BELEGGEN SPECIAL BESTUUR STELT ZICH VOOR...



Vergelijkbare documenten
7,3. Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari keer beoordeeld. Inleiding

Beursdagboek 10 September 2013.

Beleggen. voor beginners

Praktische opdracht Economie Beleggen

Euronext.liffe. Inleiding Optiestrategieën

Trade van de week. Welcome to. Africa

Dagboek Alpha European Select Fund d.d

Dinsdag 22 september Beleggen met ETF s Van theorie tot strategie

Welke soorten beleggingen zijn er?

Aandelenopties in woord en beeld

The good, the bad and the ugly

Leren beleggen De basis

Werkstuk Economie Beleggen

Binaire opties termen

Beleggen. Omdat u op tijd de juiste zet wilt doen

Vermogen: geld Kapitaal (aandelen, obligaties, leningen (lange termijn))

Spirit AeroSystems Holdings Inc.

Technology Semiconductor Integrated Circuits

Effectenhandelaar Beleggingsproducten

E-Book. Leren beleggen basis.

Beursdagboek 24 Mei 2013.

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Beleggersrekening. Beleggen om uw geld te laten groeien.

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Strategieën met Opties

Terug naar de kern Bob Hendriks

Nieuwsbrief. 2. Resultaat Turboportefeuille 2009: + 70% WB geeft u adviessignalen voor de middellange termijn. In dit nummer: 02 januari 2010

Vermogensbeheerder particulier - Beleggingsproducten

Beginnen met beleggen

2. STrUCTUUr 3. De BeHeerDer Michiel Goris (1956)

Ezcorp Inc. TIP 2: Verenigde Staten. Ticker Symbol. Credit Services

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen.

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Beleggersrekening. Beleggen om uw geld te laten groeien.

Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Dagboek Alpha European Select Fund d.d

Trade van de Week. Traden, BAM, cashen!

HEFBOOMPRODUCTEN (FACTOR CERTIFICATEN) NYSE Euronext in samenwerking met Commerzbank. NYSE Euronext. All Rights Reserved.

NL Belegt: Eenvoudig in een goed gespreide portefeuille beleggen

Ontdek beleggingskansen met technische analyse

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Hypotheekrekening. Beleggen om uw hypotheek terug te betalen.

Tarieven Beleggen bij de Rabobank

CFD s van TradersOnly zijn OTC contracten die het rendement van het onderliggende aandeel, inclusief dividenden en corporate actions opleveren.

Week 3.

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen.

beleggen zoals u dat wilt

Informatiewijzer. Beleggingsdoelstelling & Risicoprofielen. Today s Tomorrow Morgen begint vandaag

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

7,8. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 2.

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen.

Dagboek Alpha European Select Fund d.d

Onafhankelijk en rationeel. Professioneel. Transparant en veilig

Trade van de week. Winnen met. Indexopties

Beleggen? of toch maar niet? Koers. Tijd

Dagboek Alpha European Select Fund d.d

Trade van de Week. Futures handelen. voor gevorderden

Dagboek Alpha European Select Fund d.d

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Beleggersrekening. Beleggen om uw geld te laten groeien.

Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s. Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten

Risico s en kenmerken van beleggen

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group. Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext.

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Consumenteninformatie van de Autoriteit Financiële Markten. Loop geen onnodig risico. Verstandig beleggen

Beleggingsmodel Fondsen

Praktische opdracht Economie Beleggen

LYNX Beleggersdebat 2016

AEGON Rendementplan voor uw kind. Je gunt je kind een mooie toekomst

ASML Call Spread. 15 januari Analyse:

Slimmer beleggen met Think ETF s

Triodos Bank Private Banking. Meer over duurzaam beleggen met Triodos Fondsadvies.

Geld verdienen op de beurs. Frank Toxopeus. ZelfHandelen.nl

Stageverslag Danique Beeks

ALLES-IN-1 PORTEFEUILLES

Maandbeleggen. Ook met een klein bedrag. Geen aankoopkosten. Betere spreiding. Flexibel. Van punt tot punt sneller naar je doel

Samenvatting M&O hoofdstuk

2018: lagere rendementen hogere volatiliteit

Robeco Emerging Conservative Equities

Beleggen als onderdeel van een gezond financieel lange termijnplan? Donderdag 6 oktober 2016

Mijn klant wil beleggen

Het beste scenario voor uw belegging

Beleid van ABN AMRO over uitvoering van orders

Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam

DOOHHQYRRU0RVOLPVEHVWHPG]RX]LMQ.(suggestie: zorg dat je bruto inkomen de komende jaren

High Risk. Equity Interest Other. ING Dutch Plus Note

Opties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep

Advanced Battery Tech Inc.

De Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies

NYSE Euronext Optiecompetitie 2010 Resultaten, statistieken en evaluatie

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting

De favoriete optiestrategie van André Brouwers

INHOUDSOPGAVE 1. PROFIEL 2. STRUCTUUR 3. BEHEERDER 4. BELEGGINGSBELEID EN RISICO S 5. KOSTEN 6. OVERIGE INFORMATIE

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Huishoudens bouwen hun effectenportefeuille af

Optie strategieën. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Member of the KBC group

Transcriptie:

NUMMER 1 OKTOBER 2007 JAARGANG 12 Nu de zomer er weer aan komt en het collegejaar op zijn einde loopt, blikken wij terug op een geweldig en innovatief bestuursjaar. Vandaar ook dat wij iedereen die ons daarbij geholpen heeft, willen bedanken. SPECIAL BELEGGEN Instappen of afwachten met de huidige beurs? Absoluut instappen! BESTUUR STELT ZICH VOOR... STELLING: VROUWEN KUNNEN BETER BELEGGEN DAN MANNEN

Inhoud colofon Colofon FSA & Beyond Redactie Danny Dekker Erik van Doezum Roos Reitsma Serena Zuidema Met dank aan: Jacco de Jager Justin Stoke Léon Unk Fieke Korporaal Pieter-Paul Wittgen FSA bestuur 07 08 Vormgeving & DTP Dylan Polak studiopolak.nl Drukker Grafiplan, Enkhuizen Website www.fsa.nl Inhoudsopgave P. 5 Bericht van de voorzitter P. 6 Bestuur stelt zich voor P. 10 FSA Agenda P. 12 FSA Stages P. 14 Special Beleggen P. 26 Interview ABN AMRO P. 28 Interview Alex beleggersbank P. 30 Stelling P. 32 Effectief studeren P. 34 FSA in gesprek met PAGINA 14 Studenten beleggen P. 37 Top 5 P. 38 Projectverslagen P. 43 Nieuws vanuit PAGINA 38 Projectverslag Zuid-Afrika 3

