VOORWOORD 3 INLEIDING 4

INHOUDSTAFEL VOORWOORD 3 INLEIDING 4 INHOUDSTAFEL 5 TREFWOORDENLIJST 13 KAART HOVEN VAN BEROEP 16 Kaart Hof van Beroep Antwerpen 17 Kaart Hof van Beroep Brussel 18 Kaart Hof van Beroep Gent 19 Kaart Hof van Beroep Liège 20 Kaart Hof van Beroep Mons 21 AFKORTINGEN 22 DEEL I. ORGANISATIE & PROCEDURES 23 A. ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE STRAFPROCEDURE 25 B. DE VOORBEREIDENDE FASE VAN HET STRAFPROCES 29 B.1. De politiediensten 29 B.1.1. Overzicht van de rol van de politie in het kader van de voorbereidende fase van het strafproces (opsporingsonderzoek en gerechtelijk onderzoek) 29 B.1.2. Schema van de structuur van de politiediensten 31 B.1.3. De verschillende politiediensten 31 B.1.4. Bestuurlijke en gerechtelijke aanhouding 34 B.1.5. Identiteitscontroles en fouilleringen 35 B.1.6. Verhoor van personen 36 B.1.7. Opsporingen ten huize en huiszoekingen 37 B.1.8. Inbeslagnemingen 38 B.1.9. De overige onderzoeksmaatregelen 38 B.2. Het openbaar ministerie (de parketten) 38 B.2.1. Organisatie en taken 38 B.2.2. Organigram 40 B.3. Het opsporingsonderzoek (gevoerd onder leiding van de procureur des Konings) 40 B.3.1. Het opsporingsonderzoek schematisch 40 B.3.2. De procedure van het opsporingsonderzoek 42 B.3.3. Het mini-onderzoek 43 JUSTITIEREPERTORIUM 5

B.3.4. Het einde van het opsporingsonderzoek 43 B.3.4.1. Seponering 43 B.3.4.2. Minnelijke schikking 44 B.3.4.3. Strafbemiddeling 45 B.3.4.4. Instelling van een gerechtelijk onderzoek 47 B.3.4.5. Rechtstreekse dagvaarding voor het vonnisgerecht 47 B.3.4.6. Oproeping bij proces-verbaal voor het vonnisgerecht 48 B.4. Het gerechtelijk onderzoek 48 B.4.1. De onderzoeksrechter en de onderzoeksgerechten 49 B.4.2. Het gerechtelijk onderzoek schematisch 50 B.4.3. Het verloop van het gerechtelijk onderzoek 50 B.4.3.1. De ondervraging van de inverdenkinggestelde en de inverdenkingstelling 52 B.4.3.2. Verhoor van getuigen onder eed 53 B.4.3.3. Huiszoeking en observatie in een woning 53 B.4.3.4. Openen van post 54 B.4.3.5. Opsporen van telefonische gesprekken en telefoontaps 54 B.4.3.6. Onderzoek aan het lichaam en afname van een DNA-staal onder dwang 54 B.4.3.7. Deskundigenonderzoeken 54 B.4.4. De rechten van de partijen tijdens het gerechtelijk onderzoek 55 B.4.5. De sluiting van het gerechtelijk onderzoek (de regeling van de procedure) 55 B.4.5.1. Schema van de sluiting van het gerechtelijk onderzoek 56 B.4.5.2. Beslissingen die kunnen worden genomen bij de sluiting van het gerechtelijk onderzoek 57 B.5. Het bevel tot aanhouding en de voorlopige hechtenis 58 B.5.1. Chronologisch overzicht van de fasen van en het toezicht op de voorlopige hechtenis 59 B.5.2. De arrestatie 60 B.5.3. Het (eventueel) bevel tot medebrenging 60 B.5.4. Het bevel tot aanhouding 60 B.5.5. De eerste verschijning voor de raadkamer 61 B.5.6. Het (eventuele) beroep 61 B.5.7. De (eventuele) beschikking van de onderzoeksrechter tot invrijheidstelling 62 B.5.8. De maandelijkse of driemaandelijkse controle door de raadkamer 62 B.5.9. Het (eventuele) beroep en de (eventuele) cassatie 62 B.5.10. De situatie bij de sluiting van het gerechtelijk onderzoek 62 B.5.11. De situatie van de inverdenkinggestelde na de regeling van de procedure (in de vonnisfase) 63 B.5.12. De invrijheidstelling onder voorwaarden of onder borg 63 B.5.13. De onmiddellijke aanhouding 63 B.5.14. De schadevergoeding voor de wederrechtelijke of onwerkdadige voorlopige hechtenis 64 C. DE VONNISGERECHTEN EN HET EIGENLIJKE STRAFPROCES 65 C.1. Schema s vonnisgerechten (met de rechtsmiddelen) 65 6

