Droogbedtraining. Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS) Sophia Kinderziekenhuis. Mogelijke oorzaken van bedplassen.

Transcriptie

1 Sophia Kinderziekenhuis De kinderuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS). Dit is een multidisciplinair spreekuur van de afdeling Kinderurologie. Uw kind is doorverwezen in verband met bedplassen. Door middel van droogbedtraining proberen wij samen met uw kind het bedplassen zo goed mogelijk te verhelpen. In de begeleidende brief bij deze folder staan de eerste paar afspraken vermeld. Heeft u na het lezen van de informatie nog vragen, neemt u dan telefonisch contact met ons op. U kunt uw vragen ook stellen tijdens het spreekuur. Mogelijke oorzaken van bedplassen Wanneer uw kind last heeft van bedplassen kan er onder andere sprake zijn van: - een te kleine blaas; - een onrustige, overactieve blaas gedurende de nacht; - een te grote urineproductie in de nacht; - moeilijk wakker worden; - obstipatie (verstopping) met of zonder ontlastingverlies; - blaasproblemen overdag. Droogbedtraining Bedplassen is lastig en kan een nadelige invloed hebben op het zelfvertrouwen. Een kind dat in bed plast kan het moeilijk hebben. Leuke logeerpartijen worden soms ontlopen en dat is jammer. Met de droogbedtraining proberen we kinderen van ongeveer acht jaar en ouder, die zelf gemotiveerd zijn om aan dit probleem te werken, zo goed mogelijk te helpen. Droogbedtraining Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS)

2 De droogbedtraining wordt poliklinisch gegeven, uw kind wordt dus niet in het ziekenhuis opgenomen. Tijdens de training krijgt uw kind thuisopdrachten mee. Het is de bedoeling dat hij/zij deze zo veel mogelijk zelf uitvoert. Multidisciplinair spreekuur Voor het KITS spreekuur werken de verpleegkundig consulent, de kinderuroloog en de kinderbekkenfysiotherapeut samen. De droogbedtraining wordt gegeven door de verpleegkundig consulent kinderurologie. Indien nodig raadpleegt hij/zij de kinderuroloog en/of de kinderbekkenfysiotherapeut. Aan het einde van ieder spreekuur wordt de situatie van uw kind zo nodig besproken tijdens het teamoverleg en wordt er een advies geformuleerd. Verpleegkundig consulent kinderurologie De verpleegkundig consulent is gespecialiseerd in het behandelen van kinderen die plasproblemen hebben, waaronder kinderen die in bed plassen. Door middel van een vraaggesprek en aan de hand van thuis ingevulde lijsten ( Drink- /plas- /poepdagboek, Poepdagboek en Weekdagboek bedplassen ) worden de klacht en hulpvraag van uw kind in kaart gebracht. Met behulp van uroflowmetrie wordt de manier van plassen beoordeeld tijdens het eerste bezoek aan het spreekuur. Meer over de uroflowmetrie en het invullen van de lijsten leest u verderop in deze folder. De verpleegkundig consulent geeft informatie en advies over plassen, ontlasting (poepen), drinken, voeding, regelmaat in het dagelijkse leven en de verantwoordelijkheid van uw kind hierbij. Bij de opdrachten die uw kind krijgt, kan onder andere gebruik worden gemaakt van een eigen wekker, medicijnen en/of een plaswekker. De duur van de training is afhankelijk van de inzet van uw kind en het hierbij behaalde resultaat. Zo nodig krijgt u informatie over incontinentie opvangmateriaal. Kinderuroloog De kinderuroloog is gespecialiseerd in het behandelen van aangeboren of verworven afwijkingen aan de nieren, urinewegen en geslachtsorganen. Afwijkingen kunnen meestal door middel van echografie worden aangetoond of uitgesloten. Soms is uitgebreider onderzoek nodig of een kijkoperatie. Over het algemeen behandelt de kinderuroloog uw kind met medicijnen. Kinderbekkenfysiotherapeut Indien nodig wordt uw kind doorverwezen naar de kinderbekkenfysiotherapeut. Hij/zij observeert de algemene houding en manier van bewegen en onderzoekt en beoordeelt de functie en spanning van de bekkenbodemspieren. Het niet goed functioneren van deze spieren kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en voortbestaan van plas- en/of poepproblemen. Het kijken naar de werking van de bekkenbodemspieren is een belangrijke stap om te beoordelen wat er aan de hand is. 2

