Afbakening Examens Klein Vaarbewijs (KVB1) Voorwoord bij de Afbakening examens Klein Vaarbewijs als samengesteld door de Examencommissie van de Stichting Vaarbewijs- en Marifoonexamens (VAMEX) Aan de hand van de exameneisen, opgenomen in het Examenprogramma (Annex 1 van het Examenreglement) ten behoeve van de examens Klein Vaarbewijs (KVB1 en KVB2), zoals vastgesteld door de Minister van Infrastructuur en Milieu, heeft de Examencommissie onder verantwoordelijkheid van het Bestuur van de VAMEX de hierna volgende afbakening opgesteld. De Examencommissie verplicht zich bij de vraagstelling voor het examen Klein Vaarbewijs te beperken tot de onderwerpen begrensd als hierna aangegeven. De afbakening kan als leidraad dienen voor de bestudering van de benodigde examenstof en als handleiding voor het samenstellen van cursusmateriaal. Bij ieder onderwerp is de mate van vereiste kennis (taxonomie) voor de te stellen vragen als volgt aangegeven: Kennis: Informatie herinneren en kunnen reproduceren. Begrip: Informatie kunnen samenvatten, uitleggen. Toepassing: Informatie kunnen gebruiken om een probleem op te lossen. 1/10 Versie: 1 januari 2013
Afbakening Examens Klein Vaarbewijs (KVB1) Het examen voor het getuigschrift ter verkrijging van het Klein Vaarbewijs voor de vaart op de rivieren, kanalen en meren (Klein Vaarbewijs 1) omvat de volgende onderdelen: A. De wettelijke bepalingen voor zover deze van belang zijn voor de veiligheid van de vaart op die wateren. 1. Scheepvaartverkeerswet (SVW) SVW als basis voor de Algemeen scheepvaartreglementen de bij deze wet vastgestelde reglementen en waar deze van kracht zijn bepalingen t.a.v. varen onder invloed van alcohol en andere stoffen (artikel 27) 2. Binnenvaartwet (BVW), Binnenvaartbesluit (BVB), Binnenvaartregeling (BVR) Uitwerking regels vaarbewijsplicht Definities artikel 1 BVW; bedrijfsmatig vervoer, binnenschip, binnenwateren artikel 1 BVB; duwboot, passagiersschip, pleziervaartuig, sleepboot, sleepduwboot Soorten vaarbewijs BVW artikel 25 lid 1 en 2 BVB artikel 13, 15 lid 1a1 en 1b, 16 en artikel 22 lid 4 en 5 Minimumleeftijd vaarbewijshouder BVW artikel 27 lid 1a 3. Wetboek van Koophandel Verplichting tot hulpverlening in gevaarsituaties en Hulpverlening bij aanvaring en tot het verstrekken van gegevens bij aanvaring artikel 785 uitwisselen gegevens tussen partijen 4. Binnenvaartpolitiereglement (BPR) (zoals gewijzigd bij Staatsblad 2010, 748) Toepassingsgebied. Betekenis van enige uitdrukkingen. Verplichtingen van de schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden. Lichten, dagtekens, geluidsseinen en vaarregels. Toepassingsgebied BPR vaststellingsbesluit artikel 2 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Definities Verplichtingen van de schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden Kentekens artikel 1.01: A.1 t/m A.18, B.1 t/m B.5, C.1, C.2, C.5 t/m C.8, D.3 t/m D.6, D.13 artikel:1.02 lid 1, 2, 3, 4 en 5a, 1.03, 1.04, 1.05, 1.06, 1.09 lid 1, 2 en 4, 1.10 lid 1 e,f,g,j en 4, 1.11, 1.12 lid 1 en 2, 1.13 lid 1, 1.19 en artikel 1.20 artikel: 2.02 lid 1, 2 en 3 2/10 Versie: 1 januari 2013
Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 7 Hoofdstuk 8 Hoofdstuk 9 Hoofdstuk 10 Lichten en dagtekens Geluidsseinen en marifoon Verkeerstekens en betonning Vaarregels Regels voor het ligplaats nemen Aanvullende bepalingen Bijzondere bepalingen voor de scheepvaart op de in het beheer van het rijk zijnde vaarwegen en op andere met name genoemde vaarwegen Bijzondere bepalingen voor de vaarwegen tussen de zee en de zeehavens artikel: 3.01 lid 4, 5, 6 en 7, 3.01a, 3.03 lid 3 en 4, 3.04 lid 3 en 4, 3.07 lid 1, 3.08, 3.09, 3.10 lid 1 en 4, 3.11 lid 1 en 4, 3.12, 3.13, 3.14 lid 1, 2 en 3, 3.15, 3.16, 3.18 lid 1, 3.20 lid 1, 2, 4 en 5, 3.25 lid 1 en 2, 3.26 lid 1 en 3, 3.27, 3.28, 3.29 lid 1, 3.30, 3.31, 3.32, 3.34, 3.37 en artikel 3.38 artikel: 4.01 lid 1, 2, 4 en 5, 4.02, 4.03 lid 1, 4.05 lid 1, 8 en 9 en artikel 4.06 lid 1 en 2 zie afbakening categorie C artikel: 6.01, 6.02, 6.03 lid 1, 3, 4, 5, 6 en7, 6.04, 6.04a, 6.05, 6.07, 6.09, 6.10, 6.13 lid 1, 2, 3 en 4, 6.14, 6.15, 6.16, 6.17, 6.18 lid 1, 2, 4, 5 en 6, 6.19, 6.20, 6.23, 6.24, 6.25, 6.26, 6.28 lid 1 t/m 11 en 15, 6.28a, 6.28b, 6.29, 6.30, 6.31 lid 1 en 4, 6.32 lid 1, 3 en 5 en artikel 6.33 artikel: 7.01 lid 1 en 3, 7.02 lid 1 en 2, 7.04 lid 3, 7.07 lid 1, 7.09 en artikel 7.10 artikel: 8.01 lid 1 en 2, 8.02, 8.03, 8.04, 8.05, 8.06, 8.07 en artikel 8.08 artikel: 9.01, 9.03 lid 1 en 5, 9.04, 9.05 en artikel 9.07 lid 4 artikel: 10.01, 10.03 en 10.08 lid 1 5. Rijnvaartpolitiereglement (RPR) Toepassingsgebied. Betekenis van enige uitdrukkingen. Verplichtingen van de schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden. Lichten, dagtekens, geluidsseinen, vaarregels, in het bijzonder voor zover afwijkend van het Binnenvaartpolitiereglement. Toepassingsgebied Enkele BPR-bepalingen tevens van toepassing Vaststellingsbesluit RPR: artikel 1 Vaststellingsbesluit BPR: artikel 2 lid 1 a en b Vaststellingsbesluit BPR: artikel 2 lid 3 Van de hierna genoemde artikelen behoeven alleen de verschillen met het BPR te worden gekend. Definities artikel: 1.01 onder m (inhoudelijk en ontbreken definitie groot schip ) Verplichtingen van de schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden. artikel: 1.02 lid 7, 1.09 lid 1, 2 en 3, 1.11 en artikel 1.16 3/10 Versie: 1 januari 2013
Lichten en dagtekens Vaarregels artikel: 3.13 en 3.25 lid 1 artikel: 6.02 lid 1 de consequenties van 6.02 lid 2 artikel 6.30 6. Scheepvaartreglement voor het kanaal van Gent naar Terneuzen (SRKGT) (zoals gewijzigd bij Staatsblad 2010, 748) Toepassingsgebied. Betekenis van enige uitdrukkingen. Verplichtingen van de schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden. Lichten, Dagtekens, Geluidsseinen, Vaarregels. Toepassingsgebied artikel: 1 Definities artikel: 2 lid 1 onder g, t en u Verplichtingen van de artikel: 3 lid 1 en 2, 5, 42 en artikel 43 schipper, de bemanning en andere personen die zich aan boord bevinden Lichten en dagtekens artikel: 25 lid 1, 28 en artikel 29 lid 1 en 9 Geluidsseinen artikel: 33 en 36 Vaarregels artikel: 6 lid 1, 2, 7 en 8c, 9 lid 1, 2 en 3, 18 lid 1, 19 lid 1 en 49b B. De behandeling van de voortstuwingswerktuigen; de veiligheidsmaatregelen en milieu 1.1 Basis motorkennis Typen