Plaspoli, kind Kindergeneeskunde Inleiding Uw kind is aangemeld voor de plaspoli van MST in verband met plasproblemen. Deze folder geeft algemene informatie over wat u van een bezoek aan de plaspoli kunt verwachten. Wat is een plasprobleem? Leren poepen en plassen (zindelijk worden) is een proces dat kinderen in de eerste levensjaren doormaken. Meestal gebeurt dat heel natuurlijk. Soms echter doen zich problemen voor bij het zindelijk worden. Leert een kind de blaasen bekkenbodemspieren niet goed gebruiken, dan kan dit leiden tot verstopping of plasklachten, zoals: te vaak plassen; te weinig plassen; incontinentie; urineweginfecties; bedplassen. Door gevoelens van schaamte, ongemak of pijn kunnen kinderen (en hun ouders) in een vicieuze cirkel terechtkomen. De problemen worden dan steeds erger en kunnen bovendien spanning veroorzaken binnen het gezin. Voorbereiding Tegelijk met deze folder ontvangt u een vragenlijst en een poepdagboek. Wij vragen u om deze formulieren volledig in te vullen en op te sturen via bijgevoegde antwoordenvelop. Zodra wij de ingevulde formulieren hebben ontvangen, nemen wij contact met u op voor een afspraak. Let op: ook als uw kind plasklachten heeft, vragen we u om het poepdagboek in te vullen. Hebben wij binnen acht weken de vragenlijsten niet retour ontvangen, dan gaan wij er van uit dat u geen gebruik meer wenst te maken van de verwijzing en stellen wij de huisarts hiervan op de hoogte. Behandeling Kinderen met incontinentie- / plasproblemen kunnen terecht bij de plaspoli in MST. Het team van de plaspoli bestaat uit een kinderarts en een urotherapeut. Tijdens het eerste bezoek, dat ongeveer 30 minuten duurt, verricht de kinderarts een lichamelijk onderzoek en inventariseert de urotherapeut het probleem van uw kind, door samen met u en uw kind de ingevulde vragenlijst door te nemen en eventueel aanvullende vragen te stellen. Hierna krijgt u informatie over het vervolg. Belangrijke contactgegevens Kindergeneeskunde, route H05, telefoon (053) 4 87 23 10. Tenslotte U heeft recht op juiste en volledige informatie. Pas als u voldoende inzicht heeft, kunt u wel overwogen toestemming geven voor een bepaalde behandeling of een bepaald onderzoek. Als iets u niet geheel duidelijk is, vraagt u de behandelend arts of verpleegkundige dan om nadere uitleg. Meer informatie over de rechten van ouders en kinderen en het geven van toestemming voor behandeling en / of onderzoek vindt u in het opnameboekje van de Kinder- en Tienerafdeling en op de website van ons ziekenhuis: www.mst.nl/rechtenvanhetkind 1
Vragenlijst plaspoli Medisch Spectrum Twente Naam: Geboortedatum: Geslacht: O Jongen O Meisje Invuldatum: Uw kind heeft een afspraak bij de plaspoli van Medisch Spectrum Twente in verband met plasproblemen. Voor uw eerste bezoek aan onze poli vragen wij u deze vragenlijst in te vullen en en op te sturen via bijgevoegde antwoordenvelop. Om een zo goed mogelijk beeld van uw kind te krijgen verzoeken wij u daarnaast ook een poepdagboek in te vullen. Dit poepdagboek kan een onderdeel zijn van de diagnose die gesteld gaat worden bij de plaspoli. Wij vragen u ruim voor de afspraak te starten met het invullen van het poepdagboek gedurende 14 dagen. De vragen met een * worden door de urotherapeut ingevuld tijdens het gesprek met u. Waar kunnen wij jullie mee helpen? Incontinentie overdag Sinds welke leeftijd is uw kind zindelijk voor het plassen overdag? O ongelukjes zijn er altijd geweest (primair) / O periode van 6 maanden of langer droog geweest (secundair), / O ongelukjes vanaf jaar Hoe vaak is uw kind gemiddeld nat? Hoe nat is uw kind? O onderbroek / O buitenbroek / O wisselend Wanneer is uw kind meestal nat? O s morgens / O s middags / O s avonds / O wisselend / O alleen tijdens speciale situaties, nl. Vaker een ongelukje bij gym, sport, hoesten of ander lichamelijke activiteit? Voelt uw kind dat het nat wordt? O ja / O soms / O nee, komt er later zelf achter / O nee, wordt er op gewezen. Voelt uw kind, voordat hij nat wordt, aandrang? Verschoont uw kind zijn broek zelf? 2