3 Voorbereiding Houdt u er rekening mee dat het spreekuur ongeveer een uur in beslag neemt. U kunt eten en drinken meenemen en iets te lezen. In de winkel De Twee Beren kunt u ook iets kopen. Voor de kinderen is er voldoende speelgoed aanwezig. Voor het spreekuur heeft de verpleegkundig consulent de lijsten Drink-/plas-/poepdagboek, Poepdagboek en Weekdagboek bedplassen nodig. Vergeet u niet deze volledig in te vullen en mee te nemen. Belangrijk: om u zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn, is het van belang dat u alle lijsten achter in deze folder en de ontvangen vragenlijsten thuis volledig invult (ook al denkt u dat ze niet op uw kind van toepassing zijn) en meeneemt naar het spreekuur. Alle lijsten zijn ook te vinden via de website: U kunt de lijsten downloaden, invullen en tijdig opsturen naar kits@erasmusmc.nl. Wilt u op de lijst duidelijk de naam van uw kind vermelden en als onderwerp droogbedtraining. Belangrijk: uw kind moet voor de eerste afspraak met een volle blaas naar het spreekuur komen. Ronald McDonald Speeldek Voor broertjes en/of zusjes van 0 tot 10 jaar is opvang in het ziekenhuis mogelijk bij het Ronald McDonald Speeldek. Hiervoor moet u wel reserveren en betaalt u een kleine bijdrage. Het Speeldek bevindt zich naast de hoofdingang en is geopend van maandag tot en met vrijdag van uur. In het weekend en tijdens feestdagen van uur. Het telefoonnummer is: (010) U kunt een folder over deze opvang verkrijgen bij het Informatiecentrum in de centrale hal en bij het Speeldek zelf. Aanmelden Op het afgesproken tijdstip melden u en uw kind zich bij de balie van de Dagverpleging op de tweede etage, gang E (wanneer u door de hoofdingang het Erasmus MC-Sophia binnenkomt, bevindt u zich op de eerste etage). De verpleegkundig consulent kinderurologie komt u en uw kind in de wachtruimte van de Dagverpleging ophalen. Aan het einde van ieder spreekuur maakt u de vervolgafspraken in overleg met de verpleegkundig consulent. Wanneer er persoonlijke gegevens van uw kind gewijzigd zijn, verzoeken wij u dit een kwartier voor uw afspraak op het spreekuur door te geven bij de Centrale balie in de hal van het Erasmus MC-Sophia. De Centrale balie is geopend vanaf 8.00 uur. Uroflowmetrie Met een uroflowmetrie kan gemeten worden hoe, hoe hard, hoeveel en hoe lang uw kind 3

4 plast. Zodra uw kind moet plassen mag hij/zij op een toilet gaan zitten die is aangesloten op een computer. Met een echoapparaat wordt gekeken of de blaas helemaal leeg is na het plassen. De opgevangen urine wordt onderzocht op de mogelijke aanwezigheid van een bacteriële infectie. Wanneer uw kind zijn/haar plas niet meer op kan houden, meldt u dit dan even bij de balie. Er kan dan eventueel eerder een uroflowmetrie gedaan worden. Neemt u voor de zekerheid extra drinken mee voor uw kind, voor het geval de uroflowmetrie niet is gelukt. U kunt uw kind vertellen dat: - hij/zij voor een onderzoek naar het ziekenhuis moet, maar dat u er de hele tijd bij blijft; - er aan hem/haar een aantal vragen wordt gesteld; - hij/zij een tijdje plas moet ophouden; - hij/zij op een speciaal toilet moet plassen; - als hij/zij klaar is met plassen, er met een echo wordt gekeken of de blaas goed is leeggeplast; - het onderzoek geen pijn doet. Uitslag Na afloop van het spreekuur wordt u tussen en uur gebeld voor de uitslag of u hoort de uitslag tijdens de eerstvolgende afspraak. Wilt u ervoor zorgen dat het juiste telefoonnummer op het spreekuur bekend is. Het invullen van de lijsten Achterin deze folder vindt u de lijsten Drink- /plas- /poepdagboek, Poepdagboek en Weekdagboek bedplassen. U kunt deze lijsten uitknippen en volledig ingevuld meenemen naar het spreekuur. Belangrijk: wellicht zijn niet alle lijsten van toepassing op de klachten van uw kind. Wij willen u toch vragen alle drie de dagboeken in te vullen, ook wanneer u al eerder lijsten heeft ingevuld. Het is een hele klus, maar het levert veel waardevolle informatie op die van belang is voor de manier van trainen. Wanneer u de lijsten niet (zorgvuldig) invult, vertraagt dit de behandeling van uw kind. Drink- /plas- /poepdagboek Met deze lijst houdt u bij hoe vaak en hoeveel uw kind drinkt, plast en poept zowel overdag als s nachts. Het geeft een indruk over de blaasinhoud, hoe uw kind omgaat met aandrang en of uw kind natte en/of vieze broeken heeft. U volgt het drinken, plassen en poepen van uw kind gedurende twee dagen in een weekend 4