voortstuwing Koeling Principe tweetakt Principe viertakt Werking op benzine Werking op diesel Elektrische voortstuwing Open Gesloten Gecombineerd open/ gesloten mengsmering emissie 1 smering en brandstof apart emissie 1 aangezogen mengsel lucht met benzine; ontsteking door bougie samengeperste lucht ontsteking door onder hoge druk ingespoten diesel smeerolie in carter elektromotor op accu s, ladingtoestand, actieradius hybride voortstuwing emissie, geluid 1 vuil buitenboordwater i.p.v. schone koelvloeistof door de motor maatregelen bij vorst koelvloeistof door de motor, gekoeld in bun of buizen buitenboord maatregelen bij vorst koelvloeistof door de motor, gekoeld in warmtewisselaar door buitenboordwater maatregelen bij vorst 1 Vragen over milieuonderwerpen worden pas per 01-01-2014 in de examens opgenomen. 4/10 Versie: 1 januari 2013
Aandrijving schroef Typen stuurinrichtingen Koelwaterpomp Keerkoppeling Schroefas vetgesmeerd Schroefas oliegesmeerd Schroefas watergesmeerd Breekpen of slipslof tussen schroef en schroefas Buitenboordmotor op bedieningsstang Stuurwiel met tandwielen, kettingen, assen, trek/duwkabels en speling Stuurwiel met hydraulische pomp Stuurautomaat reagerend op kompas/gps preventief onderhoud/impeller keren draairichting en vrij zetten schroef reductie toerental motor/ schroefas oliepeil vetpomp vetkoord / gland eigenschappen eigenschappen doel stuurt als helmstok periodiek onderhoud voor- en nadelen periodiek onderhoud voor- en nadelen werking 1.2 De behandeling van de voortstuwingswerktuigen. Controles en maatregelen vóór vertrek Smeeroliesysteem controlepunten, filters gevolgen van te hoog of te laag peil gevolgen van te hoge of te lage druk Koelsystemen buitenboordkraan en wierbak koelvloeistofniveau Brandstofsysteem Aandrijfsnaar koelwaterpomp en dynamo Accu s waterzak filters brandstofpeil snaarspanning snaarslijtage laadcontrolelamp 12 volts en 24-voltssystemen het laden van 12 volts en 24 voltssystemen Luchttoevoer aanvoer/filter 5/10 Versie: 1 januari 2013
Controles en maatregelen tijdens de vaart Controles en maatregelen direct na het varen Controles en maatregelen voor langere tijd stil liggen Werking stuurinrichting Uitlaatgas Koelwater Koelwatertemperatuur Smeeroliedruk Laadspanning accu s testen indicatie kleur controle koelwaterstraal aanwijzing op meter/lamp aanwijzing op meter/lamp aanwijzing op meter/lamp buitenboordafsluiter koelsysteem binnengland schroefas olie en water lekkages buitenboordafsluiters binnengland schroefas brandstoftoevoer hoofdschakelaars gasflessen 2. De veiligheidsmaatregelen 2.1 Brandpreventie en brandbestrijding Theorie begrip brand Branddriehoek Brandpreventie Plaatsing en gebruik van brandblusmiddelen Gasinstallatie Benzinemotor Overig Brandklassen A, B, C en D brandbare stof/vuur, vonk of hitte/zuurstof mengverhouding positieve en negatieve katalysator verschil eigenschappen butaangas en propaangas gevaren gas aan boord gasdetector eisen gasbun reduceerventiel schotdoorvoer leidingen gasslang thermische beveiliging ventilatie gevaren benzine aan boord benzinedamp gasdetector ventilatie vullen losse benzinetanks elektriciteitskabels in relatie tot belasting zekeringen droge uitlaat als hittebron andere warmtebronnen plaatsing aantal en capaciteit gebruik periodieke controles Blusmiddelen Werking en geschiktheid bij brandklassen A, B, C en D 6/10 Versie: 1 januari 2013