Voorwoord The urge to improve is what makes the difference Bericht van de voorzitter A.G.Ph. Prevoo Voorzitter Financiële Studievereniging Amsterdam Een apart gevoel roert zich in mijn onderbuik. Het is begin oktober en een klein maar cruciaal Onze slagzin The urge to improve is what makes the difference is gepast en raak. Elk project, elk bedrijfsbezoek en elke sociaal gerelateerde activiteit kan altijd beter, mooier en grootser. Met deze wetenschap begint ieder FSA lid bij ons en dit maakt de ervaring zo waardevol. gedeelte van ons bestuursjaar zit er alweer op. Veel plannen zijn gesmeed en veel actieve leden hebben de zomer doorgebracht met het plannen en uitvoeren van hun projecten, hulde hiervoor! Het ontwikkelen van een project zorgt ervoor dat de organiserende commissieleden ook persoonlijk ontwikkelen en meegroeien met hun project. Deze Het gevoel komt, denk ik, doordat ik nu al heimwee heb naar de begintijd van het jaar, waar je met een leeg papiervel voor je zat met bovenaan de titel FSA. Een groot gedeelte van onze strategie is momenteel reeds ingevuld en hoewel (strategische) plannen gedurende het hele jaar worden gemaakt, kan ik alvast een bijzonder jaar voor de vereniging aankondigen. Meerdere nieuwe projecten zullen worden opgestart, de bestaande verbeterd, een nieuwe pijler Investments geïntroduceerd en de banden met studenten, alumni, bedrijven en universiteiten versterkt. groei zien bij anderen en ook zelf meemaken is fantastisch en geeft een onbeschrijflijke voldoening. Op het moment heeft de fsa niet alleen veel aandacht mogen genieten van de top uit het bedrijfsleven uit verschillende sectoren, varierend van Accountancy tot aan Consultancy. Ook de media heeft aandacht voor ons: Het nrc Handelsblad, de Volkskrant, het Financieel Dagblad, rtl z evenals landelijke radiozenders. Het inzetten voor goede doelen met Consultition en het organiseren van andere landelijke activiteiten als het Congres, een London Banking Tour en het nieuw opgestarte The Acquisition zullen aan deze bekendheid bijdragen. Het mogen leiden van het 12e bestuur van een bijzondere vereniging als de Financiële Studievereniging Amsterdam beschouw ik als een eer. Hierbij wil ik dan ook alle leden en het oud-bestuur Siepman bedanken voor het mogelijk maken van de kwalitatieve en kwantitatieve groei van onze vereniging en spreek ik de wens uit nog vele leden te mogen begroeten bij de vele activiteiten en op de FSA kamer. Alfred Prevoo Voorzitter 2007/2008 5

Door Serena Zuidema Na een succesvolle actieve ledenvergadering op donderdag 21 juni 2007 is er een nieuw bestuur samengesteld voor 2007/2008. Nadat zij een beleidsweekend hadden in het weekend van 7 en 8 juli, zijn zij enthousiast terug gekomen met een hoop nieuwe ideeën, waarbij onder andere het aanpassen van de projectportfolio centraal stond. In dit artikel zal het nieuwe bestuur 2007/2008 zich voorstellen en zullen de bestuursleden meer Het bestuur vertellen over de nieuwe projecten die dit georganiseerd zullen gaan worden. stelt zich voor Interne Betrekkingen: Serena Zuidema Studie: Vierdejaars student Economie, VU Projecten: International Banking Cycle, Amsterdam Investment Cruise, London Banking Tour, FSA & Beyond Mijn eerste kennismaking met de FSA was tijdens het FSA congres in 2005. De professionele uitstraling en de sfeer binnen de FSA vielen mij meteen op en de keuze was dan ook al snel gemaakt dat ik mij actief wilde gaan inzetten voor deze vereniging. De eerste commissie die ik binnen de FSA heb mogen vervullen is de Beroependagen commissie 2006. Tijdens het organiseren van deze dagen leerde ik op korte termijn al zoveel op het gebied van organiseren en managen dat de keuze al snel gemaakt was om mij kandidaat te stellen voor een jaar bestuur bij de FSA. Binnen het FSA bestuur 2007/2008 heb ik de functie van Interne Betrekkingen. Dit houdt in dat ik mij bezig houd met het selecteren en coachen van de actieve leden. Deze functie sprak mij erg aan, aangezien ik veel contact heb met onze leden en op die manier ook erg betrokken blijf bij alle projecten van de FSA. Ook ik zal dit jaar een nieuw project gaan organiseren en structureren, namelijk de Amsterdam Investment Cruise. Tijdens dit eendaagse evenement, zullen we met een geselecteerde groep studenten enkele financieel georiënteerde bedrijven gaan bezoeken die gevestigd zijn aan de Amsterdamse grachten. Aan dit evenement zal ook een leuke activiteit worden gekoppeld. 6

Er komen dit jaar dan ook veel nieuwe projecten en de bestaande worden waar mogelijk verbeterd.ook wil ik dat het bestaande hoge niveau van de leden gewaarborgd blijft, deze maken immers de vereniging Secretaris: Mark Schreuder Studie: Master Finance, Banking & Insurance, VU Projecten:The Acquisition, Beroependagen De mensen die ik leerde kennen tijdens mijn contactmomenten met de FSA toonden ambitie en intelligentie, maar ook sociale capaciteiten gezien de gezelligheid op de borrels. Kortom, de FSA maakte een indruk op mij die me deed besluiten om een jaar als bestuurslid zorg te dragen voor de ontwikkeling van de vereniging en haar projecten. Door de uiteenlopende werkzaamheden en verantwoordelijkheden verwachtte ik me breed te kunnen ontwikkelen en een uitdagend jaar tegemoet te gaan. De functie secretaris betekent betrokkenheid bij vrijwel alle zaken die een rol spelen gedurende een bestuursjaar. Ook moet het interne beleid zowel operationeel als strategisch worden doorgevoerd en de naamsbekendheid van de FSA op de universiteiten moet worden vergroot. Daarnaast ben ik als secretaris verantwoordelijk voor de officiële correspondentie en vervul ik de rol van notulist tijdens vergaderingen. Aankomend jaar zal ik het nieuwe project The Acquisition gaan organiseren. Een overkoepelend project waar studenten uit verschillende financiële disciplines aan deel zullen nemen om gedurende enkele dagen op een interactieve en intensieve manier een overname succesvol af te ronden. Penningmeester: Frank Groot Studie: Master Finance, Banking & Insurance, VU Projecten: Research Project, Accountancy projecten, inhousedag(en) voor internationale studenten In het tweede jaar van mijn studie heb ik voor het eerst deelgenomen aan een project van de FSA. Ik kan me hiervan vooral de aanwezige topbedrijven herinneren evenals de uitstekend verzorgde borrel na afloop. Het afgelopen jaar heb ik me meer verdiept in de projecten van de FSA en de activiteiten waar je als bestuurslid mee te maken krijgt. Dit is mede gekomen doordat een vriend van mij in het vorige bestuur actief is geweest en hij dit als één van zijn beste beslissingen uit zijn leven heeft ervaren. Met de functie als penningmeester houd ik me vooral bezig met het financiële beleid van de vereniging waaronder veel verschillende werkzaamheden vallen. Zo kun je denken aan het maken van een begroting, bewaken van de debiteuren, overmaken van betalingen maar ook het presenteren van de financiële situatie tijdens een actieve leden vergadering. Dit jaar zal ik een nieuw accountancy project gaan opzetten. Dit wordt een tweedaags project op een Middeleeuwse locatie binnen Nederland. Verschillende spelelementen uit een oud televisieprogramma zullen herleven waardoor dit project totaal vernieuwend gaat worden. Voor als je nieuwsgierig bent geworden, misschien zorgt de naam Fort Boyard voor herinneringen? 7