C.2. De politierechtbank 65 C.3. De correctionele rechtbank 66 C.4. Het hof van assisen 67 C.5. Verloop van het strafproces (vonnisfase) 67 C.5.1. Overzicht van de vonnisfase van het strafproces 67 C.5.2. Proces in eerste aanleg 67 C.5.3. Verzet 70 C.5.4. Hoger beroep 70 C.5.5. Voorziening in cassatie 71 C.5.6. Beroep voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens 71 D. RECHTEN VAN DE SLACHTOFFERS EN BURGERLIJKE PARTIJ 73 D.1. Rechten van het slachtoffer 73 D.2. Diensten voor slachtofferhulp of -opvang 73 D.3. Het statuut van benadeelde persoon 75 D.4. De burgerlijke partij en haar rechten 75 D.5. Bemiddeling 76 D.6. Financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden 76 E. DE RECHTSBEDELING VOOR MINDERJARIGEN 78 E.1. Diensten voor jeugdhulpverlening 78 E.2. Jeugdgerechten 79 E.3. Maatregelen in zake jeugdbijstand 80 E.4. Maatregelen ten aanzien van delinquente minderjarigen 81 E.5. Uithandengeving 82 F. DE FASE VAN DE STRAFUITVOERING 84 F.1. Probatie (probatieopschorting of probatie-uitstel) 84 F.2. Internering 85 F.3. Uitvoering van de vrijheidsstraffen en voorwaardelijke invrijheidstelling 86 F.4. Werkstraf 89 F.5. Geldboete 89 F.6. Verbeurdverklaring 91 F.7. Verjaring van de straf 91 F.8. Genade 91 F.9. Aanvraag tot herziening 92 JUSTITIEREPERTORIUM 7

F.10. Strafregister, uitwissing en herstel in eer en rechten 92 F.10.1. Strafregister 92 F.10.2. Uitwissing 92 F.10.3. Herstel in eer en rechten 93 G. BIBLIOGRAFIE 94 DEEL II. DATA 95 1. Departement Justitie 97 1.1. Minister van Justitie 97 1.2. Beleidscel 97 1.3. Diensten van de Voorzitter 97 1.3.1. Dienst Juridische zaken 97 1.3.1.1. Cel Geschillen en Juridische Adviezen 97 1.3.1.2. Cel Genade 98 1.3.2. Dienst Communicatie en Documentatie 98 1.3.2.1. Cel Communicatie en Informatie aan de burger 98 1.3.2.2. Cel Bibliotheek 98 1.3.3. Dienst Internationale betrekkingen 98 1.3.3.1. Cel Internationale Betrekkingen 98 1.3.3.2. Cel Protocol 98 1.3.4. Facilitaire diensten 98 1.3.4.1. Cel Legalisaties en Parlementaire vragen 98 1.4. Directoraten-generaal 98 1.4.1. Directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie 98 1.4.1.1. Account Management 99 1.4.1.2. Directie P&O Rechterlijke Orde 99 1.4.1.3. Directie Infrastructuur en Ondersteuningsdiensten 99 1.4.1.4. Directie Strategische Ondersteuning en Modernisering Rechterlijke Orde 99 1.4.2. Directoraat-generaal Wetgeving, Fundamentele Rechten en Vrijheden 100 1.4.2.1. Directie I - Burgerlijk recht 100 1.4.2.2. Directie II Fundamentele rechten 101 1.4.2.3. Directie III Strafrecht 101 1.4.3. Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen 102 1.4.3.1. Managementsondersteuning 102 1.4.3.2. PMO & Strategische planning 102 1.4.3.3. Regionale directie Noord 102 1.4.3.4. Regionale directie Zuid 102 1.4.3.5. Directie detentiebeheer 102 1.4.3.6. Dienst P&O 103 1.4.3.7. Dienst ICT 103 1.4.3.8. Dienst Financieel & Logistiek Beheer 103 1.4.4. Directoraat-generaal Justitiehuizen 104 8

