Wat is de aard en omvang van uw aanstelling en hoe is uw onderzoeksgroep

Transcriptie

1 Paul Verweel Hoogleraar bestuur en organisatiewetenschap, met accent op betekenisgeving en cultuurverschillen. Bezet tevens de Richard Krajicek endowed chair Universiteit Utrecht Dat antropologen graag met beide benen in de alledaagse werkelijkheid staan om van daaruit hun onderzoek te doen, is eigen aan het vakgebied antropologie. Maar Paul Verweel (1953) maakt het wel erg bont. De Utrechtse hoogleraar bestuurskunde kent de voetbalwereld van binnen en buiten. Hij speelde zelf en is bestuurlijk actief in een plaatselijke voetbalclub, in de gemeentelijke sportraad én binnen de KNVB. Wat mensen vinden in de sport, dat fascineert hem en wil hij onderzoeken. Die beleving is uniek, zegt Verweel. Dat moet je niet beschadigen door hen te overvragen, maar koesteren, want de maatschappelijke waarde van sport is al heel groot. Dat hoef je dus niet alleen maar van buitenaf aan de sport willen toevoegen en voorschrijven. Sport heeft z n eigen kracht. 95

2 Hoe is het vakgebied waarbinnen u werkzaam bent te omschrijven? Het mooiste is zelf te sporten, maar op de tweede plaats staat de mogelijkheid erover na te mogen denken, zegt Paul Verweel. Antropologen zijn altijd gewend om in een organisatie te duiken, daar zelf in de praktijk rond te kijken en dan te proberen die observaties theoretisch te duiden en te versterken, zegt hij. Die werkwijze past goed bij de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) en bij Verweel. Hoe is dit gebied als onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek ontstaan en hoe heeft het zich in de afgelopen jaren ontwikkeld binnen uw universiteit? Samen met onder meer Mark Bovens, hoogleraar bestuurskunde en directeur onderzoek aan de USBO, ben ik founding father van wat vroeger het Centrum voor Beleid en Management heette en nu de USBO is, zegt Verweel. In zijn leeropdracht staat het zinnetje dat hij zich bij de bestuurs- en organisatiewetenschap in het bijzonder (met) de cultuur en zingeving van organisaties zal bezighouden. En daar is de sport bij uitstek een voorbeeld van, zegt hij met veel plezier. Sport maakt al vanaf 1990 deel uit van de programma s van de USBO en diens voorganger. Verweel deed onder meer, samen met Jan Janssens (sportsocioloog en directeur van het W.J.H. Mulier Instituut), een groot onderzoek naar autochtonen en allochtonen in de sport. Vanaf 2000 is de sport echt verankerd in onze onderwijsprogramma s, zegt hij. En in 2005 is er een aparte masteropleiding voor sportbeleid en sportmanagement gekomen. Wat is de aard en omvang van uw aanstelling en hoe is uw onderzoeksgroep samengesteld? Verweel is sinds 2000 hoogleraar met een volledige aanstelling. Voor de Richard Krajicek Foundation bekleedt hij sinds 2007 een endowed chair aan de USBO die hem onder meer in staat stelde onderzoek te doen naar de playgrounds die deze stichting her en der in Nederland mogelijk heeft gemaakt. Het leidde tot verschillende wetenschappelijke publicaties en in het voorjaar van 2010 tot de publicatie van het eindrapport onder de titel Krajicek maakt het verschil in de wijken. De vakgroep telt tien mensen die zich bezighouden met sportonderzoek, waaronder drie sportgerelateerde hoogleraren, twee senior medewerkers, zes docenten/onderzoekers en vier assistenten in opleiding. Er zijn achttien mensen bij hem gepromoveerd, waarvan vier op het gebied van sport. De komst van Maarten van Bottenburg als eerst bijzonder en nu gewoon hoogleraar, heeft een enorme impuls gegeven aan de verdere groei en verdieping, zegt Verweel. 96 Sport en haar professoren - Sportwetenschap in ontwikkeling

