Projectplan Onderzoek één brede welzijnsinstelling in Drimmelen 1. Inleiding Op 12 mei 2011 heeft de gemeenteraad een besluit genomen naar aanleiding van de ingediende bezuinigingsvoorstellen. Ook heeft de gemeenteraad een 8-tal onderzoeksopdrachten voor het college geformuleerd. Eén daarvan betreft een onderzoek naar de mogelijkheden van één brede welzijnsorganisatie voor de uitvoering van bestaande welzijnsactiviteiten in Drimmelen. De onderzoeksopdracht aan het college wordt als volgt toegelicht: In de gemeente Drimmelen houden meerdere instellingen zich in opdracht van de gemeente bezig met het welzijn van onze inwoners. Dit betreft met name de doelgroepen ouderen en jongeren. Goede samenwerking van deze instellingen met onze gemeente is zeer gewenst. Een welzijnsorganisatie hoort midden in onze samenleving te staan. Wij zien dan ook graag één Drimmelense welzijnsorganisatie. Midden in de samenleving, laagdrempelig voor de inwoners en in goede samenwerking met de gemeente. 2. Onderzoeksopdracht De exacte onderzoeksopdracht aan het college luidt als volgt: Onderzoek de mogelijkheden van één brede welzijnsorganisatie, waar de activiteiten die nu georganiseerd worden in ondergebracht zijn. 3. Doelstelling en randvoorwaarden Onderzoek om te komen tot één Welzijnsinstelling in Drimmelen, die zich bezig houdt met het algemeen welzijn van alle inwoners van Drimmelen, met name de doelgroepen ouderen en jongeren. Het onderzoek moet duidelijkheid verschaffen over het draagvlak onder andere professionele organisaties en de financiële en technische haalbaarheid van een dergelijke instelling. Omdat de onderzoeksvraag gesteld is in het licht van de kerntakendiscussie, is het doel waarschijnlijk een kostenbesparing of een efficiency-slag te realiseren binnen de diverse welzijnstaken. Als randvoorwaarde wordt het vermijden van kostenstijgingen gehanteerd. Een belangrijke randvoorwaarde is de landelijke en gemeentelijke regelgeving omtrent het inkopen van diensten. Het Inkoopbureau is om advies gevraagd en dit advies is bijgesloten. Voor eind 2011 zal de gemeenteraad over de stand van zaken van het onderzoek worden geïnformeerd. 4. Projectbeschrijving, vraaginterpretatie, achtergrond en aanpak. Het onderzoek richt zich vooral op het draagvlak en de haalbaarheid van een brede welzijninstelling in Drimmelen. Breed wordt hier geïnterpreteerd als betrekking hebbend op meerdere doelgroepen en meerdere welzijnstaken omvattend. Gestreefd wordt naar een kleine krachtige welzijnsorganisatie, die in staat is op adequate wijze het welzijn van de inwoners in Drimmelen te bevorderen. Door de organisatie klein te houden, blijven de kosten laag. De kracht van de bedoelde welzijnsorganisatie wordt gehaald uit het werken met vrijwilligers, die op de juiste wijze worden geselecteerd, opgeleid en begeleid. Om op adequate wijze het welzijn van de bevolking te bevorderen is het belangrijk veel inwoners te bereiken en laagdrempelige activiteiten aan te bieden. De organisatie dient een goede naam te hebben en eenvoudig te benaderen te zijn. Tijdens de kerntakendiscussie is een bezuiniging doorgevoerd op verschillende welzijnstaken bij diverse organisaties. Onderzocht zal worden of door overname van (sommige van) deze welzijnsactiviteiten door een centrale welzijnsinstelling het 1
welzijnsniveau gehandhaafd kan blijven. Dit zal ook een onderdeel van het onderzoek uitmaken. De aanpak van het onderzoek: 1. bestudering van eerdere onderzoeken naar hetzelfde onderwerp. 2. Benoemen van de onder te brengen welzijnstaken. 3. Het zoeken naar mogelijke organisaties die de taken kunnen uitvoeren. Het opstellen van een programma van eisen voor die welzijnstaken en het opstellen van overeenkomsten valt buiten deze onderzoeksopdracht. Maar kunnen na besluitvorming door het college en de gemeenteraad wel door de projectgroep worden uitgevoerd. 