Evaluatie plan van aanpak jeugdoverlast Een evaluatie van het plan van aanpak jeugdoverlast uit 2011 Hattem, Mei 2013
1. Inleiding In september 2011 is vanuit het overlastnetwerk een plan van aanpak jeugdoverlast geschreven. Hierin is aangegeven op elke plekken er veel sprake was van jeugdoverlast en welke mogelijke maatregelen genomen konden worden om de jeugdoverlast te verminderen. Naar aanleiding daarvan heeft het overlastnetwerk een set van maatregelen geadviseerd. In 2012 is uitvoering gegeven aan het plan van aanpak. Begin 2013 is in het overlastnetwerk gekeken hoe het is gegaan met de uitvoering van het plan van aanpak en de maatregelen, en wat er nog over is van de jeugdoverlast. In het evaluatieverslag wordt in hoofdstuk 2 gekeken naar de uitvoering van de maatregelen. Hoofdstuk 3 besteedt aandacht aan de nieuwe gegevens met betrekking tot jeugdoverlast en vernielingen. In hoofdstuk 4 staat wat begin 2013 de overlastsituatie is op de overlastlocaties, waarna in hoofdstuk 5 wordt gekeken welke overlastplekken er nu zijn. 2. Welke maatregelen zijn uitgevoerd? Algemeen - Er is meer afstemming geweest tussen jongerenwerk, de politie en de gemeente. Het overlastnetwerk heeft meer structuur gekregen en er is meer afstemming geweest over de surveillance bij overlastlocaties. - Indien de dader van een vernieling bekend was, is de schade bij deze dader verhaald. Dit is zowel door de gemeente als Stichting Welzijn Hattem actief gedaan. De gemeente heeft zowel in 2011 als in 2012 vier keer de schade verhaald. De schades hadden echter niet een directe link met jeugdoverlast en vernielingen, maar konden ook veroorzaakt zijn in bijvoorbeeld het verkeer. Zo is een aantal keer de schade betaald door bedrijven. - De politie heeft een jeugdagent aangesteld, waardoor de politie meer kan inzetten op de aanpak van jeugdoverlast en de contacten met de jeugd in Hattem. Verkentoren - De begroeiing bij de verkentoren is meer open gemaakt. - De politie heeft in de surveillancerondes meer aandacht aan deze overlastlocatie besteed. - De aanpak van de parkeergarage wordt tussen mei en oktober 2013 uitgevoerd. Het gaat hierbij om het verbeteren van de verlichting en het lichter maken van de deklaag op de vloer. - De politie, de jongerenwerker, de BOA en de leerplichtambtenaar hebben regelmatig de parkeergarage gecontroleerd en jongeren aangesproken. De politie heeft daarnaast enkele keren repressief opgetreden, door boetes op te leggen of door te verwijzen naar bureau Halt. Aanpak bij scholen en kinderopvang Allio - De bebording verboden toegang bij scholen is verbeterd. - De begroeiing is uitgedund. - Basisschool de Zaaier heeft zelf het fietsenhok opener gemaakt, door planken om en om te verwijderen. - Aan kinderopvang Allio is advies gegeven om hun container op een andere plek te plaatsen en er is gesurveilleerd door de politie, de jongerenwerker, de BOA en de leerplichtambtenaar. Hangcontainer / Hattem Leeuw - Het plan van de jongeren om de hangcontainer te pimpen is niet door gegaan. Er was onvoldoende animo onder de jongeren. Mogelijk is een volgende stap om de hangcontainer weg te halen. 2
Bushaltes - Door regelmatige vernielingen van de glazen bushokjes, zijn deze vervangen door ander soort bushokje, zonder glas. De locaties zijn in het plan van aanpak opgenomen als overlastlocaties in een tijd dat er een spoor van vernieling te zien was rond de bushokjes. Dit is niet meer het geval, waardoor de bushaltes geen overlastplekken meer zijn. Jeugdhonk (geen onderdeel plan van aanpak) - Er zijn buiten het plan van aanpak om heldere afspraken gemaakt tussen de politie, de gemeente en Stichting Welzijn Hattem over toegangsverboden bij onacceptabel gedrag in het jeugdhonk en eventueel daar aan te hangen gebiedsverboden. 3. Gegevens vernielingen, overlast en schade Criminaliteitscijfers Hieronder volgen de cijfers zoals blijken uit de criminaliteitscijfers van de politie. De vernielingen hebben niet een directe link met jeugd, dit kan ook veroorzaakt zijn door anderen. Incident 2008 2009 2010 2011 2012 Vernieling van/aan auto 48 53 71 38 49 Vernieling van/aan OV/abri 7 3 0 1 1 Vernieling van/aan openbaar gebouw 15 12 14 13 1 Vandalisme/baldadigheid 31 30 29 22 16 Vernieling overige objecten 116 108 68 59 69 Openlijke geweldpleging tegen goederen 0 2 2 2 0 Overlast ivm drugs 1 0 2 4 4 Melding overlast jeugd 87 88 58 62 71 Softdrugs 5 6 4 7 6 Harddrugs 3 4 9 5 5 Over het algemeen daalt over de laatste 5 jaar het aantal incidenten van vandalisme en vernielingen. Op het gebied van jeugdoverlast is echter in 2011 en 2012 juist weer een lichte stijging te zien in het aantal meldingen. Door de jaren heen is echter te zeggen dat het aantal meldingen van jeugdoverlast ongeveer gelijk blijft. Schade Het gaat hierbij