Onderzoek met effect! 1-11-2013 Anje Ros & Linda Keuvelaar FHK&E
Inhoud van de workshop Onderzoek naar praktijkgericht onderzoek Relatie tussen onderzoek en schoolontwikkeling: feedbackfunctie en dialoogfunctie Condities voor effect van onderzoek Instrument onderzoekenderwijs Discussie en feedback 2
Situatie Scholen Steeds meer belangstelling voor praktijkgericht onderzoek Echter, effect vaak heel beperkt School als PLG (criteria AOLS) Pabo Afstudeeronderzoek op niveau Onderzoekende houding Partnerschap FHK&E en schoolbesturen 3
Onderzoek naar onderzoek Onderzoek naar condities voor effect van praktijkgericht onderzoek (KPC Groep) Interviews bij Directeur (Onderzoeks)leraar In PO en VO Totaal: bijna 100 interviews 4
Belang van onderzoek? Onderzoek heeft 2 functies: Feedbackfunctie: effectief werken aan verbeteringen resultaten Reflectieve dialoog: onderzoekende houding van leraren proces 5
Feedbackfunctie Onderzoeksresultaten geven inzicht in: Wat willen we? Hoe doen we het (verschillen met theorie, verschillen onderling)? Wat zijn daarvan de resultaten? meer planmatig en onderbouwd werken aan verbetering 6
Effect op innovaties Mogelijke acties: Verbeteringen doorvoeren Andere aanpak, aanpassingen Betere afstemming Professionalisering Beleidskeuze Keuze voor iets nieuws aan te pakken Keuze om iets niet te doen/te stoppen 7
Reflectieve dialoog Gesprekken tussen leraren over het onderwijs: Over hun aanpak Over hun veronderstellingen Over hoe het anders/beter kan Leraren zijn minder routinematig, meer bewuste keuzes, gericht op verbeteren, meer samenwerking 8
Onderzoekende houding Zoekt naar onderbouwing Professioneel nieuwsgierig Onderzoekende houding Gericht op verbetering Constructief-kritisch Reflective practitioner 9
Dialoog via onderzoek? Onderzoek bij uitstek geschikt als aanjager Externe input Vanuit literatuur Vanuit eigen resultaten Vraagt scherpe definiering van begrippen Vraagt distantie en reflectie 10
Onderzoek- schoolontwikkeling 11
Condities Onderzoek Impact van dialoogfunctie grootst Feedbackfunctie en dialoogfunctie worden niet altijd gerealiseerd Condities 12
Condities feedbackfunctie Voorbereidingsfase Keuze van het onderzoeksthema Probleemanalyse Taakverdeling Organisatie van het onderzoek (timing, eigenaarschap) Uitvoeringsfase Keuze van de onderzoeksopzet Betrouwbare en valide resultaten Bruikbare resultaten 13
Condities feedbackfunctie Implementatiefase Implementatietools Implementatieplan 14
Condities reflectieve dialoog In alle drie fasen: Organiseren van dialoog Zoveel mogelijk hele team betrokken Constructief: gericht op verbetering Tijd en ruimte voor gesprekken Professionele cultuur Gebaseerd op vertrouwen Leraren durven elkaar aan te spreken Dialoogvragen 15
Voorbeeldvragen reflectieve dialoog Fase Voorbereidingsfase Voorbeeldvragen in het kader van de reflectieve dialoog Wat is volgens ons de oorzaak van het probleem? Hoe gaan we om met dit probleem en hoe zijn verschillen te verklaren? Hoe ernstig en urgent vinden we het probleem? Waarom zijn eerdere pogingen om het probleem op te lossen niet gelukt? Wie gaat straks met de onderzoeksvragen aan de slag? Uitvoering 1 Literatuurstudie Uitvoering 2 Resultaten Implementatiefase Wat houden de kernbegrippen van het probleem precies in? Komt de gevonden literatuur overeen met onze visie op onderwijs? Stemmen de resultaten van de literatuurstudie overeen met onze ervaringen? In hoeverre hebben we een betrouwbaar beeld gekregen? Hoe moeten we de resultaten interpreteren? In hoeverre komen de resultaten overeen met onze verwachtingen? Wat zijn mogelijke verklaringen voor de resultaten? Wat willen we precies bereiken met de verbeteracties? Op welke wijze kunnen we de aanbevelingen implementeren? Welke condities moeten vervuld zijn? Voettekst 16
Onderzoekenderwijs.nl Online instrument voor het realiseren van de condities voor Bruikbare resultaten Onderzoekscultuur in de school Tools: Checklists, Aandachtspunten Voorbeelden In drie fasen 17
Pilot Uitproberen in de 13 scholen van de AOLS Onderzoek naar effecten op schoolontwikkeling Daarna (bij positieve uitkomsten): breed inzetten bij alle afstudeeronderzoeken 18
www.onderzoekenderwijs.nl Inloggen met: a.ros@fontys.nl koffie Kies voor onderzoek: Test voor inspiratiemiddag Vragen: Welke kansen en mogelijkheden zie je voor gebruik van deze site? Welke mogelijkheden voor verbetering zie je? 19