Bedrijfscontacten: Thomas Jacobs Studie: Derdejaars student Bedrijfswetenschappen, VU Projecten:Research Project, Beroependagen 2007, Real Estate Days, Mastercourses Voordat ik aan mijn studie ben begonnen heb ik een rondreis gemaakt door Australië, Nieuw-Zeeland en Thailand. Mede hierdoor is de interesse aangewakkerd om mezelf ook naast mijn studie persoonlijk te onwikkelen. Een bestuursjaar bij de FSA was hiervoor de ideale uitdaging. De functie bedrijfscontacten is de enige dubbele functie binnen het bestuur. Samen met Quinten Hoogeboom ga ik bedrijven af die een raakvlak hebben met onze vereniging. In de breedste zin van het woord onderhouden we de relatie met FSA gerelateerde bedrijven. Uiteraard houden we ons ook bezig met het verdere beleid van de FSA. We hebben ons tijdens het beleidsweekend ten doel gesteld de projectportfolio te herstructureren. Een innovatief, vooruitstrevend en creatief karakter stond hierbij centraal. Sleutelwoorden die in één lijn staan met mijn visie en dus ook als mijn speerpunten gezien kunnen worden. Dit jaar zal ik een nieuw project gaan organiseren, namelijk de Real Estate Days:. Een serie in-house dagen, waarbij de vastgoedniche zal worden belicht vanuit de bankwereld en vastgoedbedrijven. Voorzitter: Alfred Prevoo Studie: Derdejaars student Bedrijfswetenschappen, VU Projecten: Congres, Fiducie, FAN Controlling Competition De reden dat ik gekozen heb voor een jaar bestuur is, doordat ik me al een tijd een jaar volledig wilde inzetten voor een vereniging als de FSA. De studie opzij zetten en op deze manier één doel voor ogen hebben is fantastisch. Ik raad het iedereen aan! Het voorzitterschap biedt mij de mogelijkheid om het bestuur te coördineren en me te richten op de lange termijn strategie, het doorvoeren van ons beleid en het verbeteren van de resultaten. Natuurlijk heb ik veel vrijheid voor persoonlijke invulling. Ook ben ik als voorzitter het gezicht naar buiten toe en eindverantwoordelijk voor het algemene beleid. Daarnaast zorg ik ervoor dat de theoretische visie van de vereniging is afgestemd op de implementatie in de praktijk. De veranderingen en verbeteringen voor komend jaar zie ik graag onder andere plaats vinden in de projectportfolio, de basis van de FSA. Er komen dit jaar dan ook veel nieuwe projecten en de bestaande worden waar mogelijk verbeterd. Ook wil ik dat het bestaande hoge niveau van de leden gewaarborgd blijft, deze maken immers de vereniging Bedrijfscontacten: Quinten Hoogeboom Studie: Derdejaars student Bedrijfseconomie, UvA Projecten: Consultition, Corporate Days, Landelijke BeleggingsCompetitie en de beleggingsclub. Tijdens mijn verblijf in Australië, waar het leven grotendeels uit feesten bestond, besloot ik dat ik me verder wilde gaan ontwikkelen omdat ik merkte dat ik het leuk vond om dingen te organiseren. Gezien het professionele karakter van de FSA, wat mij duidelijk werd tijdens de organisatie van de Financial Days, besloot ik mij op te geven voor een jaar bestuur. Naast de al bestaande projecten zal ik mij dit jaar gaan bezig houden met het oprichten van een beleggingsclub. Het idee van deze club is om met circa tien studenten van start te gaan en gezamenlijk aandelen te kopen dan wel te verkopen. Van belang is dat deze studenten affiniteit hebben met beleggen. Er zal één keer per maand vergaderd worden, waarbij besluiten genomen worden omtrent beleggingen en waar een eventuele lezing wordt gehouden door een bedrijf met een bepaalde visie over bijvoorbeeld turbo s. Verder zal ik nog een ander nieuw project organiseren, namelijk de Corporate Days. Hierbij zal ik een bezoek brengen aan de grote multinationals. Ik zal ernaar streven deze inhouse-dagen een leuke touch te geven bijvoorbeeld d.m.v. een middagactiviteit. 8

FSA Agenda Oktober November INTERNATIONAL BANKING CYCLE Wanneer: 2 oktober t/m 7 november 2007 Waar: Amsterdam & Rotterdam Van 2 oktober tot en met 6 november zullen de negen meest toonaangevende investment banks ter wereld de universiteiten van Amsterdam en Rotterdam bezoeken. Alle banken zullen een workshop geven waarin een real-life case wordt behandeld. Daarnaast wordt er een openbare presentatie verzorgd, met een borrel achteraf. Schrijf je nu in en bemachtig een plaats in de workshops! Kijk op www.bankingcycle.com voor meer informatie of mail naar ibc@fsa.nl. OVERIGE ACTIVITEITEN Persoonlijke ontwikkelingsdag Wanneer: 5 oktober 2007 Waar: Universiteit van Amsterdam Actieve ledendag Wanneer: 24 november 2007 Recruitersdag Wanneer: 26 oktober Borrels Wanneer: 2e donderdag van de maand Waar: Café de Heffer 10

FSA Stages McKinsey Academy Fellow Programma Als je binnen nu en anderhalf jaar afstudeert of je postdoctorale studie afrondt, dan kun je deelnemen aan ons Academy Fellow Programma. Het is een uitgelezen kans om McKinsey beter te leren kennen. Je draait dan namelijk gedurende twee tot drie maanden als Fellow mee binnen een projectteam en krijgt intensieve begeleiding van ervaren teamleden. Om voor het programma in aanmerking te komen, volg je de normale selectieprocedure. Heb je het programma succesvol doorlopen en je studie volledig afgerond, dan nodigen we je uit om fulltime bij ons te komen werken. McKinsey & Company, Recruiting afdeling, Amstel 344, 1017 AS Amsterdam, T +31.20.5513604 Deloitte Meewerkstage Audit Een meewerkstage is niet alleen een prima manier om de theorie in praktijk te brengen, maar ook om te kijken of werken bij Deloitte bij jou past. Je kunt een meewerkstage doen bij een van de volgende specialismen van Deloitte Audit: de corporate market (beursgenoteerde internationale cliënten), de nationale markt (controleplichtige MKB-bedrijven en grote nationale cliënten) of de Publieke Sector (ministeries, gemeenten en overige non-profit instellingen). Je werkt altijd in een team en voert taken uit die bij het werk van een accountant horen. Je krijgt een mentor die jou begeleidt en bij wie je terecht kunt met vragen. Is een Meewerkstage bij Deloitte Audit iets voor jou? Kijk dan naar de vacatures op onze website www.deloitte.nl of www.treausuringtalent. com. Voor vragen over deze vacature kun je contact opnemen met Daniëlle Muller via telefoonnummer: 06-504 11398. 12

Lehman Brothers 3-maands werkstage in Amsterdam Gedurende het hele jaar bieden wij talentvolle, ambitieuze studenten in het derde of vierde jaar van hun studie de mogelijkheid om een werkstage van drie maanden te lopen. Tijdens deze drie maanden zal je met ervaren bankiers uit Amsterdam en London samenwerken op uiteenlopende projecten. Werkzaamheden omvatten onder andere het analyseren van bedrijven en markten, maken van waarderingen, het opzetten en uitwerken van financiële modellen en het meewerken aan transacties. Wij betrekken onze stagiaires in alle facetten van ons werk en vragen een bovengemiddelde inzet. Kennis van corporate finance is een pré maar geen vereiste; uitstekende analytische vaardigheden zijn dat wel. Geïnteresseerde kandidaten kunnen hun CV inclusief cijferlijst en motivatiebrief verzenden naar: recruitment.nl@lehman.com. Unilever Stagiair Sales Control Unilever Nederland ondersteunt de verkoop van haar merken met een buitendienst, die onderdeel is van de verkoopafdeling. Voor deze afdeling zijn wij opzoek naar een masterstudent die de effectiviteit van de buitendienstactiviteiten in een dynamische omgeving kan meten en verbeteren. Duidelijk is wat de activiteiten kosten en nu is het van belang om meer inzicht te krijgen in de opbrengst daarvan. De opdracht stelt je in staat het Sales Control team in Rotterdam en de verkoopafdelingen van Unilever Nederland te leren kennen en je krijgt inzicht in de activiteiten die Unilever uitvoert om de verkopen van haar producten te laten groeien. Ben jij nieuwsgierig naar wat er bij Unilever afspeelt en wil je ons laten zien wat je in huis hebt? Solliciteren Stuur je sollicitatie (motivatiebrief + cv), onder vermelding van het stagenummer, naar: RecruitmentNL@unilever.com. Kijk voor meer informatie op www.unilever.nl/werken. 13

