Jaarverslag 2011 11 sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek 1
Jaarverslag 2011 3 Mulier Instituut sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek
inhoudsopgave 6 8 11 14 16 18 20 26 Van het bestuur In de spo(r)tlights: Mulier Instituut verhuist De organisatie Doelstellingen en kerntaken In de spo(r)tlights: Sportverenigingen: tussen tradities en ambities Financiën In de spo(r)tlights: De sky is niet de limit voor sportbonden Personeel In de spo(r)tlights: Verleiden niet-sporters steeds lastiger 5 28 35 Volgen Begrijpen Verspreiden Mulier publicaties 2011 Verspreiden 42 In de spo(r)tlights: Sportbeleid rijksoverheid 44 Publicaties Medewerkers van het Mulier Instituut Bestuursleden en gelieerde onderzoekers
2011: een jaar vol beweging Het overheidsbeleid is erop gericht om mensen meer te laten sporten en bewegen. Dat doel mag op brede politieke steun rekenen - al betekent dat niet dat alle partijen het eens zijn over de wijze waarop Symbolisch gelegen tussen Uithof en stadscentrum, en in het hart van een bijzonder sportrijke omgeving, vormt Galgenwaard een prima uitvalsbasis om de wereld van sport en vrije tijd te blijven voorzien van wetenschappelijk verantwoord en beleidsmatig relevant onderzoek. van het bestuur je dat beleid vorm geeft en de accenten die je daarin legt. Afgemeten aan die beleidsdoelstelling verliep Voor het Kenniscentrum Recreatie (KCR) betekende dit dat het na ruim vijftig jaar zijn deuren moest 2011 voor het Mulier Instituut bijzonder positief. Zowel letterlijk als figuurlijk was er veel beweging sluiten. Het Mulier Instituut heeft er in 2011 hard in en op het instituut. Meest in het oog springend daarbij was de verhuizing, van een statig sport was opgebouwd, voor de sport te behouden. aan gewerkt om de kennis die binnen KCR over herenpand aan de Postelstraat in s-hertogenbosch naar een meer moderne en vooral meer sportieve De sport werd, althans op rijksniveau, in 2011 huisvesting in de oosthoek van stadion Galgenwaard, thuisbasis van de FC Utrecht. Symbolisch omtrent de gezondheid alsmede het wenkende niet geconfronteerd met bezuinigingen. Zorgen gelegen tussen Uithof en stadscentrum, en in perspectief van Olympische Spelen, droegen eraan het hart van een bijzonder sportrijke omgeving, bij dat in sport werd en wordt geïnvesteerd. Of vormt Galgenwaard een prima uitvalsbasis om dat ook zo zal blijven, is onzeker. Vast staat de de wereld van sport en vrije tijd te blijven voorzien samenleving vergrijst, dat we veel beweging uit van wetenschappelijk verantwoord en beleidsmatig ons dagelijks leven wegmechaniseren en automatiseren, en dat de werelden van de sport en de relevant onderzoek. vrije tijd zich sterk hebben ontwikkeld. Mede hierdoor is er meer vraag gekomen naar feiten, cijfers, 2011 was ook het jaar waarin website en huisstijl werden vernieuwd en waarin de naamgeving van inzichten en onderbouwingen. Bestuur, directie en het instituut een subtiele wijziging onderging: het medewerkers van het Mulier Instituut maken zich WJH leeft voort in de formele naamgeving van de er sterk voor om aan die vraag te voldoen en om stichting, maar in de dagelijks praktijk voert het beleid en praktijk te blijven voeden met bruikbare instituut zijn activiteiten nu uit als Mulier Instituut. en betrouwbare kennis voor en over sport en alles Korter, krachtiger, en recht doend aan wat al de wat daarmee samenhangt. vigerende praktijk was in het veld zelf. Koen Breedveld, directeur In 2011 moest in veel sectoren stevig worden bezuinigd. Cultuur, recreatie en natuur kregen het Paul Verweel, voorzitter van het bestuur afgelopen jaar klappen te verwerken. 7
Mirjam Stuij en David Romijn hadden de eervolle taak om zich bezig te houden met de inrichting van het nieuwe pand. Dat betekende met de hulp van een projectinrichter keuzes maken voor bijvoorbeeld kleuren, materialen en meubilair. Maar ook na de verhuizing zijn ze nog druk bezig geweest met de aankleding van het pand. 9 in de spo(r)tlights Mulier Insituut verhuist De kernwoorden wetenschap en sport spreken voor zich, maar zo wilden we ook graag zowel gedegen en betrouwbaar als hip en bij de tijd overkomen. Van te voren hadden we uiteraard nagedacht over de uitstraling die het nieuwe kantoor moest krijgen. De kernwoorden wetenschap en sport spreken voor zich, maar we wilden ook graag zowel gedegen en betrouwbaar als hip en bij de tijd overkomen. Ook moest het kantoor een plek worden waar duidelijk kennis wordt vergaard, maar zeker ook wordt gedeeld. Een ander punt was dat hoewel de associatie met voetbal in deze omgeving voor de hand ligt, we graag wilden uitstralen dat we ons met een grote diversiteit aan sporten en sportieve activiteiten bezighouden. De grootste uitdaging zat in de rol die we moesten aannemen. Creatieve geesten doen graag dingen op gevoel, wetenschappers gaan graag voor de onderbouwing. Dat gaat niet altijd even gemakkelijk samen. Daarom balanceerden we gedurende het project vaak tussen doortastend zijn en keuzes maken en zorgvuldig afwegen van vooren nadelen. Doordat we met regelmaat de voortgang bespraken met de werkgroep verhuizing werden we gedwongen om op deze momenten in ieder geval een keuze gemaakt te hebben. En ook de onderbouwing was op die momenten geen overbodige luxe. Achteraf zijn we erg blij met het resultaat. Af en toe horen we collega s trots een rondleiding geven aan externen. Dan zijn we erg tevreden omdat het bewijst dat ons kantoor in de Galgenwaard een werkplek is geworden waar onze collega s gezien willen worden. Een plek die zowel sporters als onderzoekers past.
