Het onmogelijke mogelijk maken



Vergelijkbare documenten
BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn

Project Gota Verde Yoro, Honduras

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Het biobrandstoffen poster project

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Biomassa: brood of brandstof?

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

Leerlingenhandleiding

Biodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid.

Uw wagenpark op biobrandstof laten rijden Een overzicht van de nieuwste mogelijkheden

BIOFUELS: ZIN EN ONZIN

Nederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen

Boeren met energie. 11 November 2010

Leerlingenhandleiding

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert

Productie van biobrandstof uit koolzaad

Les Biomassa LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad. Les Biomassa Werkblad. Over biomassa. Generaties biobrandstoffen

Les Biomassa. Werkblad

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Bioethanol in den Niëderlanden

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

DE KLIMAATNOOT IN MALI

Visie van het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) op biobrandstoffen

De Energieboerderij 10/21/2011. Inhoudsopgave. toont duurzaamheid aan! Bio-energie: oplossing bij reststromen? Waarom Energieboerderij?

Fosfaat en bio energie. Anton Haverkort

Rapportage duurzaamheid biobrandstoffen Rapportageperiode 1 januari t/m mei 2010

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November Marc Rosiers Nicolas De Lange

10 jaar Werkgroep Voetafdruk Nederland

Praktische opdracht ANW Biobased economy keuzekaart

Bio-olie voor warmtekrachtkoppeling. Frank Bergmans

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

RACEN met... WC-papier

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch,

REGELS VOOR DE BEREKENING VAN BROEIKASGASEMISSIES GEDURENDE DE LEVENSCYCLUS VAN BIOBRANDSTOFFEN. Suikerbietethanol 61 % 52 %

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam:

DUURZAME ENERGIE IN DE GARNALENVISSERIJ. 12 december 2014 Henk Oudman

Meer biomassa bijstoken?

Du"rzClftl e 9nformatiecentr lam

Lucas Reijnders. Hoogleraar Milieukunde Universiteit van Amsterdam

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Toets(opgaven) bij module Gif om op te vreten

Houtige biomassaketen

zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD

LES 3: Wereldvoedselvraagstuk

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION

Activiteiten van leveranciers van biobrandstoffen, ontwikkelingen en toekomstverwachtingen

klimaatverandering en voedsel

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

Concurrerend gebruik van landbouwgrond: bio-energie versus dierlijke producten

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy

Zal Europa de wereld voeden of omgekeerd?

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof

Hierbij gaat voor de delegaties document C(2015) 6863 final - Bijlagen 1 tot en met 4.

E85 rijdende flexifuel auto uitstoot ten gevolge van de aanwezigheid van benzine in de brandstof.

Aard, herkomst en duurzaamheidsaspecten van biobrandstoffen bestemd voor vervoer Rapportage 2011

Nationale Energieverkenning 2014

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

A8-0392/349

Een mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Bio is een marketing kreet. Die veel te vaak wordt misbruikt

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

E85 he15 BIODIESEL BIOGAS GROEN GAS WATERSTOF AARDGAS LPG LNG

in alle mogelijke mediaformaten, - bestaande en in de toekomst te ontwikkelen -, aan de Universiteit Hasselt.

Vloeibare Biobrandstoffen

De beperkingen van biomassa

EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa

BioWanze De nieuwe generatie

Landbouw, de groene motor

VERSLAG //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wat is energie? Als een lichaam arbeid kan leveren bezit het energie Wet van het behoud van energie:

Ecotanken quiz antwoorden

Inhoud. Duurzaam duurt het langst. Biobrandstoffen. Richard Smokers. Lange termijn duurzame mobiliteit

Hernieuwbare energie door transport

Productschap Margarine, Vetten en Oliën

Beleid voor biomassa. -Lopend beleid -Discussies -Trends

Rapport uitgevoerd in opdracht van MIRA, Milieurapport Vlaanderen. Luc Pelkmans VITO

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

KOOLZAAD. opstap naar duurzame landbouw

2 e generatie biobrandstoffen

VOORSTEL VAN RESOLUTIE

Waarom doen we het ook alweer?