Ik verdien een hoop, So what! 14

Tekst: Erik van Doezum Beleggen Beleggen. Een woord, een begrip maar wat houdt het eigenlijk in? En wellicht belangrijker, wat houdt het voor studenten in? geld op een spaarrekening voor een hoge rente. Echter, als we het over beleggen hebben bedoelen we vaak het investeren van geld in effecten of derivaten op de beurs. Amsterdamse Vereniging van Effectenbezitters (AVE) opgericht, een regulerende organisatie. Ook waren alleen bij de AVE aangesloten handelaren welkom op de beurs. In films als Wall Street van Oliver Stone en boeken zoals Het vreugdevuur der ijdelheden van Tom Wolfe worden handelaren en brokers vaak geassocieerd met harteloosheid en hebberigheid. Snelle jongens met veel geld, stress en grote auto s. Maar beleggen is een breed onderwerp dat ook voor studenten zeker interessant is. Nederland is een land waarin veel particulieren beleggen. Er is een grote vraag naar nieuwe producten en betere service. Hierdoor is een hevige strijd om de klant ontstaan in de effecten wereld, met verschillende aanbieders die elkaar beconcurreren met lage tarieven en brede assortimenten. In dit artikel nemen we je mee in de wereld van het beleggen. We gaan kijken naar de verschillende vormen van beleggen, doen een stukje geschiedenis, kijken naar risico s, ontwikkeling en regulering van de markt, soorten informatie die je kunt gebruiken en tenslotte kijken we in hoeverre beleggen winstgevend kan zijn voor studenten. Wat is beleggen? Wat is beleggen eigenlijk? In de breedste zin van het woord is beleggen het investeren van geld om er wat aan te verdienen. Dit kan bijvoorbeeld een investering in kunst zijn, of het zetten van Geschiedenis Beleggen heeft een rijke historie in Nederland. De eerste beurs, zowel van Nederland als van de wereld, werd in 1611 gebouwd en ontworpen door Hendrick de Keyser. Deze beurs stond op het huidige Damrak. Vaak wordt in de financiële wereld het woord markt gebruikt, en de eerste beurs was eigenlijk ook een markt een fysieke plaats waar handelaren zich verzamelden om te kopen en verkopen. Waar in Nederland tegenwoordig de handel vaak plaats vind in dealingrooms van de handelende partijen is in Amerika de zogenaamde vloerhandel nog niet uitgestorven. De behoefte om een beurs op te richten was ontstaan door het feit dat de Verenigde Oost- Indische Compagnie als eerste bedrijf ter wereld met verhandelbare aandelen ging werken om aan geld te komen. Het was dus in feite de eerste naamloze vennootschap! Doordat de handel steeds groter en belangrijker werd, werd uiteindelijk besloten een beursgebouw op te richten. In 1848 was er behoefte aan meer ruimte en werd er een nieuw gebouw betrokken, de beurs van Zocher. Deze stond op de locatie van de huidige Bijenkorf in Amsterdam. Drie jaar hierna werd de In 1884 werd er alweer naar een nieuw gebouw gezocht aangezien de groei van de effectenhandel enorm was. De beurs van Berlage werd tot 1912 in gebruik genomen, waarna de beurs wederom verhuisde ditmaal voorgoed, naar de effectenbeurs op Beursplein 5. De beurs in Amsterdam is tegenwoordig niet meer geheel in Nederlandse handen. Tegenwoordig staat er NYSE-Euronext op het naamplaatje op het damrak, aangezien de Amsterdamse beurs tegenwoordig samengevoegd is met de beurzen van Brussel, Parijs, Lissabon en New York. Optiehandel In 1978 werd door de European Options Exchange voor het eerst opties verhandeld in Amsterdam. Echter, opties behoren tot de oudste instrumenten. De oude Grieken gebruikten optie contracten voor het gebruik van olijfpersen. Het aantal benodigde persen was natuurlijk afhankelijk van de olijfoogst van dat jaar, en om men in te dekken tegen variaties in de oogsten werden de optie contracten gebruikt. 15

Special Beleggen Eén van de gouden regels van beleggen is leg al je eieren nooit in één mand. Waarin kun je beleggen? Door de constante innovatie en competitie in de effectenwereld is het assortiment aan verhandelbare effecten op de beurs de laatste jaren sterk gegroeid. Om hier een uitputtende lijst te produceren zou haast onmogelijk zijn daarom zullen we hier ook slechts op de meest populaire en bekende effecten en derivaten ingaan. Een ding om altijd in gedachten te houden is dat risico en rendement in vele gevallen aan elkaar gekoppeld zijn. Dit betekend dat producten die veel kunnen opleveren (vooral op de korte termijn) ook erg risicovol zijn, omdat het rendement enorm kan variëren. Obligaties Obligaties zijn leningen uitgegeven door bedrijven en overheden. Er zijn vele instellingen die obligaties uitgeven, zo zijn er bijvoorbeeld government bonds, corporate bonds en eurobonds. Een kenmerk van een obligatie is dat het een vastrentende waarde is het rendement is vastgesteld (bij obligaties met een variabele coupon is tenminste vastgesteld dat er een coupon uitbetaald wordt) tenzij de uitgevende instelling failliet gaat. Een faillissement is niet erg waarschijnlijk als het om een obligatie gaat die door een overheid is uitgegeven, maar je kunt je voorstellen dat leningen aan bedrijven met een lagere krediet-rating (zogenaamde high yielders ) risicovoller zijn. De regel hierin is dat hoe risicovoller de lening hoe hoger de rente die erop gehaald kan worden. Beleggingsfondsen Eén van de gouden regels van beleggen is leg al je eieren nooit in één mand. Voor studenten (en andere beleggers met minder grote belegbare bedragen) is dit vaak moeilijk. De reden voor spreiding is dat veel risico gediversifieerd kan worden. Echter, meer spreiding betekent meer transacties en dus ook meer transactiekosten. Hier komen de beleggingsfondsen in beeld. Een beleggingsfonds kan namelijk gezien worden als een kant en klaar mandje met effecten. Met meer en meer actieve beleggers op de markt, waarvan de meeste geen miljoenen te besteden hebben, gaan steeds meer effectenbanken zich richten op beleggingsfondsen. De transactiekosten zijn vaak laag (soms zijn transacties zelfs gratis) en het toenemende aanbod zorgt ervoor dat een vrij verfijnde beleggingsstrategie ook bereikt kan worden met beleggingsfondsen. Beleggingsfondsen richten zich vaak op een specifieke sector of geografische regio en zelfs hierin kan nog verder verfijnd worden. Zo kan er worden geïnvesteerd in Chinese aandelen of juist in de wereldwijde financiële markt. Aangezien er vele beleggingsfondsen zijn is de keuze vaak erg moeilijk. Eén manier om beleggingsfondsen te vergelijken is de Morningstar rating. Morningstar is een bedrijf dat een groot aantal effecten beoordeeld op prestaties en een methodologie heeft ontwikkeld om beleggingsfondsen te beoordelen. De rating (van 1 tot en met 5 sterren) maakt gebruik van 3 jaar rendementshistorie. Alle fondsen in een vooraf bepaalde categorie worden met elkaar vergeleken op rendement (gecorrigeerd voor risico). De beste 10% krijgen 5 sterren, de volgende 22.5% krijgt 4 sterren, de middelste 35% krijgt 3 sterren enzovoorts. Helaas hebben niet alle fondsen een rating sommige categorieën zijn simpelweg te klein om tot een zinvolle rating te komen. Ook bestaan sommige fondsen niet lang genoeg en hebben dus geen 3 jaar rendementshistorie. Daarnaast is het ook zo dat de rating niets zegt over de kwaliteit van het fonds. Een belangrijke issue met betrekking tot beleggingsfondsen is de transparantie. Want waar gaat je geld nou eigenlijk heen? In 2004 heeft de commissie Winter hiertoe een aantal aanbevelingen gedaan aangezien veel huishoudens hun vertrouwen gesteld hebben in beleggingsinstellingen daarom is het van het grootste belang dat dit vertrouwen op geen enkele wijze wordt beschaamd. Consultancy onderneming Capgemini heeft in navolging hiervan de transparantie barometer opgericht een onderzoek naar de daadwerkelijke transparantie (dus: voorlichting van en duidelijkheid naar de klant) van beleggingsfondsen. 16

