Kijkoperatie van de knie (meniscus) Informatie voor patiënten F0073-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding In overleg met uw orthopedisch chirurg heeft u besloten om een kijkoperatie (artroscopie) van uw knie te laten uitvoeren, omdat uw meniscus beschadigd is. U wordt hiervoor binnenkort opgenomen. In deze folder vindt u informatie over de voorbereiding, de ingreep en uw herstel na de operatie. Lees de folder aandachtig door, eventueel samen met iemand die u de komende periode zal begeleiden. Een goede voorbereiding is belangrijk voor uw herstel. Verhinderd en no show tarief Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, bel dan zo snel mogelijk (uiterlijk 24 uur voor de afspraak) het Afspraakbureau om uw afspraak af te zeggen of te verplaatsen. Dit kan op werkdagen van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00-17.00 uur. In uw plaats kan dan een andere patiënt geholpen worden. Niet of te laat afgemelde afspraken worden in rekening gebracht. Telefoonnummer MCH Antoniushove MCH Westeinde Afspraakbureau (070) 357 41 47 (070) 330 24 45 Opleiding tot orthopedisch chirurg in het Medisch Centrum Haaglanden Het Medisch Centrum Haaglanden is een topklinisch ziekenhuis met opleidingsbevoegdheid voor het specialisme orthopedie. De artsen in opleiding tot specialist (AIOS) orthopedie vervullen een deel van hun opleiding in het MCH en een deel in het LUMC te Leiden. De AIOS orthopedie kunnen in het MCH ook (delen van) operaties uitvoeren. De AIOS staan altijd onder directe supervisie van één van de orthopedisch chirurgen. Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 2
Wat is een kijkoperatie? Een beschadiging aan de meniscus komt veel voor. Soms geneest de meniscus spontaan. Als dit niet zo is, is een operatie nodig. Dit kan tegenwoordig meestal met een kijkoperatie. Bij een kijkoperatie maakt de orthopedisch chirurg twee of drie kleine sneetjes in uw knie. Door een van de openingen schuift hij vervolgens een dun buisje met een cameraatje waarmee hij uw kniegewricht kan bekijken. Voor goed zicht wordt uw gewricht tijdens de ingreep voortdurend gespoeld. Via de andere opening(en) brengt de orthopedisch chirurg instrumenten in voor de behandeling van uw meniscus. Voordelen van een kijkoperatie In plaats van één grote snede, zoals bij een gewone operatie, zijn er bij een kijkoperatie maar twee of drie kleine sneetjes nodig. De orthopedisch chirurg kan met een kijkoperatie bovendien een groter deel van uw kniegewricht bekijken. Het herstel na een kijkoperatie verloopt sneller omdat de wondjes kleiner zijn. U kunt uw werkzaamheden dus ook sneller hervatten. Ook zijn de risico s op complicaties bij een kijkoperatie kleiner dan bij een gewone operatie. Elke kijkoperatie is uniek. Houdt u er daarom rekening mee dat de revalidatie en de periode van herstel per persoon verschillend kan zijn. De meest voorkomende scheuren in de meniscus Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 3
Voorbereiding op de kijkoperatie Preoperatief onderzoek Zodra de operatiedatum bekend is, verwijst een doktersassistente u naar het preoperatieve spreekuur. U wordt onderzocht door een anesthesioloog en een opnamearts. Een anesthesioloog is een medisch specialist op het gebied van verdoving, narcose en pijnbestrijding. Zij gaan na of er nog bijzonderheden zijn die van belang kunnen zijn voor de ingreep en de verdoving. Denkt u aan ziekte of medicijngebruik. Bent u ergens allergisch voor of bent u overgevoelig voor jodium? Geeft u dit dan door aan de anesthesioloog of opnamearts. De kijkoperatie gebeurt onder algehele of plaatselijke verdoving. De anesthesioloog bespreekt met u welke