Het Mulier Instituut is in 2002 opgericht om de versnippering in het (universitaire) sportonderzoek tegen te gaan. Het instituut is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen het onderzoeksbureau Diopter - Janssens & Van Bottenburg bv, de Universiteit van Tilburg, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam. Later is daar de Rijksuniversiteit Groningen bijgekomen. de organisatie Het Mulier Instituut is een onafhankelijke en landelijk opererende stichting zonder winstoogmerk. Het bestuur van de stichting wordt gevormd door hoogleraren van de gelieerde universiteiten. Het instituut is vernoemd naar W.J.H. (Pim) Mulier (1865-1954), pionier en aartsvader van de (georganiseerde) sport in Nederland. Vanaf september 2011 voert het instituut haar activiteiten uit onder de (verkorte) naam Mulier Instituut. Kerntaken en doelstellingen Het werk van het instituut speelt zich af op drie terreinen: volgen, begrijpen en verspreiden. Kerntaken 1. Het instituut ziet het als kerntaak om de trends en ontwikkelingen in de sport en in het sportbeleid te volgen. Het investeert daartoe in eigen gegevensverzamelingen alsmede in kennis van databestanden van derden (zoals CBS, SCP) en in het opstellen van richtlijnen voor het uitvoeren van onderzoek (zoals de RSO, Richtlijn Sportdeelname Onderzoek). Het Mulier Instituut onderhoudt al enige jaren eigen tijdreeksen zoals een VerenigingsMonitor en een SportersMonitor (grootschalig bevolkingsonderzoek) en investeert via de Stichting SportatlasNL 1 in kennis over sportaccommodaties. Via het Measure-netwerk 2 volgt ze nauwgezet de ontwikkelingen in sport en sportbeleid in andere (Europese) landen. 2. In aanvulling hierop is het onderzoek binnen het Mulier Instituut er op gericht om actuele vraagstukken en bredere veranderingen te begrijpen door diepgravender, meer verklarende studies te verrichten naar oorzaken en achtergronden. Het instituut beziet sport en hiermee verweven terreinen, waaronder in het bijzonder de lichamelijke opvoeding, als onderdeel van de samenleving. Het heeft oog voor de veranderende maatschappelijke context waarin sport gestalte krijgt en probeert tot theorieontwikkeling te komen om veranderingen in de sport beter te begrijpen, en waar nodig en gewenst tot effectieve interventies te komen. Het gaat hierbij om wetenschappelijk, probleemgestuurd beleidsonderzoek met een innovatief, longitudinaal en/of internationaal vergelijkend karakter. 11 3. Het Mulier Instituut rekent het ook tot haar kerntaken om resultaten uit sportonderzoek, van zichzelf en van anderen, zo goed mogelijk te verspreiden. Het Mulier Instituut investeert daarom in kennisoverdracht, tussen sportonderzoekers onderling alsmede tussen onderzoekers, beleidsmakers, politici en andere geïnteresseerden en belanghebbenden. Hiertoe organiseert het debatten en congressen, levert het bijdragen aan vaktijdschriften en aan congressen van derden, publiceert het overzichtstudies en nieuwsbrieven, en investeert het in een up-to-date semi openbare sportbibliotheek. 1 De Stichting SportatlasNL is een samenwerkingsverband dat eind 2010 is opgericht door het Mulier Instituut, Innosport.nl, Arko Sports Media en Sportservice Zuid-Holland. SportatlasNL is een non-profit stichting met als doel het verzamelen, verrijken, analyseren en ontsluiten van kennis over sportaccommodaties ten behoeve van de sport en alle andere partijen die daarin geïnteresseerd zijn. 2 Measure is een netwerk van sportdeelnameonderzoekers dat in 2010 door het Mulier Instituut en de KU Leuven is opgericht. Zie http://www.measuresport.eu/news.
De hierboven genoemde kerntaken zijn ontleend aan de in de statuten vastgelegde doelstellingen: het verrichten van fundamenteel en toegepast sociaal-wetenschappelijk sportonderzoek; het bevorderen van de coördinatie en kwaliteit van het fundamenteel en het toegepast sociaalwetenschappelijk sportonderzoek; het bijdragen aan de opbouw, synthese en overdracht van sociaal-wetenschappelijke kennis op sportgebied aan wetenschappers en beleidsmakers; het bevorderen van het instellen van (bijzondere) leerstoelen en lectoraten op dit werkgebied alsmede van de coördinatie/ afstemming in deze; het ondersteunen van hoger onderwijsinstellingen bij de opleiding van onderzoekers op dit werkgebied. Leerstoelen Het Mulier Instituut heeft onder andere tot doelstelling om bijzondere leerstoelen in te stellen. Via de Stichting BSWS 3, heeft het Mulier Instituut geparticipeerd in de leerstoel Sport en lichamelijke opvoeding (aan de Universiteit van Tilburg, na 2008 niet meer verlengd), in de bijzondere leerstoel Sportpedagogiek (Universiteit Utrecht, tot oktober 2011 bekleed door Annelies Knoppers) en de bijzondere leerstoel Sportgeschiedenis (Vrije Universiteit Amsterdam, tot 2009 bekleed door Theo Stevens). De bijzondere leerstoel Sportontwikkeling (Universiteit Utrecht, Maarten van Bottenburg) is per 2010 omgezet in een reguliere leerstoel. De bijzondere leerstoel Sporteconomie (Rijksuniversiteit Groningen, Ruud Koning) is verlengd tot juni 2014. 13 Meerjarenprogramma 2011-2014 Tot een van de belangrijkste taken van het instituut behoort het, samen met gelieerde onderzoekers van meewerkende universiteiten, uitvoeren van een door het ministerie van VWS gesubsidieerd Meerjarenonderzoeksprogramma. Het jaar 2011 stond in het teken van de afronding van het meerjarenprogramma 2007-2010 (Passie, praktijk en profijt) en tevens van de start van het volgende programma Sportland Nederland, ambities en prestaties. Dit programma bouwt voort op de ervaringen opgedaan tijdens het vorige programma en op de uitkomsten van de Kennisagenda Sport 2011-2016. Het instituut herkent zich in de conclusies van dat laatste rapport en ziet in die conclusies een aansporing om verder te blijven werken aan de coördinatie en de kwaliteit van het sociaal-wetenschappelijke sportonderzoek. Evenals in het vorige meerjarenprogramma is Sportland Nederland, ambities en prestaties opgebouwd rond drie belangrijke pijlers, te weten: Volgen (monitoring), Begrijpen (diepgravende verklarende analyses) en Verspreiden (kennisdeling en - verspreiding). Binnen de functie Begrijpen is het onderzoek gestructureerd rond zeven inhoudelijke onderzoekslijnen: 1. Sportdeelname en actieve leefstijl (coördinatie Agnes Elling, MI) 2. Sportaccommodaties (Hugo van der Poel, UvT/MI) 3. Sport lokaal (Paul Verweel, UU) 4. Governance vraagstukken in de sport (Maarten van Bottenburg, UU) 5. Maatschappelijke betekenis van sport (Agnes Elling, MI) 6. Topsportloopbanen (Maarten van Bottenburg, UU) 7. Sporteconomie (Ruud Koning, RUG) Sportland Nederland, ambities en prestaties is een programma dat loopt van 2011 tot en met 2014. Het Mulier Instituut heeft voor de eerste twee jaren van dit programma financiering gekregen. De verwachting is dat delen van het programma vanaf 2013 zullen worden ondergebracht in een apart sportonderzoeksprogramma, bij NWO, als onderdeel van het Sectorplan Sportonderzoek en -onderwijs. Het Mulier Instituut is binnen het Sectorplan nauw betrokken bij de coördinatie van de onderdelen Meedoen (sport en samenleving), Kaart (sport en ruimte) en Beeld (economie en evenementen). Het Mulier Instituut blijft ijveren voor het instellen van (bijzondere) leerstoelen én lectoraten (waar ze dat van toegevoegde waarde vindt voor