om de schades aan gemeentelijke eigendommen. Schade aan basisscholen* Gemeentelijke panden Abri s* Overige* Totaal (w.o. p-garage)* 2009 4.309,86 3.770,72 4.994,- 3.465,82 16.540,40 2010 16.807,13 2.791,68 1.248,50 1.842,- 22.689,31 2011 12.750,25 2.314,69 2.146,56 3.812,37 21.023,87 2012 7.316,84 4.492,66-4.503,03 16.311,53 * Hieronder valt niet alleen schade door vernielingen, maar mogelijk ook schade die niet het gevolg is van vernielingen. Uit de eerste tabel blijkt dat het aantal vernielingen over het algemeen de laatste jaren afneemt. Het schade bedrag wisselt echter niet heel erg en staat in 2012 op het zelfde punt als in 2009. In 2010 en 2011 is vooral een toename te zien in de schade door vernielingen aan en rond scholen. In 2012 is dat al erg verminderd, maar nog steeds is het bedrag hoger dan 3
in 2009. Daarnaast is het aantal schades dat niet te relateren is aan één plek of één categorie (zoals scholen), toegenomen. Overlast Bij het bestrijden van de overlast is de samenwerking tussen gemeente, politie en het jongerenwerk van de Stichting Welzijn Hattem als een goede samenwerking ervaren. Gezamenlijk worden de overlastlocaties regelmatig bezocht en in de gaten gehouden. Daarnaast is binnen de gemeente ook een samenwerking met de collega s van de buitendienst die de bestaande overlastlocaties in de gaten houden en door hun werk in het veld nieuwe locaties ontdekken. Deze locaties worden dan doorgegeven aan het overlastnetwerk, zodat de nieuwe locaties ook (indien nodig) worden opgenomen. De genomen maatregelen hebben effect gehad. De ervaring is nu dat er steeds minder overlast wordt gemeld. 4. Wat is de situatie bij de overlastlocaties in februari 2013? Algemeen Het aantal overlastlocaties is afgenomen. De plekken waar overlast plaatsvindt, zijn deels anders dan in het plan van aanpak opgenomen. Verkentoren Door de extra controles en het aanpakken van de begroeiing, is de overlast op deze plek afgenomen. Er zijn geen structurele meldingen meer. De locatie is in het overlastnetwerk dan ook geen aandachtslocatie meer. Dit blijft een aantrekkelijke plek voor jongeren, er worden nog regelmatig vernielingen gepleegd in de parkeergarage, voornamelijk rond de lift en het trappenhuis. Het is nog afwachten welk effect de aanpassing van de parkeergarage heeft. Aanpak bij scholen en kinderopvang Allio Af en toe wordt er nog wat troep aangetroffen bij Allio. Over het algemeen geldt dat er geen noemenswaardige meldingen meer zijn op deze locaties en dat de scholen niet meer continu aangemerkt hoeven te worden als overlastlocaties. Alleen in de zomermaanden lijkt de overlast weer toe te nemen bij de scholen. Hangcontainer / Hattem Leeuw De overlast vindt plaats rond de hangcontainer, bij Hattem Leeuw. De partners in het overlastnetwerk hebben echter de laatste tijd nauwelijks nog jeugd (en overlast) aangetroffen pop deze locatie. Het is aan de jongeren of zij de hangcontainers alsnog willen opknappen. Zo niet, en de container wordt niet meer gebruikt, is het een logische stap om de container weg te halen. Bushaltes De vernielingen en overlast bij bushaltes is sterk afgenomen. Het is ook lastig om deze vernielingen toe te schrijven aan de Hattemse jeugd. De bushaltes zijn geen overlastlocaties meer in het overlastnetwerk. 5. Blijvende of nieuwe overlastlocaties Van de overlastlocaties zoals hierboven besproken, behoeven de meeste geen extra aandacht meer. Dit is met uitzondering van de parkeergarage en scholen/allio. De parkeergarage wordt in 2013 nog aangepakt, zoals in het plan van aanpak jeugdoverlast als maatregel opgenomen stond. Na deze aanpassingen kan meer gezegd worden over de effectiviteit van de maatregelen in de parkeergarage. Er is een aantal locaties te noemen die 4
meer aandacht behoeven dan andere locaties, omdat hier door het jaar door vaker sprake is van overlast, bijvoorbeeld seizoensgebonden overlast. Hoewel het daar langere tijd rustig kan zijn, is er door het jaar heen vaker sprake van overlast. Omgeving achter peuteropvang Allio en het Palet Deze locatie komt vaker voor in de overlastcijfers en is daardoor een terugkerende locatie. Scholen Hoewel de overlast daar al sinds een lange tijd is verminderd, blijkt dat deze locaties in de zomermaanden meer aandacht behoeven. De Marke/jeugdhonk Rond de Marke en het jeugdhonk vinden regelmatig overlast en vernielingen plaats. Gezien de locatie en het aantal jongeren dat samenkomt, kan het jeugdhonk gezien worden als onderdeel van het straathoekwerk. Deze locatie komt wat overlast betreft vooral in beeld rond de kerstperiode. Boni en Van Heemstraschool Er wordt regelmatig door de buitendienst veel achtergelaten troep gevonden. Gezien het aantal gevonden bierflesjes gaat het niet alleen om overlast, maar ook om alcoholgebruik. 5