Het Europese Semester 2017 en Vlaanderen Thomas BERNHEIM 07/06/2017
Beslissingen genomen in het kader van het 2017 Europees semester lentepakket 1. Chapeau mededeling: 2017 Europees Semester LSA 2. Landen-specifieke aanbevelingen aan 27 lidstaten met uitzondering van Griekenland 3. Beslissing om de MIP voor Cyprus, Italië en Portugal (nu in de categorie van landen met buitensporige onevenwichten) niet op te voeren. 4. Aanbevelingen aan de Raad om de buitensporige tekortenprocedure voor Kroatië en Portugal in te trekken; 5. Art 126(3) rapporten voor België en Finland voor de toetsing van de naleving van het schuldcriterium in 2016; 6. Een bevestiging voor Italië dat de gevraagde bijkomende fiscale inspanningen voor 2017 zijn geleverd en dat er dus geen verdere stappen moeten worden genomen voor nakoming van het schuldcriterium; 7. Een aanbeveling voor een waarschuwing aan het adres van Roemenië over de significante afwijking in 2016 van het aanpassingspad in de richting van de MTO;
Europa 2020 doelstellingen Werkzaamheidsgraad: 75% Onderzoek en ontwikkeling: 3% Onderwijs: Vroegtijdige schoolverlaters : 10% Participatie aan hoger onderwijs: 40% Klimaat en energie: 3x20% Armoede en sociale uitsluiting:
Vlaanderen heeft zich de Europa 2020 strategie geheel eigen gemaakt Werkzaamheidsgraad: 76% Onderzoek en ontwikkeling: 3% Onderwijs: Vroegtijdige schoolverlaters : 5.2% Participatie aan hoger onderwijs: 47.8% Klimaat en energie: -15.7%
Vooruitgang naar de doelen dient duurzaam te zijn De uitdaging is drieledig Behalen van de Europa 2020 doelstellingen voor slimme, duurzame en inclusieve groei zonder macro-economische onevenwichten te creëren (cf. macro-economische onevenwichtenprocedure) en zonder de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn in gevaar te brengen (cf. stabiliteits- en groeipact)
De jaarlijkse coördinatiecyclus Herfst Prognose Jaarlijkse groeianalyse+ November Aanbevelingen Eurozone Advies over de ontwerpbegroting Winter Prognose Landen rapport Eind februari 15 Oktober 15 April Ontwerpbegrotingen SP NHP LSAs Raadsbeslissingen EU2020 strategie Macro-economisch toezicht Begrotingstoezicht Mei/Juni Lente Prognose 6
Voornaamste boodschappen uit de Chapeau mededeling Ook al heeft de Europese economie haar veerkracht bewezen, er moet meer worden gedaan om de positieve trends en convergentie te versterken Hervormingen moeten de duurzaamheid van het economisch herstel ondersteunen en moet ze veerkrachtiger maken tegen toekomstige economische en maatschappelijke uitdagingen Er zijn nog steeds veel belemmeringen op bedrijfsactiviteiten en buitenlandse directe investeringen De sociale dimensie moet een integraal deel uitmaken van de hervormingsagenda en met de distributieve gevolgen moet rekening gehouden worden De correctie van macro-economische onevenwichtigheden gaat verder, maar op een asymmetrische manier België wordt vermeld als het gaat om overheidsfinanciën en belastingen, arbeidsmarkt, onderwijs en sociaal beleid, en structurele
Implementatie van aanbevelingen sinds 2011 Meer dan twee-derde van de landen-specifieke aanbevelingen tot 2016 zijn tot op zekere hoogte geïmplementeerd De belangrijkste vooruitgang is geboekt op het gebied van fiscaal beleid en fiscaal bestuur, en actief arbeidsmarktbeleid Aangezien de implementatie van de hervormingen tijd vergt, is de vooruitgang ten aanzien van vroege aanbevelingen groter dan bij meer recente aanbevelingen
Voornaamste bevindingen concurrentievermogen De loonmatiging inspanningen werpen hun vruchten af 8 7 6 NULC Nominal ULC difference with neighbouring countries (1996 = 100) 5 4 3 2 1 0-1 -2 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 NULC 9
Voornaamste bevindingen concurrentievermogen De competitiviteit in de dienstensector staat nog steeds onder druk 120 115 Evolutie in eenheidsarbeidskosten per sector (2010 =100) 110 105 100 95 90 85 Industry (except construction) Construction Market services Total (all activities) 80 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15
Voornaamste bevindingen concurrentievermogen Verschil in (onderliggende) inflatie met de rest van de eurzone neemt opnieuw toe
Voornaamste bevindingen concurrentievermogen Reglementaire belemmeringen ondermijnen concurrentie in de professionele diensten Indicator voor restrictiviteit (2016) (BE vs. EU)
