Hoe social ben jij?
De belangrijkste social media Hallo! Ben jij benieuwd hoe social jij bent? In dit boekje vind je veel informatie over social media, mediawijsheid, informatie over Canisius en social media, een quiz, veel weetjes, tips over jouw social gedrag en nog veel meer! Veel leesplezier! 9,8 9,6 7,2 4,2 3,6 2,6 2,1 2,0 1,0 De apps die je hier boven ziet gebruiken we in Nederland het meeste. De getallen zijn in miljoenen. Dus 9,8 miljoen Nederlanders gebruiken Whatsapp en 1,0 miljoen Nederlanders gebruiken SnapChat. Dit gaat over alle Nederlanders, dus ook je ouders, opa s en oma s en de buurvrouw. Bron: Onderzoek Newcom Research & Consultancy, 2016
Jouw online privacy Tips 1. Zet locatie uit wanneer dit niet nodig is. 2. Plaats geen herkenbare foto s van anderen. Wist je dat: Er op YouTube per minuut meer dan 100 uur aan video wordt geüpload? 3. Zorg voor een serieus emailadres en een game-emailadres. 4. Stel jouw online profielen zo in dat alleen je vrienden je volgen. 5. Accepteer niet iedereen als vriend, controleer eerst het profiel. 6. Gebruik moeilijke wachtwoorden en niet overal dezelfde. 7. Laat online zo min mogelijk persoonlijke gegevens achter. 8. Klik niet op pop-ups of linkjes die virussen kunnen binnen halen. 9. Stuur nooit het 06-nr van een vriend/vriendin door. Vraag eerst! 10. Eéns online = altijd online, bedenk goed wat je online zet/zegt. Houd je wachtwoorden voor = jezelf! Jouw wachtwoorden zijn privé 4 gevaren voor jouw privacy 1. Hacking Als je wordt gehackt probeert iemand anders via een computer of netwerk toegang te krijgen tot jouw gegevens. Vaak wil een hacker jouw persoonlijke gegevens, denk aan wachtwoorden en gebruikersnamen. 2. Phishing Vissen naar jouw gegevens, daar staat phishing voor. Bijvoorbeeld door een nep-mail te sturen namens de bank. In die nep-mail wordt jou gevraagd om op een link te klikken. Klik je op die link, dan moet je allerlei persoonlijke informatie invullen en zo hebben zij toegang tot jouw gegevens. 3. Belediging, smaad en laster Het is makkelijk om online mensen te beledigen of om iemand een slechte reputatie te geven. Bijvoorbeeld door een nepprofiel aan te maken en kwetsende teksten te plaatsen onder foto s van anderen. Of door gekke of vervelende foto s van iemand anders te plaatsen op het nepprofiel. Wist je dat: De gemiddelde YouTubegebruiker zo n 15 minuten per dag kijkt? 4. Virtuele diefstal Stelen op internet, noemen ze virtuele diefstal. Bijvoorbeeld aankopen in online games stelen door accountgegevens te ontfutselen. Of een online identiteit stelen door inlogcodes en wachtwoorden te stelen.
Online Spelregels op school Vertel wie je bent, spreek voor jezelf en wees eerlijk. Via social media praat je wel met elkaar, maar niet over een ander. Gedraag je online zoals je dat ook binnen (en buiten) de school hoort te doen. Filmen en fotograferen binnen de school mag alleen met toestemming van degene die wordt gefilmd/gefotografeerd! Ga zorgvuldig om met vertrouwelijke informatie. Alles wat op internet wordt geplaatst kan daar na lange tijd nog worden teruggevonden. Zeg wie je bent Reageer niet anoniem op artikelen, tweets, etc. Toon respect en doe normaal Denk na over foto s en filmpjes Respecteer privacy Zend of plaats geen berichten die kwetsend, discriminerend of haatdragend zijn voor een ander, een groep of de school Maak en publiceer geen foto s, filmpjes of andere tweets waarmee je jezelf en/of anderen in de problemen kunt brengen. Gebruik geen gegevens van medeleerlingen, medewerkers van de school, andere mensen of zelf verzonnen personen. Wat spreken we op school af? Misbruik van social media wordt door Canisius niet geaccepteerd. We accepteren niet dat social media gebruikt worden om anderen te pesten, te kwetsen, te stalken, te bedreigen, zwart te maken of op een andere manier te beschadigen. Als je je niet aan deze normale fatsoensnormen houdt, worden op school passende maatregelen getroffen. Als je met jouw gebruik van social media strafrechtelijk de fout ingaat, kunnen de school en/of andere beschadigde personen hiervan aangifte doen bij de politie. Word je gepest of ken je iemand die wordt gepest, bijvoorbeeld via Twitter of Whatsapp, meld dit dan bij je mentor. Maak een printscreen van de pesterijen, zodat we kunnen zien wat er daadwerkelijk is gezegd. Gemiddeld pest de helft van jongeren van 11-17 jaar minstens 1x per maand online!