het sportonderzoek), alsmede voor de kennisuitwisseling tussen en met de betreffende personen en andere onderzoekers en geïnteresseerden. In 2011 heeft het instituut hiertoe onder andere een publicatie uitgebracht waarin sportlectoren werden geïnterviewd (Sport, haar lectoren en kenniskringen, met NOC*NSF en met Alodo) en een publicatie met een overzicht van alle hoogleraren, lectoren en promovendi in de sport (Sportonderzoek in Beeld, met NOC*NSF en Kennispraktijk). Stichting Het Mulier Instituut is een stichting, waarvan het bestuur wordt gevormd door vertegenwoordigers van de participerende universiteiten. Dit bestuur stelt de missie en kerntaken vast, alsmede het jaarplan en de onderliggende begroting. In 2011 werd het instituut geleid door een managementteam bestaande uit een directeur (Koen Breedveld) en twee managers (Jo Lucassen en Agnes Elling). Bestuur per 31 december 2011 Prof. dr. Paul Verweel voorzitter Universiteit Utrecht (USBO) dr. ir. Hugo van der Poel 4 secretaris namens Universiteit van Tilburg (Faculteit Sociale Wetenschappen, departement Vrijetijdwetenschappen) Prof. dr. Ruud Koning penningmeester Rijksuniversiteit Groningen (Faculteit Economie en Bedrijfskunde, Department of Economics, Econometrics & Finance) Prof. dr. Maarten van Bottenburg lid Universiteit Utrecht (USBO) Het bestuur heeft in 2011 vijf keer vergaderd. Raad van Toezicht Tot en met 2010 adviseerde een Raad van Toezicht bestuur en directie over de koers van het instituut. In 2011 is een statutenwijziging aangenomen die onder andere voorzag in de omvorming van de Raad van Toezicht tot een meer inhoudelijke Raad van Advies. Deze nieuwe Raad van Advies was in 2011 nog niet geformeerd. 3 In 2010 heeft het Mulier Instituut alle activiteiten van de Stichting BSWS overgenomen. 4 Per 1 februari 2012 is Hugo van der Poel aangesteld als directeur van het Mulier Instituut en is hij uit het bestuur getreden.
Over de veranderingen die de sport heden ten dage doormaakt en de gevolgen daarvan voor de aard en het karakter van sportverenigingen, wordt veel gediscussieerd en vaak gespeculeerd. Dat laatste heeft vooral te maken met het ontbreken van relevant en praktijkgericht onderzoek. in de spo(r)tlights Sportverenigingen: tussen tradities en ambities Jan Boessenkool (r) en Jo Lucassen (l) Het omgaan met nieuwe netwerken en communicatievormen zijn grote uitdagingen voor de toekomst. In Nederland vormen de ruim 25.000 sportverenigingen aangesloten bij NOC*NSF de ruggengraat van de sport. Het aantal verenigingsleden groeide de afgelopen jaren niet meer zo onstuimig als aan het eind van de vorige eeuw. Een trend die zichtbaar wordt, is dat er steeds meer mensen buiten de vereniging gaan sporten in fitnesscentra, sportscholen of gewoon zelf met vrienden. Dat leidt tot een afnemend marktaandeel van de georganiseerde sport dat nu tot onder de 50 procent is gedaald. Daarmee neemt de druk op bonden en hun verenigingen toe om te concurreren op de markt van sportaanbieders en door nieuwe productontwikkeling meer mensen aan te spreken. Dat leidt vaak tot de roep om meer professionalisering. In het kader van het Meerjarenonderzoeksprogramma 2007-2010 van het Mulier Instituut is samen met de Universiteit Utrecht een omvangrijk onderzoeksproject uitgevoerd waarbij sportverenigingen en hun veranderingsvermogen centraal hebben gestaan. De belangrijkste conclusie is dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden in de knelpunten van een vereniging. Daar waar vroeger het kader als grootste probleem werd genoemd, zijn dat nu de ledenaantallen. Ook heeft de digitalisering een flinke weerslag op sportverenigingen. Het omgaan met nieuwe netwerken en communicatievormen zijn grote uitdagingen voor de toekomst. Met het boek Sportverenigingen: tussen tradities en ambities wordt een unieke state of the art van de sportvereniging gepresenteerd. In de bijdragen worden onderzoek, beleid en praktijk met elkaar geconfronteerd. Dat leidt tot een genuanceerd beeld van de sportvereniging anno nu. Een organisatie gebaseerd op vrijwilligheid die in staat moet worden geacht om tradities en ambities succesvol te kunnen verbinden. 15
Financiën Het Mulier Instituut is een stichting zonder winstoogmerk. Het verkrijgt zijn inkomsten uit de uitvoering van een langlopend Meerjarenonderzoeksprogramma, aangevuld met opdrachtonderzoek voor met name overheden en sportorganisaties. Opbrengsten In 2011 bedroeg de omzet E 1.814.000 5. Hiervan was eenderde afkomstig uit het Meerjarenonderzoeksprogramma dat wordt gefinancierd door het ministerie van VWS en dat wordt uitgevoerd samen met universiteiten en hogescholen. De overige tweederde van de inkomsten was afkomstig uit opdrachtonderzoek of uit projecten voor bijvoorbeeld Zon-MW. Kosten Als onderzoeksinstituut vormen de kennis en expertise van de medewerkers het belangrijkste kapitaal van het instituut. De grootste kostenpost van het instituut heeft dan ook betrekking op personeelskosten. Dit betreft tweederde van alle kosten. De overige kosten komen voort uit kosten voor huisvesting en voor organisatie (kantoor), en kosten die toe te schrijven zijn aan specifieke projecten. In 2011 bedroegen de totale kosten E 1.852.000. Daarmee eindigde 2011 met een (verwacht) verlies van E 38.000. De verhuizing en investeringen in een nieuwe website, verklaren waarom 2011 in de min eindigde. Financiële situatie Eind 2011 kende de stichting, na afboeking van het geleden verlies, een eigen vermogen van E 282.000. Daarmee beschikt het instituut over een bescheiden financiële buffer om toekomstige tegenvallers mee op te vangen, mochten die zich voordoen. Aan liquide middelen beschikte het instituut aan het einde van het jaar over E 551.000. Al deze middelen zijn direct opvraagbaar. Het instituut kent geen dubieuze debiteuren. Het overgrote deel van de activa betreft investeringen in 2011 in met name kantoormeubilair en apparatuur. Aan het einde van het jaar waren er relatief veel vooruit ontvangen subsidiegelden en inkomsten die pas in 2012 worden afgerekend. Dat verklaart de relatief hoge overloopposten. Het merendeel daarvan was ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag afgewikkeld. Vooruitzicht De vooruitzichten voor het instituut zijn niet ongunstig, al staan de onzekere economische tijden weinig stellige uitspraken toe. De verwachting is dat de opbrengsten in 2012 nog licht zullen stijgen en dat het jaar met een positief resultaat zal worden afgesloten. 17 Resultatenrekening: Balans: 87 279 338 1235 1022 645 147 551 134 439 762 282 142 24 Kosten Mulier Instituut 2011 (in x 1.000) Opbrengsten Mulier Instituut 2011 (in x 1.000) Activa Mulier Instituut per 31 december 2011 (in x 1.000) Passiva Mulier Instituut per 31 december 2011 (in x 1.000) n Personeelskosten n Meerjarenprogramma n Vaste activa n Eigen vermogen n Huisvesting en organisatie n Overige opdrachten VWS n Debiteuren n Voorzieningen n Projectkosten n Overige projecten n Overlopende activa n Crediteuren n Liquide middelen n Overlopende passiva 5 Dat is wat lager dan in 2010. In 2011 is het werk dat door de samenwerkende universiteiten is verricht, nog niet in de baten en lasten verwerkt (dat zal pas in 2012 gebeuren). In 2010 kwam van het totaal aan opbrengsten ad E 1.949.000 E 256.000 voor rekening van de samenwerkende universiteiten.
