STATEN Lid Gedeputeerde Staten R.A. Janssen Contact 070 441 70 86 ra.janssen@pzh.nl Postadres Provinaehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Aan de leden van de Statencommissie Besluur en Middelen Datum tl O SEP 2013 Uw kennierk Bijlagen 1 Onderwerp Wachtlijslonderzoek jeugdzorg BJZ 2013. Geachte leden van de commissie Bestuur en Middelen, Hierbij zend ik u ter kennisneming het "Vervolgonderzoek 2013 naar de reden van wachten van Zuidhollandse cliënten" van Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland (BJZ). Dit onderzoek is in mijn opdracht uitgevoerd door BJZ en heeft als doel een analyse van de redenen voor het wachten op de start van een behandeling in de jeugdzorg. In 2009 en 2010 heeft BJZ reeds de redenen voor het wachten op jeugdzorg onderzocht in opdracht van de provincie. Dit onderzoek is een vervolg hierop. Er is een dossieranalyse verricht voor alle wachtenden op peildatum 1/6/2013 (meest recente datum i.v.m. opdrachtveriening). Hierbij zijn de redenen voor het wachten nagegaan op basis van de categorieën die in 2009 en 2010 ook zijn gehanteerd (Vervolgonderzoek Bijlage 1). Bezoekadres Zuld-Hollandplein 1 2596 AW Den Haag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dlchtl>ij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeermimte voor auto s is beperkt. Bij wachtende cliënten jeugdzorg wordt onderscheid gemaakt tussen "bruto" wachtenden en "netto" wachtenden (Vervolgonderzoek Bijlage 2): - bruto wachtenden: cliënten met indicatie, wachtend op uitvoering van de /?oo/i:feorgaanspraak; - netto wachtenden: cliënten met indicatie, wachtend op uitvoering van enige zorgaanspraak. Voor bruto wachtenden is de behandeling reeds gestart, zij het dat dit niet de uitvoering van de hoofdzorgaanspraak betreft. Voor netto wachtenden is nog geen behandeling gestart; daarom is inzicht in de redenen van wachten van deze cliënten het meest van belang. Provinciaal beleid In 2012 is in het provinciale jeugdzorgbeleld de aandacht veriegd van wachtlijsten naar een meer effectieve en efficiënte zorgveriening. Dit beleid is in 2013 voortgezet. Het provinciale PZH-2013-4298/'9863 dd. 09-09-2013
beleid voor de wachtlijsten in de jeugdzorg is beschreven in het provinciale Beleidskader jeugdzorg 2013-2016 en het Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2013. Landelijk geldt een temiijn van 9 weken als maximum wachttijd voor cliënten met een indicatie voor jeugdzorg. Langer wachten kan mits dit verantwoord is, ler beoordeling door BJZ. Voor cliënten in spoedeisende situaties wordt binnen 24 uur een crisisplaatsing geregeld: deze cliënten staan dus niet op de wachtlijst. De provincie financiert BJZ voor de uitvoering van casemanagement voor alle cliënten met een indicatie, inclusief de wachtenden. Bij dit casemanagement wordt speciaal aandacht besteed aan de urgentie en de veiligheid van de cliënten, overeenkomstig de aanbevelingen van de Inspectie Jeugdzorg. BJZ heeft een centrale rol binnen de jeugdzorgketen, die wordt vormgegeven door de inzet van casemanagement voor alle cliënten met een indicatie, zorgcoördinatie, wachtlijstbeheer en de Irajectgerichte benadering "Perspectief gericht werken". De professionals van BJZ achten wachten van de netto wachtenden verantwoord, omdat anders sprake zou zijn van een spoedeisende situatie en een crisisplaats geregeld zou moeten worden. Wachtlijstonderzoek BJZ 2013 Bij alle hier toegelichte redenen voor wachten is het aandeel ambulante cliënten hel grootst. Dit beeld moet enigszins worden genuanceerd. Zowel bij de aantallen nieuwe cliënten als bij de wachtenden zijn de cliënten ambulant sterk in de meerderheid: wat dat betreft kan dus worden venwacht dat de cliënten ambulant oververtegenwoordigd zijn (vgl. Bijlage tabel 1). Bruto wachtlijsten 2009 en 2013 De onderzoeken van 2009 en 2010 hebben alleen betrekking op bruto wachtenden. Een