QUIZ hoe social ben jij? Beantwoord de vragen, tel hoeveel punten jij krijgt per antwoord en lees hoe social jij bent! Vraag 1 Eenmaal op vakantie aangekomen heb je geen Wi-Fi, wat doe je? a. Ik laat mijn telefoon in de koffer, rust! b. Ik zoek deze week wel een barretje met internet of een internetcafé. c. Ik wil NU naar huis, een week zonder Wi-Fi, dat trek ik niet. Vraag 2 Hoe actief ben jij op social media? a. Ik vind het maar niets die social media en doe er dus ook niets mee. b. Ik kijk een paar keer per week op mijn accounts. c. Ik gebruik iedere dag social media. Vraag 3 Hoeveel uur beeldscherm per dag denk jij dat goed voor je is? a. Ik denk minder dan 1 uur. b. Ik denk ongeveer 2 tot 3 uur. c. Ik denk meer dan 3 uur. QUIZ hoe social ben jij? Vraag 4 Hoe belangrijk is jouw smartphone voor jou? a. Heel erg belangrijk. b. Een beetje belangrijk. c. Niet heel belangrijk. Vraag 5 Maak jij wel eens afspraken met jezelf? Bijvoorbeeld, geen mobiel tot ik mijn huiswerk af heb? a. Ja dat probeer ik, maar ik houd me er niet altijd aan. b. Nee dat kan ik toch niet. c. Ja, ik kan goede afspraken maken met mezelf. PUNTEN Vraag 1 a = 2 b = 3 c = 0 Vraag 2 a = 0 b = 1 c = 2 Vraag 3 a = 1 b = 2 c = 3 Vraag 4 a = 2 b = 1 c = 0 Vraag 5 a = 2 b = 4 c = 1 0-5 punten Jij bent redelijk social. Je hebt niet veel met online media en social media en houdt bewust afstand. Je weet wel wat er allemaal kan en heb genoeg kennis. 6-10 punten Jij bent social. Je weet wat je kunt met social media, je kun het positief inzetten, maar je weet ook hoe je verstandig gebruik kunt maken van social media. 11-14 punten Jij bent gek op social media. Het liefste wil je de hele dag op de hoogte blijven. Best social maar denk er aan dat je niet té veel op de telefoon/tablet kijkt.
Die app gebruik ik niet meer Ben je een app zat? Dan verwijder je de app van je telefoon of tablet. Maar stel je voor dat je de app Instagram niet meer leuk vindt, is verwijderen dan genoeg? Nee, alleen de app van je telefoon/tablet verwijderen is niet genoeg want je hebt een account! Wat moet je dan wel doen? STAPPENPLAN: 1. Open de Insta-app 2. Zoek bij de instellingen naar account verwijderen 3. Verwijder je account 4. Nu mag je de app verwijderen Bij één op de vijf fietsongelukken speelt smartphongebruik een rol! Wanneer je voor een app een account hebt aangemaakt, bijvoorbeeld Insta of Facebook, moet je altijd het account verwijderen wanneer je wilt stoppen met de app. Doe je dat netjes, dan is er online nooit een spoor van jouw oude accounts of foto s te vinden. Hoe zit dat precies met MB s? 1000 KB = 1 MB Eén whatsappje ontvangen of versturen kost ongeveer 1 KB 1000 MB = 1 GB 60 minuten filmpjes kijken (streamen) kost 600 MB tot 1,2 GB Facetime kost ongeveer 3 of 4 MB per minuut Een foto sturen via whatsapp kost ongeveer 100 KB Een Snap versturen kost tussen de 30 en de 50 KB per keer Wanneer je zo n 50 appjes per dag stuurt, dan ben je per maand ongeveer 1,5 MB kwijt. Stuur je ook foto s, Snaps en kijk je filmpjes, dan ben je meer MB s kwijt. Probeer te verbinden met Wi-Fi wanneer dat mogelijk is en stuur en bekijk foto s en filmpjes wanneer je Wi-Fi hebt, dan gaat er niets van jouw internetbundel af!
Sterretje Je HOEFT niet alles in te vullen! Wanneer jij online, bijvoorbeeld op een website, jouw gegevens invult, staat er voor sommige velden een: Staat er een voor een veld, dan MOET je dat veld verplicht invullen. Alle andere velden waar géén sterretje voor staat, hoef je dus niet in te vullen. Hoe meer informatie je invult, hoe meer informatie je over jezelf weggeeft. 5 stellingen over sociale media Wat vind jij? Vul in: Ik maak gebruik van social media omdat... Als mensen mijn berichten/foto s liken en sharen voel ik me.. Social media helpen mij..... De hoeveelheid tijd die ik op/aan social media besteed is. Wist je dat: Er per seconde meer Facebookprofielen worden aangemaakt dan dat er baby's worden geboren! Laat die velden dan ook lekker leeg! Vul alleen de velden met een sterretje. Hoe minder informatie je online geeft, hoe minder informatie ze over/van jou hebben. Gebruik je #hashtags? Probeer er maximaal drie te gebruiken, meer dan drie vinden mensen storend! Ik denk dat social media in de toekomst..... Pssstt leg de stellingen ook eens bij je ouder(s)/verzorger(s) neer!
