Jaarverslag Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Voor een mooi! Wilt u meer weten? Contactpersoon Lucas Reijmer Functie adviseur ruimtelijke kwaliteit/rayonarchitect Telefoon 026 442 17 42 Email l.reijmer@geldersgenootschap.nl Website www.geldersgenootschap.nl Dit is een uitgave van het
RUIMTELIJKE KWALITEIT IN In het afgelopen jaar is door onder andere de economische crisis de bouwnijverheid sterk teruggelopen. Daarnaast is er door veranderingen in het systeem van het vergunningsvrije bouwen meer ruimte gegeven aan de burgers om aan de zij- en achterkant te bouwen. Het gevolg hiervan bouwen lijkt het besef te groeien dat er naar onderscheidende kwaliteit gezocht Stef de wordt, Wit iets dat zich In lijn met voorafgaande jaren liepen de ontwikkelingen in de gemeente ook afgelopen is een sterke terugloop in de bouwaanvragen met jaar terug. Dat doet echter niets af aan het plezier om middels advisering een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van plannen op welke schaal dan ook. Integendeel, juist in deze tijd is het belangrijk dat de aandacht voor kwaliteit overeind blijft. Mensen nemen nu alleen een beslissing om te bouwen of verbouwen als het een meerwaarde geeft voor de toekomst. Met de crisis is het besef toegenomen dat de gevolgen voor onder meer de economie van de gemeente.gevolg van de omstandigheden van deze economische waarde van een pand afhangt van een zekere basiskwaliteit. Daarbij speelt ook de behoefte aan een goede omgeving, een omgeving die het waard is om te werken tijd lijkt wel het groeien van het besef dat er niet op winst op korte termijn wordt gezocht maar meer naar een grotere diepgang. In het geval van het en te wonen. Ik probeer daarom altijd met de aanvrager mee te denken, rekening te houden met het programma maar ook met de omgeving. Regelmatig worden plannen namelijk vanuit de eigen wensen ontwikkeld met minder aandacht voor de invloed is op de omgeving. Onmisbaar waren daarbij de Een toelichtingen nieuwe boerderij en de in het betrokken buitengebied houding van de meewerkende ambtenaren. ook voordoet in het midden- en kleinbedrijf. Het wordt noodzakelijk om zich positief te onderscheiden om zo het hoofd te bieden aan deze tijd. Namens de commissie heb ik, in mijn rol als Rayonarchitect van de gemeente Oldebroek, aan de bovengenoemde ontwikkeling praktische invulling gegeven. Architecten, opdrachtgevers en aan- vragers waarderen het vooroverleg waarin ik voor hen als klankbord dien en oplossingen aandraag. Dankzij de oplossingsgerichte benadering in het vooroverleg worden veel plannen, bij de formele aanvraag, direct van een positief advies voorzien. Goede ervaringen in het werken aan kwaliteit met minder regels en meer dialoog samen met de burgers.
HET JAARVERSLAG Met dit wordt inzicht gegeven in de werkwijze en de advisering in Oldebroek in. Het is geen uitputtend overzicht, maar het toont wel de breedte van de advisering. Het grootste deel van de advisering vindt een keer per twee weken plaats door de adviseur ruimtelijke kwali- teit. De commissie wordt ingeschakeld voor grotere en complexe ruimtelijke vraagstukken. Het vormt voor nieuwe raadsleden ook de gelegenheid voor een nadere kennismaking. Wij laten u graag zien hoe we de gemeente Oldebroek helpen bij het regisseren van ruimtelijke kwaliteit. Het beleid van de gemeente is daarbij uiteraard Zicht op Noordhoek maatschappelijke tendens van minder regels en meer ruimte voor eigen initiatief, maar wél met behoud van de kwaliteit en identiteit van Oldebroek. onze leidraad. Al vele jaren denken wij als adviseur Dit hoopt een extra impuls te geven aan van de gemeente mee aan een goed evenwicht het debat in uw gemeente over het thema ruimte- tussen vrijheid voor burgers en ontwerpers en lijke kwaliteit. Wij nodigen de raadsleden daarom een heldere regie door de gemeente. Ruimtelijke graag uit om de welstandsvergadering van de ad- kwaliteit ontstaat dan ook als gevolg van deze wis- viseur ruimtelijke kwaliteit te bezoeken, of om met selwerking tussen betrokkenheid, enthousiasme, ons op pad te gaan en ter plekke te bekijken hoe de deskundigheid én regelgeving. Daarom wordt al borging van ruimtelijke kwaliteit in uw gemeente jaren ingezet op een koers die goed aansluit bij de gestalte krijgt.
