Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert voortgangsrapportage (jaar 2008)
Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert voortgangsrapportage (jaar 2008) Gemeente Weert, 29 april 2009 Portefeuillehouder integrale veiligheid: burgemeester mr. J.M.L. Niederer. Coördinator integrale veiligheid: drs. Petra Bulk. Stagiair en student Bestuurskunde Universiteit van Tilburg: Niels Cox. Vaststelling door het college van B&W op 5 mei 2008. Bespreking in de raadscommissie Algemene Zaken op 25 mei 2008. Dit document is te downloaden van www.weert.nl > wonen & leven > veiligheid > sociale veiligheid > aanpak drugs- en alcoholoverlast
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 4 2. STAND VAN ZAKEN UITVOERING MAATREGELEN 5 2.1 De groepsgebonden maatregelen 5 2.2 De persoonsgebonden maatregelen 6 2.3 De locatiegebonden maatregelen 7 3. EVALUATIE VAN DE EFFECTEN 8 3.1 Afname overlast wijken Centrum en Fatima 8 3.2 Afname van criminaliteit onder verslaafden 9 4. CONCLUSIES 11 Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 3
1. INLEIDING In april 2007 is de Raadscommissie Algemene Zaken akkoord gegaan met de notitie Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast. In dit plan van aanpak staan zowel groepsgebonden, persoonsgebonden als locatiegebonden maatregelen opgenomen. Doel van de aanpak is de overlast van verslaafden in Weert te verminderen. De werkgroep aanpak drugs- en alcoholoverlast zorgt dat de maatregelen worden uitgevoerd. In 2007 richtte de werkgroep zich op de overlast van verslaafden bij het station en omgeving. Na de succesvolle resultaten op deze locatie, is de werkgroep zich in 2008 gaan richten op de overlast van verslaafden in het Centrum (Collegeplein en De Munt en omgeving) en de wijk Fatima. Momenteel bestaat de werkgroep uit de volgende vertegenwoordigers: gemeente Weert (regie), politie Weert, stadstoezicht, Sinvest Management Toezicht en Handhaving, Maatschappelijke Opvang Voorziening (MOV), Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ), PUNT Welzijn en betrokken ondernemers en omwonenden. De begeleidingscommissie MOV wordt tijdens de vergaderingen bijgepraat over de activiteiten van de werkgroep. De signalen die tijdens de begeleidingscommissie MOV naar voren komen, worden meegenomen in de werkgroep. In september 2007 is een eerste voortgangsrapportage opgesteld, waarin de voortgang van de maatregelen en de effecten van de aanpak aan bod zijn gekomen. De eerste voortgangsrapportage had betrekking op de periode januari t/m juni 2007 en is op 8 oktober 2007 in de Raadscommissie Algemene Zaken behandeld. De tweede voortgangsrapportage had betrekking op het gehele jaar 2007 en is op 6 mei besproken in de Raadscommissie Algemene Zaken. Deze rapportage heeft betrekking op het gehele jaar 2008. De actuele stand van zaken van de groepsgebonden, persoonsgebonden en locatiegebonden maatregelen worden weergegeven. Ook komt het effect van de uitgevoerde maatregelen aan bod. Het gaat dan onder andere om de volgende indicatoren: in hoeverre is de overlast van drugs- en alcohol(verslaafden) toe- of afgenomen en in welke mate pleegt de groep verslaafden nog criminaliteit? In hoofdstuk 2 komt de stand van zaken van de maatregelen aan bod. Hoofdstuk 3 gaat in op de evaluatie van de effecten van de uitgevoerde maatregelen. Hoofdstuk 4 bevat de conclusies. Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 4