Ze reiken hiervoor jaarlijks prijzen uit en hopen hiermee de transparantie met betrekking tot kosten en management te vergroten. Aandelen Aandelen zijn ongetwijfeld de meest bekende vorm van effecten. Aandelen zijn net als obligaties een manier om een bedrijf te financieren. Echter, met aandelen heb je geen garantie op resultaat en wordt je bovendien eigenaar van een stukje van het bedrijf waarin je belegt. Recentelijk is vooral deze eigenschap van aandelen erg controversieel geweest, want in hoeverre zijn aandeelhouders nou echt eigenaar van een bedrijf? De waarheid is dat je als aandeelhouder natuurlijk geld wilt verdienen. Daarom verwacht je van het management van een bedrijf dat ze goed presteren en ook de winstgevendheid op de lange termijn waarborgen. En... bij slechte prestaties is er de mogelijkheid je stem te laten gelden op de aandeelhoudersvergadering! Tekst: Roos Reitsma Het was 1602. Schepen gingen en vergingen op weg naar Azië, en kwamen soms ook terug met waardevolle specerijen en andere exotische producten. Deze expedities waren een kostbare onderneming en brachten veel risico met zich mee. Bovendien was er zware concurrentie tussen de Zeeuwse en Amsterdamse handelslieden, iets wat de Nederlandse handelspositie niet ten goede kwam. Het bestuur van de Republiek vond dat dit beter kon. Ze dwongen de concurrerende compagnieën tot samenwerking door het oprichten van één overkoepelende Compagnie, die de Verenigde Oost-Indische Compagnie moest gaan heten. Aan ambitie geen gebrek, echter wel aan kapitaal. Er werd besloten dat iedereen die wel iets in de nieuw op te richten onderneming zag, zich kon intekenen. Dit hield in dat men een bepaald bedrag inlegde en door naam en handtekening in een groot boek te schrijven, mede-eigenaar werd van de handelsvloot. Dit stukje bedrijf dat men dan bezat, was vrij verhandelbaar. Zo ontstonden de eerste aandelen ter wereld. De eerste Naamloze Vennootschap ter wereld werd een feit. Kantoren werden opgericht in zes steden, met als grootste kantoor het Bushuis / Oost-Indisch huis te Amsterdam. Schepen werden gebouwd, schepen vaarden In Nederland worden aandelen verhandeld op de Amsterdamse beurs. De meest verhandelde 25 Nederlandse fondsen vormen samen de AEX index. Naast de AEX index worden op de Amsterdamse beurs nog meer aandelen verhandeld, zo zijn er ook de kleinere AMX (midkap) index en de AscX (smallkap) index. Daarnaast is er ook nog de lokale markt waar een aantal kleinere fondsen op verhandeld worden. In Europa uit, schepen kwamen terug, en aandeelhouders wachtten op hun dividenden. Deze werden aanvankelijk uitgekeerd in de vorm van specerijen. Goed voor het kruidenkastje, maar slecht voor het spaarvarken. Gelukkig waren de aandelen vrij verhandelbaar, zodat aandeelhouders die het vertrouwen in de Compagnie waren verloren, hun aandelen konden verkopen aan hen die nog wel iets in de onderneming zagen. Aanvankelijk vond deze handel plaats in koffiehuizen en op bruggen rond het damrak, maar in 1611 werd de eerste fysieke beurs ter wereld een feit. Deze was gebouwd door Hendrick de Keyser en stond op het Rokin. Na vele verhuizingen vestigde de effectenbeurs zich in 1914 op Beursplein 5, waar het tot op heden te vinden is. Uiteindelijk waren de aandelen goed voor een gemiddeld rendement van ongeveer 12% per jaar en werden geduldige aandeelhouders rijkelijk beloond. Met goud welteverstaan, niet met specerijen. worden de Cac-40 van Parijs (spreek uit: kak kwarant ), de Xetra index van Frankfurt en de 17

Special Beleggen FTSE-100 van Londen (spreek uit: foetsie one hundred ) vaak als graadmeters gezien. In Duitsland bestaan naast de grote Xetra index nog verschillende vloerhandel beurzen in de meeste van de grote steden. Veel bedrijven hebben zowel een listing op de Xetra als op één van deze kleinere beurzen. Andere interessante beurzen in Europa zijn bijvoorbeeld de Scandinavische OMX, dat momenteel een overname kandidaat is voor het Amerikaanse Nasdaq. OMX is eigenaar van beurzen in Scandinavië (Zweden, Denemarken, IJsland en Finland) en de Baltische staten. Ook Zuid-Europa ontwikkelt zich. De Spaanse IBEX-35 is één van de best presterende Europese indices en de beurs van Lissabon is onderdeel van NYSE-Euronext. In Europa is het ook mogelijk te beleggen in de DJ Eurostoxx 50, een lijst samengesteld uit de 50 blue-chips van Europa door de Duitse Boerse en Dow Jones. In Amerika zijn de Nasdaq-100 (technologie), de Dow Jones en de Standard & Poor s 500 belangrijke indices waar veel op gehandeld wordt. De meeste Nederlandse beleggersbanken bieden hun klanten de mogelijkheid om op deze beurzen te handelen, maar sommigen vragen hier wel een extra betaling voor. In Azië zijn de beurzen van Singapore (Straits Times), Hong Kong (Hang Seng) en Tokyo (Nikkei) de bekendste. De laatste tijd zijn ook de Chinese beurzen (Shanghai en Shenzhen) erg populair geworden. Een probleem hier is echter dat elk aandeel een A en B heeft waarvan de A aandelen voor Chinezen zijn en de B aandelen voor de buitenlanders. Hierdoor kunnen buitenlanders moeilijk profiteren van de enorme hausse die er momenteel onder de Chinezen heerst. Opties Opties zijn naast aandelen ook enorm populaire producten bij Nederlandse beleggers. Opties zijn geen effecten maar derivaten ze zijn letterlijk een optie op een effect of een andere onderliggende waarde. Er zijn twee type opties, calls en puts. Een call-optie geeft de eigenaar het recht (maar niet de plicht) om de onderliggende waarde op een vastgelegd punt in tijd voor een vastgelegde prijs te kopen. Een put-optie geeft de eigenaar het recht (maar niet de plicht) om de onderliggende waarde op een vastgelegd punt in tijd voor een vastgelegde prijs te verkopen. Opties kunnen zowel gekocht als verkocht worden, zo kun je dus het recht om te kopen verkopen en vice versa. Er zijn twee redenen om opties te kopen. De eerste is om winst te maken, omdat de waarde van een optie in the money raakt naarmate de koers van de onderliggende waarde verder van de uitvoeringsprijs afraakt (omhoog in het geval van een call, omlaag in het geval van een put). De tweede reden om in opties te handelen is om jezelf in te dekken tegen fluctuaties. Opties geven je immers het recht om een transactie op een vastgelegde datum voor een vastgelegde prijs te doen. Je sluit hiermee voor de prijs van de optie premierisico uit. Veel mensen kopen twee optie contracten tegelijk om op zo n manier een optiestrategie te maken. Dit doen ze om verschillende redenen. Een reden kan zijn dat ze het maximale verlies van een optie contract willen verkleinen. Dit kan door een call te kopen en een put te verkopen. Het maximale verlies van een call is namelijk de optiepremie. Door een put te verkopen 18

