De sportwereld voor het hbo. Jan de Leeuw

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De sportwereld voor het hbo. Jan de Leeuw"

Brigitta Diana de Croon
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De sportwereld voor het hbo Jan de Leeuw

2 Voorwoord Voor u ligt De sportwereld voor het hbo, een systematische introductie in de sportwereld. De methode bevat studiemateriaal voor sportgerelateerde hbo-opleidingen. Te denken valt aan opleidingen voor bewegingsonderwijs, sporten beweegmanagement, sportmarketing, sportbeleid, sportcommunicatie, sportjournalistiek en sporteventmanagement. Het boek bestaat uit vijf delen. Het begint met een inleidend hoofdstuk over het wezen van de sport. Daarna volgen in deel 2 twee historische hoofdstukken: over de geschiedenis van de moderne sport en over de Olympische Spelen. Het derde deel (hoofdstuk 4 en 5) gaat over ethiek en sportbeoefening. Deel 4 besteedt ruime aandacht aan sport en samenleving: sportdeelname (hoofdstuk 6); sociale functies van sport (hoofdstuk 7); bewegen, gezondheid en bewegingsonderwijs (hoofdstuk 8). Het boek wordt afgerond met twee hoofdstukken over sport, organisatie en beleid: de infrastructuur van de Nederlandse sportwereld (hoofdstuk 9) en het sportbeleid (hoofdstuk 10). Elk hoofdstuk sluit af met een verwerkingsparagraaf met cases, opdrachten en/of debatstellingen. Over de gehele methode verspreid zijn diverse cases opgenomen uit de sportwereld. Speciaal met het oog op zelfstandig studeren is een uitgebreide index toegevoegd. Ook kan achterin een notenapparaat worden geraadpleegd. De papieren uitgave wordt ondersteund door de website waarop onder andere een sportquiz, een oefentoets en nieuws over de sportwereld te vinden zijn. Bij de ontwikkeling van het boek heb ik diverse deskundigen uit het onderwijs en de sportwereld als adviseur betrokken: Godfried Bakker: Hogeschool van Rotterdam, opleiding Sportmarketing & Sportmanagement; Sanne Cobussen: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Instituut voor Sport en Bewegingsstudies; Marion de Cocq: Fontys Economische Hogeschool Tilburg, SPECO en Johan Cruyff University; Els van Dam: Johan Cruyff University in Amsterdam; René Daniëls: Fontys Sporthogeschool Sittard; Mark van den Heuvel: Fontys Economische Hogeschool Tilburg, SPECO en Johan Cruyff University; Thijs Kemmeren: Fontys Economische Hogeschool Tilburg, SPECO en Johan Cruyff University;

Het boek bestaat uit vijf delen. Het begint met een inleidend hoofdstuk over het wezen van de sport.

3 Bonne Posma: Saxion Hogescholen, Randstad Topsport Academie; Inger Quanjel: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Instituut voor Sport en Bewegingsstudies; Herman Ram: Dopingautoriteit; Marijke Slotboom: Fontys Sporthogeschool Eindhoven; Marije van t Verlaat: Fontys Economische Hogeschool Tilburg, SPECO en Johan Cruyff University; Herman Verveld: Hogeschool Windesheim, School of Human Movement & Sport, CALO Zwolle; Jurryt van de Vooren: Olympisch Stadion Amsterdam, Sport geschiedenis.nl en Andere Tijden Sport. Ik dank alle adviseurs voor hun waardevolle suggesties. Bijzondere dank gaat uit naar Jacinta Kannekens, die bereid was mij bij te staan bij de eindredactie van de gehele uitgave. Jan de Leeuw

Verveld: Hogeschool Windesheim, School of Human Movement & Sport, CALO Zwolle; Jurryt van de Vooren: Olympisch Stadion Amsterdam, Sport geschiedenis.nl en Andere Tijden Sport.

4 Inhoud DEEL 1 SPORT EN FILOSOFIE Hoofdstuk 1 Wat is sport? Inleiding De relevantie van de vraag naar het wezen van sport Het dubbelkarakter van sport Het wezen van sport De sportfamilie Categorisering van sport Motieven om te sporten Verwerking DEEL 2 SPORT EN GESCHIEDENIS Hoofdstuk 2 Geschiedenis van de moderne sport Inleiding De negentiende eeuw: opkomst van de moderne sport Drie internationale bronnen van sport De opkomst van sport in Nederland Het christendom en de sport Sport vooral voor mannen Intermezzo: het oervoetbal aan het einde van de negentiende eeuw Sport in het begin van de twintigste eeuw Democratisering en popularisering van sport Verzuiling en sport Intermezzo: de opkomst van het volksvoetbal Sport in het interbellum Impulsen vanuit de Olympische Spelen Sport en socialisme Sport in de Tweede Wereldoorlog Inleiding De invloed van de bezetter op de sport Verzet tegen en samenwerking met de bezetter Voetbal in de oorlog Sport na de Tweede Wereldoorlog Doorbraak van de sport in Nederland Ontwikkelingen in het sportlandschap Inhoud 7

4 Het wezen van sport.......................................................... 21 1.5 De sportfamilie................................................................ 30 1.6 Categorisering van sport.