2. STAND VAN ZAKEN UITVOERING MAATREGELEN In dit hoofdstuk komt de stand van zaken aan de orde van de maatregelen uit de nota integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast van de gemeente Weert. De maatregelen zijn onderverdeeld naar groepsgebonden, persoonsgebonden en locatiegebonden maatregelen. Per maatregel volgt een korte toelichting op de stand van zaken (maart 2009). 2.1 De groepsgebonden maatregelen Bij de groepsgerichte aanpak wordt nagegaan wat het ongewenste gedrag van de groep inhoudt, en hoe dit gedrag kan worden veranderd. Postadres in Weert in plaats van Venlo voor verslaafden die mee willen werken aan een (zorg)traject. Sociale Zaken van de gemeente Weert probeert zoveel mogelijk verslaafden, een postadres en (zorg)traject aan te bieden voor verslaafden die mee willen werken aan een traject. Wanneer een verslaafde diverse kansen laat liggen, wordt het postadres weer ondergebracht bij de gemeente Venlo. Er zijn 20 postadresplaatsen voor verslaafden die een traject in Weert willen volgen. Maatregelen Jumbo: winkelverboden en extra toezicht De Jumbo is in 2008 consequenter winkelverboden gaan opleggen aan overlastveroorzakers van het Collegeplein. Het winkelverbod geldt voor 5 jaar en is op te leggen bij overtreding van de eigen huisregels. De Jumbo is aangesloten bij het project collectief winkelverbod, onderdeel van het Keurmerk Veilig Ondernemen binnenstad Weert. Daarnaast is de Jumbo begin 2009 aangesloten bij het toezicht en de handhaving door BOA s van Sinvest, die ook worden ingezet in winkelcentrum De Munt (21,5 uur per week). De eerste ervaringen van de Jumbo zijn positief. Het personeel voelt zich veiliger en er zijn korte lijnen tussen bedrijfsleider en BOA s. Melden van overlast en criminaliteit In het geval van overlast en criminaliteit dienen ondernemers en burgers overlast in een zo vroeg mogelijk stadium te melden. Het Collegeplein en de Munt vallen binnen de het aangewezen gebied rondom de Maatschappelijke Opvang Voorziening (MOV) en ondernemers kunnen dus gebruik maken van het telefoonnummer van de piketdienst MOV (binnen 15 minuten is een BOA ter plaatse). Criminele feiten dienen te worden gemeld bij de politie. Ook signalementen of patronen van drugsverslaafden/-dealers zijn voor de politie waardevol om te weten. Ondernemers en omwonenden is gevraagd hier alert op te zijn en dit door te geven aan de politie. Intensievere handhaving door gemeentelijke boa s en politie De politie heeft het afgelopen jaar extra gesurveilleerd bij het Collegeplein en de Munt. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan verslaafden met openstaande zaken. Daarbij worden per 1 januari 2008 de BOA s van Sinvest (21,5 uur per week) ingezet in de Munt en het Collegeplein. Ook is er sprake van inzet van BOA s van Stadstoezicht. Bij drie APV-overtredingen of één misdrijf wordt een gebiedsontzegging voor het Centrum opgelegd (gestart oktober 2008). In 2008 zijn vier gebiedsontzeggingen voor de doelgroep verslaafden opgelegd. Posten Politie Vanuit een woning of winkel is het mogelijk dat de politie een aantal postacties organiseert om te zien wie er zoal drugs leveren aan de verslaafden op het Collegeplein. Op vier december 2008 heeft een postactie plaatsgevonden, wat helaas geen bijzonderheden opleverde. Verder zorgt de politie regelmatig in het Centrum van Weert voor toezicht en handhaving, zowel in uniform als in burgerkleding. Onderzoeken mogelijkheden om verslaafden te verplichten naar de MOV te gaan Deze maatregel was bedoeld om de verslaafde de keuze te geven om of naar de MOV te gaan of een bekeuring te ontvangen van politie/boa s. De maatregel is niet uitgevoerd, omdat deze niet werkbaar is voor de (vele) agenten en BOA s (denk hierbij aan sanctieregeling en openingstijden MOV). Niet-Weerter verslaafden terug naar oorspronkelijke zorgnetwerk. Het beleid van de gemeente Weert is om alleen verslaafden toe te laten die kunnen aantonen de afgelopen 5 jaar drie jaar binding te hebben gehad met Weert (bijv. uitkering of woning of afkomstig van Weert). Verslaafden die niet aan deze voorwaarde voldoen, worden doorverwezen naar de betreffende gemeente. Indien het een omliggende gemeente betreft, worden de Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 5