vorm van verdoving het beste voor u is. Tevens heeft u een afspraak met de apotheker of diens assistent om de medicatie die u thuis gebruikt door te nemen. U krijgt de folder Voorbereiding op de operatie en anesthesie met daarin alle informatie over de operatie. Elleboogkrukken Na de operatie moet u een paar dagen of langer met elleboogkrukken lopen. Wilt u deze daarom bij uw opname alvast meenemen? Krukken zijn verkrijgbaar bij een thuiszorgwinkel bij u in de buurt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Vegro thuiszorgwinkels, telefoon (0800) 288 77 66 of kijk op www.vegro.info. U kunt de krukken zo mogelijk natuurlijk ook lenen van vrienden of familie. Instructies hoe u met krukken moet lopen, vindt u in de folder Lopen met elleboogkrukken. Deze folder krijgt u op de polikliniek van een doktersassistente. Waar u verder rekening mee moet houden U krijgt na de operatie een drukverband om uw knie. Neemt u daarom ruimzittende kleding mee Omdat de verdoving mogelijk nog niet helemaal uitgewerkt is, mag u na de operatie niet zelf naar huis rijden Omdat u met krukken loopt en rustig aan moet doen, is het prettig als er thuis iemand is die u na de operatie kan opvangen Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 4
De kijkoperatie Opname U krijgt van een doktersassistente op de polikliniek Orthopedie uitleg over uw opname en op welke afdeling u zich kunt melden. U krijgt van hen specifieke informatie mee over de afdeling waar u wordt opgenomen. Het is belangrijk dat u deze informatie van tevoren goed doorleest. Time-outprocedure Bij aankomst op de operatiekamer zullen er voor uw veiligheid nog een aantal zaken gecheckt worden. Ook wordt er door de operateur met een stift een pijl op het te opereren been getekend. Het operatieteam vraagt hierbij uw medewerking. De ingreep De kijkoperatie duurt ongeveer een half uur. Wanneer u een ruggenprik (plaatselijke verdoving) heeft gekregen, kunt u meekijken op een beeldscherm. De orthopedisch chirurg legt uit wat u ziet. De scheur wordt gehecht of het beschadigde deel wordt verwijderd. Dit hangt af van de plaats van de scheur en de kwaliteit van uw meniscus. Wordt uw meniscus gehecht? Dan kan het nodig zijn dat de orthopedisch chirurg aan de kant van de hechting (binnenof buitenzijde van de knie) een extra opening moet maken. Dit is soms nodig zodat de meniscus goed aan het kapsel kan hechten waardoor extra schade wordt voorkomen. Soms kan de orthopedisch chirurg nieuwe hechttechnieken toepassen waarmee de meniscus helemaal in het gewricht wordt gehecht. Een extra opening is dan niet nodig. Het hechten van de meniscus heeft op de langere termijn als voordeel dat de kans op artrose (slijtage) minder groot is. Niet elke scheur kan gehecht worden. Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 5
Na de kijkoperatie Na de operatie blijft u ongeveer een uur op de uitslaapkamer. Als alles goed met u gaat, gaat u terug naar de afdeling. Voordat u naar huis gaat, komt de orthopedisch chirurg of de AIOS langs om uitleg te geven over de operatie en de behandeling die u heeft gehad. Het kan een enkele keer gebeuren dat dit in verband met andere operaties niet mogelijk is. U mag uit bed als u weer voldoende gevoel heeft in uw benen. Als er geen bijzonderheden zijn, mag u dezelfde avond nog naar huis. U kunt in de loop van de dag weer gewoon eten, maar vooral drinken is erg belangrijk. Wondjes U moet het drukverband na drie dagen verwijderen. Na de operatie heeft u twee of drie kleine wondjes. Indien de wondjes nog niet dicht zijn, kunt u ze afplakken met een pleister. Douchen na het verwijderen van het drukverband is geen probleem. In bad gaan wordt