ontvang je optiepremie en worden je totale kosten kleiner. Aan de andere kant maximaliseert een dergelijke constructie je winst ook. Een andere reden om een optie strategie te hanteren is wanneer je denkt dat de onderliggende waarde niet echt in beweging gaat komen. Door het maken van een butterfly (zie kader) kun je geld verdienen terwijl de beurs zelf niet (of amper) fluctueert. De bekendste strategieën zijn spreads, straddles en synthetische aandelen. De Butterfly Spread Spreads combineren gekochte en geschreven opties van hetzelfde type (call of put) op dezelfde onderliggende waarde. Een butterfly spread is een combinatie van twee tegengestelde spreads: één omhoog gericht en één omlaag gericht. De combinatie maakt gebruik van 3 uitoefenprijzen en één expiratie datum. Er worden twee calls geschreven op de verwachtte eindwaarde op de expiratiedatum. Daaromheen calls gekocht (de vleugels), één onder de verwachte eindwaarde en één erboven. De eindwaarde zou precies tussen deze twee moeten liggen. De maximale winst wordt bereikt als de verwachte eindwaarde wordt bereikt per expiratie datum (of er iets onder zit). In dit geval lopen de geschreven opties (waarvoor je premie ontvangen hebt) waardeloos af, evenals één van de gekochte calls. Regulering en vertrouwen Als je een product koopt in de supermarkt dan ga je er vanuit dat dit een goed product is. Je verwacht in ieder geval dat de uiterste houdbaarheid datum niet is verstreken en dat de verpakking nog intact is. Je hebt vertrouwen dat je van de supermarkt krijgt waar je voor betaalt. Je kunt je dan vast ook wel voorstellen dat als je geld steekt in iets wat niets meer dan een begrip is een afspraak eigenlijk vertrouwen van het grootste belang is. Tijdens de recente krediet- De financiële wereld is in grote mate gebaseerd op vertrouwen. Denk aan het geld dat je op de bank zet. Je gaat er vanuit dat wanneer je dit geld wilt hebben je het ook kan krijgen. Echter, een bank heeft niet op elk moment al het geld van de deposito s van zijn klanten ook daadwerkelijk in bezit. Banken bezitten slechts het minimum, omdat het hebben van cash geld voor een bank duur is (door de zogeheten opportunity kosten). Op het moment dat de bank als onbetrouwbaar wordt beschouwd zal iedereen snel proberen zijn geld bij deze bank weg te nemen, dit fenomeen heet een bank run en zal voor het faillissement van een bank zorgen. Nederland heeft een enorm gereguleerde financiële markt. Dit betekend niet dat de markt niet vrij is, maar het betekent wel dat partijen die willen meespelen op de financiële markt aan de regels en wetten van de toezichthouders moeten voldoen alvorens deel te kunnen nemen. In Nederland zijn er twee toezichthouders op de worden twee crisis met betrekking tot Amerikaanse sub- financiële markt: De Nederlandsche Bank (DNB) prime mortgages was vertrouwen een groot en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De probleem. Aangezien de partijen in de geld- en twee belangrijkste wetten die de financiële markt kapitaalmarkt van elkaar niet weten waar ze hun reguleren zijn de Wet Toezicht Effectenverkeer geld in beleggen wist niemand eigenlijk wie er (WTE) en de Wet Financiële Dienstverlening potentieel in de problemen zat. Daardoor ver- (WFD). Deze wetten beschermen zowel trouwde niemand elkaar meer. Het vertrouwen de financiële instelling als de consument. waar het systeem op gebaseerd is was weg en iedereen hield zijn kaarten dicht tegen zijn borst. Hierdoor droogde de liquiditeit op. 19

Special Beleggen Iets dichter bij huis betekent dit dat wanneer je gaat handelen in effecten de bank waarbij je in effecten gaat handelen een aantal verplichtingen heeft. Zo dien je in het kader van de Zorgplicht een vragenlijst moeten invullen alvorens je effecten mag kopen. Deze vragenlijst gaat na wat je doelstellingen zijn en hoeveel geld je wilt investeren. Ook zal er gevraagd worden hoe je reageert op grote koersfluctuaties die kunnen zorgen voor grote verliezen. Naar aanleiding van deze vragenlijst krijg je een profiel aangemeten met daarbij een advies van de bank. Bijvoorbeeld, als je niet veel geld te besteden hebt en niet van risico houdt is het verstandiger om niet in aandelen of opties te beleggen. In dit geval zal de bank je aanbevelen om voor een groot gedeelte in obligaties te beleggen. Je hoeft je hier niet aan te houden de bank heeft echter de plicht om je hierin te adviseren en je hieraan te herinneren indien je je niet aan de aanbevelingen van de bank houdt. Verregaande Europese integratie heeft ervoor gezorgd dat Europese financiële markten steeds meer geïntegreerd raken. Zoals besproken is vertrouwen enorm belangrijk. Aangezien vertrouwen in grote mate is gebaseerd op goede regulering, heeft de EU besloten dat de financiële regelgeving in alle landen gelijkgetrokken moet worden. Hiervoor is nu een directive opgesteld door de EU. Deze Markets in Financial Instruments Directive (MiFID) is per 1 november wet. Alle in de EU-lidstaten opererende effectenbedrijven moeten hieraan voldoen. De MiFID zorgt ervoor dat je straks in elk land van de EU verzekerd bent van eenzelfde regulering. Voor Nederland zijn de eisen niet veel strenger dan voorheen. De profielen zoals die grotendeels voor de Zorgplicht regelgeving al bestonden blijven in principe bestaan. Er wordt ook onderscheid gemaakt tussen geadviseerd beleggen en beleggen zonder advies. Bij beleggen zonder advies heeft de financiële instelling minder verplichtingen jegens de klant (later zullen we ook zien dat dit vaak veel goedkoper is). Tegenwoordig worden steeds meer aandelen van multinationals op meer dan een beurs verhandeld. Vaak kan het onduidelijk zijn voor een belegger welke beursplaats het beste is om de order te plaatsen. MiFID verplicht banken vanaf 1 november om bij elk multiple listed aandeel aan te geven waar het aandeel het beste gekocht kan worden. Hierbij wordt onder andere gekeken naar liquiditeit van de markt en snelheid van de afwikkeling. Fundamentele versus technische analyse Technische analyse is het definiëren van het meest waarschijnlijke scenario wat betreft toekomstig marktgedrag, gebaseerd op historisch koersverloop. Het is vaak een zeer visueel gebaseerde analyse, gebruikmakende van grafieken waarin gezocht wordt naar patronen en zogeheten steun- en weerstandspunten. Het positieve van technische analyse is dat het menselijke reacties meeneemt iets wat met fundamentele analyse onmogelijk is. Aangezien emotie een grote rol speelt in koersbewegingen schuilt hierin een groot voordeel. Een technisch analist probeert onder andere uit te vinden of de markt omhoog of omlaag gericht is, of er een trendomkeer op stapel staat en of (en hoe) de omzetontwikkeling aan de koers gerelateerd is. Fundamentele analyse richt zich op de cijfers van een bedrijf. Hoeveel geld is er verdiend, wat het bedrijf waard is en wat de verwachtingen zijn. Dit klinkt logisch door het feit dat de aandelenkoers van een bedrijf de huidige waarde van een bedrijf weergeeft, terwijl deze ook toekomstige verwachtingen meeneemt. Critici van technische analyse roepen vaak dat technische analyse in wezen een self fullfilling prophecy is ofwel, als er voorspelt wordt dat de koers omlaag gaat zullen mensen hierop reageren (door te verkopen) en dus zal de koers omlaag gaan. Aanhangers van technische analyse zeggen dat het een goede aanvulling is op fundamentele analyse, mede omdat het zeer korte termijn gericht is (gegevens voor de fundamentele analyse zijn vaak lastiger per kwartaal te verkrijgen) en omdat het de accuraatheid van beleggingsbeslissingen sterk kan verbeteren. 20