3 Ladyfit Waarom laten we deze meisjes niet sporten op hun eigen manier, net als de hockeymeisjes van Kampong? Waarom zien we deze meiden als een grote groep allochtonen? Wie de verhalen van de zwembaden kent, weet dat buiten de eigen zwemuren veel Marokkaanse meisjes in nauwelijks verhullende bikini s op gemengde uren zwemmen om de verboden omgang met hun Marokkaanse vrienden te legitimeren met zwemmen voor hun gezondheid. Andere meisjes willen juist onder elkaar sporten of met een hoofddoek, zonder jongens en met lange broek. De ene Marokkaanse is de ander niet. Dat zou ons, in onze geïndividualiseerde samenleving, nauwelijks mogen verrassen. Uit: oratie Verweel bij het bekleden van de Richard Krajicek endowed chair voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap. De financiering van het onderzoek komt grotendeels uit de derde geldstroom: fondsen, de EU, het bedrijfsleven. De Richard Krajicek Foundation, maar ook andere landelijke en gemeentelijke fondsen, verstrekken regelmatig opdrachten en Verweel heeft goede hoop dat die zullen toenemen. Het onderzoek dat hij met Jan Janssens deed, is een van de weinige voorbeelden van financiering van onderzoek uit de tweede geldstroom binnen de sport. Maar de verwerving kostte veel moeite. In mijn ogen bestaat er een zeker dedain rond sportonderzoek binnen de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, zegt hij. Ik besteed er geen energie meer aan. Op welke wijze en met welke motivatie bent u als wetenschapper zelf op dit terrein terechtgekomen? In zijn inaugurale rede bij het gaan bekleden van de endowed chair, beschrijft Verweel hoe belangrijk sport en vooral voetbal voor hem was in zijn jeugd. Sport gaf mij het netwerk, het zelfvertrouwen en het vertrouwen in anderen dat individueel maar ook maatschappelijk kapitaal is, zoals ik later begreep. Zolang je zelf sporter bent, heb je niet veel energie om je ook met de bestuurlijke kant van de sport bezig te houden, zegt hij. Maar het heeft me altijd wel heel sterk gefascineerd. Ik ben langzamerhand steeds meer in die bestuurlijke wereld terechtgekomen, maar als wetenschapper had ik ook de behoefte die nader te analyseren. Zo ontwikkelt zich je eigen agenda. Hij noemt enkele van die observaties. Waarom neemt de sport zo n grote plaats in binnen de samenleving, maar slechts een bescheiden positie op de 97

4 begroting van de lokale overheid? En waarom benadrukt iedereen dat sport verbroedert en is er toch zoveel haat en nijd binnen sportorganisaties? Welke is uw eigen betrokkenheid bij de sport? Ik doe mijn wetenschappelijk werk graag vanuit de participerende observatie, zegt Verweel. Hij is bestuurslid van een Utrechtse voetbalvereniging met voornamelijk Marokkaanse leden. Hij was bestuurslid van de Vereniging Sport Utrecht, de koepel van de Utrechtse sportverenigingen. En hij is vicevoorzitter van de amateursectie van de KNVB en lid van het bondsbestuur. Hij beschrijft als voorbeeld de instelling van een topklasse in het voetbal. Die klasse moet een tussenlaag vormen tussen het betaald- en het amateurvoetbal. Door vergoedingen aan spelers door de betere clubs in het amateurvoetbal, is de grens tussen profs en amateurs toch al vervaagd. De topklasse zou het bovendien mogelijk maken dat de amateurs promoveren naar het betaald voetbal. In de nieuwe topklasse zou het onderscheid tussen zaterdag- en zondagamateurs komen te vervallen. Maar na tien jaar praten dreigde het plan toch nog stuk te lopen, aldus Verweel. Velen begrepen niet waarom de clubs het uiteindelijk toch 98 Sport en haar professoren - Sportwetenschap in ontwikkeling

5 Sport en Kennis Deze preview is een gedeelte uit het boek: Sport en haar professoren Sportwetenschap in ontwikkeling Meer informatie Voor meer artikelen en andere uitgaven kunt u terecht op