Binnen het Meerjarenonderzoeksprogramma is onderzoek gedaan naar marketing van sportbonden. Het onderzoek richtte zich op het Strategisch Marketing Project (SMP) dat NOC*NSF en de sportbonden sinds 2005 gezamenlijk hebben uitgevoerd. Het onderzoek werd uitgevoerd door Marije van t Verlaat en leidde tot een promotie en een Mulierdebat. Maarten van Bottenburg was projectleider en promotor. 19 sportbondenmarije van t in de spo(r)tlights De sky is niet de limit voor Verlaat (r) en Maarten van Bottenburg (l) Een opvallende uitkomst van het onderzoek was dat niet zozeer de kwaliteit en originaliteit van de marketingplannen bepalend waren voor het succes ervan, maar dat realiteitszin doorslaggevend was. Voor de sportbonden betekende het SMP dat zij op gestandaardiseerde wijze hun interne en externe omgeving gingen analyseren en op grond daarvan nieuwe producten en diensten ontwikkelden. Dit deden zij met externe coaching en ondersteuning en door van elkaar te leren. Alleen door commitment aan de gezamenlijke doelstellingen en de werkwijze van het SMP konden zij hiervoor subsidie krijgen. Van Bottenburg: de omvang en aanpak van het SMP waren uniek. Hierin werd veel geld en tijd geïnvesteerd. Veel bonden raakten enthousiast en ontwikkelden nieuwe ideeën en ambities. Wij werden in de gelegenheid gesteld om het traject vier jaar lang bij alle deelnemende sportbonden te volgen en bij een geselecteerd aantal bonden zelfs van heel dichtbij, aldus Marije van t Verlaat. Daardoor konden wij vele betrokkenen interviewen en diverse bijeenkomsten en vergaderingen van bijvoorbeeld projectteams en bondsbesturen bijwonen om te begrijpen hoe het SMP verliep. Een opvallende uitkomst van het onderzoek was dat niet zozeer de kwaliteit en originaliteit van de marketingplannen bepalend waren voor het succes ervan, maar dat realiteitszin doorslaggevend was. De sky is zeker niet de limit voor sportbonden. Gezien de ledengerichte, democratische structuur zijn sportbonden veel meer gebaat bij plannen die erop gericht zijn meer te halen uit huidige of nauw daaraan verwante doelgroepen dan bij producten en diensten die zich op geheel nieuwe doelgroepen richten. Het onderzoek bevat belangrijke leerpunten voor de toekomst. Ten eerste over de werking van dergelijke grootschalige projecten die op nationaal niveau worden bedacht en vervolgens door het hele land dienen te worden uitgerold. Dat lukt eerder in een bedrijfsmatige setting dan in onze verenigingsstructuur. Ten tweede over de noodzaak om als sportbond bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten dicht bij de kern van de vereniging te blijven.
Personeel Het Mulier Instituut had begin 2011 een personeelsformatie van 20,2 fte (directie, office management en onderzoekers). Gedurende het jaar werd het onderzoeksteam uitgebreid. Ook het office management kreeg er versterking bij. Aan het einde van het jaar was het personeelsbestand 22 fte. Het percentage ziekteverzuim lag in 2011 op 2,2 procent (in 2010 1,4 procent). 30 Er werkten in 2011 meer vrouwen dan mannen bij het Mulier Instituut, rond de 62 procent (63% in 2010). In 2011 werkten er geen medewerkers met een niet-westerse achtergrond bij het instituut. Kwalificaties en persoonlijke ontwikkeling Het merendeel van de medewerkers van het instituut heeft een academische studie afgerond. In 2011 kende het personeelsbestand drie gepromoveerde medewerkers. 21 25 20 15 10 De kennis en expertise van de medewerkers vormen het belangrijkste kapitaal van het instituut. Het Mulier Instituut investeert daarom structureel in kennis en persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. Officemanager Saskia de Groot-Nuijten heeft in 2011 de cursussen effectief leidinggeven aan uw team en middle management gevolgd. Senior-onderzoeker Remco Hoekman deed een cursus projectmanagement. Onderzoekers Froukje Smits en Mirjam Stuij volgden een cursus Engels schrijven voor academici. Verscheidene Muliermedewerkers werken aan proefschriften en waren in 2011 betrokken bij het Inspire -netwerk van sportpromovendi. 5 0 2009 2010 2011 Aantal medewerkers en fte n aantal n fte 30 25 20 Het Mulier Instituut kent een relatief jonge leeftijdsopbouw. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers in 2011 was 37 (gelijk aan gemiddelde leeftijd in 2010). 30 25 20 15 15 10 5 0 2009 2010 2011 Opleidingsniveau medewerkers n Gepromoveerd n WO n HBO n MBO n Anders 10 5 0 2009 2010 2011 Leeftijd medewerkers n > 50 n 40-50 n 30-40 n < 30
Directie / MT dr. Koen Breedveld directeur sportdeelname, sportbeleid, monitoring, sportsociologie dr. Agnes Elling manager onderzoek en publieke taken sociale diversiteit (gender, etniciteit, seksuele voorkeur), (top)sportloopbanen drs. Jo Lucassen manager onderzoek en interne zaken sportkader, sport en governance, sportinfrastructuur, kwaliteitsmanagement, beleidsonderzoek In februari 2012 is dr. ir. Hugo van der Poel aangetreden als mede-directeur. Agnes Elling is sindsdien werkzaam in de functie stafmedewerker wetenschapsontwikkeling, Jo Lucassen als senior-onderzoeker. Office management Elise van Dinther-Schoenmakers secretarieel medewerkster drs. Madeleine Frelier financieel-administratief medewerkster (vanaf 29 november 2011) Clemy Goossens financieel-administratief medewerkster (tot 1 juli 2011) drs. Saskia de Groot-Nuijten office manager Maria Vissers-Mathijssen medewerkster huishoudelijke dienst (tot 1 november 2011) Christine Vos financieel