Hebben jullie al iets geprobeerd om van dit probleem af te komen (medicatie / behandeling)? Zo ja, wat? Wat was het resultaat? Mictie (plassen) Hoe vaak plast uw kind per dag? (MF) Hoeveel bekers drinkt uw kind per dag? (VI) Aandrang: O hard rennen / O rustig lopen Moet uw kind wel eens plotseling en heel nodig plassen (imperactieve aandrang)? Gebruikt uw kind ophoudmanoeuvres? Zo ja, welke? Stelt uw kind het plassen vaak uit? O gaat zelf naar de wc / O moet gestuurd worden O neemt rustig de tijd om uit te plassen / O heel snel klaar met plassen O plasstaal ononderbroken / O plasstraal onderbroken O plas komt vanzelf / O meepersen tijdens het plassen Is er sprake van een slappe straal? Moet uw kind wel eens, nadat het een plas heeft gedaan, snel weer plassen? Bij meisjes: plast ze vaak tegen de voorkant van het toilet aan of tegen de toiletbril? Incontinentie s nachts Sinds wanneer is uw kind zindelijk voor de nacht? O ongelukjes zijn er altijd geweest (primair) / O periode van 6 maanden of langer droog geweest (secundair), O ongelukjes vanaf jaar Hoe vaak is uw kind gemiddeld in de week nat? Draagt uw kind een luier? Hoe nat is uw kind? O onderbroek / O pyjamabroek / O hele bed / O lichte luier / O zware luier Wordt uw kind er wakker van als het in bed plast? Zo ja, wat doet het dan? Wie verschoont het bed? 3
Hebben jullie al iets geprobeerd om van het bedplassen af te komen (medicatie / behandeling)? Zo ja, wat? Wat was het resultaat? Wordt uw kind bij wekken goed wakker? Zit bedplassen in de familie? Ontlasting Heeft uw kind binnen 48 uur na de geboorte gepoept? Sinds welke leeftijd is uw kind zindelijk voor het poepen op het toilet? Sinds welke leeftijd is uw kind niet meer zindelijk voor het poepen op het toilet? Hoe vaak poept uw kind gemiddeld? Ontlastingsfrequentie van 2 x per week of minder? J / N* Voelt uw kind het wanneer het moet poepen? Hoe ziet de poep van uw kind er uit (meerdere antwoorden mogelijk)? O Type 1 Afzonderlijke harde brokken, ontlasting kost veel moeite O Type 2 Worstvormig, brokken duidelijk te onderscheiden O Type 3 Worstvormig, barsten in het oppervlak O Type 4 Worst- / slangvormig, ontlasting is zacht O Type 5 Zachte stukjes met scherpe randen, ontlasting kost weinig moeite O Type 6 Zachte stukjes met gerafelde randen O Type 7 Waterig zonder harde stukjes, ontlasting is vloeibaar Voor afbeeldingen van de verschillende vormen, zie achterzijde poepdagboek Pijnlijke en harde ontlasting? J / N?* Als uw kind moet poepen, moet het dan hard persen? Zit er dan ook bloed bij? Hoeveel poept uw kind? O weinig / O normaal / O 2 x doorspoelen Grote hoeveelheid ontlasting die het toilet dreigt te verstoppen? J / N* Excessief ophoudgedrag? J / N* Heeft uw kind wel eens buikpijn? Verdwijnt dit na het poepen? Heeft uw kind last van poepongelukjes? Zo ja, hoe vaak gebeurt dit? Tenminste 1 x per week een episode van faecale incontinentie? J / N* 4
Hoe ziet deze poep eruit? Wie maakt de broek schoon? Gebruikt uw kind momenteel of heeft uw kind medicatie gebruikt om de ontlasting zachter te maken? Zo ja, welke? Andere medicatie of behandeling voor de ontlasting? Speelt angst voor het poepen een rol? Hebben jullie al iets geprobeerd om van dit probleem af te komen? Zo ja, wat? Wat was het resultaat? Hoe ziet het eetpatroon van uw kind er uit (gezond, gevarieerd en regelmatig)? Grote faecale massa palpabel in abdomen of rectum? J / N* Voldoet aan 2 of meer criteria van de ROME III criteria? J / N* Infecties en medicatie Heeft uw kind wel eens een blaasontsteking gehad? Zo ja, hoe vaak? Wat waren de klachten? Had uw kind toen koorts? Is de blaasontsteking bevestigd met een kweek? Heeft uw kind hier momenteel of in het verleden antibiotica voor gebruikt? Zo ja, welke? Heeft uw kind ook onderhoud antibiotica gebruikt ter voorkoming van een blaasontsteking? Heeft uw kind perioden gehad met onverklaarbare koorts? Heeft uw kind wel eens pijn voor of tijdens het plassen? Ruikt de urine van uw kind sterk? Heeft uw kind weleens buikpijn? 5