verslaafden of dak- of thuislozen wel opgenomen in de MOV (centrumfunctie gemeente Weert). Vanaf 1 januari 2009 is dit veranderd. De gemeente Weert is bereid personen op te vangen van het gebied Midden-Limburg-west (tot de Maas). Indien er wachtlijsten zijn in Roermond/Venlo, is Weert bereid iemand op te vangen voor maximaal drie maanden. Dit geldt voor een proefperiode van een jaar. Openingstijden MOV Er wordt momenteel door de gemeente Weert en centrumgemeente Venlo, MOV en Wonen Weert onderzocht of een 24-uursvoorziening (pension) realiseerbaar is op de huidige locatie. Alcohol- en drugsgebruik in MOV Het gebruik van alcohol is sinds juni 2008 mogelijk in de MOV. Daarnaast is er een gebruikersruimte voor het gebruik van (hard)drugs. In 2008 is de gebruikersruimte in de MOV 1.655 bezocht (1.612 keer drugsgebruik en 43 keer alcoholgebruik). Inzet vrijwilligers voor contacten doelgroep verslaafden Binnen de werkgroep is het idee ontstaan om vrijwilligers in te zetten voor contacten en activiteiten met de doelgroep verslaafden. Dit in navolging van successen in Canada en Engeland, waar TBSers die terugkeren in de maatschappij een aantal 'maatjes/buddy's' hebben, die wekelijks contacten hebben. Hierdoor worden ze sneller weer opgenomen in de maatschappij en vervallen ze minder snel terug in hun slechte gedrag. Voor dit project zijn getrainde vrijwilligers nodig. Dit idee sluit aan op het WMO-beleidsplan (werven vrijwilligers als maatje). Inzet preventiemedewerker GGZ De outreachende preventiemedewerker van de GGZ wordt ingezet in Weert bij jongeren tot 25 jaar die alcohol of drugs gebruiken. Ook geeft de preventiemedewerker voorlichting over het gebruik van alcohol en drugs op scholen en bij jongeren ontmoetingsplekken (jop s). Daarnaast biedt de GGZ diverse (individuele) trainingen aan om alcohol- en drugsgebruik te beperken. Zwerfvuilproject Zes verslaafden nemen deel aan het zwerfvuilproject, waardoor deze groep verslaafden een (gedeeltelijke) dagbesteding heeft. Vanuit dit project begeleidt de GGZ-verslavingszorg deze verslaafden naar betaald werk. De arbeidsconsulent van de GGZ neemt ook deel aan het Veiligheidshuis Midden-Limburg. Onderzoeken mogelijkheden om de MOV-tuin te gebruiken Over dit onderwerp is overleg geweest tussen MOV, gemeente en politie. Naar aanleiding van dit overleg is besloten om de MOV-tuin niet open te stellen. Indien de tuin wordt opengesteld zal het drank- en drugsgebruik in de tuin overlast veroorzaken voor de omgeving. Hiervoor is extra personeel nodig (zowel vanuit MOV als vanuit toezicht). Vanwege de mogelijke (extra) overlast en de kosten wordt afgezien van deze maatregel. 2.2 De persoonsgebonden maatregelen De aanpak richt zich voor een deel op de individuele verslaafden uit de aan te pakken groep. Schuldhulpverlening/budgetbeheer voor verslaafden die een schuldenlast hebben. Sociale Zaken van de gemeente Weert zet extra in op integrale schuldhulpverlening voor de verslaafden in de vorm van een bewindvoerder, die gespecialiseerd is in deze doelgroep. Tien trajecten voor de doelgroep zijn ingekocht bij de bewindpersoon in Venlo. De meeste verslaafden met schulden volgen een traject in het Veiligheidshuis, waar naast de schulden ook een aanpak wordt gestart op de verslaving en eventuele andere problematieken (woning, dagbesteding e.d.). Persoonsgerichte aanpak binnen het Veiligheidshuis In 2008 hebben 30 Weerter personen (volwassen veelplegers) een traject gevolgd binnen het Veiligheidshuis Midden-Limburg. In 25 gevallen gaat het om personen die ook een verslavingsproblematiek hebben (dit zijn niet per sé personen die in de openbare ruimte overlast veroorzaken, maar het kan hierbij ook gaan om huiselijk geweld, waarbij sprake is van verslaving). Van de overlastgevende verslaafden volgen 14 personen een traject in het Veiligheidshuis Midden- Limburg. Uit cijfers van 2008 blijkt dat de helft van de klanten van het Veiligheidshuis niet meer in aanraking is gekomen met de politie (zie ook hoofdstuk 3, paragraaf 3.2). Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 6