Voornaamste bevindingen concurrentievermogen Het is mogelijk de efficiëntie en de coherentie van overheidssteun aan O&I te verbeteren Totale privéuitgaven aan O&O (% BBP, 2015) 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% FI DE SE DK EU NLUK CZ ES BG ITEE PT 0,5% HR PL MT LT SK EL LV RO CY 0,0% 0,0% 0,1% 0,2% 0,3% 0,4% 0,5% SI AT HU IE BE FR Overheidssteunvoor O&O aan bedrijven (% BBP, 2014 of laatst beschikbaar)
Voornaamste bevindingen arbeidsmarkt Grote verschillen tussen en binnen regio's 13.2 pps 4.9 pps 11.2 pps
Voornaamste bevindingen arbeidsmarkt Grote verschillen tussen leeftijdsgroepen en kwalificatieniveaus
Voornaamste bevindingen arbeidsmarkt Grote verschillen op het niveau van individuele huishoudens 20.0 Share of population (aged 0-59) in very low work intensity households 15.0 10.0 5.0 0.0 LU SE EE CZ PL SK SL LV RO AT FR LT MT HU DE NL EU28 FI CY PO EA19 DK BG IT UK HR BE ES EL IE 80.0 60.0 40.0 20.0 0.0 Share of population (aged 0-59) in very high work intensity households EL NL ES HR IT CY MT DE EA19 PL AT EU28 BG UK LU FI LV HU BE PO EE RO SK FR LT SL CZ DK SE IE
*No data available for DE and RO Voornaamste bevindingen arbeidsmarkt Mensen met een migratieachtergrond doen het bijzonder slecht op de arbeidsmarkt
Transition percentages zijn lager dan gemiddeld Transit ions f rom unemployment t o employment (2015*) 50 40 30 20 10 0 EL DE RO IT FI IE BG MT LT BE HR FR EA19 EU28 SK SI PT PL ES CY AT LV HU DK CZ UK EE NL LU SE Transitions from inactivity to employment (2015*) 25 20 15 10 5 0 SI BG EL RO HR BE IT PL CY FR ES A19 LT SK PT MT IE U28 LU CZ HU AT DE NL DK LV UK EE FI SE *2014 data for DE, IE, LT and UK
Voonaamste bevindingen onderwijs Relatief goede gemiddelde prestaties, maar met grote verschillen tussen scholen en gemeenschappen. Significante impact van sociaaleconomische status op de prestaties; Billijkheidsuitdagingen worden nog versterkt door de toenemende armoede onder kinderen, diversiteit in taal cultuur en familiestructuur. Snelle groei van de schoolbevolking, met name onder studenten uit kansarme milieus (i.e. afkomstig uit de migratie). Het tekort aan educatieve faciliteiten en goed opgeleide en ondersteunde leraren zijn een groeiende zorg. Grote hervormingen van de school werden gelanceerd. De beleidsantwoorden moeten ook komen van buiten het onderwijs, en vereisen ook oplossingen op het gebied van het werkgelegenheids-, sociaal-, anti-discriminatie- en migratiebeleid.
Voornaamste bevindingen voor investeringen Verbeteren van de efficiëntie van overheidsdiensten en de compositie van uitgaven kan ruimte creëren voor investeringen 7 Current spending vs. Gross fixed capital formation (% GDP) 6,5 BG SK HU 6 Gross fixed capital formation 5,5 EE 5 RO CZ NO 4,5 LV SI MT PL SE 4 LU EL FI 3,5 LT DK NL FR HR 3 CH EU AT UK EA 2,5 ES BE PT IT DE 2 30 35 40 45 50 55 Current spending
LSA1: Openbare financiën Begrotingsbeleid voortzetten overeenkomstig de vereisten van het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact Beleidsmaatregelen moeten zowel bijdragen aan het versterken van het huidige herstel als aan het waarborgen van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën van België. Overeenstemming bereiken over een afdwingbare verdeling van de begrotingsdoelstellingen over alle overheidsniveaus en voor onafhankelijk begrotingstoezicht zorgen. Verstorende belastinguitgaven afschaffen. De samenstelling van de overheidsuitgaven verbeteren om ruimte te creëren voor investeringen in infrastructuur, met inbegrip van vervoersinfrastructuur. 21
LSA2: arbeidsmarkt en onderwijs Ervoor zorgen dat de meest achtergestelde groepen, met inbegrip van mensen met een migratieachtergrond, gelijke toegang hebben tot kwaliteitsonderwijs, beroepsopleidingen en arbeidsmarkt 22
LSA3: innovatie en concurrentie Investeringen in op kennis gebaseerd kapitaal bevorderen, met name door maatregelen te nemen om de toepassing van digitale technologieën en de verspreiding van innovatie te verhogen. De concurrentie verhogen op de markten voor professionele diensten en in de detailhandel, en de marktmechanismen in de netwerkindustrieën verbeteren. 23
Volgende stappen 24