vergelijking van 2013 met deze voorgaande jaren moet dus worden gebaseerd op de cijfers voor de bruto wachtenden. Het jaar 2010 wordt buiten beschouwing gelaten; de cijfers voor dat jaar zijn gebaseerd op een kleine steekproef die niet goed vergelijkbaar is. Het aantal bruto wachtenden wegens capaciteitsgebrek in 2013 is toegenomen ten opzichte van 2009 en het aanlal bruto wachtenden wegens overige redenen is afgenomen (Bijlage tabel 2; Vervolgonderzoek tabel 2). Netto wachtenden 2013 Voor de netto wachtenden is nog geen behandeling gestart en voert BJZ casemanagement uit. Iets minder dan de helft van de netto wachtenden wacht wegens capaciteitsgebrek; iels meer dan de helft wacht wegens overige redenen, vooral persoonlijke omstandigheden en inhoudelijke redenen (Bijlage tabel 3; Vervolgonderzoek tabel 2). Onder de netto wachtenden wegens capaciteitsgebrek z\\r\ de cliënten ambulant in de meerderheid (Bijlage tabel 4; Vervolgonderzoek tabel 3). Onder de netto wachtenden wegens persoonlijke omstandigheden (bv. cliënt wacht op eigen verzoek, cliënt is niel gemotiveerd, cliënt is ziek) zijn de cliënten ambulant sterk in de meerderheid (Bijlage tabel 5; dd. 09-09-2013
P'"^^"^'^^ HOLLAND Vervolgonderzoek label 3). Hel hoge percentage cliënten ambulant dat wacht wegens persoonlijke omstandigheden hangt samen met de zorgproblemaliek die minder zwaar is dan bij cliënten residentieel en pleegzorg. Onder de netto wachtenden v^egens inhoudelijke redenen (bv. start van traject is afhankelijk van ander traject, jeugdige is preventief aangemeld, aanvullende diagnostiek nodig) zijn de cliënten ambulant in de meerderheid, gevolgd door de cliënten residentieel (Bijlage tabel 6; Vervolgonderzoek label 3). Tenslotte zijn wachtenden wegens matchingsproblemen uitsluitend cliënten pleegzorg (10 cliënten); de combinatie pleegkind - pleegouder moet goed zijn. Realisatie provinciaal beleid Het aantal netto wachtenden ambulant en deeltijd dienl zo beperi<t mogelijk te zijn, omdat deze zorgvormen niel afhankelijk zijn van residentiële voorzieningen of de matching van cliënten en pleegouders. Met hel oog op de transitie van de jeugdzorg naar gemeenten ligt het niet in de rede om residentiële voorzieningen (tijdelijk) uit te breiden. In aansluiting op het provinciale beleid in hel Uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2013 (par. 4.1 Passend zorgaanbod) worden afspraken gemaakt met de jeugdzorgaanbieders over het leveren van voldoende zorg voor cliënten ambulant, deeltijd en pleegzorg. Binnenkort vindl bestuuriijk overieg plaats met de Provinciale Samenwerking Jeugdzorg (PSJ), waarbij afspraken zullen worden gemaaki over het beperken van hel aanlal netto wachtenden wegens capaciteitsgebrek ambulant en deeltijd en wegens matchingsproblemen in de pleegzorg. Hoogachlend, R.A. Janssen 3/5 PZH-2013-4298/9863 dd. 09-09-2013
Bijlage: Tabellen Tabel 1 Nieuwe en wachtende cliënten 2012, per zorgvorm Nieuwe cliöntan WachtendMi Ambulant 1766 63 127 68 Deeltijd 425 15 24 13 Residentieel 405 14 22 12 Pleegzorg 211 8 13 7 Totaal 2807 100 186 100 Nieuwe cliënten, ontvangen eerste indicaties Wachtenden, gemiddeld aantal netto wachtenden perzorgvomi in 2012 Tabel 2 Redenen voorwachten 2009 en 2013 2009 2013 abs 7a Capaciteit 61 37 103 45 Overig 106 63 128 55 Totaal 167 100 231 100 NB. bnjto wachtenden Tabel 3 Redenen voor wachten 2013 Capaciteit 79 46 Overig 94 54 Totaal i7:i 1 00 Tabel 4 Wachtenden wegens capaciteitsgebrek 2013, per zorgvorm Ambulant 44 56 Deeltijd 16 20 Residentieel 12 15 Pleegzorg 7 9 Totaal 79 100 4/6 dd 09-09-2013
Tabel 5 Wachtenden wegens pers. omstandigheden 2013, per zorgvorm Ambulant 34 92 Deeltijd 2 ' > Residentieel 1 :i Pleegzorg Totaal 37 100 Tabel 6 Wachtenden wegens inhoudelijke redenen 2013, per zorgvorm Ambulant 15 39 Deeltijd 16 Residentieel 11 29 Pleegzorg 6 IG Totaal 38 100 ^'^ P/H 2013-4298/9863 dd 09-09-2013