Begeleiden naar een woning Vier verslaafden zijn begeleid bij het verkrijgen van een woning (opstapwoning of intensieve woonbegeleiding of eigen woning). Ook dit is vaak weer een onderdeel van het traject in het Veiligheidshuis Midden-Limburg en past in een bredere, integrale persoonsgerichte aanpak. Gebiedsontzegging voor het Centrum voor notoire overlastveroorzakers. Bij het plegen van één strafbaar of drie APV-overtredingen kan een gebiedsontzegging worden opgelegd. De politie houdt het overzicht van de doelgroep bij. In 2008 hebben vier verslaafden een gebiedsontzegging voor het Centrum gekregen. ISD-trajecten (Inrichting Stelselmatige Dader) Verslaafden die geen hulp willen, maar wel veel overlast veroorzaken, worden zoveel mogelijk toegeleid naar een ISD-traject of de SOV (strafrechtelijke opvang verslaafden). Momenteel staan twee verslaafden van de doelgroep op de nominatie om een dergelijk traject in te gaan. 2.3 De locatiegebonden maatregelen De locatie- of domeingerichte aanpak beschrijft welke maatregelen er op de locatie (in dit geval het stationsgebied) nodig zijn om de overlast van de groep verslaafden te verminderen en de leefbaarheid en veiligheid te vergroten. Telefooncel Collegeplein verwijderen. De telefooncel wordt door de verslaafden gebruikt om te bellen (met dealers) en om te gebruiken. Ook beperkt de telefooncel de overzichtelijkheid van het plein. De telefooncel op het collegeplein staat gepland om in 2010 te worden verwijderd (afhankelijk van het gebruik ervan in 2009). De gemeente stelt aan KPN voor om de telefooncel in 2009 te verwijderen. Hierover vindt momenteel overleg plaats. Prullenbak Collegeplein (bij uitgang De Munt) verplaatsen. De prullenbak op het Collegeplein bij de ingang van de Munt staat niet op een goede locatie. De prullenbak wordt verplaats, zodat die minder in het zicht staat vanuit de Munt gezien. Betonnen randen Collegeplein Door de betonnen randen op het Collegeplein vindt er groepsvorming plaats door verslaafden. Naar aanleiding hiervan is onderzocht of de betonnen randen kunnen worden voorzien van plantenbakken. Er zijn echter ook veel ouders met kinderen of ouderen, die van de betonnen rand gebruik maken. Naar aanleiding hiervan heeft de werkgroep besloten om de betonnen randen niet te voorzien van plantenbakken. De betonnen rand bij de laad- en losruimte van de Jumbo 1 is bedoeld om de monumentale beuk te beschermen en past in het geheel van de inrichting van het Collegeplein. De beplanting onder de boom is voor verbetering vatbaar en zal (vóór de zomer) worden vervangen door hoogwaardig groen (aanbreng van zomerplanten). Bomen/groen Collegeplein De bomen op het Collegeplein hebben de takken laag aan de grond en dit gaat ten koste van de zichtbaarheid op het plein. Het onderhoudsteam van de gemeente zal geleidelijk aan alle bomen op het Collegeplein van het stamschot ontdoen (opgenomen in reguliere onderhoud voor de komende jaren). Verlichting De verlichting op het Collegeplein is goed te noemen. Bij de laad- en losplaats van de Jumbo en bij de onderdoorgang van Wilhelminasingel naar Looimolenstraat was wel aanleiding de verlichting te verbeteren. Bij de Jumbo zijn de grondspots vervangen door goede verlichting (extra sterk glas om kapotrijden tegen te gaan) en is tl-verlichting aangebracht. Bij de onderdoorgang Wilhelminasingel zijn in overleg met de bewoners van het appartementencomplex twee extra tl-verlichtingsbalken aangebracht. De bewoners zelf hebben de verlichting van de portiek versterkt. 