CONCEPT Economische Monitor Stedelijk netwerk Renkum Arnhem Rozendaal Rheden Doesburg Zevenaar Westervoort Arnhem-Nijmegen Overbetuwe Lingewaard Duiven Montferland Druten Beuningen Rijnwaarden Wijchen Nijmegen Berg en Dal Heumen Mook en Middelaar April 217
Algemeen Economische monitor Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen pagina 2 Bijdrage van Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen aan Nederlandse economische kracht 768.7 inwoners (4,5% van NL) 25, mld bruto regionaal product (3,7% van NL) 412.6 beroepsbevolking (4,6% van NL) 364.63 banen (4,6% van NL) 62.3 bedrijfsvestigingen (4,6% van NL) Ontwikkeling werkgelegenheid Indexcijfer aantal banen (26=1) 18 16 14 12 1 98 Economische groei BBP volumemutaties 6% 4% 2% % -2% -4% 58.8 HBO/WO-studenten (8,4% van NL) 96 26 29 212 215-6% 26 29 212 215 Werkgelegenheid alle sectoren Aandeel banen naar standaardbedrijfsindeling landbouw/visserij industrie/ delfstoffenwinning nutsbedrijven bouwnijverheid groothandel detailhandel/autohandel vervoer, opslag en communicatie horeca financiële instellingen zakelijke dienstverlening openbaar bestuur onderwijs gezondheidszorg overige dienstverlening % 1% 2% Werkgelegenheid topsectoren Aandeel banen in topsectoren food cluster agro-complex health health/medisch cluster maakindustrie transport en logistieke sector vrijetijdseconomie creatieve industrie EMT (energie en milieutechnologie) % 1% 2% regio Arnhem Nijmegen Nederland Werkloosheid als percentage 15-74-jarige beroepsbevolking 1% 8% 6% 4% 2% % 26 29 212 215 Arbeidsparticipatie 15-74-jarige bevolking 7% 7% Deze publicatie is gemaakt voor het monitoren van de Investeringsagenda Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen. De regio Arnhem Nijmegen levert een goede bijdrage aan de Nederlandse economische kracht: met 4 tot 5% is de bijdrage in verhouding tot de bevolking in de regio. Met al haar onderwijs vormt de regio een roltrapregio. De economische crisis heeft effect gehad op het economisch presteren van de regio. Inmiddels is de economische ontwikkeling weer positief. De regio heeft veel kracht in zich om verder te groeien. Er is ruim aanbod aan educatie, kennisontwikkeling en human capital. De regio is sterk in traditionele sectoren zoals zakelijke dienstverlening, onderwijs en zorg. Daarnaast kan het zich profileren met de topsectoren Health en Energy.
Ruimte voor werk, kennis en innovatie in Health en Energy Economische monitor Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen pagina 3 Werkgelegenheid Health en Energy Aandeel in totale werkgelegenheid 2% 15% 1% 5% % Health/medisch Studenten per studierichting Studenten aan HBO- en WO-instellingen onderwijs landbouw en natuurlijke omgeving natuur techniek gezondheidszorg economie recht gedrag en maatschappij taal en cultuur sectoroverstijgend EMT (energie en milieutechnologie) % 1% 2% 3% regio Arnhem Nijmegen Nederland Ontwikkeling werkgelegenheid Health en Energy Indexcijfer aantal banen (26=1) 115 11 15 1 95 26 29 212 215 Studenten per onderwijsinstelling Radboud Universiteit Hogeschool van Arnhem Nijmegen Indexcijfer aantal studenten (211=1) 126 121 116 111 16 11 96 ArtEZ Van Hall Larenstein 2.9 4.2 18.9 Ontwikkeling studentaantallen techniek en algemeen 211 212 213 214 215 32.8 Starters alle sectoren aantal oprichtingen per 1. vestigingen, 12 1 8 6 4 2 Werkgelegenheid op campussen Heijendaal Noviotech HAN/VHL IPKW Arnhems Buiten 2.1 1.3 2.42 6.62 549 211 213 215 17.4 Snel groeiende bedrijven alle sectoren per 1. vestigingen 15 1 5 211 213 215 Werkgelegenheidsgraad Aantal banen per 1. personen beroepsbevolking 685 < 5 5-75 75-1 1> Binnen Ruimte voor werk, kennis en innovatie in Health en Energy staan health en energy, versterken van innovatieve kennis- en werklocaties, versterken bedrijvigheid, human capital en internationale profilering centraal. Health en Energy zijn sterke spelers in de regionale werkgelegenheid. Beide topsectoren hebben veel potentie in zich om verder te groeien. Het zwaartepunt van Health ligt in Nijmegen. Dat van Energy in Arnhem. In de regio starten relatief veel bedrijven. Het aandeel snel groeiende bedrijven is echter wat kleiner dan gemiddeld. De regio heeft een sterke onderwijsfunctie. 6. studenten in totaal. Het aantal studenten in de techniek is sterk toegenomen. Arnhem, Nijmegen en Duiven hebben een sterke functie voor de werkgelegenheid in de regio.