Wat mag er niet online? Wist je dat: Meisjes besteden veel meer tijd op social media dan jongens 7 Tips! 1. Vertrouw je intuïtie, voel je dat er iets niet klopt, meld het dan. 2. Word je gepest of gestalkt via social media, verzamel bewijs. 3. Vraagt iemand jou online vervelende dingen? Zeg dat je dat niet wilt en blokkeer die persoon. 4. Vraag hulp aan ouder(-s)/verzorger(s) of docenten wanneer je niet goed weet wat je moet doen. 5. Zet nooit zomaar de webcam aan 6. Denk heel goed na voordat je foto s online zet, mag iedereen de foto eigenlijk wel zien? Is het slim om deze foto te posten? 7. Stel online niet teveel persoonlijke vragen. Persoonlijke informatie deel je wanneer je elkaar in de ogen kijkt. Ik denk dat er iemand op mijn account zit Wat als het misgaat? Wat als jij ineens nep-foto s van jezelf ziet of wat als jij niet meer kunt inloggen op je account? 1. Vraag direct hulp aan je ouders, docenten. 2. Maak screenshots/schermafbeeldingen van wat je ziet, bewijs! 3. Probeer in te loggen en je wachtwoord te wijzigen. Wanneer moet je naar de politie? Als je een melding of aangifte wilt doen van identiteitsfraude. Neem mee: -Data en tijdstippen -E-mail en internetadressen -Gebruikersnaam/nickname -Screenshots/schermafbeeldingen
Wachtwoorden! Goede wachtwoorden zijn heel erg belangrijk! Maar je moet ze wel kunnen onthouden. Dat is lastig, maar wij hebben een tip! 1. Kies een zin die jij kunt onthouden. Een stuk songtekst of iets wat je moeder altijd tegen je zegt. Bijvoorbeeld: Wanneer ruim je nou je kamer eens op? 2. Deze zin mag je ergens opschrijven, zodat je m nooit kunt vergeten. 3. Pak de eerste letters van alle woorden uit de zin. WRJNJKEO 4. Dit is jouw basiswachtwoord. Met een speciaal teken (!) en een cijfer (10) is het wachtwoord helemaal af! WRJNJKEO!10 Wist je dat: Er per minuut meer dan 293,000 statusupdates op FB worden geplaatst? 5. Gebruik je het wachtwoord voor Instagram, sluit dan af met hoofdletter I. Voor Facebook, sluit af met hoofdletter F. Voor SnapChat, sluit af met S. WRJNJKEO!10I WRJNJKEO!10F WRJNJKEO!10S 3 tips voor jou 1. Gebruik op blogs, bij games en chats een nickname, zo ben je moeilijker te vinden voor vreemden. 2. Gebruik geen tags, tag niet zomaar je vrienden in foto s en berichten en vraag ze om dat ook niet bij jou te doen. 3. Scherm je profielen af, ga niet live op Facebook, zorg dat niemand precies kan zien wanneer jij waar precies bent. 3 tips voor je ouders 1. Google ééns in de maand eens op je eigen naam, zo weet je wat er online over je te vinden is. 2. Maak in het gezin afspraken over downloaden, dit om te voorkomen dat er onnodig virussen worden binnen gehaald. 3. Let op je eigen social media gedrag. Zet niet zomaar berichten over of foto s van je kinderen online, geef het goede voorbeeld. 6. Zo is jouw wachtwoord best te onthouden toch?
Handige websites www.meldknop.nl Hier vind je allerlei informatie over hulp bij internetproblemen. Ook kun je via deze website de meldknop installeren. Die staat altijd in beeld als jij aan het internetten bent. Met één klik op de knop heb je direct hulp of advies. www.vraaghetdepolitie.nl Op deze website kunnen kinderen van 12-18 jaar oud vragen en antwoorden vinden over veiligheid, loverboys, internet, Cybercrime en meer. Ook kun je op deze site chatten met Politieagenten. www.kennisnet.nl Via deze website kun je veel informatie opzoeken over mediawijsheid of andere dingen waar je vragen over hebt. Ook kun je er leuke apps vinden! Nettiquette Wat is Nettiquette precies? Het is de combi van de woorden netwerk en etiquette. Eigenlijk staat het voor hoe jij je online op het internet moet gedragen. Online etiquette dus! www.facebook.com/rkcanisius www.twitter.com/rkcanisius www.vimeo.com/canisius www.canisius.nl