medewerkster Onderzoekers Sven Bakker MSc. junior-onderzoeker (vanaf 1 september 2011) sportaccommodaties, tennis, zwemmen Justus Beth MSc junior-onderzoeker publieke taken en onderzoek op gebied van bewegingsonderwijs en schoolsport. Docent sportfilosofie en sportstimulering drs. Astrid Cevaal onderzoeker openbare sport- en speelplekken ruimtelijke ontwikkeling, sportaccommodaties sportiviteit & respect, gehandicaptensport dr. Dorine Collard onderzoeker effectieve interventies, Intervention Mapping, sportbeleid, OBiN, ruimteonderzoek, sportdeelname, school, jeugd, sportblessures drs. Remko van den Dool senior-onderzoeker sportdeelname, gehandicaptensport, bewegen en sport, methodologie van sportonderzoek Stephan Hakkers MSc junior-onderzoeker (vanaf 1 juli 2011) (top)sport & onderwijs, onderwijskundige interventies, talentontwikkeling, sportbeleid drs. Anneke von Heijden onderzoeker combinatiefuncties, monitoringonderzoek, sport en onderwijs drs. Remco Hoekman senior-onderzoeker sportdeelname, sportbeleid, sportaccommodaties, openbare sport- en speelruimte, monitoringonderzoek ir. Karin Hoenderkamp onderzoeker (vanaf 1 november 2011) ruimte voor sport, GIS (ruimtelijke analyses), sportieve recreatie, sportaccommodaties drs. Paul Hover senior-onderzoeker sportmarketing, sportevenementen, sporteconomie, sportdeelname, sportsponsoring, Olympisch Plan 2028 Marcia de Jong junior-onderzoeker sportverenigingen, sportbeleid, sportmarketing, gehandicaptensport drs. Janine van Kalmthout onderzoeker sportverenigingen, vrijwilligers, sportiviteit en respect, monitoring verenigingen, vitaliteit sportverenigingen drs. Fons Kemper senior-onderzoeker gedetacheerd vanuit Kemper Conseil Publishing sportbeleid, sportgeschiedenis, sportverenigingen, sportsociologie drs. Caroline van Lindert senior-onderzoeker gehandicaptensport, fit for life, sport en toerisme, openbare sport- en speelruimte, effectiviteit interventies Raoul Notté trainee (tot 15 september 2011) gehandicaptensport, sportbonden Niels Reijgersberg MSc junior-onderzoeker topsport, talentontwikkeling, topsport en onderwijs, bewegen en sport op school Fleur van Rens MSc junior onderzoeker (vanaf 1 januari 2011) talentontwikkeling, effectieve interventies, (sport)psychologie David Romijn MSc junior-onderzoeker sportsociologie, specialisatie: sportvoorzieningen in de wijk, sportdeelname Liset Schrijvers trainee (vanaf 1 september 2011) governance in de sport, sportorganisaties Froukje Smits MSc junior-onderzoeker sportpedagogiek, leefstijlsporten, jeugdculturen en sport, bewegingsonderwijs Mirjam Stuij MSc onderzoeker sociologie, gezondheid, lichaamsidealen, school en sport drs. Harold van der Werff onderzoeker zwemmonitor, sport & onderwijs, sportbeleid, atletiek & loopsport Ester Wisse MSc onderzoeker sport en onderwijs, leefstijlsporten, vechtsport, zwemmen, etniciteit, diversiteit, integratie, participatie, beleving, kwalitatief onderzoek Onderzoeksassistenten Jeroen van Leeuwen (tot 1 augustus 2011) Nynke Terpstra (vanaf 1 september 2011) Lambert Wassink (vanaf 1 september 2011) Renskje de Wit (tot 30 september 2011) Steven Wijker (tot 31 december 2011) Het Mulier Instituut had in 2011 zeven stagiaires voor kortere of langere tijd in dienst. Een deel van hen is doorgestroomd naar de functie van onderzoeksassistent en/ of junior-onderzoeker. 23
Gelieerde onderzoekers drs. Noortje van Amsterdam Universiteit Utrecht (USBO) jongeren, gender, dis/ability, overgewicht & obesitas, bewegingsonderwijs/ lichamelijke opvoeding dr. Jan Boessenkool Universiteit Utrecht (USBO) sportverenigingen Sélène Brinkhof MSc Universiteit Utrecht (USBO) maatschappelijke betekenis, governancestructuren sportbonden, maatschappelijke betrokkenheid BVO s Sabah Chalhi MSc Universiteit Utrecht (USBO) jeugd, opvoeding, sportsocialisatie, relatie tussen jeugd en organisaties/werkers dr. Inge Claringbould Universiteit Utrecht (USBO) gender, management van diversiteit, jeugdsport Bake Dijk MSc Universiteit Utrecht (USBO) MVO en voetbal, (inter)nationaal topsportklimaat drs. Marianne Dortants Universiteit Utrecht (USBO) sportorganisaties en implementatie van beleid, vechtsport, diversiteit drs. Frank van Eekeren Universiteit Utrecht (USBO) publieke waarde en organisatie van de sport: maatschappelijk verantwoord ondernemen BVO s, good governance van sportorganisaties, sport for development, impact sportevenementen dr. Mark van den Heuvel Remarkable Research sport en stedelijke ontwikkeling, sport en ruimte, sport en economie dr. Ivo van Hilvoorde Vrije Universiteit Amsterdam (Faculteit Bewegingswetenschappen) sport, bewegingsonderwijs drs. Ali Karatas Universiteit Utrecht (USBO) sport in de wijk, sportverenigingen, sociaal kapitaal, diversiteit prof. dr. Annelies Knoppers Universiteit Utrecht (USBO) gender, pedagogie, abledness, management van diversiteit, vrouwensport Jan-Willem van der Roest MA Universiteit Utrecht (USBO) sportsociologie, sportmanagement, sportverenigingen, integratie Niek Pot MSc Vrije Universiteit Amsterdam (Faculteit Bewegingswetenschappen) schoolsport, interventies, sportcultuur Lotte Salome MSc Fontys Economische Hogeschool Tilburg lifestyle sporten, consumer culture, sportaccommodaties drs. Michel van Slobbe Universiteit Utrecht (USBO) sportbeleid en -management, sportetnografie, organisatieverandering, in- en uitsluiting dr. Jacco van Sterkenburg Universiteit Utrecht (Faculteit Geesteswetenschappen) integratie, media, gehandicaptensport, gender