de eerste twee weken afgeraden. Is uw meniscus gehecht? Dan moet u vier tot zes weken met krukken lopen, u mag uw knie wel helemaal strekken maar niet helemaal buigen (maximaal 100º). U mag bijvoorbeeld niet hurken, in kleermakerszit zitten, enzovoort. Als u uw knie te ver buigt, kan het zijn dat er te veel druk op de meniscus komt te staan waardoor deze niet goed kan vastgroeien. Om te voorkomen dat u uw knie te ver buigt, krijgt u meestal een zogenoemde brace. Zolang u met krukken loopt en een brace draagt moet u elke dag een antistollingsmiddel gebruiken. Dit voorkomt dat u trombose krijgt. Instructies hoe u het antistollingsmiddel moet toedienen, vindt u in de folder Gebruik van antistolling tegen trombose. Deze folder krijgt u van de verpleging. Na zes weken mag u uw knie weer volledig belasten. Als u sport, mag u dit na drie maanden weer opbouwen naar uw oude niveau. U mag dan op een vlakke ondergrond ook weer hardlopen. Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 6
Is een gedeelte van uw meniscus verwijderd? Dan mag u uw knie de eerste drie dagen na de operatie niet te zwaar belasten. Het is verstandig dat u dan met krukken loopt. U mag uw been wel volledig bewegen. Dit is ook goed om een trombosebeen te voorkomen. Buig en strek uw knie voorzichtig door uw bovenbeenspieren aan te spannen. Als uw kraakbeen niet beschadigd is, functioneert uw knie naar verwachting na zes weken voor ongeveer tachtig procent weer normaal. In het algemeen herstelt de binnenmeniscus sneller dan de buitenmeniscus. Controle Na tien tot veertien dagen heeft u een belafspraak met de orthopedieconsulent. Zij zal tijdens dit gesprek informeren naar uw herstel. Na ongeveer zes weken komt u nog een keer voor controle terug bij uw orthopedisch chirurg of de AIOS. Afhankelijk van het herstel wordt de verdere aanpak met u besproken. U kunt uiteraard ook vragen stellen. Beide afspraken krijgt u mee bij ontslag uit het ziekenhuis. Afhankelijk van de behandeling en de beschadiging krijgt u na de operatie fysiotherapie. De orthopedisch chirurg zal dit met u bespreken. Adviezen Het is verstandig de eerste dagen met krukken te lopen om de knie te ontlasten Als u merkt dat u zonder of met één kruk kunt lopen dan is dat toegestaan. U mag uw been volledig belasten, afhankelijk van de pijn Probeer uw been in rust zoveel mogelijk hoog en gestrekt te houden, dit gaat de zwelling tegen. De knie moet hoger liggen dan de heup Beweeg uw voeten en tenen regelmatig om zwelling te voorkomen Probeer 4-5 keer per dag de knie zover mogelijk te buigen en te strekken (niet wanneer uw meniscus gehecht is). Dit mag een beetje pijn doen Gebruik minimaal 2 dagen paracetamol tegen de pijn. Lees voor gebruik de bijsluiter Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 7
Complicaties Complicaties bij een kijkoperatie komen zelden voor, maar er is een kleine kans op een: langdurige forse zwelling bloeding ontsteking van het kniegewricht trombose. Er is dan een bloedstolsel ontstaan dat een ader in uw been verstopt. Om dit te voorkomen, krijgt u voordat u met ontslag gaat een injectie met een bloedverdunnend middel Neem contact op met uw orthopedisch chirurg als: de hele knie dik wordt en/of meer pijn gaat doen de knie warm aanvoelt en/of rood wordt als u niet meer op het been kunt staan, terwijl u dit eerder wel kon Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u altijd contact opnemen. Telefoonnummers MCH Antoniushove MCH Westeinde Tijdens kantooruren Polikliniek Orthopedie (070) 357 42 41 (070) 330 24 45 Buiten kantooruren Spoedeisende hulp (070) 357 42 04 (070) 330 23 80 Kijkoperatie van de knie (meniscus) F0073-1011 juni 2013 8