Slimme duurzaamheid Economische monitor Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen pagina 4 Totaal bekend energieverbruik 15 GJ/per inwoner 1 5 21 211 212 213 Energielabels woningen A++++ A+++ A++ A+ A B C D E F G % 2% 4% 5.134.26 ton CO 2 uitstoot 3,7% van totale uitstoot in Nederland Ontwikkeling CO 2 uitstoot 15 1 95 9 214 21 211 212 213 214 Bekend energieverbruik naar gebruik GJ/per inwoner gebouwde omgeving verkeer en vervoer industrie, energie, afval en water landbouw, bosbouw en visserij hernieuwbare warmte alloceerbare opties 1 2 3 4 5 Duurzaam opgewekt energie Percentage hernieuwbare energie energie elektriciteit warmte biobrandstoffen voor vervoer % 5% 1% regio Arnhem Nijmegen Nederland Werkgelegenheid in Energy Banen in EMT (energie en milieutechnologie) Arnhem: 8.12 21.17 banen in hele regio Nijmegen: 7.45 Aantal personenauto s Aantal/per inwoner 3 25 2 15 1 26 29 212 215,46,48 22 bussen op groen gas in hele regio 45 emissieloze trolleybussen in Arnhem 2 144 Aantal elektrische auto s per 1. auto s 1.2 6 Duurzaam openbaar vervoer Fijn huishoudelijk restafval Aantal kilo s per inwoner 213 214 215 216 Fijn huishoudelijk restafval Aantal kilo s per inwoner per gemeente < 1 kg 1-15 kg 15-2 kg 2 > Binnen Slimme duurzaamheid staan circulaire economie, duurzame mobiliteit en energietransitie centraal. Hoofddoelstellingen zijn: energieneutraal in 25 en 5. nieuwe banen in 23. Het energieverbruik is in de regio wat lager dan landelijk. Een groot deel van de opgewekte elektriciteit is duurzaam opgewekt (hernieuwbaar) door vuilverbrandingsovens. In de regio hebben veel huizen het energielabel C of hoger. Het aantal personenauto s per inwoner is in de regio wat kleiner dan landelijk. Het aantal elektrische auto s stijgt. Op dit moment produceert elke inwoner in de regio als geheel 144 kilo aan fijn huishoudelijk restafval. Dat moet volgens VANG-doelstelling naar 1 kilo in 22 en 3 kilo in 225. Regio Nijmegen is daar verder mee dan regio Arnhem.