dr. Ruud Stokvis Universiteit van Amsterdam (Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen) dr. Marije van t Verlaat Fontys Economische Hogeschool Tilburg sportbeleid, sportmanagement, georganiseerde sport dr. Jeroen Vermeulen Universiteit Utrecht (USBO) maatschappelijke betekenis, sport in publieke ruimte, sport en jeugd, sport en organisatie, sportleiders Maikel Waardenburg MSc Universiteit Utrecht (USBO) sportbeleid, sportverenigingen, governance, organisatieverandering, professionalisering dr. Kutsal Yesilkagit Universiteit Utrecht (USBO) Benoemingen Hogeschool Windesheim heeft in mei 2011 het aantal lectoren uitgebreid met de benoeming van dr. Ivo van Hilvoorde. De lectorale rede vond plaats op 27 mei in het Auditorium van Windesheim in Zwolle. Als lector binnen het lectoraat Bewegen, School en Sport houdt hij zich bezig met onderzoek naar de kwaliteit van bewegingsonderwijs en de relatie met de (georganiseerde) sport. Ook geeft Van Hilvoorde vanuit de onderzoekspraktijk nieuwe impulsen aan het bewegingsonderwijs. dr. Jacco van Sterkenburg is op 27 juni 2011 gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. In zijn proefschrift Race, ethnicity and the sport media, concludeert Van Sterkenburg dat het gangbare maatschappelijke onderscheid tussen allochtoon-autochtoon in de sportmedia vrijwel geen rol speelt. Van Sterkenburg stelt bovendien dat de sportmedia deels bijdragen tot reproductie van etnisch-raciale stereotypen zoals zwarte mensen zijn van nature sneller en sterker dan witte mensen 25
in de spo(r)tlights Verleiden niet-sporters steeds lastiger Agnes Elling Veelal blijkt het niet-sporters te ontbreken aan voldoende intrinsieke motivatie. Ze vinden sport gewoonweg niet leuk genoeg om hiervoor tijd en geld vrij te maken. Het verhogen van het aandeel sporters in de bevolking van 65 naar 75 procent en daarmee het terugdringen van het aandeel nietsporters, is een zaak van nationaal politiek belang geworden in Nederland. In het streven naar het verhogen van het sportersaandeel wordt gekeken naar verklaringen voor sportgedrag en inzicht in de leefwereld van niet-sporters. Geen tijd, geen goede gezondheid, geen zin en ik beweeg genoeg zijn veel genoemde redenen om niet (meer) te sporten. Maar vinden we onder niet-sporters ook daadwerkelijk meer objectief drukker bezette mensen? En waarom vinden bepaalde groepen mensen sport leuker dan anderen? Op deze en andere vragen formuleerden toonaangevende Nederlandse en Belgische sportonderzoekers antwoorden. Deze zijn terug te vinden in de bundel Het kost veel tijd en je wordt er moe van. De antwoorden laten zien dat er geen eenduidige verklaring is voor sportparticipatie, maar dat deze het resultaat is van een ingewikkeld samenspel van factoren. Door mensen zelf genoemde redenen blijken niet altijd gestaafd door objectieve data. Zo is gebrek aan tijd de door niet-sporters meest genoemde belemmering, maar laat tijdsbestedingsonderzoek zien dat mensen met veel vrije tijd niet per definitie meer sporten. Ook de afstand naar de sportaccommodatie blijkt in Nederland nauwelijks verklaring te bieden voor sportdeelname: niet-sporters wonen gemiddeld niet verder weg van sportruimten dan sporters. Veelal blijkt het nietsporters te ontbreken aan voldoende intrinsieke motivatie. Ze vinden sport gewoonweg niet leuk genoeg om hiervoor tijd en geld vrij te maken. Aan deze motivatie liggen onder meer socialiserende factoren ten grondslag die samenhangen met sociale statusposities zoals sociaal-economische klasse, geslacht en etniciteit. Of je sport leuk hebt leren vinden wordt beïnvloed door zowel je eigen fysieke competenties en opgedane ervaringen met gym en/of sport als in hoeverre je opgroeide in een sociale (gezins)omgeving die sport belangrijk vond. 27
In 2011 verschenen er 48 Mulier-publicaties. Dat geeft al aan dat 2011 een vruchtbaar jaar was voor het instituut. Een groot deel daarvan had betrekking op de afronding van het Meerjarenonderzoeksprogramma 2007-2010 Passie, praktijk en profijt. volgen begrijpen verspreiden Mulier publicaties 2011 Onderzoekers van het Mulier Instituut publiceren met regelmaat over hun werk in wetenschappelijke en vaktijdschriften, op congressen en op websites. Daarnaast brengt het instituut ook eigenstandig boeken en rapporten uit. In 2011 verschenen er 48 Mulier-publicaties. Dat geeft al aan dat 2011 een vruchtbaar jaar was voor het instituut. Een groot deel daarvan had betrekking op de afronding van het Meerjarenonderzoeksprogramma 2007-2010 Passie, praktijk en profijt. Die afronding leidde tot vijf publicaties bij het Mulier fonds - de boekenreeks van het instituut die wordt uitgegeven door Arko Sport Media - en meerdere MI-rapporten en zogeheten MI-light-uitgaven. Andere publicaties kwamen voort uit opdrachtonderzoek en andere projecten, zoals voor bonden en sportkoepels, voor overheden (ministeries, provincies, gemeenten) en voor overige opdrachtgevers (zoals de Johan Cruyff Foundation, NISB maar ook voor bijvoorbeeld Zon MW). Een overzicht van alle Mulier-publicaties is opgenomen op de hierna volgende pagina s. Achterin dit jaarverslag is een complete lijst opgenomen van alle (openbare 1 ) publicaties waar Mulieronderzoekers een bijdrage aan hebben geleverd. 29 1 Een (beperkt) deel van de activiteiten van het instituut bestaat uit het samenstellen of meewerken aan interne rapportages voor derden. Deze zijn hier niet vermeld.