Naast het interview met Jim Tehupuring, die ons enige tips over beleggen heeft kunnen geven als professional zijnde, laten we nu het woord aan Léon Unk, student Bedrijfswetenschappen, die over zijn ervaringen als beginnende belegger zal vertellen. Belegger: Léon Unk Studie: Derdejaars student Bedrijfswetenschappen, VU Commissie FSA: Landelijke BeleggingsCompetitie 2007/2008 Ik ben nu ongeveer een jaar bezig met actief beleggen. Mijn interesse in beleggen is ontstaan bij een workshop van Alex belegersbank. Ik besloot om een rekening bij Alex te openen en sindsdien ben ik er dagelijks mee bezig. Ik heb voornamelijk posities in Nederlandse bedrijven. Beleggen in de bedrijven die een notering hebben aan de Amerikaanse beurs doe ik eigenlijk zelden. Ik check mijn beleggingen meerdere malen per dag. Zeker als ik Turbo s in mijn portefeuille heb, die ik ook snel weer wil verkopen, kijk ik ieder uur wel even op mijn computer. Turbo s Ik beleg ook in turbo s. Sterker nog, verruit de meeste transacties die ik uitvoer zijn in turbo s. Het grote voordeel van een turbo is dat je zelf niet de volle mep voor een aandeel betaalt. Als ik bijvoorbeeld een aandeel Heineken wil kopen, betaal ik momenteel een slordige 46 euro. Het idee van de turbo is dan dat ABN AMRO 40 euro betaalt en de overige 6 euro voor mijn rekening valt. Mocht het aandeel Heineken echter stijgen van 46 Euro naar 52 Euro, dan wordt mijn Turbo 12 euro waard in plaats van 6 euro. Een rendement van 100%. Het grote nadeel van de turbo is de stop-loss. Daalt Heineken bijvoorbeeld naar 39 euro en stijgt deze daarna naar 52 euro dan zal de gewone aandeelhouder in zijn nopjes zijn. Ik zal mijn geïnvesteerde bedrag echter kwijt zijn omdat Heineken onder de 40 Euro is gezakt. Vertrouwen Ik vind het vooral belangrijk dat ik vertouwen heb in een bedrijf waarvan ik aandelen koop. Is de core-business van het bedrijf duidelijk? Is de onderneming voldoende capabel om nieuwe orders binnen te slepen? Valt er voldoende groei te realiseren op termijn? Indicatoren die ik hierbij gebruik zijn vooral de koers / winst verhouding en de groeiverwachtingen. Ook vind ik het altijd interessant om een technische analyse te gebruiken. Hierbij wordt gekeken naar de trend van het aandeel. Momenteel heb ik géén posities meer in aandelen of turbo s. In mijn ogen kan de hypothecaire crisis in VS nog altijd escaleren en nog grotere gevolgen hebben voor de koersen in Europa. Pas nadat die onrust helemaal weggeëbd is, ga ik weer stukken oppakken. Tips Bij beleggen is het belangrijk dat je je realiseert dat je al het geld van de ene op de andere dag kwijt kan raken. Het is dan dus ook niet verstandig om te beleggen met geld dat je niet kunt missen. Turbo s kan ik iedereen aanbevelen. Je hebt geen grote zak met geld nodig om ze te kunnen kopen en toch kun je zeker een aantrekkelijk rendement boeken. Het is echter wel noodzakelijk dat je je eerst goed verdiept in de werking van zo n turbo. Zo kan het zijn dat sommige turbo s gewoon te duur zijn en andere turbo s liggen weer heel dicht bij hun stop-loss. 21

Special Beleggen Wat kost beleggen - en is het potentieel winstgevend voor studenten? Met beleggen kan leuk verdiend worden. Alleen, de wet van de grote nummers gaat hier veelal op. Met veel geld kan nog veel meer geld gemaakt worden. Met een klein bedragje is dit niet onmogelijk, maar wel moeilijker. Dit wordt in de eerste plaats veroorzaakt door transactie- kosten. Hiernaast volgt een overzicht van transactiekosten bij een aantal beleggingsbanken. Op de rechter pagina geven we een tweetal scenario s aan waarin we in twee verschillende instrumenten beleggen. Eerst investeren we 500 euro bij Alex in het aandeel Shell, in de periode van 16 augustus Bij een groter bedrag zie je dat de effecten van transactiekosten veel kleiner zijn. Bijvoorbeeld als we 5.000 euro investeren in dezelfde twee fondsen zien we dat de winst bij aandelen veel minder verdampt. Het is dus enorm belangrijk om je te beseffen wat de gevolgen van transactiekosten op je behaalde koerswinst gaan zijn! Innovatie en nieuwe mogelijkheden In het verleden gingen effectenorders van particulieren vaak via de telefoon. Veel mensen hielden de koersen bij met teletekst. Emile Verbeek, product manager beleggen bij ABN Amro, merkt op: Tegenwoordig hebben mensen thuis de informatie en de programma s die enkele jaren terug slechts voor professionals beschikbaar waren. Hiermee verwijst hij naar de revolutie die zich de laatste jaren heeft voltrokken op het gebied van ICT en de vraag van klanten. tot 5 september, waarin het aandeel met meer dan 12% steeg. Dan investeren we 500 euro in het Latin America fonds van Blackstone Merrill Lynch, dat tussen 17 augustus en 5 september met maar liefst 15% steeg. Na aftrek van kosten zien we dat bijna de helft van de behaalde winst in aandelen verdampt, terwijl de winst in het beleggingsfonds fraai blijft. Nu hebben we hier een explosief voorbeeld genomen, maar bij een winst van bijvoorbeeld 5% of minder zijn de kosten van een aandelen order relatief vrij groot (bij een investering van 500 euro). We hebben dit voorbeeld gekozen om aan te geven hoe groot het verschil in opbrengst kan zijn bij verschillende Aandelen Beleggings fondsen Obligaties Opties Alex 9,50E + 0,15% 9,50E + 0,15% 9,50E + 0,15% 3E p/c (min 11E) (min. 10E) (min. 10E) (min. 10E) Binck 8E + 0,10% 8E + 0,10% 8E + 0,10% 2,90E p/c (min 11E) (min 10E) (min 10E) (min 10E) ABN Amro 8E + 0,10% 0,10% 8E + 0,10% 3E p/c SNS Fundcoach - Gratis - - Robeco Younique 0,40% (min. 15E) Gratis - - Postbank 11,95E Gratis 11,95E 3,50E p/c (min 11E) Rabobank 7E + 0,20% 0,20% 7E + 0,20% 7E + 3,50E p/c transactie kosten. Echter, over het algemeen zal een aandeel een grotere kans hebben om zo explosief te stijgen als een beleggingsfonds aangezien een beleggingsfonds uit een groep aandelen (of andere effecten) bestaat. De bedragen die hier genoemd zijn gaan om binnenlandse transacties die online worden uitgevoerd. Veel van deze aanbieders bieden ook staffelkortingen aan waardoor grotere orders goedkoper worden of waardoor de tarieven goedkoper worden naarmate er meer orders worden gedaan. Voor SNS en Robeco gelden de tarieven enkel voor de geselecteerde fondsen en niet voor alle fondsen. 24