1 De afdeling Inrichting en Gebruik Openbare Ruimte (IGOR) zal samen met de Jumbo zoeken naar een verkeersveilige oplossing wat betreft het laden en lossen met grote vrachtwagens op deze locatie 1. De vrachtwagens rijden nu via het Collegeplein weer de singel op, omdat het vanuit de laad- en losplek niet meer mogelijk is de vrachtwagen achteruit de singel op te rijden (is ook niet verkeersveilig). Gezocht wordt naar een oplossing aan de singel zelf, zodat het Collegeplein wordt ontzien. Deze situatie heeft echter geen relatie met de overlast van verslaafden en wordt daarom niet in het overzicht genoemd, maar is wel iets wat is voortgekomen uit de werkgroep. Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 7
3. EVALUATIE VAN DE EFFECTEN Bij de evaluatie van de effecten wordt gekeken naar a) overlastmeldingen (meer specifiek drugsen alcoholoverlast) en b) naar de mate waarin de 43 verslaafden verdachte of betrokkene zijn bij een incident. 3.1 Afname overlast wijken Centrum en Fatima In de periode 2003-2008 is de totale (bij de politie geregistreerde) overlast in de wijk Centrum met 11% afgenomen en in de wijk Fatima met 25% afgenomen. In de periode van de nulmeting waren er 789 (bij de politie geregistreerde) overlastincidenten in de wijk Centrum (ongeacht of dit door een verslaafde werd veroorzaakt of niet). In het jaar 2008 waren dat er 748 geregistreerde overlastincidenten. Ook in deze periode is de totale overlast dus licht afgenomen in de wijk Centrum (-5%). Wel is een toename waar te nemen van drugsoverlastincidenten in de wijk Centrum in de periode 2006-2008 (+15%), waarbij een stijging is te zien van overlast van/door dronkenschap en een afname van overlast door drugs/medicijnen. In de wijk Fatima is sprake van een forsere afname van overlastincidenten in de periode 2003-2008 (-25%). Het gaat vooral om een afname van vernielingen, jeugdoverlast en overlast door drugs/alcohol. Zie figuur 1a. Figuur 1a: overlastincidenten in de wijken Centrum en Fatima (bron: GIDS Politie Weert). 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Centrum 837 818 911 789 773 748 Fatima 136 144 150 177 153 102 Stationsplein, Collegeplein en Muntpassage In figuur 1b zijn de overlastincidenten op het Stationsplein, het Collegeplein en de Muntpassage weergegeven. Te zien is dat de integrale aanpak die in 2007 en 2008 bij het station is uitgevoerd, heeft geleid tot een afname van het aantal overlastincidenten rondom het station (-47% in de periode 2004-2008). De afname van overlastincidenten op het Stationsplein is met name toe te schrijven aan een afname van overlast door drugs/alcohol (-71%) en een afname van overlast door asociaal gedrag (-57%). Op het Collegeplein en in de Muntpassage zien we een toename van (bij de politie geregistreerde) overlastincidenten in het jaar 2008 ten opzichte van 2004 (zie figuur 1b). In de Muntpassage gaat het vooral om een toename van overlast door asociaal gedrag (met name jeugdoverlast) en een toename van overlast door drugs/alcohol. Op het Collegeplein gaat het vooral om een stijging van overlast door drugs/alcohol. Verklaring voor deze forse stijging in de Muntpassage en op het Collegeplein is het verhoogde toezicht door de gemeentelijke boa s en de politie op deze locaties in 2008. Dit in het kader van de intensievere integrale aanpak van de werkgroep op deze twee locaties. De eigen waarnemingen van de politie (ongeveer 25% van het totaal aantal overlastincidenten) worden namelijk ook opgenomen in de politieregistratie. Verder is de politie vaker gevraagd voor assistentie aan de gemeentelijke boa s