Meerjarenprogramma / Looptijd 2007 > 2011 Passie, praktijk en profijt Hybridisering van sportverenigingen City Trainers: train je stad (ontwerpfase project) Verenigingsmonitor Arnhem 2010 Beleidsmatige en fysieke kaders voor sportief Leiden Sportinfrastructuur in Nederland. Quickscan sportaccommodaties en sportorganisaties Overige projecten overheid, provincies en gemeenten 31 Draagvlakmeting Olympische spelen 2028 De impuls van een combinatiefunctionaris. Outcome monitor Impuls brede scholen, sport en cultuur Verdieping Impuls NASB en NASB sport. Annex 2 bij beleidsdoorlichting sport Coaches aan de top: evaluatie van de regeling. Annex 4 bij beleidsdoorlichting sport Pubers, panna s en playgrounds. Opvattingen van jongeren over het sporten op moderne playgrounds
Sportbonden en -koepels Overige projecten 33 Ladies First in Running. Ontwikkeling van de deelname van vrouwen in de loopsport Eindevaluatie tijd voor korfbal Bevolkingsonderzoek tennissport 2010. Cruyf Courts monitor 2011. Tabellenrapportage. Resultaten van de derde meting Sportprojecten voor jeugd met beperking op waarde geschat Maatschappelijke neveneffecten van Playing for Success! Zaalvoetbal in Zeeburg. Procesevaluatie Basisscholencompetitie zaalvoetbal in Zeeburg (Mooi) weer voetbal(len)! Monitoring proeftuin 45+ voetbal, 1-meting Minder klappen, meer applaus? Beeldvorming Nederlands publiek voorkomen onwenselijk gedrag in de sport Maatschappelijke stage in de sportvereniging. Ervaringen van verenigingsbestuurders Evaluatie interventietraject diversiteit in sportbesturen Inventarisatie diversiteit in sportbesturen 2010 Bridge en sportieve wensen van ouderen Vrijwilligersvergoeding in sportverenigingen Integraal, interactief en smart. Een inventarisatie van lokaal sport- en beweegbeleid Inventarisatie van leefstijlinterventies binnen de mbosetting. Gezonde School op het mbo
volgen begrijpen verspreiden Verspreiden Als maatschappelijke organisatie wil het Mulier Instituut de uit onderzoek verworven kennis en inzichten op een systematische wijze toegankelijk maken voor de sportwereld, en stimuleren dat daar kennis van wordt genomen en debat over wordt gevoerd. Daarom is Verspreiden de derde van de drie kerntaken van het instituut, naast en na Volgen en Begrijpen. Dag van het sportonderzoek 4 november 2011 Hogeschool van Amsterdam Bewegen, Sport en Voeding www.dso2011.nl 35
In opdracht van NOC*NSF hebben het Mulier Instituut en Kennispraktijk - voor sport, onderwijs & gezondheid, het sportonderzoek in Nederland in kaart gebracht. Aan de hand van deskresearch en gebruikmakend van bestaande bestanden is informatie verzameld over het aantal hoogleraren en lectoren dat zich met sportonderzoek bezighoudt, de disciplines waarop ze onderzoek verrichten en hoe de onderzoeken zich verhouden tot de Olympische ambities/ Sportagenda 2009-2012. Website, nieuwsbrief en social media Bij het verspreiden van kennis over onderzoek spelen website en digitale nieuwsbrief een belangrijke rol. Op 22 september 2011 werd de nieuwe website van het Mulier Instituut gelanceerd. Deze website is in samenwerking met Yard-internet uit Utrecht ontwikkeld. De website is een grote verbetering ten opzichte van de voorgaande versie. Op de homepage hebben bezoekers direct toegang tot de bibliotheek en het laatste nieuws. De website is verder goed navigeerbaar en geeft een frisse en duidelijke uitstraling. De vernieuwde nieuwsbrief wordt maandelijks aan tenminste 400 adressen verstuurd. Elke publicatie wordt zowel door een attenderende mail, als door diverse twitterberichten onder de aandacht gebracht. 37 De geheel vernieuwde website van het Mulier Instituut. Met op de homepage direct toegang tot het laatste nieuws en de catalogus. In 2011 heeft het Mulier Instituut meer gebruik gemaakt van social media. Naast de al bestaande LinkedIn account wordt nu ook gebruik gemaakt van Twitter. Eind 2011 kent de Mulieraccount op twitter (@mulierinstituut) ruim 800 volgers. Rondom de publicaties zijn zelfs prijsvragen via Twitter georganiseerd. Mulierdebatten De Mulier debatten vormen een podium waarop onderzoeksgegevens over actuele ontwikkelingen in de sport kunnen worden gepresenteerd én bediscussieerd. In de Verkadefabriek in Den Bosch vond op donderdag 3 maart 2011 het veertiende Mulierdebat plaats. De pijlen waren ditmaal gericht op marktgerichte sportbonden. De avond werd ingeleid door Marije van t Verlaat van wie eind 2010 het proefschrift Marktgerichte sportbonden: een paradox? verscheen. Erik Lenselink (NOC*NSF) en Henk Hille (HvA) openden de discussie met co-referaten. Het debat werd voorgezeten door de enthousiaste sportmarketeer Bob Oosterhout. Dag van het Sportonderzoek en (inter)nationale congressen Het Mulier Instituut organiseerde op 4 november 2011 de tweede Dag van het Sportonderzoek. Dit nieuwe initiatief werd in samenwerking met het domein Sport en Bewegen van de Hogeschool van Amsterdam georganiseerd. De dag werd, met bijna 90 gepresenteerde papers en 280 deelnemers zeer goed bezocht. Jet Bussemaker en Barry Houlihan waren de centrale inleiders, Cees Vervoorn de dagvoorzitter. Het Mulier Instituut was in 2010 initiatiefnemer voor een jaarlijkse Dag van het Sportonderzoek. Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen was hier van meet af aan bij betrokken.
J a a r b o e k S p o r t beleid en onderzoek editie 2010/2011 Jaarboek Sport beleid en onderzoek editie 2010/2011 Het Mulier Instituut was in 2011 vertegenwoordigd in verschillende redactieraden. Diverse collega s zijn actief als (bestuurs)lid in adviescommissies en platforms. Redacties t Web, Netwerk rondom bewegen Justus Beth Sport & Strategie, katern Wetenschap & Onderzoek Justus Beth, Koen Breedveld Sport Lokaal Remco Hoekman Sport en Kennis ( dam uitgeverij) Koen Breedveld Vrijetijdstudies Saskia de Groot-Nuijten (tot 1 juni 2011), David Romijn (vanaf 1 juni 2011) 39 Adviescommissies en bestuursfuncties Adviescommissie universitaire bachelor NHTV Koen Breedveld W.J.H. Mulier Instituut Arko Sports Media e 10 editie W.J.H. Mulier Instituut Arko Sports Media Presentaties Medewerkers van het Mulier Instituut verzorgden in 2011 wederom de nodige presentaties bij (inter)nationale congressen, zoals het EASM congres in Madrid (Spanje), het EASS congres in Umea (Zweden), het ECSS congres in Liverpool (Groot-Brittannië), het ISSA congres in Havana (Cuba), maar ook tijdens congressen in Genève (Zwitserland) en Keulen (Duitsland). Lesgeven en begeleiden studenten Medewerkers van het Mulier Instituut hebben in 2011 zes studenten begeleid bij hun afstudeerstage of masterscriptie. Dit waren onder andere studenten van de opleiding Sportbeleid en Sportmanagement aan de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap en van de opleiding Pedagogiek van de Universiteit Utrecht. Ook hebben medewerkers van het Mulier Instituut gastcolleges of presentaties gegeven bij andere opleidingen zoals de Haagse Hogeschool, Hogeschool Arnhem Nijmegen en Hogeschool Windesheim in Zwolle. Gebruik bibliotheek Boeken en andere publicaties in de bibliotheek van het instituut zijn een dankbare bron voor veel studenten die een bachelor- of masterscriptie schrijven over een sportonderwerp. In 2011 werd hier veelvuldig gebruik van gemaakt. Er werden in 2011 ruim 470 digitale en papieren publicaties aan de collectie toegevoegd. Daarnaast werden er ruim 1100 publicaties overgenomen van het Kenniscentrum Recreatie. Boymans Prijs (bestuur) Koen Breedveld Nieuw Welgelegen (bestuur) Koen Breedveld Stichting SportatlasNL (voorzitter bestuur) Koen Breedveld Veldadviescommissie opleiding Sport & Bewegen Hogeschool Windesheim Agnes Elling Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij (Raad van Toezicht) Agnes Elling Beoordelingscommissie VSG verkiezing sportgemeente van het jaar Remco Hoekman Werkgroep Evaluatie Sportevenementen Paul Hover Businessclub vrienden van Speco Paul Hover, Marcia de Jong Trequartista NHTV (Raad van Advies) Jo Lucassen Adviescommissie Kwaliteitsbeleid Fit!vak Jo Lucassen Platforms en netwerken Extended Board International Sociology of Sport Association (ISSA) Agnes Elling Technische commissie OBiN Remco Hoekman, Dorine Collard Stichting SportatlasNL Remco Hoekman Ludens (vereniging van afgestudeerde vrijetijdwetenschappers) Paul Hover Fit for Life Koen Breedveld (stuurgroep), Caroline van Lindert (werkgroep) MEASURE, Meeting for European Sport Participation and Sport Culture Research Koen Breedveld, Remco Hoekman INSPIRE, Interdisciplinary Network of SPort Inspiration and Research Exchange Remco Hoekman, Froukje Smits, Mirjam Stuij, Ester Wisse Platform Sport, Bewegen en Onderwijs Koen Breedveld (stuurgroep effectieve interventies), Remco Hoekman (werkgroep accommodaties), Jo Lucassen, Dorine Collard, Mirjam Stuij (effectieve interventies), Justus Beth (communicatie) Jaarboek Sport Het Jaarboek Sport wordt ieder jaar in samenwerking met Arko Sports Media uitgegeven en laat een overzicht zien van alle relevante wetenschappelijke en beleidsmatige publicaties op het gebied van sport en van beleidsmatige ontwikkelingen. In 2011 verscheen de tiende editie.