Handelen bij calamiteit Aanpak Noodsignalen Evacuatie positie schip waarschuwen overige vaart waarschuwen hulpdiensten persoonlijke bescherming bijboot voorkomen uitbreiding brand lekkage en vervullen vuurpijlen hand stakellichten schip verlaten te water gaan 2.2 Reddingsmiddelen Reddingsvest Reddingsboei Reddingslijn plaats en aantal verschil met zwemvest klasse drijfvermogen harde en automatisch opblaasbare voor- en nadelen van rond of hoefijzervormig voor- en nadelen van lijn aan de boei functie joon weten hoe deze te gebruiken 2.3 Overige veiligheidsvoorzieningen Inrichting Uitrusting zeereling, voetreling vluchtluik(en) lenspomp, motorpomp, handbediend, elektrisch bediend zwemtrap radarreflector 3. Milieu Milieu 2 Aandachtgebieden overlast uitlaatgassen (in sluizen en gemeerd voor bruggen enz.) 2 geluidsoverlast 2 vuilwaterafvoer 2 C. De waterwegen, de omstandigheden van het vaarwater; elementaire meteorologie. 1. De waterwegen, de omstandigheden van het vaarwater. Tekens langs vaarweg Conform BPR bijlage 7 A. Verbodstekens B. Gebodstekens C. Beperkingstekens D. Aanbevelingtekens alle, met uitzondering van A.3 en A.4.1 alle, met uitzondering van B.4a en B.4b alle alle 2 Vragen over milieuonderwerpen worden pas per 01-01-2014 in de examens opgenomen. 7/10 Versie: 1 januari 2013
Betonning volgens Signisysteem. BPR bijlage 8 Het NAP en andere vergelijkingsvlakken Diepten en brughoogten, peilschalen en hoogteschalen Het gebruik van waterkaarten, nautische boekwerken E. Aanwijzingstekens F. Bijkomende tekens G. Tekens op kunstwerken Algemeen Laterale markering Gevaarlijke punten en obstakels Bijzondere markering Loop van de vaargeul, uitgezonderd ligging vaargeul (5.1 en 5.2) Brede vaarwaters en meren Haveningangen en aftakkingen NAP, kanaal-, stuwpeil, zomer- en winterpeil en actuele waterstand) Hoogte Diepte Waterkaarten Boekwerken alle, met uitzondering van E.5.2 en E.25 alle alle Principes systeem Begrippen rechts en links Markeringsvoorwerpen Vorm en topteken Kleur Lichten en lichtkarakters Kentekens Winterbetonning Hoofdmarkering Aanvullende markering Markering Markering Lichtenlijnen Sectorenlichten Cardinale markering Afzonderlijk gevaar Veilig vaarwater Markering verschil kennen en toepassen berekenen doorvaarthoogte aflezen hoogteschalen berekenen vaarwegdiepte aflezen peilschalen schaal van de kaart omrekenen afstanden lezen kaarttekens gebruik diverse nautische publicaties 2. Elementaire meteorologie Het ontvangen van weerberichten via de diverse Wind beschikbare communicatie-kanalen en het interpreteren van de verkregen informatie Luchtdruk windrichting windkracht krimpende/ruimende wind windwaarschuwingen weeralarm barometer luchtstroom van lage naar hoge drukgebied en vice versa gevolgen van stijgende/dalende luchtdruk windrichting rond hoge-, lagedrukgebied. onderlinge afstand tussen isobaren 8/10 Versie: 1 januari 2013