Vervangende nieuwbouw PROJECT VAN PALLANDT, WEZEP Ik wil u daarom meenemen naar het plan voor de invulling van het voormalige bedrijfs terrein van Koops Bedden aan de Zuiderzeestraatweg in Wezep. Voor deze omgeving geeft het welstandsbeleid het hoogste toetsingsniveau aan, gericht op een zorgvuldige afstemming op de bestaande omgeving. Voor deze herbestemming was aanvankelijk een projectmatig, strak en relatief monotoon beeld ontwikkeld voor zes gelijke woningen langs de Zuiderzeestraatweg. Achter deze bouwstrook was een meer losse verkaveling voorgesteld voor individuele woningen en tweekappers. In een positieve sfeer is in gesprek met de ontwikkelaar en de stedenbouwkundige van de gemeente afgesproken dat de bebouwing aan de Zuiderzeestraatweg een lossere uitstraling zou krijgen. Het plan is hierop doorontwikkeld tot een afwisselend en een veel beter passend beeld. Vogelvlucht van het uiteindelijke plan
Projectontwikkelaar Mathijs van Beem: Het oude pand van Koops Bedden aan de Zuiderzeestraatweg in Wezep was al jaren een doorn in het oog van het hele dorp. Sinds januari 2009 is Koopmans Projecten b.v. als ontwikkelaar betrokken bij het plan onder de projectnaam: Van Pallandt. ren van de markt heeft er voor gezorgd dat dit plan met succes wordt verkocht. De belangstelling is zéér goed! Op dit moment zijn er 10 woningen en kavels verkocht en zijn er verschillende optanten. De sloop is inmiddels klaar en het terrein is bouwrijp; dit voorjaar start de bouw van de eerste woningen. Afwisselende bouwvormen langs de Zuiderzeestraatweg Er zijn verschillende plannen gepasseerd en uiteindelijk is het huidige plan ontworpen, waarna de anterieure overeenkomst is getekend in oktober 2011. In oktober 2011 is ook de bestemmingsplan procedure gestart met een voorontwerp en een informatieavond. Hierna volgden goede en kritische zienswijzen vanuit de buurt en omgeving. Na enkele aanpassingen en goede gesprekken heeft dit geleid tot een definitief bestemmingsplan welke in februari is vastgesteld. Voor het gehele proces willen wij graag onze dank uitspreken aan de praktische houding van welstand en stedenbouw. In juni is de verkoop gestart: 10 projectmatige woningen van Groothuis Wonen b.v. gericht op conceptueel bouwen én 5 vrije kavels voor particulieren. Het luisteren naar de adviezen van welstand en het op de juiste manier benade-
DRAAGVLAK VOOR RUIMTELIJKE KWALITEIT De tijd dat de inrichting van onze leefomgeving grotendeels in plannen en regels was vastgelegd, ligt achter ons. Deregulering, decentralisatie, eigen verantwoordelijkheid: het zijn begrippen die al vele jaren de toon zetten, ook in het ruimtelijk domein. Tegenwoordig is het een andere overheid die de kwaliteit van de leefomgeving regisseert. Dit gebeurt steeds meer samen met burgers. Het besef is doorgedrongen dat ruimtelijke kwaliteit niet louter met regels valt te sturen en dat beleid meer effect heeft als dit gepaard gaat met input vanuit de samenleving. Door burgers meer ruimte te geven voor eigen initiatieven voelen deze zich meer verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun leefomgeving. De overheid kan de aandacht hierdoor verleggen van regels en normen naar regie en stimulering. Zie bijvoorbeeld innovatieve instrumenten als de kookboeken voor de leefomgeving (www.omgevingswet.pleio.nl). Projectmatige nieuwbouw in een afwisselende dorpse uitstraling
Links: Een mooie groene haag Rechts: Een gesloten schutting Aspecten als architectuur, cultuur historie, welstand, stedenbouw, landschap, milieu en economie worden in onderlinge samenhang bekeken. Daarmee is dit instrument straks hét middel om de ruimtelijke ambities van een gemeente aan te geven en burgers en bestuurders hiermee houvast te geven. DE OMGEVINGSWET KOMT ERAAN Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor de fysieke leefomgeving. Een doel hiervan is dat gemeentelijke bestuurders een bredere afweging kunnen maken bij het realiseren van ruimtelijke projecten. Niet de regels staan voorop, maar de vraag of een project een bijdrage levert aan een goede ruimtelijke kwaliteit en hierdoor meerwaarde oplevert. De gemeente is hierbij vooral een uit nodigende regisseur. Voorwaarde om als gemeente regie te voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een heldere visie met doelstellingen ligt en waarin de kernkwaliteiten van de gemeente zijn verwoord. Dat gebeurt uiteraard in de welstandsnota, maar met de komst van de Omgevingswet wordt een aantal nieuwe instrumenten geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie (facultatief). In een om gevingsplan worden vooral concrete richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met een bestemmingsplan. Een omgevings visie is bedoeld als integrale, strategische visie waarin keuzes worden gemaakt voor de inrichting van de leefomgeving. Aanbeveling: Het lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu alvast aandacht voor het opstellen van een omgevingsvisie. Dit is weliswaar niet verplicht, maar het is onmisbaar als de gemeente ruimte wil laten voor initiatieven en niet alles in regels wil vatten. Ook anticipeert u met een omgevingsvisie op een effectief ruimtelijk kwaliteitsbeleid als straks de Omgevingswet een feit is. De procedures voor het opstellen van nieuwe bestemmingsplannen (op termijn omgevingsplannen ) en beeldkwaliteitplannen gelijk laten oplopen. Dit biedt een sterkere basis voor ruimtelijke kwaliteit. (Nieuwe) raadsleden kunnen voor een nadere oriëntatie terecht bij de adviseur ruimtelijke kwaliteit om te kijken hoe de advisering functioneert. Desgewenst kunnen via het cursussen worden georganiseerd.
SAMENSTELLING COMMISSIE Voorzitter Jolanda Reitsma Adviseur ruimtelijke kwaliteit Lucas Reijmer Architect John van Dijk Landschapsarchitect Hanny Heetman Monumentenlid Werner Weijkamp MA Ambtelijke ondersteuning Ties Steen Redeker en Piet Hamming Commissie vlnr: Hanny Heetman, Jolanda Reitsma, John van Dijk DE CIJFERS Afgelopen jaar werden door de gemeente 249 plannen ter beoordeling voorgelegd, deels in aanwezigheid van de aanvrager of ontwerper. Van deze plannen werden 225 aanvragen van een positief advies voorzien. Voor 24 plannen was een wijziging nodig om tot een positief resultaat te komen. In het kader van de cultuurhistorie zijn 6 gecombineerde welstand- en monumentenadviezen gegeven.