41 Mulier Instituut in de media. De schrijvende pers wist het Mulier Instituut in 2011 meerdere malen te vinden. Het lukte het instituut op die manier om ook het publieke debat te kunnen voorzien van kennis over de rol van sport in de samenleving. Het draagvlakonderzoek onder de Nederlandse bevolking omtrent de ambitie om in 2028 in de Olympische Spelen te organiseren trok veel aandacht van de pers. Het gegeven dat 41 procent van de Nederlanders op dat moment achter de Olympische ambitie stond werd maandenlang in verschillende media aangehaald. Behalve de schrijvende pers werd het Mulier Instituut ook gevraagd om input te leveren voor discussies op radio en televisie. Agnes Elling trad meerdere malen op als sportsocioloog. Zo reageerde zij onder meer op het nieuws dat badmintonspeelsters een broekjesverbod opgelegd zouden krijgen en nam ze ook deel aan Debat op 2 over de verruwing van de voetbalsport. Het Mulier Instituut ziet het als zijn taak om kennis ook via de verschillende mediakanalen te delen. Om die reden wordt er bij onderzoeksresultaten die voor een breed publiek van belang kunnen zijn, vaak een persberichten verstuurd. Ook speelt het Mulier Instituut in op actuele vraagstukken door relevante informatie te delen via website en social media. Agnes Elling in Debat op 2 over agressie en geweld op voetbalvelden.
Onderzoekers van het Mulier Instituut namen samen met Hugo van der Poel van de Universiteit van Tilburg het sportbeleid van de rijksoverheid in de periode 2006-2010 onder de loep. Op 16 mei 2011 is de Beleidsdoorlichting Sport door minister Schippers naar de Tweede Kamer gestuurd. 43 in de spo(r)tlights Sportbeleid rijksoverheid Hugo van der Poel af en toe is het nodig dat iemand de knoop doorhakt, en als het gaat om landelijk sportbeleid kan die iemand eigenlijk alleen VWS zijn Van der Poel: Het meest bijzondere aan dit project is de omvang: de evaluatie van 5 jaar nationaal sportbeleid. In de uitvoering bestaat dat beleid uit een groot aantal verschillende projecten en programma s, met verschillende hoofd- en subdoelstellingen en is er betrokkenheid van een veelheid van partijen. De uitdaging was grip te krijgen op het geheel en zicht te krijgen op de maatschappelijke effecten van het beleid (de outcome ). De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het zicht krijgen op de outcome niet bij alle projecten is gelukt. Eén van de opvallende uitkomsten vindt Hugo van der Poel de hoge verwachtingen in het beleidsveld ten aanzien van de rol van de rijksoverheid. Dit wordt vaak verwoord als de noodzaak van meer regie, waarmee dan in de eerste plaats wordt bedoeld dat de Directie Sport van VWS andere beleidsterreinen van de rijksoverheid moet zien te houden aan de doelstellingen van het rijkssportbeleid. Zo dient bijvoorbeeld OCW een eind te maken aan de vrijblijvendheid ten aanzien van het bewegingsonderwijs. Maar met meer regie wordt ook wel bedoeld: helderder kaders voor, en een duidelijker taakafbakening binnen de sportwereld zelf. Kort gezegd: af en toe is het nodig dat iemand de knoop doorhakt, en als het gaat om landelijk sportbeleid kan die iemand eigenlijk alleen VWS zijn. Een andere opmerkelijke bevinding is dat de omvang van budgetten voor projecten en programma s losjes tot niet gekoppeld is aan de doelstellingen ervan. Soms is een bepaalde beleidsmaatregel best effectief, maar zijn maatschappelijke effecten niet meetbaar omdat dit beleid te kleinschalig wordt ingezet, aldus Van der Poel.
publicaties en congresbijdragen Medewerkers van het Mulier Instituut Wetenschappelijke (internationale) artikelen Blemers, F., Collard, D., Chinapaw, M., Mechelen, W. van, Twisk, J. & Verhagen, E. (2011). Physical inactivity is a risk factor for physical activity-related injuries in children. Br J Sports Med. Dec 14. [Epub ahead of print]. doi:10.1136/bjsports-2011-090546. Breedveld, K. & Hoekman, R. (2011). Measuring sports participation in the Netherlands - the need to go beyond guidelines. European Journal for Sport and Society 8 (1/2): 117-132. Collard, D., Verhagen, E.,,Mechelen W. van, Heymans, M.W., Chinapaw, M. (2011). Economic burden of physical activity-related injuries in Dutch children aged 10-12. Br J Sports Med 45/13: 1058-63. [Epub 2011 Jun 18.]. Hoekman, R., Breedveld, K. & Scheerder, J. (2011). Introduction to the Special Issue on Sports Participation in Europe. European Journal for Sport and Society 8 (1/2): 7-13. Lucassen, J. (2011). Sport s prominent role in Netherlands civil society. Sport and Citizenship Scientific Journal 15: 29. Stuij, M. (2011). Explaining Trends in Body Weight: Offer s Rational and Myopic Choice vs Elias Theory of Civilizing Processes. Social History of Medicine 24/3: 796-812. doi:10.1093/shm/hkq119. Stuij, M. & Stokvis, R. (2011). Habitusvorming: over de socialisatie van sportgedrag. Sociologie 7/3: 203-222. 45