De schaal van Beaufort en de daarin gebruikte definities Zicht beperkt zicht windkracht volgens schaal van Beaufort met bijbehorende uitdrukkingen D. Het varen en manoeuvreren, de onder bijzondere omstandigheden te nemen maatregelen. 1. Theoretische kennis van het varen en manoeuvreren Schroef en roerwerking Typen vaste schroefas, buitenboordmotor, hekvoortstuwing, waterstraalaandrijving type schroeven; vaste schroef, klapschroef boegschroef Principe van de schroefwerking schroefwerking, wieleffect het gebruik maken van de schroefwerking bij het manoeuvreren spoed Draaicirkel en ronddraaien in een beperkte ruimte Aankomen, afvaren, meren en ontmeren, afhankelijk van wind en/of stroom Stopweg Principe van de roerwerking Draaien en keren Deze manoeuvres met andere typen voortstuwing Invloeden op de manoeuvres Bediening van motor en het werken met lijnen Deze manoeuvres met andere typen voortstuwing Gebruik boegschroef Lengte stopweg de krachten op het roer zowel vooruit als achteruit varend en de gevolgen voor het manoeuvreren grootte van de draaicirkels. het uitvoeren van een draaimanoeuvre rekening houdend met het wieleffect op ruim-, respectievelijk smal vaarwater hekaandrijving buitenboordmotor dubbelschroefs aandrijving invloeden van wind, stroom of de combinatie daarvan hoger- lagerwal voor- en tegenstroom gebruik schroefwerking bij aankomen en afvaren definities voor-, achtertros en voor-, achterspring trosbehandeling bij meren en ontmeren stroom doodvaren ten behoeve van manoeuvres krachten op de lijnen gebruik stootwillen; ophangen op juiste wijze en op juiste plaats hekaandrijving buitenboordmotor dubbelschroefs aandrijving hoe te gebruiken in een ondersteunende rol factoren van invloed noodstopmanoeuvre 9/10 Versie: 1 januari 2013
2. Bijzondere omstandigheden Effect van het varen in nauw en ondiep vaarwater (zuiging, oeverbeschadiging) het effect van zuiging op een alleenvarend schip het effect van zuiging en volgstroom van grote op kleine schepen het effect van zuiging op kleine schepen onderling grootte van de boeg- en hekgolf Ankeren typen ankers ankeren op stilstaand- en stromend water invloed van wind op geankerd schip betekenis van ankerketting, ankerlijn, krabbend anker, onklaar anker, peiling, ankerboei en neuringlijn problemen bij het ankeren anker opgaan Schutten in sluizen het gebruik van lijnen in sluizen omhoog en omlaag schutten het schutten samen met de beroepsvaart Manoeuvre Man over boord (MOB) manoeuvre MOB met een motorschip hoe de drenkeling aan boord te halen Slepen en gesleept worden Maatregelen te nemen na aan de grond lopen Beperkingen in manoeuvreerbaarheid van bepaalde categorieën van schepen, zoals zeilschepen sleep- en duweenheden Manoeuvreereigenschappen van bepaalde typen schepen en bepaalde werkvaartuigen slepen onder diverse omstandigheden behandeling tros afhankelijk van wind en stroom het sturen door een bocht met een sleep methoden en hulpmiddelen draaipunt bij vrachtschepen en het gevolg daarvan bij het maken van een bocht het begrip dode hoek als klein schip rekening houden met de beperkingen en padbreedte van andere schepen (waar onder zeilschepen) en samenstellen 10/10 Versie: 1 januari 2013