die sinds 1 januari 2008 in De Munt toezicht houden en handhaven. Ook deze overlastincidenten die door de boa s zijn opgemerkt en waarbij assistentie is gevraagd, komen in de politiestatistieken terecht. Ook is de meldingsbereidheid van ondernemers en bewoners verbeterd, mede door de deelname van een vertegenwoordiging van ondernemers en omwonenden in de werkgroep. Hierdoor werken gemeentelijke boa s en politie doelgerichter aan de ervaren overlast. Er zijn veel processen-verbaal uitgeschreven, die voor een aantal verslaafde Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 8
overlastveroorzakers leiden tot (langere) gevangenisstraffen. Verder geeft de wijkagent aan, dat het intensiever door de politie opleggen van gebiedsontzeggingen aan overlastgevende verslaafden (start oktober 2008), nu vruchten begint af te werpen. De werkgroep volgt de ontwikkelingen nauwgezet en onderneemt (extra) actie indien dat noodzakelijk is. Figuur 1b: overlastincidenten op drie locaties in de wijk Centrum (bron: GIDS Politie Weert). 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2004 2005 2006 2007 2008 COLLEGEPLEIN 17 16 20 16 34 MUNTPASSAGE 23 39 32 30 64 STATIONSPLEIN 68 43 50 51 36 3.2 Afname van criminaliteit onder verslaafden De groep van 43 verslaafden kwam in de periode van de nulmeting 175 keer als verdachte en 367 keer als betrokkene voor in de politiesystemen. Op basis van de gegevens over het jaar 2008 (t/m 10 november 2 ) blijkt het aantal keren dat de groep verslaafden als verdachte (59 keer) en als betrokkene (161 keer) stond geregistreerd met respectievelijk 59% en 47% is afgenomen (gemiddeld -59%). Zie tabel 2. Tabel 2: de verslaafden als verdachte of betrokkene bij incidenten, die het effect van de maatregelen weergeven (bron: Regionale Recherche Politie Limburg-Noord) Definitie Nulmeting (nov. 2005- nov. 2006) Jaar 2007 (stijging/ daling t.o.v. nulmeting) Jaar 2008 (t/m 10 nov.) Voorspelling gehele jaar 2008 (stijging/ daling t.o.v. nulmeting) Aantal keer dat de 43 verslaafden als verdachte bij een incident staan geregistreerd. Aantal keer dat de 43 verslaafden als betrokkene bij een incident staan geregistreerd. Totaal aantal keer dat de 43 verslaafden als verdachte of als betrokkene bij een incident staan geregistreerd. 175 367 542 108 (-38%) 59 280 (-24%) 388 (-28%) 161 220 71 (-59%) 193 (-47%) 264 (-59%) Van de in 2006 in beeld gebrachte groep van 43 verslaafden, is de helft (22 personen) in 2008 niet meer in aanraking gekomen met de politie (als verdachte). Van deze 22 personen zijn zelfs 10 personen ook niet meer bij een incident betrokken geweest. Tien personen zijn nog slechts één keer in 2008 met de politie in aanraking gekomen als verdachte. Eén persoon is zelfs 12 keer door de politie opgepakt als verdachte van een incident. Deze persoon is aan te merken als veelpleger en zorgmijder. Zie tabel 3. 2 Vanwege een nieuw ingevoerd registratiesysteem bij de politie per 10 november 2008, is alleen de informatie van de doelgroep t/m 10 november gebruikt. In de tabellen zijn de gegevens geëxtrapoleerd voor het gehele jaar van 2008 (zie kolom voorspelling gehele jaar 2008 ). Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 9
Tabel 3: aantal keer dat de verslaafden in 2008 (t/m 10 november) als verdachte zijn aangehouden door de politie (bron: Regionale Recherche Politie Limburg-Noord) Aantal keer als verdachte aangehouden in 2008 Aantal personen van de doelgroep Percentage van het totaal 0 keer als verdachte 22 51% 1 keer als verdachte 10 23% 2 keer als verdachte 4 9% 3 keer als verdachte 1 2% 4 keer als verdachte 2 5% 5 keer als verdachte 1 2% 6 keer als verdachte 1 2% 7 keer als verdachte 1 2% 12 keer als verdachte 1 2% 40 keer als verdachte 43 100% Wanneer wordt gekeken naar wat de verslaafden