5 en de derde dag op school. Op deze derde dag is het voldoende om alleen een kruisje te plaatsen bij het tijdstip waarop uw kind gedronken, geplast of gepoept heeft. Het meten van hoeveelheden hoeft dan niet. Indien nodig vraagt u de leerkracht uw kind hierbij te helpen. Vergeet u niet bovenaan de lijst de naam, geboortedatum, datum en eventuele medicatie van uw kind in te vullen. Kolom 1 drinken Noteer het aantal milliliter bij het tijdstip waarop uw kind gedronken heeft. Houdt u goed bij hoeveel uw kind daadwerkelijk drinkt. Soep, yoghurt en vla tellen ook mee. Kolom 2 plassen Noteer het aantal milliliter bij het tijdstip waarop uw kind geplast heeft. U kunt een teiltje (of andere passende bak) in de toiletpot plaatsen om de plas in op te vangen. Laat uw kind op de normale manier plassen. Na het plassen schenkt u de urine in een maatbeker en meet u hoeveel milliliter uw kind heeft geplast. Wanneer uw kind s nachts een luier draagt, berekent u de hoeveelheid urine door het gewicht van een droge luier van het gewicht van de volle luier af te trekken. U kunt deze luiers wegen op een keukenweegschaal. U noteert de hoeveelheid urine (overgebleven gewicht) bij het tijdstip uur en indien van toepassing bij uur op de lijst. Kolom 3 nat Bij ieder toiletbezoek controleert u of de onderbroek nat is. U noteert een 1 bij een paar druppels in de onderbroek, een 2 als de onderbroek helemaal nat is of een 3 als ook de bovenbroek nat is. Kolom 4 aandrang (voor zowel plas als poep) U noteert een 1 als uw kind zelf naar het toilet gaat, een 2 als uw kind hoge nood heeft (rennen naar het toilet of uw kind heeft aandrang, maar houdt de ontlasting op) of een 3 als u uw kind gestuurd heeft. Kolom 5 poep In deze kolom noteert u bij het juiste tijdstip ja als uw kind gepoept heeft. Kolom 6 poepverlies In deze kolom noteert u een V voor veel een W voor weinig of een R voor remspoor (met remspoor wordt niet bedoeld het niet goed afvegen, maar een spontane remspoor). Kolom 7 pijn Noteer in deze kolom ja als uw kind voor, tijdens of na het plassen of poepen over buikpijn klaagt of pijn rond het plas- of poepgaatje. 5