5 2.6.3 Ontwikkelingen in de georganiseerde sport De internationale sport en de Koude Oorlog Commercialisering en mediatisering van sport De opkomst van fitness Verwerking Hoofdstuk 3 De Olympische Spelen Inleiding De Olympische Spelen in de Griekse oudheid De herinvoering van de Olympische Spelen Olympische organisatie, rituelen en symbolen De Olympische Spelen tot de Eerste Wereldoorlog De Olympische Spelen in het interbellum De Olympische Spelen in de periode van de Koude Oorlog De Olympische Spelen vanaf De toekomst van de Olympische Spelen Verwerking DEEL 3 SPORT EN ETHIEK Hoofdstuk 4 Sport en ethiek, een inleiding Inleiding Wat is ethiek? De ethische invalshoek bij sport Oordelen over ethiek in de sport Sportethiek als toegepaste wetenschap Waarden, normen en cultuur Drie ethische theorieën Inleiding Gevolgenethiek en beginselethiek Deugdenethiek Traditionele en moderne sportethiek Traditionele sportethiek Het amateurideaal in de sport Lichamelijke opvoeding De moderne sportethiek Verwerking De sportwereld voor het hbo

.............................................. 73 3.1 Inleiding........................................................................ 74 3.2 De Olympische Spelen in de Griekse oudheid............................. 74 3.3 De herinvoering van de Olympische Spelen.

6 Hoofdstuk 5 Sport en ethiek: fair play en doping Inleiding Fair play Inleiding Fair play tijdens de wedstrijd Waarden en normen buiten de wedstrijd Beleid in de sport op het gebied van fair play, waarden en normen Sport en doping Inleiding Informatie over doping en dopinggebruik Argumenten voor en tegen dopinggebruik in de sport Verwerking DEEL 4 SPORT EN SAMENLEVING Hoofdstuk 6 Sportdeelname Inleiding Versporting en ontsporting Actieve deelname aan sport in Nederland Inleiding Sportdeelname in Nederland Leeftijd en sport Populairste sporten Het sociaal profiel van de actieve sporter Sport en sociale klasse Sport en etniciteit Sport en gender Sport en seksuele voorkeur Passieve deelname aan sport Toeschouwer van sport Sport volgen via de media Vrijwilliger in de sport Verwerking Hoofdstuk 7 De sociale functies van sport Inleiding De gezondheidsfunctie van sport De distinctiefunctie van sport De opvoedende functie van sport De socialisatiefunctie van sport Inhoud 9

...................................... 137 5.2.3 Waarden en normen buiten de wedstrijd........................ 143 5.2.4 Beleid in de sport op het gebied van fair play, waarden en normen........................................................... 148 5.

7 7.6 De cohesiefunctie van sport De integratiefunctie van sport Integratie van minderheden Integratie van allochtonen Kanttekeningen bij de integratiefunctie van sport De politieke en militaire functie van sport De economische functie van sport Verwerking Hoofdstuk 8 Bewegen, gezondheid en bewegingsonderwijs Inleiding Bewegen Gezondheid en bewegen De feiten over bewegen in Nederland Inleiding Het feitelijk beweeggedrag van de Nederlandse bevolking Jongeren en bewegen Volwassenen en bewegen Ouderen en bewegen Bewegen en andere sociale kenmerken Bewegingsonderwijs Inleiding Geschiedenis van het bewegingsonderwijs Bewegingsonderwijs De plaats van het vak in het Nederlands onderwijs Bewegingsonderwijs in het primair onderwijs Bewegingsonderwijs in het voortgezet onderwijs Bewegingsonderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs Beroepsvereniging KVLO Verwerking DEEL 5 SPORT, ORGANISATIE EN BELEID Hoofdstuk 9 De infrastructuur van de sportwereld Inleiding De georganiseerde sport Commerciële sporten beweegorganisaties Fitnessbedrijven Maneges, zeil- en surfscholen Golfbanen en jachthavens Commerciële sportevenementen De sportwereld voor het hbo

8 De politieke en militaire functie van sport................................ 220 7.9 De economische functie van sport......................................... 221 7.10 Verwerking.

8 9.4 Sportaccommodaties Overheid en sport Belangenorganisaties in de sportwereld Werkgevers- en werknemersorganisaties in de sport Belangenorganisaties in het betaald voetbal Andere organisaties Dienstverleners in de sport Dienstverleners in de sport zonder winstoogmerk Commerciële dienstverleners in de sport Opleidingen voor sport en bewegen Ideële instellingen op het gebied van sport De sportgoederenindustrie en -handel De sportreizenbranche Sportmedia Verwerking Hoofdstuk 10 Sportbeleid Inleiding Geschiedenis van het sportbeleid in Nederland Het sportbeleid van de Nederlandse overheid Inleiding Sport, gezondheid en bewegen Sport en onderwijs Participatie door allochtone jeugd Topsportbeleid Het sportbeleid van NOC*NSF Inleiding Meer mensen sporten een leven lang Nederland in de top tien van de wereld Bonden ontwikkelen en verzilveren kansen Olympisch Plan Verwerking Noten Index Inhoud 11

................... 266 9.6.3 Andere organisaties................................................. 266 9.7 Dienstverleners in de sport................................................. 268 9.7.1 Dienstverleners in de sport zonder winstoogmerk.

Vergelijkbare documenten

HBO SPORTMARKETING VOOR TOPSPORTERS

HBO SPORTMARKETING VOOR TOPSPORTERS Leerroute van de opleiding Commerciële Economie Tilburg 2016-17 JOHAN CRUYFF UNIVERSITY INSTITUTE COLLEGE Johan Cruijff Oprichter In mijn ervaring bezitten sporters