SPORTIEVE KRACHT IN DE WIJK

Transcriptie

1 SPORTIEVE KRACHT IN DE WIJK

2 Onderwerpen Niels Hermens en Erik Puyt De Buurtsportvereniging Positief opvoed- en opgroeiklimaat Sport en het sociaal domein: Vier beleidsterreinen met wetenschappelijk effect Hoe bepaal je lokaal effect? Bouwstenen wijkgericht werken De Buurtsportvereniging

3 Vertrouwen in verenigen Sport in de wijk Schalkwijk Danone Cup 2011 SV Mondriaan Slotervaart Danone Cup 2010 VAN AFHANKELIJK NAAR ZELFSTANDIG 1. UITGANGSPUNTEN

4 Ambities Provincie Nieuwe rol en werkwijze o.g.v. Zorg en Welzijn Rode draad is het beroep dat de overheid doet op de eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van burgers, netwerken ( ) om de burgers heen, vrijwilligersorganisaties en mantelzorgers. De principes van de kanteling spelen daarbij een belangrijke rol: eerst uitgaan van eigen kracht, dan van netwerken van familie, vrienden en de buurt, ( ) en pas daarna van collectieve en individuele (WMO-)voorzieningen. Bron Regionale sociale agenda s

5 Sport en bewegen in de buurt Gemeentelijk impuls: De Buurtsportcoach Lokale aanbieders: De Sportimpuls Extra impuls: Jeugd in lage inkomens buurten De Jeugdimpuls streeft naar participatie van deze jeugd in sport en bewegen, in de maatschappij en het verbeteren van gezonde leefstijl en gedragsverandering. LAATSTE NIEUWS: Te weinig aanvragen

6 De Buurtsportvereniging (1) Uitgangspunten pilotproject Sport en verenigen onlosmakelijk verbonden Benutten zelforganiserend vermogen in de wijk Andere rol professionals: van uitvoering naar coachen Sociale duurzaamheid: eigenaarschap, geborgenheid, ondernemerschap en ontmoeting 1. UITGANGSPUNTEN

7 De Buurtsportvereniging (2) Aanpak Stap 1. Het versterken van bestaand sport/spel en beweegaanbod in 7 achterstands wijken Stap 2. Buurtsportvereniging introduceren als koepel Stap 3. Empowerment programma Stap 4. Proces- en effectevaluatie 2. AANPAK

8 Resultaten Bron: Proces en Effectevaluatie Verwey-Jonker Instituut, juni 2012 BSV bereikt groep die minder actief is Jongeren hangen minder en bewegen meer Meer onderling contact Versterken gedeelde normen en waarden Betrokkenheid en vrijwillige inzet vergroot (afhankelijk van startpositie in de wijk) 3. RESULTATEN

9 Betrokkenheidsladder Bron: Proces en Effectevaluatie Verwey-Jonker Instituut, juni 2012 Met de rug naar de bal 1. Het huis uit 2. Ontmoetingsplaatsen 3. In gesprek met elkaar 4. Talent ontdekken en ontwikkelen 5. Meehelpen 6. Initiatief nemen Het heft in eigen handen De betrokkenheidsladder 4. LESSEN VOOR DE TOEKOMST

10 Succesfactoren Bron: Proces en Effectevaluatie Verwey-Jonker Instituut, juni 2012 Belang sleutelfiguren, pioniers, spin in het web Organiseer ontmoetingen (locatie) Vertrouwen (respect, chemie, binding met de wijk) Afweging tussen kwaliteit en ruimte voor bewoners Samenwerking verenigingen, maatschappelijk organisaties 3. RESULTATEN Dennis Barendse, BSV Schalkwijk

11 Positief Opvoed & Opgroeiklimaat Bron: Proces en Effectevaluatie Verwey-Jonker Instituut, juni 2012 Pedagogische Civil Society (ZonMw, 2009) It takes a village to raise a child Buurtsportvereniging draagt bij aan versterken jeugdketen (de preventiepiramide): Juridische en klinische interventies Aanpak van problemen Preventie Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat

12 Sport als middel bij het helpen bereiken van maatschappelijke beleidsdoelstellingen Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut, Wageningen Universiteit)

13 Sport als middel voor het bereiken van maatschappelijke beleidsdoelstellingen Drie stromingen (in praktijk, beleid én wetenschap) 1) Sport is er vooral voor het plezier van de deelnemers 2) Sport is een middel 3) Sport kan een middel zijn

14 Sport een middel: voor welke beleidsterreinen? Gezondheid Meer gezonde levensjaren Concentratievermogen, motorische vaardigheden (jeugd) Voorkomen/oplossen sociaal-emotionele klachten Geheugen (ouderen) Jeugd en onderwijs Schoolprestaties via motorische en zelfregulatieve vaardigheden Positieve ontwikkeling via de sport Nog geen hard bewijs, nog weinig betrouwbare studies naar effecten sportdeelname