Bruisende Binnensteden aan de rivier Economische Monitor Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen pagina 5 Kerncijfers wonen en werken Arnhem en Nijmegen 5.112 inwoners (3,3% van Arnhem) 3.245 woningen (4,5% van Arnhem) 1,57 persoon per woning (Arnhem als geheel: 2,12) 15.78 banen (15,7% van Arnhem) 1.53 bedrijfsvestigingen (1,5% van Arnhem) 11.557 inwoners (6,7% van Nijmegen) 4.884 woningen (6,6% van Nijmegen) 2,37 persoon per woning (Nijmegen als geheel: 2,32) 13.573 banen (13,3% van Nijmegen) 1.881 bedrijfsvestigingen (13,3% van Nijmegen) Wonen in het Centrum aantal inwoners 12. 8. 4. 27 21 213 216 aantal woningen 6. 4. 2. 27 21 213 216 Werken in het Centrum aantal banen 2. 15. 1. 5. 27 21 213 216 aantal bedrijfsvestigingen 3. 2. 1. 27 21 213 216 Bezoekers binnenstad Bezoekersantallen tijdens winkeltijden per week Aantal bezoekers X1 4 3 2 1 - Waardering binnenstad 7,8 7,4 7,5 Leegstand detailhandel % detailhandelsleegstand in winkelvloeroppervlakte 15% 1% 5% % Algemeen oordeel Horeca Cultuur Evenementen 7,7 7,4 7,3 323. 226. 27 21 213 216 7,4 7,3 28 21 212 214 216 Arnhem Nijmegen TE HUUR Aantal hotelbedden 216 25 216 25 TE HUUR 1.236 1.96 Meer banen in horeca, minder banen in detailhandel 3.5 2.5 3.5 2.5 1.5 1.5 27 21 213 216 27 21 213 216 Binnen Bruisende binnensteden aan de rivier staat de toekomst van de binnensteden van Arnhem en Nijmegen centraal. De binnensteden zijn beide aantrekkelijk, maar verschillend en complementair. Arnhem heeft een sterkere werkfunctie. Nijmegen heeft een sterkere woonfunctie. De werkgelegenheid in de centra neemt af, maar het aantal bedrijfsvestigingen neemt toe: er komen meer kleine bedrijven (o.a. ZZP-ers). De woonfunctie neemt sterk toe; wonen in het centrum is aantrekkelijk. De ontwikkeling van place to buy naar place to meet is al te zien. De werkgelegenheid in detailhandel neemt af en de werkgelegenheid in horeca neemt toe. Het aantal bedden voor hotelovernachtingen neemt toe. Bezoekers zijn positief over de binnensteden van Arnhem en Nijmegen.
Bronnen Economische Monitor Stedelijk netwerk Arnhem-Nijmegen Algemeen Inwoneraantal CBS 216 regio Bruto regionaal product CBS 215 COROP Beroepsbevolking BEO Provincie 215 regio Werkgelegenheid/aantal banen PWE / LISA 215 regio Vestigingen PWE / LISA 215 regio HBO-WO-studenten DUO 215 regio Ontwikkeling werkgelegenheid PWE / LISA 215 COROP Economische groei BBP-volumemutaties CBS 215 COROP Werkgelegenheid/aantal banen PWE / LISA 215 COROP Werkloosheidspercentage BEO Provincie 215 COROP Arbeidsparticipatie BEO Provincie 215 COROP Ruimte voor werk, kennis en innovatie in Health en Energy Werkgelegenheid/aantal banen PWE / LISA 215 regio Starters CBS via WSJG 215 regio Snel groeiende bedrijven CBS via WSJG 215 regio Studenten naar studierichting DUO 215 regio HBO en WO-studenten naar instelling DUO 215 regio werkgelegenheid/aantal banen op campussen BEO Provincie 215 gemeente werkgelegenheidsgraad BEO Provincie 215 regio Slimme duurzaamheid Bruisende binnensteden aan de rivier pagina 6 Totaal bekend energieverbruik klimaatmonitor 215 regio Bekend energieverbruik klimaatmonitor 215 regio Perecentage hernieuwbare energie klimaatmonitor 215 regio Energielabels woningen EP-online 215 regio Aantal personenauto's per inwoner CBS 216 regio Aantal elektrische auto's CBS 216 regio Duurzaam openbaar vervoer gemeente Nijmegen 215 regio CO2-uitstoot klimaatmonitor 215 regio Werkgelegenheid EMT PWE / LISA 215 regio Huishoudelijk afval CBS 215 regio Bevolking gemeente 216 centrum Woningvoorraad gemeente 216 centrum Werkgelegenheid/aantal banen PWE 215 centrum Vestigingen per SBI-sectie PWE 215 centrum Bezoekers binnenstad Locatus 216 centrum Leegstand detailhandel Locatus 216 centrum Waardering binnenstad Arnhem Binnenstadsmonitor 216 centrum Waardering binnenstad Nijmegen Stadscentrum Monitor 214-215 centrum Aantal hotelbedden Horeca DNA 216 gemeente