoe wordt deze gewasbeschermingsmethode genoemd? A biologische bestrijding B geleide bestrijding C mechanische bestrijding D thermische bestrijding Op de foto is te zien hoe aardappelplanten bestreden worden in een perceel met bieten. Tussen de rijen wordt een middel gebruikt waardoor de aardappelplanten afsterven. Hoe wordt het middel genoemd dat gebruikt wordt om de aardappelplanten te bestrijden? 1p 20 Geef één reden waarom de aardappel hier als onkruid behandeld wordt. 1p 21 Het bestrijden van aardappelplanten is lastig. Dit komt doordat de aardappelplanten zich vermeerderen met knollen. Hoe wordt deze manier van vermeerderen genoemd? 600017-1-753o 7 ga naar de volgende pagina
SPINAZIE 1p 22 In een zaaiadvies voor spinazie staat dat de optimale kiemtemperatuur 10 C is. Wat wordt bedoeld met een optimale kiemtemperatuur? Hieronder is een rassenoverzicht van spinazie afgebeeld. ras januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december groeisnelheid shottolerantie Maracas 9 3 RS 23163 8,5 3 Bandolero 8 4 Falcon 7,5 4 Douglas 7 5 Mig 6,5 5 Ventus 4 7 Boeing 5,5 7,5 Ballet 5 8 Tornado 5 8 groeisnelheid schottolerantie zaaiperiode oogstperiode : hoe hoger het cijfer hoe sneller de groei : hoe hoger het cijfer hoe minder kans op schot 1p 23 Voor een vroege teelt is het belangrijk dat het spinazieras een goede koudetolerantie en een goede groeisnelheid heeft. Welk ras voor de vroege teelt groeit het snelst? A Bandolero B Falcon C Maracas D RS 23163 600017-1-753o 8 ga naar de volgende pagina
1p 24 Hoelang duurt het voordat ras Falcon oogstrijp is na het zaaien in begin januari? 1p 25 Teler Kapteins zoekt een ras voor de zomerteelt. Voor hem zijn de belangrijkste raseigenschappen een snelle groei en een goede schottolerantie. Welk ras kan Kapteins het best kiezen? A Boeing B Douglas C Mig D Ventus UIENRASSEN Hieronder is een overzicht van verschillende uienrassen afgebeeld. ras vroegheid opbrengst huidkwaliteit spruitvorming hardheid Jagro 13.5 80 - - 6 Jetset 13.3 75 7 9 7 Hercules (QI) 12.0 86 8 9 8 Centurion 11.9 90 8 9 8 Red Baron 10.0 90 8 9 7 QI: vroegheid: opbrengst: huidkwaliteit: spruitvorming: hardheid: Wordt geleverd onder Quality Inside Label. 1 punt hoger is 1 week eerder oogstbaar. Indexcijfer ten behoeve van onderlinge vergelijking. Een hoog cijfer geeft aan dat het ras een goede bewaarbaarheid heeft. Een hoog cijfer geeft aan dat het ras traag tot spruitvorming over gaat. Het cijfer geeft een indicatie voor hardheid zoals deze in de praktijk voorkomt. Een hoog cijfer staat voor hardere uien. 1p 26 Teler Verhoeven wil uien telen, die voldoen aan de volgende eigenschappen: zo vroeg mogelijk oogstbaar goede bewaarbaarheid zo hoog mogelijke opbrengst Welk ras kan Verhoeven het beste kiezen? 1p 27 Geef een reden waarom de huidkwaliteit belangrijk is voor de bewaarbaarheid van uien. 1p 28 Een ui is een bolgewas. Geef een kenmerk van een bol. 600017-1-753o 9 ga naar de volgende pagina
OOGSTMACHINES 1p 29 Hieronder zijn drie oogstmachines afgebeeld. Welke van de oogstmachines is een maaidorser? A B C 600017-1-753o 10 ga naar de volgende pagina
PRIJZEN Hieronder is een overzicht van de prijs van uien afgebeeld. uien klasse II euro's per 100 kg, exclusief BTW droog uit de schuur 30% grof 60% grof Emmeloord Leeuwarden Middenmeer Zeewolde 28/10 29/10 03/11 29/10 2,75 3,00 2,75 2,75 2,25 3,50 2,50 2,25 droog uit de schuur 30% grof 60% grof Goes 02/11 3,00-3,25 2,75-3,00 De uienprijzen blijven stabiel op een laag niveau. De export, vooral richting Afrika, loopt door de lage prijzen nog steeds goed. euro's per 100 kg, 3 excl. BTW 2,75 2,5 2,25 2 1,75 1,5 1,25 1 Telersbeurs Dronten 41 42 43 44 45 week Legenda: 30% grof 60% grof 1p 30 Wat is de prijs van 100 kg uien, 30% grof, op de telersbeurs van Dronten in week 44? 2p 31 Teler Jansen verkoopt 30 ton uien, 60% grof, op de telersbeurs van Middenmeer. Hoeveel is de geldopbrengst, exclusief BTW, van deze verkoop? Schrijf de berekening op. 600017-1-753o* 11 einde