15 Sport een middel: voor welke beleidsterreinen? Participatie Gevoel van eigenwaarde bij kwetsbare groepen Arbeidsmarktre-integratie Niet: mensen die leven in een sociaal isolement (allochtone vrouwen, eenzame ouderen) Nog vooral verkennend en beschrijvend onderzoek Wijken Vooral contacten tussen mensen die elkaar al kennen Effect op veiligheid nog niet aangetoond Multifunctioneel ingerichte sportplekken! Buurtsportvereniging

16 Sport als middel Sport als gerichte interventie Sport als ongerichte interventie De meeste sportinterventies zijn nog sport als doel en sport als ongerichte interventie. Voor sport als gerichte Interventie is de sociale context van groot belang Bijvoorbeeld: Sportieve kracht in de wijk en de Buurtsportvereniging Bepaal aansluiting bij betrokkenheid en eigen kracht van bewoners. Welke werkzame bestandsdelen van sport en bewegen kunnen daarbij ingezet worden. Sport als doel

17 Wat is nodig voor sportinterventies die helpen bijdragen aan maatschappelijke doelstellingen? Sportaanbieders die maatschappelijke activiteiten willen en kunnen ondernemen Kennis over mogelijkheden en beperkingen van sport Welke sociale condities? Welke groepen Ondersteuning sportaanbieders bij omgang met kwetsbare groepen Motivatiegericht sportklimaat (positief opvoed- en opgroeiklimaat Samenwerking tussen sociale sector en sport Professionals

18 Maatschappelijke ambities Sportaanbieders met maatschappelijke ambities Vitale maatschappelijk gerichte sportaanbieders Niet toegerust Toegerust Sportaanbieder die ondersteuning nodig hebben Vitale sportaambieders Geen maatschappelijke ambities

19 Samenwerking sociale sector en sport Institutionele factoren Persoonlijke factoren Organisatie van de samenwerking Healthy Alliances Raamwerk (Koelen e.a. 2012)

20 Mogelijke rollen Buurtsportcoach Buurtsportcoach in sociale sector: sport in de hoofden van de professionals en in de werkmethoden Buurtsportcoach in de sport: verzorgen voorwaarden sociale context Begeleiden van samenwerking Grenswerker met kennis van beide sectoren! Bij Buurtsportvereniging de Buurtsportcoach onderdeel van wijkteam? Betrekken bewoners bij organisatie sport in de wijk Aansluiten bij bestaande burgerinitiatieven in de wijk Helpen verzorgen positief opvoed- en opgroeiklimaat Signaleren in de sport Begeleiden naar sport als middel

21 Voor samenwerking in de praktijk is samenwerking tussen sportbeleid en sociaal beleid nodig: hoe organiseer je dit? Laat zien wat de sportsector te bieden heeft op indicatoren die relevant zijn voor sociaal beleid! Ontwikkeling instrument Sport in beeld bij het sociaal beleid Mogelijke indicatoren (o.a.) Onderwijs en sport Openbare ruimte en sport Samenwerking gezondheidszorg en sport Aandacht voor sociale voorwaarden Sportparticipatie kwetsbare groepen Is er behoefte aan een dergelijk instrument

22 ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden Welke combinaties? Welk lokaal effect?

23 Lessen voor de toekomst Handboek i.s.m. Movisie voor verspreiding en implementatie Bouwstenen voor wijkgericht werken STAP 1 Verkennen Bepaal de betrokkenheid STAP 2 Verbeelden Wat is de ambitie? STAP 3 Vormgeven Bepaal de strategie Welk netwerk is er, hoe ondersteunen? STAP 4 Verankeren Welke aanpak past bij de wijk: Uitvoerend, koepel- of netwerk organisatie. 4. LESSEN VOOR DE TOEKOMST

24 Drie typen organisatie Uitvoerende organisatie (lage betrokkenheid) Het initiatief ligt bij professionele sportorganisaties. Met empowerment programma worden bewoners betrokken en begeleid bij ondersteuning activiteiten. Koepelorganisatie Rol bewoners wordt groter. Samenwerking met sportverenigingen en zelforganisaties verder uitgebouwd. Netwerkorganisatie (hoge betrokkenheid) Bewoners nemen initiatief en verantwoordelijkheid voor het initiëren en organiseren van activiteiten. 4. LESSEN VOOR DE TOEKOMST

25 Ander Effect, Nieuwe werkwijze

26 Competenties Nieuwe Stijl Je versterkt eigen kracht van bewoners Je bent zichtbaar en gaat op bewoners af Je helpt bewoners verbindingen te leggen Je durft los te laten en inspireert bewoners Je beweegt je in uiteenlopende leef- en systeemwerelden Je bent strategisch (benut professionele ruimte) De WMO-competenties van de branche Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening zijn door Movisie aangepast voor de rol van de buurtsportcoach.

27 ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden BEDANKT VOOR UW AANDACHT