2019D06135 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Duurzame biomassa. Een goede stap op weg naar een groene toekomst.

Rapportage hernieuwbare energie 2014

Duurzame energie, dat loont voor u als akkerbouwer. Belangrijkste duurzame energietoepassingen in de akkerbouw

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

INFORMATIE BROCHURE - CO2 & KLIMAAT - DENK GROEN, STOOK HOUT

Oiltraining.nl. In de komende maanden worden onder andere de volgende cursussen met regelmaat georganiseerd:

Transcriptie:

Het onmogelijke mogelijk maken Duurzame biobrandstoffen Titus Galema

Inhoud Definitie/geschiedenis Duurzaamheid en criteria van Cramer Gota Verde in Honduras (beschrijving/aanpak/resultaten/geleerde lessen) Integrale aanpak (capaciteit bouwen/peces) Duurzame biobrandstoffen Nederland 2

Wat zijn biobrandstoffen? Definitie: brandstoffen gemaakt uit biomassa Vast, vloeibaar of gasvormig Bio-methanol, bio-ethanol, bio-butanol, bio-etbe, bio- MTBE, synthetische bio-benzine, PPO, biodiesel, biogas etc. 3

Geschiedenis van biobrandstoffen Hout, houtskool, gedroogde uitwerpselen, plantaardige olie, dierlijk vet (nu nog; meer dan 2,5 miljard mensen stookt op hout) Stoommachine gepatenteerd door Thomas Savary op 2 juli 1698 10 augustus 1813 vond Rudolf Diesel de interne verbrandingsmoter uit (deze liep op pindaolie) Ontdekking van olie 27 augustus 1859 in Titusville Pennsylvania 85 miljoen vaten per dag; 1,8% van transportbrandstof is afkomstig van biomassa. 4

Generaties biobrandstoffen 1 e generatie directe competitie met voedsel (maiz, tarwe, casave, suikerriet) 2 e generatie op basis van agrarische bijproducten (stro, houtsnippers, aardappelschillen, frituurvet) 3 e generatie microalgen Bio-ethanol Biodiesel Source: IEA analysis based on F.O.Lichts IEA World Energy Outlook 2006 5

Cramer criteria (2006) Gerekend over de hele keten, moet het gebruik van biomassa netto minder emissie van broeikasgassen opleveren dan gemiddeld bij fossiele brandstof. De productie van biomassa voor energie mag de voedselvoorziening en andere lokale toepassingen (zoals voor medicijnen of bouwmaterialen) niet in gevaar brengen. Biomassaproductie zal geen beschermde of kwetsbare biodiversiteit mogen aantasten en zal waar mogelijk de biodiversiteit versterken. Bij de productie en verwerking van biomassa moet de kwaliteit van bodem, oppervlakte- en grondwater en lucht behouden blijven of zelfs worden verhoogd. De productie van biomassa moet bijdragen aan de lokale welvaart. De productie van biomassa moet bijdragen aan het welzijn van de werknemers en de lokale bevolking. 6

Energie balanzen Maiz ethanol (USDA) Suikerriet ethanol (Brazilie) Switchgrass ethanol (Universiteit Nebraska) 1,06-1,67 8 5,4 Cellulose ethanol (VS, NGM) Koolzaad biodiesel (Duitsland, NGM) Soybean biodiesel (von Gerpen) 2-36 2,5 3,2 7

Energie balans Jatropha (2007; W. Achtena et al; Life-cycle assessment of Bio-diesel from Jatropha curcas L. energy balance, impact on global warming, land use impact) Jatropha biodiesel intensieve teelt 1,13 Jatropha pure plantaardige olie intensieve teelt 1,9 Jatropha biodiesel extensieve teelt 6,2 Jatropha pure plantaardige olie extensieve teelt 25 8