plegen (de typen incidenten 3 ), dan blijkt dat het totaal aantal incidenten in 2008 is afgenomen met 51% (van 149 naar 73 incidenten). Vooral de vermogensincidenten (diefstallen) zijn in 2008 afgenomen ten opzichte van de nulmeting (-66%). Ook de geweldsincidenten (bedreigingen en mishandelingen), gepleegd door verslaafden, zijn afgenomen (-46%). Tot slot zijn ook de andere incidenttypen gedaald sinds het peiljaar 2006: openbare orde incidenten zijn gedaald met 24% en overige incidenten zijn gedaald met 35%. Zie tabel 4. Tabel 4: typen incidenten (gepleegd door verslaafden), die het effect van de maatregelen weergeven (bron: Regionale Recherche Politie Limburg-Noord) Incidentcategorie Nulmeting (nov. 2005-nov. 2006) Jaar 2007 (stijging/daling t.o.v. nulmeting) Jaar 2008 (t/m 10 nov.) vermogensincidenten 70 29 (-59%) 20 openbare orde incidenten 21 18 (-14%) 13 geweldsincidenten 24 23 (-4%) 11 Voorspelling gehele jaar 2008 (stijging/ daling t.o.v. nulmeting) 24 (-66%) 16 (-24%) 13 (-46%) verkeersincidenten 3 2 (-33%) 0 0 overige incidenten 31 27 (-13%) 17 Totaal 149 100 (-33%) 61 20 (-35%) 73 (-51%) In het jaar 2008 vonden er 61 incidenten plaats, waarvan 51 in de gemeente Weert. In de periode van de nulmeting waren er 149 incidenten, waarvan 130 in de gemeente Weert. In het jaar 2008 (t/m 10 november) kwamen de meeste incidenten voor op de volgende locaties: Collegeplein (7), Wilhelminasingel (5), Muntpassage (4), en Emmasingel (4). Het beeld op deze locaties was in het jaar 2007 ongeveer hetzelfde. Op en rondom het Stationsplein en in de wijk Keent vonden vrijwel geen incidenten meer plaats, gepleegd door iemand van de groep van 43 verslaafden. Er vonden in het jaar 2008 minder incidenten plaats op openbare plaatsen (30 incidenten in 2008 tegenover 57 incidenten tijdens de nulmeting), in winkels (6 incidenten in 2008 tegenover 26 tijdens de nulmeting) en in woningen (13 incidenten in 2008 tegenover 21 tijdens de nulmeting). De meeste door verslaafden gepleegde incidenten vonden plaats in de maanden juni (15 incidenten) en september (11 incidenten). Verder blijkt uit de analyse dat de incidenten vooral op doordeweekse dagen worden gepleegd en s middags (vooral tussen 16.00 en 18.00 uur). 3 Eén incident kan door één verslaafde, maar ook door vijf verslaafden worden gepleegd. In tabel 4 gaat het om unieke incidenten, dus ongeacht het aantal verslaafden dat het incident heeft gepleegd. Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 10
4. CONCLUSIES Een groot aantal maatregelen uit de nota integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast is opgepakt en/of is doorlopend, zoals: postadres Weert in plaats van Venlo (doorlopend); maatregelen Jumbo: winkelverboden en extra toezicht (doorlopend); melden van overlast en criminaliteit door ondernemers en omwonenden (doorlopend); handhavingsbeleid politie en stadstoezicht (doorlopend); postacties politie (doorlopend); niet-weerter verslaafden naar oorspronkelijke zorgnetwerk (doorlopend); alcohol- en drugsgebruik in de MOV: per 1 juli 2008 is alcoholgebruik in de MOV mogelijk; een gebruikersruimte voor drugs was al aanwezig (doorlopend); inzet preventiemedewerker GGZ (doorlopend); zwerfvuilproject (doorlopend); persoonsgerichte aanpak Veiligheidshuis: 14 verslaafden in een traject. Onderdeel hiervan is ook het begeleiden van verslaafden naar een woning en het bieden van hulpverlening bij de schulden. Verder wordt ook gekeken naar het onder controle krijgen van een verslaving en het bieden van een dagbesteding/werk (doorlopend en uitbreiden); gebiedsontzegging Centrum kan worden toegepast indien er sprake is van één gepleegd strafbaar feit of drie APV-overtredingen (doorlopend); ISD-trajecten (doorlopend); verlichting: aangepast bij onderdoorgang