1.4.4.1. Diensten van de Directeur-generaal 104 1.4.4.2. Personeelsdienst 104 1.4.4.3. Dienst Expertise en ontwikkeling 104 1.4.4.4. Regionale directie Noord 104 1.4.4.5. Regionale directie Zuid 104 1.5. Veiligheid van de Staat 104 1.6. Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie 104 1.6.1. Algemene diensten en laboratoria 105 1.6.2. Departement criminologie 105 1.7. Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid 105 1.8. Belgisch Staatsblad 105 2. Hoven, rechtbanken en parketten 106 2.1. Europees Hof voor de Rechten van de Mens 106 2.2. Grondwettelijk Hof 106 2.3. Hof van Cassatie 106 2.4. Raad van State + auditoraat 107 2.5. College van Procureurs-generaal + Federaal Parket + Raad van procureurs des Konings + Raad van arbeidsauditeurs + Hoven van Beroep + Arbeidshoven 107 2.5.1. College van procureurs-generaal 107 2.5.2. Federaal parket 107 2.5.3. Raad van procureurs des Konings (cf. procureurs des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg onder punt 2.6.1.) 108 2.5.4. Raad van arbeidsauditeurs (cf. arbeidsauditeurs bij de arbeidsrechtbanken onder punt 2.6.2.) 108 2.5.5. Hoven van Beroep 108 2.5.6. Arbeidshoven 110 2.6. Rechtbanken van eerste aanleg + rechtbanken van koophandel + arbeidsrechtbanken, inclusief procureurs des Konings en arbeidsauditeurs 113 2.6.1. Rechtbanken van eerste aanleg 113 2.6.2. Arbeidsrechtbanken 138 2.6.3. Rechtbanken van koophandel 148 2.7. Politierechtbanken 160 2.8. Vredegerechten 171 3. Strafuitvoeringsrechtbanken 227 4. Justitiehuizen 228 JUSTITIEREPERTORIUM 9

5. Advocatuur 235 5.1. Balies 235 5.2. Bureaus voor juridische bijstand 242 6. Gevangenissen 250 7. Gerechtsdeurwaarders 258 8. Koninklijke federatie van het Belgisch Notariaat 351 9. Welzijns- en bemiddelingsdiensten 352 9.1. Diensten Slachtofferhulp 352 9.2. Diensten Justitieel Welzijnswerk 357 9.3. Herstelbemiddelingsdiensten 362 10. Andere relevante justitie gerelateerde organen 366 10.1. Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds 366 10.2. Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring 366 10.3. Commissies FOD 366 10.3.1. Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en occasionele redders 366 10.3.2. Kansspelcommissie 366 10.3.3. Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties 367 10.4. Adviesraad van de Magistratuur 367 10.5. Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde 367 11. Belangenorganisaties Magistratuur 368 11.1. Association syndicale des magistrats 368 11.2. Koninklijk Verbond van Politierechters en Vrederechters VZW 368 11.3. Magistratuur en Maatschappij 368 11.4. Nationaal Verbond van de Magistraten van eerste aanleg VZW 368 11.5. Nationale Conferentie van Beslagrechters 369 11.6. Nationale Unie van de Magistraten van de Hoven van beroep 369 11.7. Nationale vereniging van onderzoeksrechters 369 11.8. Unie van Vlaamse Jeugdrechters 369 11.9. Union Francophone des Magistrats de la Jeunesse 369 11.10. Union professionnelle de la magistrature 370 11.11. Vereniging van de Magistraten van de Arbeidsgerechten VZW 370 10

12. Parlementaire instellingen 371 12.1. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer (CBPL) of Privacycommissie 371 12.2. Hoge Raad voor de Justitie 371 12.3. Vast Comité van Toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Comité I) 371 12.4. Vast Comité van Toezicht op de Politiediensten (Comité P) 371 13. Andere 372 13.1. Algemene Directie Vreemdelingenzaken 372 13.2. Algemene Inspectie van de Federale Politie en van de Lokale Politie 372 13.3. Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding 372 13.4. Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen 372 13.5. Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 373 13.6. Nationaal Forum voor slachtofferbeleid 373 JUSTITIEREPERTORIUM 11