Investering van Alex ABN Amro 500 Euro Aandeel Beleggingsfonds Alex Aandeel ABN Amro Beleggingsfonds Shell MLIIF Latin America Shell MLIIF Latin America Datum 16-aug 5-sep 17-aug 5-sep Koers 26,24 29,46 47,75 54,98 % 100,00% 112,27% 100,00% 115,14% Bedrag 500 549,72 500 574,90 % 100,00% 109,94% 100,00% 114,98% Bedrag na kosten 489,75 539,40 499,3 573,40 % 97,95% 107,88% 99,86% 114,68% Kosten 9,50 + 0,15% 9,50 + 0,15% 0,70 1,50 Datum 16-aug 5-sep 17-aug 5-sep Koers 26,24 29,46 47,75 54,98 % 100,00% 112,27% 100,00% 115,14% 1 Bedrag 5.00,00 5.613,57 5.000,00 5.751,31 % 100,00% 112,27% 100,00% 115,03% Bedrag na kosten 4.983,00 5.595,65 4.9953,00 5.736,31 % 99,66% 111,91% 99,90% 114,73% 2 Kosten 9,50 + 0,15% 9,50 + 0,15% 5,00 15,00 1=Brutowinst 2=Netowinst Online brokers zijn voor een groot gedeelte verantwoordelijk geweest voor een enorme ommezwaai binnen effectenland. Door mensen online elektronisch orders in te laten leggen konden zij kosten besparen op personeel en gaven zij de klant ook meer mogelijkheden om zelf direct te beleggen. De grootbanken waren hier in eerste instantie niet op voorbereid. Toen Alex in 1999 plotseling opkwam werden zij gedwongen om zich ook klantvriendelijker op te stellen. Toen Binck in 2000 ook op de markt kwam besloot ABN Amro zelf ook een online broker op te zetten in de vorm van TradeBox (zie interview met Emile Verbeek) en de bank heeft zichzelf tot doel gesteld de nummer 1 beleggersbank te worden. Rabobank is op dit moment de bank met het grootste marktaandeel, met ABN Amro op de tweede plaats. In de markt voor online brokers heeft Alex het grootste marktaandeel. Waar kun je beleggen? Door de opkomst van de online brokers zijn er voor de traditionele grootbanken een groot aantal concurrenten bij. De bekendste hiervan zijn Alex en Binck. Ook andere spelers hebben zich echter geroerd. ABN Amro heeft zich op het pad van de internet brokers begeven met TradeBox. Andere banken hebben zich meer gericht op de markt van de beleggingsfondsen, die erg populair zijn. Veel banken hebben verschillende vormen. De meest bekende zijn in de zelf met door vorm. Dus of zelf beleggen, of je laten adviseren door de bank of het door de bank laten beheren. Voor studenten zal vooral zelf of direct beleggen relevant zijn, aangezien dit de goedkoopste vorm is. Verder kunnen we je alleen nog aanraden om goed te kijken waar je wilt gaan beleggen. Waarin ga je beleggen en waar kun je dit het goedkoopst doen? Houdt ook in gedachten dat de informatie en tooling die je per bank krijgt erg kan verschillen. En in veel gevallen is het hebben van een beleggingsrekening gratis je kunt dus ook bij verschillende banken rekeningen hebben. Wij wensen je in ieder geval veel succes! Denk jij met een portefeuille van 100.000 een hoog rendement te halen? Doe dan mee met de Landelijke Beleggingscompetitie! Inschrijven kan via www.beleggingscompetitie.nl. 25

Interview ABN AMRO We willen beleggersbank nummer 1 van Nederland zijn. Emile Verbeek is product manager beleggen bij ABN AMRO. Hij richt zich vooral op de actieve belegger een markt waarin ABN AMRO door middel van zijn TradeBox product met Alex en Binck concurreert. Hij heeft bedrijfskundige economie gestudeerd aan de VU en is al sinds zijn 14e bezig met beleggen. Sinds 2005 is hij werkzaam op de afdeling Product Management Beleggen van ABN AMRO. Wat zijn de ontwikkelingen in de markt voor beleggers? Beleggen wordt weer populairder. Eigenlijk is de stijging in 1995 begonnen met natuurlijk de culminatie na de eeuwwisseling. Daarna was het even stil, maar nu zien we wederom een sterke stijging in het aantal beleggers en neemt beleggen ook in populariteit weer toe in Nederland. Wat is TradeBox? TradeBox is ABN AMRO s informatie- en handelsplatform voor de actievere belegger. TradeBox is te gebruiken als informatiemedium, maar ook kan de klant met het versneld handelen zeer snel transacties plaatsen op de beurs. In enkele seconden ligt de order op de beurs. Hiermee kunnen klanten snel inspelen op ontwikkelingen op de beurs. Daarnaast bevat TradeBox veel informatie voor fundamentele analyses (zoals kerncijfers en marktconsensus van analisten) en een uitgebreide module met Technische analyse. Zijn er veel studenten die beleggen? Nee eigenlijk niet het is ook begrijpelijk omdat studenten vaak niet veel geld te besteden hebben. Wat wel opvallend is, is dat degenen die beleggen vaak in opties of beleggingsfondsen zitten aandelen zijn eigenlijk helemaal niet zo populair in deze groep. Ze beleggen vaker in opties en Turbo s omdat met hefboomeffecten daarmee met een relatief klein bedrag toch een forse winst is te behalen. Uiteraard zijn dit ook de meer risicovolle producten. Is ABN AMRO een echte beleggersbank? Ja. Dat is ook ons doel. We willen beleggersbank nummer 1 van Nederland zijn. Lukt dat? Ja, we zijn momenteel de tweede beleggersbank van Nederland. Het is ook opvallend dat ondanks een kleine uitstroom na de fusie perikelen we nu weer een stijging zien in het aantal mensen dat bij ons belegt. Dat komt ook door onze nieuwe Effecten Overstapservice die het wel heel erg makkelijk maakt om naar ons over te stappen dit is toch vaak een opstakel. Nu vergoedt ABN AMRO alle kosten die gepaard gaan met de overstap en houden wij de overstap ook actief in de gaten voor de klant. Hoe word je een echte beleggersbank? Door concurrerend te zijn in de markt. Je hoeft niet de laagste tarieven te bieden, maar vooral concurrerende tarieven. Voor de meeste beleggers is het heel belangrijk dat ze niet teveel betalen, maar ook andere dingen zoals een breed aanbod van producten en een goede tooling zijn erg belangrijk. ABN AMRO heeft het breedste aanbod in de markt op dit moment met ruim 25.000 producten. Daarnaast speelt het feit dat ze al hun zaken bij een bank kunnen onderbrengen ook een rol klanten kunnen natuurlijk hun spaargeld en lopende rekeningen bij ons hebben, en daarnaast ook nog verschillende beleggingsrekeningen voor verschillende doeleinden. Bijvoorbeeld een advies depot om te beleggen voor een grote aankoop of pensioensaanvulling later, en een direct beleggen depot om zelf actief in te spelen op ontwikkelingen op de beurs. En innovatie? Ja, dat natuurlijk ook. Zo heeft ABN AMRO turbo s uitgevonden. Dit zijn momenteel enorm populaire beleggingsproducten, omdat door de hefboom er leuke winst gemaakt kan worden op kleine fluctuaties. En onlangs hebben we turbo s op beleggingsfondsen geïntroduceerd. ABN AMRO heeft veel mogelijkheden voor beleggers, maar welke daarvan is de leukste? Zelf vind ik trading heel erg leuk. Dit is voor mensen met een vermogen vanaf 100.000 euro. De mensen die voor deze beleggingsvorm kiezen krijgen een eigen adviseur in de dealingroom waarmee ze altijd kunnen sparren over beleggingen. De adviseur kan de orders uitvoeren, maar de klant kan er ook nog voor kiezen om het zelf te doen. Een goede combinatie van advies en actief beleggen. Maar het allermooiste product blijft TradeBox! 26