Wilhelminasingel-complex en bij laad- en losplaats Jumbo. Een aantal activiteiten/maatregelen is nog in onderzoek of wordt binnenkort uitgevoerd: openingstijden MOV: momenteel wordt de haalbaarheid onderzocht voor een 24-uurs pension.; inzet vrijwilligers voor contact doelgroep verslaafden: aansluiten bij WMO-beleidsplan (werven vrijwilligers als maatje); telefooncel Collegeplein verwijderen: nog in overlegfase met KPN; prullenbak Collegeplein verplaatsen: staat gepland; bomen/groen Collegeplein: geleidelijk verwijderen stamschot wordt in regulier onderhoud meegenomen. Op basis van politiegegevens blijkt, dat het aantal overlastincidenten in de wijk Centrum (-11%) en de wijk Fatima (-25%) is afgenomen in de periode 2003-2008. Het gaat vooral om een afname van vernielingen, jeugdoverlast en overlast door drugs/alcohol. Bij het Stationsplein is de overlast fors afgenomen in 2008 (-47%) in de periode 2004-2008. Overlastincidenten op het Collegeplein en in de Muntpassage (vooral jeugdoverlast en overlast door drugs/alcohol) zijn in 2008 gestegen (bijna verdubbeld). Verklaring voor deze forse stijging in de Muntpassage en op het Collegeplein is het verhoogde toezicht door de gemeentelijke boa s en de politie op deze locaties in 2008. Dit in het kader van de intensievere integrale aanpak van de werkgroep op deze twee locaties. De eigen waarnemingen van de politie (ongeveer 25% van het totaal aantal overlastincidenten) worden namelijk ook opgenomen in de politieregistratie. Verder is de politie vaker gevraagd voor assistentie aan de gemeentelijke boa s die sinds 1 januari 2008 in De Munt toezicht houden en handhaven. Ook deze overlastincidenten die door de boa s zijn opgemerkt en waarbij assistentie is gevraagd, komen in de politiestatistieken terecht. Ook is de meldingsbereidheid van ondernemers en bewoners verbeterd, mede door de deelname van een vertegenwoordiging van ondernemers en omwonenden in de werkgroep. Hierdoor werken gemeentelijke boa s en politie doelgerichter aan de ervaren overlast. Er zijn veel processen-verbaal uitgeschreven, die voor een aantal verslaafde overlastveroorzakers leiden tot (langere) gevangenisstraffen. Verder geeft de wijkagent aan, dat het intensiever door de politie opleggen van gebiedsontzeggingen aan overlastgevende verslaafden (start oktober 2008), nu vruchten begint af te werpen. De werkgroep volgt de ontwikkelingen nauwgezet en onderneemt (extra) actie indien dat noodzakelijk is. De groep van de in 2006 in beeld gebrachte verslaafden (43 personen) is sinds de integrale aanpak van drugs- en alcoholoverlast, veel minder vaak in aanraking gekomen met politie (als verdachte of betrokkene bij een incident). De helft van de 43 verslaafden is zelfs helemaal niet meer in beeld gekomen bij de politie. Ook hebben de verslaafden minder incidenten gepleegd (-51% t.o.v de nulmeting), met name minder vermogensincidenten. Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 11
De werkgroep 'integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast' heeft zich de afgelopen jaren met de locatiegebonden maatregelen vooral gericht op de omgeving van het station (bankje verwijderd, verlichting verbeterd e.d.). Op het Collegeplein moet een aantal locatiegerichte maatregelen nog worden uitgevoerd (zoals het verwijderen van de telefooncel). De persoonsgebonden en groepsgebonden maatregelen waren voor heel de gemeente Weert merkbaar. Duidelijk is geworden, dat van de 43 verslaafden die in 2006 in beeld zijn gebracht, meer dan de helft (22 personen) in 2008 niet meer in aanraking is gekomen met de politie. De persoonsgerichte trajecten, o.a. via het Veiligheidshuis Midden-Limburg, hebben hier een belangrijke bijdrage aan geleverd. Integrale aanpak drugs- en alcoholoverlast gemeente Weert 12