5. Stichting Zet en samenwerking welzijnsorganisaties In 2006 heeft Stichting Zet een oriënterend onderzoek gedaan naar het draagvlak en de mogelijkheden van samenwerking welzijnsorganisaties. De insteek hierbij was de kwetsbaarheid van een aantal kleine welzijnsorganisaties, zoals Vluchtelingenwerk, Blitz Jeugd en Jongerenwerk, Peuterspeelzaalwerk Drimmelen, SWO en Eskadee kinderopvang. Uit het onderzoek van Zet kwam naar voren dat een brede welzijnsinstelling niet haalbaar was, omdat de onderlinge verschillen te groot zijn. Besloten is om per organisatie aansluiting c.q. versterking te zoeken bij aanpalende organisaties. Blitz opteerde destijds voor een lokale welzijnsorganisatie maar sloot ook regionale samenwerking niet uit. Omdat bleek dat het jeugd- en jongerenwerk kwetsbaar was is besloten om het jeugd- en jongerenwerk onder te brengen bij Surplus Welzijn. Op 1 maart 2008 is SWO een intentieverklaring aangegaan met De Wijngaerd en Woningstichting Volksbelang op het gebied van huisvesting en kantoorfaciliteiten. Daarnaast versterken SWO en De Wijngaerd elkaar ook op andere fronten, bijv. op het gebied van servicepunt, voorlichting en advies dementie. In het kader van de harmonisatie is het peuterspeelzaalwerk samengegaan met instellingen voor kinderopvang. Ook Vluchtelingenwerk heeft de regionale samenwerking verder uitgebouwd en maakt nu onderdeel uit van Stichting Vluchtelingenwerk West- en Oost Brabant en de Bommelerwaard. In het geval van Blitz is er een nieuwe situatie ontstaan vanwege het besluit van de gemeenteraad om het contract met Surplus Welzijn op te zeggen voor de activiteiten van Blitz. De raad wil de gelden, die hiermee vrijvallen opnieuw investeren in de jeugd. De opdracht is een nieuw overkoepelend jeugdbeleid op te stellen met aandacht voor zorg, preventie en welzijn. Geconcludeerd kan worden, dat de noodzaak om te komen tot een centrale welzijnsinstelling uit een oogpunt van kwetsbaarheid kleine welzijnsinstellingen in feite is achterhaald door bovengenoemde ontwikkelingen. Maar er zijn nu andere overwegingen zijn om deze opdracht uit te voeren. 6. Inventarisatie geschikte welzijnsactiviteiten Welke van de huidige welzijnsactiviteiten komen in aanmerking voor brede welzijnsorganisatie? Bij de uitvoering van het onderzoek zal een uitgebreide inventarisatie van welzijnsactiviteiten uitgevoerd worden. Hieronder worden, om een beeld te vormen, een aantal activiteiten genoemd die voornamelijk door vrijwilligers uitgevoerd worden. De welzijnsactiviteiten die door professionals worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het maatschappelijk werk en schuldhulpverlening, vallen buiten dit onderzoek. 2
SWO: - Ouderenadvisering, o.a. project thuisadministratie - Servicepunten en spreekuren - Sociaal-culturele activiteiten - Sportieve activiteiten - Educatie - Eetpunten - Mantelzorgondersteuning - Vrijwillige thuishulp/buddyzorg - Bemiddeling en service alfahulp. Surplus Welzijn: - Sociaal raadsliedenwerk - Blitz - Budgetcoaches Activiteiten van ouderenbonden, W-groepen en andere instellingen - Sociaal-culturele activiteiten voor ouderen - Sportieve activiteiten voor ouderen Van de wegbezuinigde welzijnsactiviteiten - KansPlus: ondersteuning bij activiteiten t.b.v. mensen met een verstandelijke beperking. 7. Kandidaten voor één brede welzijnsinstelling Recentelijk heeft SWO besloten om haar naam Stichting Welzijn Ouderen te wijzigen in Stichting Welzijn en Ondersteuning om duidelijk te maken dat de door haar verleende diensten niet alleen bedoeld zijn voor ouderen maar ook voor andere kwetsbare inwoners in Drimmelen. Daarnaast kan wellicht gedacht worden aan uitbreiding van het takenpakket van SWO met ondersteuning van activiteiten op het gebied van: - begeleiding van mensen met een beperking - servicepunt vrijwilligers (vrijwilligerscentrale) - ondersteuning jeugd en jongerenwerk - coördinatie en ondersteuning activiteiten Ouderenbonden en Welzijnsgroepen. Centrale vraag hierbij is of SWO bereid en in staat is om een of meer van de hiergenoemde taken uit te voeren en zo ja op welke manier. Of anders gezegd ziet SWO het zitten om voor deze doelgroepen iets te doen. Daarnaast moet het onderzoek ook antwoord geven op de vraag of er behalve SWO nog andere opties denkbaar zijn als het gaat om één brede welzijnsorganisatie. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan één van de andere welzijnsorganisaties, bijv. Surplus Welzijn dan wel Trema welzijn dan wel een nieuwe welzijnsorganisatie. Welke partijen uitgenodigd zullen gaan worden voor het uitbrengen van een offerte, zal aan het eind van het proces beoordeeld worden Het inkoopbureau is duidelijk in zijn advies: de opdrachten tot het verrichten welzijnstaken dienen Europees aanbesteed te worden volgens de 2B procedure. Hiervoor dient de gemeente 1 of meerdere partijen uit te nodigen tot het indienen van een offerte. De keuze voor het uitnodigen van meerdere partijen kan een nuttige bijdrage opleveren aan het bewerkstelligen van bezuinigingen. Daarnaast kan het partijen ook scherp houden in het dienstenpakket dat zij levert. 3