Gota Verde Opzet projectverloop Uitvoering Resultaten Lessons learned toekomst 9

Gota Verde 10

Gota Verde Het demonstreren van de technische en economische haalbaarheid van kleinschalige biobrandstof productie voor de locale economie. Organizeren van 200 boeren in een boerenbedrijf (BYSA) Planten van 700 hectare oliegewassen Instaleren van een productiefaciliteit 11

Gota Verde Selecteren van de zaden Uitzaaien in kwekerij Uitplanten op het veld 12

Gota Verde (uitvoering) Jatropha in combinatie met bonen Jatropha in houtwallen om de velden Jatropha in combinatie met maiz 13

Gota Verde (uitvoering) Oogsten Drogen Kraken (dehusken) 14

Gota Verde (uitvoering) Persen van oliehoudende zaden Maken van biodiesel Ombouw motoren 15

Duurzame biobrandstoffen Gota Verde BYSA Constitutie BYSA Samenstelling leden Inkomstenverdeling 16

Gota Verde BYSA Productie van Biodiesel Terrein BYSA (6 ha.) 17

Duurzame biobrandstoffen Lokaal bouwen aan capaciteit Teelttechnieken Dehuskers Biodiesel apparatuur Motoren ombouw 18

19 Duurzame biobrandstoffen Gota Verde (resultaten) 373 130 599 Totaal 0* 0 28 Sesame 0* 0 2 Sunflower 0* 0 1 Peanut 113 2 115 Jatropha 2009 0* 0 1 Canola 0* 8 10 Sesame 0* 2 3 Soy 0* 74 107 Castor 214 44 258 Jatropha 2008 39 16 55 Jatropha 2007 7 11 18 Jatropha 2006 Existing area Area lost Area established Crop Year

Gota Verde (risico s) Acceptatie Jatropha door lokale boeren Hooggespannen verwachtingen Gebrek aan credieten Cadeau-cultuur Klimaat (storm #16) Olieprijs 20

Gota Verde (risico s) Kelderende olieprijs Kosten Jatropha -olie L100 Huidige dieselprijs L80 21

Gota Verde (oplossingen) Diversificatie van gewassen Vervaardiging van nieuwe producten Het uitdiepen van de productie ketens (gebruik subproducten) Biodiesel op basis van gebruikte olie 22

Duurzame biobrandstoffen Gota Verde (oplossingen) Best agricultural practices Lange termijn denken op project niveau Kennis centrum Centro Gota Verde 23

Duurzame biobrandstoffen Gota Verde Peces La lluvia de peces In 2009 was er een totaal van 107.000,00 Peces in omloop. 24

Peces 26 bedrijfjes in het netwerk van de peces Bijvoorbeeld een apotheek, een dierenarts, transportbedrijf, supermarkt, kantoorartikelen etc 25

Dus voldoet Gota Verde aan de Cramer criteria? Gebruik van de biomassa minder BKG dan fossiele brandstof Geen gevaar voor voedselvoorziening Geen gevaar voor biodiversiteit Behoud van kwaliteit van bodem, oppervlakte- en grondwater en lucht Bijdragen aan lokale welvaart Bijdragen aan het welzijn van de werknemers en de lokale bevolking. 26

Clean Development Mechanism (CDM) Verkoop van Certified Emision Reduction (CER) 1 hectare Jatropha slaat ongeveer 40 ton CO2 op in 7 jaar. 1 CER staat gelijk aan 1 ton CO2 sequestratie 1 CER kost momenteel ongeveer 10,- Per ha Jatropha is dat 400,- Registratiekosten zijn echter rond de 95.000,- per project in het geval Gota Verde Na 21 jaar levert het een positieve cashflow op van 1.966.000,00 (Guia de bonos de carbon; Centro Gota Verde) 27

Duurzame biobrandstoffen Nederland Duurzamebiobrandstoffen.nl Socialtrade.org Hoever op 1 liter biodiesel? Linken van websites? Organizatie voor lezingen? 28

Vragen? 29