Overige vragen Hoeveel last heeft uw kind van het probleem? Zijn er hierdoor beperkingen? Hoe gaat uw kind met het probleem om? Wie weten van het probleem af? Houdt school rekening met het probleem? Zo ja, hoe? Hoe zou u uw kind omschrijven? Is uw kind gemotiveerd om er voor te trainen? Is dit het moment om te trainen? Is uw kind bekend bij andere hulpverleningsinstanties? Gebruikt uw kind (nog andere) medicatie? Zijn er nog bepaalde situaties waar het probleem zich nooit voordoet? Bij incontinentie kunnen psychosociale problemen meespelen, zou dit bij uw kind zo kunnen zijn? Wat is het eventuele effect van het probleem in de thuissituatie? Zijn er weleens vervelende dingen gebeurd rondom geslachtsdelen / anus (plasser / poepgaatje) Groeit uw kind goed? Komen er, voor zover bekend, in de familie de volgende aandoeningen voor? Voedselallergie O nee O ja, bij Coeliakie (glutenintolerantie) O nee O ja, bij Schildklierziekten O nee O ja, bij Nieraandoeningen O nee O ja, bij Aandoeningen aan blaas en urinewegen O nee O ja, bij Diabetes Mellitus (suikerziekte) O nee O ja, bij Diabetes Insipidus O nee O ja, bij Andere belangrijke punten om te weten / overige opmerkingen 6
MICTIELIJST NACHTELIJKE URINE INCONTINENTIE Drink- en plaslijst Om een goed inzicht te krijgen in je plas- en drinkgedrag, is het nodig dat je drie dagen bijhoudt wat en hoeveel je drinkt en hoe vaak en hoeveel je plast. Het is het handigst dat je dit doet op dagen dat je ouder(s) of verzorger(s) ook thuis zijn. Zij kunnen je helpen deze lijst goed bij te houden. Mede doormiddel van deze lijst kunnen we te weten komen wat de oorzaak van jouw probleem is. Wanneer we dit weten, kunnen we een goed plan maken om jou hierbij te helpen. Tijdens deze dagen plas je in een maatbeker. Op de maatbeker kun je aflezen hoeveel je geplast hebt. Ook wanneer je s nachts moet plassen, plas je in de maatbeker. De derde dag moet een schooldag zijn. Je hoeft op school niet in een maatbeker te plassen. Hou wel bij hoe vaak je hebt geplast op school. Wanneer dit moeilijk is vraag dan je juf of meester je te helpen. Vervolgens schrijf je het thuis op. De rest van de dag plas je weer in de maatbeker. Het is belangrijk dat je, als je wakker bent, direct uitplast in de maatbeker en deze plas noteert. Wanneer je een luier draagt, moet deze s morgens gewogen worden. Eerst weeg je de lege luier. Daarna weeg je de volle luier. Het gewicht van de lege luier trek je van het gewicht van de volle luier af. Dit getal noteer je op de lijst. Ook vragen we je bij te houden wat je drinkt en hoeveel. Je noteert wat je opgedronken hebt. 1 kopje = 125 ml, 1 beker = 200 ml, 1 glas = 200ml, 1 toetje = 150 ml, 1 stuk fruit = 75 ml Superplas-test Deze test doe je op drie verschillende dagen. Deze test mag je niet doen op de dag dat je de drink- en plaslijst bijhoudt. De test laat zien hoeveel urine je maximaal in je blaas op kunt houden. Hoe werkt een maximale blaasvolume test? Drink binnen een half uur twee grote bekers op (van 250 ml). Probeer daarna je plas zo lang mogelijk op te houden. Zo lang, dat je er zelfs een beetje buikpijn van krijgt. Op het laatste moment ga je plassen in een maatbeker. Schrijf op de lijst hoeveel je hebt geplast. Tips: Probeer tijdens deze test iets te doen wat je afleidt. Dan kun je je plas vaak het langst ophouden. Doe deze test niet voordat je ergens naar toe gaat. Je plast namelijk nooit in één keer alles uit. Succes! 7
DRINK EN PLASLIJST (hoort bij de mictielijst) Naam: Geboortedatum: Datum Hoeveelheid en soort drinken en tijd Hoeveelheid plas en tijd Dag 1 Nacht luier gram Totaal ml ml Nachtelijke urine productie (gewogen luier + eerste plas op de wc): ml Tijdstip naar bed toe gaan: Tijdstip wakker worden: Datum Hoeveelheid en soort drinken en tijd Hoeveelheid plas en tijd Dag 2 Nacht luier gram Totaal ml ml Nachtelijke urine productie (gewogen luier + eerste plas op de wc): ml Tijdstip naar bed toe gaan: Tijdstip wakker worden: 8
Datum Hoeveelheid en soort drinken en tijd Hoeveelheid plas en tijd Dag 3 Schooldag Nacht luier gram Totaal ml ml Nachtelijke urine productie (gewogen luier + eerste plas op de wc): ml Tijdstip naar bed toe gaan: Tijdstip wakker worden: Superplas-test Datum Hoeveelheid plas 1. ml 2. ml 3. ml 9
POEPDAGBOEK PI-010779.versie 4.0 / 16-01-2017 10