Bij de uitnodiging om een offerte uit te brengen, hoort een Programma van Eisen. Hierin wordt nauwkeurig beschreven welke taken er uitgevoerd dienen te worden, tegen welke voorwaarden. Het schrijven van het PvE zal ook door leden van de projectgroep gebeuren, evt. met deskundigheid van het inkoopbureau. 8. Toekomstige taken Een brede welzijnsorganisatie kan een belangrijke bijdrage leveren aan de leefbaarheid en onderlinge samenhang van activiteiten in de kernen. Bovendien krijgt de gemeente een nieuwe taak en verantwoordelijkheid in het kader van begeleiding van mensen met een beperking. Extramurale begeleiding, inclusief dagbesteding wordt geschrapt uit de AWBZ en zal onder de compensatieplicht van de Wmo worden gebracht. De gemeente ontvangt daarvoor ook een budget. Onder de doelgroep van extramurale begeleiding worden o.a. gerekend: mensen met een verstandelijke beperking, psychiatrische probleem, doven en blinden, mensen met meervoudige beperkingen. De begeleiding van deze mensen bestaat o.a. uit dagbesteding, begeleiding bij wonen en werken en advies en voorlichting. Een aantal van de hiervoor genoemde activiteiten kunnen in het programma van eisen opgenomen worden en daarmee tot het takenpakket van de brede welzijnsinstelling gaan behoren. 9. Budgetten M.b.t. eventuele nieuwe taken moet wel worden opgemerkt, dat deze niet binnen de huidige budgetten die de organisaties nu ontvangen kunnen worden uitgevoerd. Voor de uitvoering van deze taken zal derhalve gekeken moeten worden naar het omzetten van budgetten van oud naar nieuw, het eventueel samenvoegen van budgetten bij een gezamenlijke uitvoering dan wel het beschikbaar komen van nieuwe budgetten, bijv. in het kader van begeleiding. 10. Financiële middelen Overzicht beschikbare middelen* Bestaande middelen SWO: Welzijn ouderen w.o. ondersteuning ouderenbonden Steunpunt mantelzorg Vrijwillige Thuishulp Surplus Welzijn SRW Blitz Wegbezuinigde welzijnsactiviteiten: KansPlus Totaal * Nog verder in te vullen. 221.796 60.650 11.314 128.250 450 Nieuwe middelen Begeleiding Jeugd en Jongerenwerk Medio 2012 11. Planning onderzoek en uitvoering 4
1. opstellen concept projectplan en planning vóór 9 september 2011. 2. bespreken in projectgroep op 12 september 2011 en aanvullingen verwerken. 3. vaststelling projectplan en planning door college op 20 september 2011. 4. het vastgestelde projectplan ter kennis brengen van gemeenteraad middels een raadsbrief. In die brief laat het college tegelijkertijd weten, dat de wethouder reeds in gesprek is met ouderenbonden en W-groep over het voorstel om het activiteiten aanbod van bonden en SWO op elkaar af te stemmen en er waar mogelijk één gezamenlijk programma van te maken, toegankelijk voor alle ouderen in het dorp, waarbij SWO zorgt voor ondersteuning en coördinatie, e.e.a. ter compensatie van gemeentelijke bezuiniging op de subsidie van de ouderenbonden. 5. inventarisatie van welzijnsactiviteiten in de gemeente Drimmelen voor wat betreft uitvoerende partij, doelgroep en de gemeentelijke kosten vóór 15 oktober 2011. 6. overleg met ouderenbonden, W-groepen, SWO en Surplus Welzijn vóór 15 november 2011 over de vraag of en zo ja welke activiteiten zich lenen voor clustering bij een brede welzijnsinstelling. 7. bespreken in projectgroep en aansluitend klankbordgroep op of rond 15 november 2011 en aanvullingen verwerken. 8. de gemeenteraad najaar 2011 middels raadsbrief op de hoogte stellen van stand van zaken m.b.t. het onderzoek naar 1 brede welzijnsorganisatie. 9. uitkomsten van het onderzoek ter goedkeuring voorleggen aan het college op 1 e kwartaal 2012. 10. gemeenteraad informeren over de uitkomsten van het onderzoek tijdens opinieronde op 1 e kwartaal 2012. 11. Uitwerking van de uitkomsten van het onderzoek in het 2 e kwartaal 2012. 12. Samenstelling projectgroep De projectgroep bestaat uit ambtenaren vanuit verschillende disciplines waaronder jeugd, welzijn, Wmo en financiën. Naast de projectgroep zal er vanaf stap 7 een klankbordgroep worden ingesteld met externe leden en projectgroepleden. Doel hiervan om betrokkenheid en meedenken betrokken partijen te vergroten. Hierbij wordt o.a. gedacht aan vertegenwoordigers van SWO, een of meerdere vertegenwoordigers van de ouderenbonden (of SDOB) en vertegenwoordigers van Welzijnsgroepen. Made, 10 oktober 2011 5