6 Belangrijk: na het invullen van het Drink- /plas- /poepdagboek gaat u de volgende dag direct verder met het bijhouden van het Poepdagboek (voor een goed beeld van het poeppatroon is het van belang dit minimaal een week aaneengesloten bij te houden) en het Weekdagboek bedplassen (gedurende twee weken). Poepdagboek Op deze lijst houdt u gedurende een week bij wanneer en hoeveel uw kind gepoept heeft en hoe de ontlasting eruit ziet (zie bladzijde 13, poepvormen). Ook het gebruik van medicatie, aandrang, verlies van ontlasting en pijn worden genoteerd. Op deze manier kan worden beoordeeld of er mogelijk sprake is van obstipatie. Vergeet u niet bovenaan de lijst de naam, geboortedatum en eventuele medicatie van uw kind in te vullen. Kolom 1 datum Noteer de datum en maand. Kolom 2 tijdstip Dit kunnen meerdere tijdstippen zijn. Kolom 3 poep op toilet U noteert een V voor veel, een W voor weinig of een N voor normaal. Kolom 4 poepvorm In deze kolom noteert u het nummer (1 t/m 7) dat het meest overeenkomt met de vorm uit het overzicht met poepvormen. U vindt dit overzicht op pagina 13. Kolom 5 poepverlies U noteert een V voor veel, een W voor weinig of een R voor remspoor (met remspoor wordt niet bedoeld het niet goed afvegen, maar een spontane remspoor). Kolom 6 aandrang Noteert u in deze kolom een 1 als uw kind zelf naar het toilet gaat, een 2 als uw kind hoge nood heeft (rennen naar het toilet of uw kind heeft aandrang, maar houdt de ontlasting op) of een 3 als u uw kind gestuurd heeft. 6 Kolom 7 pijn In deze kolom kunt u aangeven (ja/nee) of uw kind klaagde over buikpijn voor, tijdens of na het poepen of pijn rond de anus.

7 Weekdagboek bedplassen Om een beeld te krijgen van de mogelijke oorzaak van het bedplassen bij uw kind is het nodig dat u gedurende twee weken een dagboek bijhoudt. Hiermee wordt de volledige nachtelijke urineproductie in kaart gebracht en het aantal droge nachten. Kolom 1 datum Noteer de datum en maand. Kolom 2 bedtijd Noteer de tijd waarop uw kind naar bed gaat. Kolom 3 medicijnen Noteer welke medicijnen uw kind in de avonduren inneemt. Kolom 4 avondluier Noteer het gewicht van de luier (gewicht van een lege luier afhalen van de volle luier), wanneer u uw kind om ongeveer uur wakker maakt. Gewicht van de luier= aantal milliliter urineverlies. Kolom 5 wakker wc? Vermeld hier eventueel het tijdstip waarop uw kind s nachts naar de wc is gegaan. Kolom 6 nacht plas? Vermeld hoeveel milliliter uw kind s nachts heeft geplast. U kunt een teiltje (of andere passende bak) in de toiletpot plaatsen om de plas in op te vangen. Laat uw kind op de normale manier plassen. Na het plassen schenkt u de urine in een maatbeker en meet u hoeveel milliliter uw kind heeft geplast. Kolom 7 ochtend luier Noteer het gewicht van de luier (gewicht van een lege luier aftrekken van de volle luier) = aantal milliliter urineverlies. Kolom 8 ochtend plas? Noteer hoeveel milliliter uw kind heeft geplast bij het opstaan in de ochtend. Kolom 9 nat bed? Noteer in deze kolom een nee als het bed in de ochtend droog is en ja als het bed nat is. 7

8 Kolom 10 medicijnen? Noteer welke medicijnen uw kind s ochtends inneemt. Kolom 11 opstaan Geef in deze kolom aan hoe laat uw kind opstaat. Tot slot Indien u onverhoopt de afspraak moet verzetten, belt u ons dan zo snel mogelijk. Bij voorkeur zeven dagen van tevoren, zodat wij nog andere patiënten kunnen inplannen. Telefoonnummer , bereikbaar op werkdagen van uur. De verpleegkundig consulent continentiezorg kinderurologie is op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag bereikbaar via telefoonnummer (Dagverpleging). 8

9 Drink/plas/poep dagboek (dag 1) Naam: Geboortedatum: Datum: Medicatie: Tijd Drinken ml Plassen ml Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier: 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 Gewicht 24:00 luier: 9

10 Drink/plas/poep dagboek (dag 2) Naam: Geboortedatum: Datum: Medicatie: Tijd Drinken ml Plassen ml Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier: 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 Gewicht luier: 10 24:00

11 Drink/plas/poep dagboek (dag 3) Alleen kruisjes plaatsen bij de tijdstippen, meten van hoeveelheden hoeft niet. Naam: Geboortedatum: Datum: Medicatie: Tijd Drinken ml Plassen ml Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier: 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 Gewicht 24:00 luier: 11

12 Poepdagboek Naam: Medicatie: Datum Tijdstip Poep op toilet V / W / N Poepvorm 1 t/m 7 Poepverlies V / W / R Aandrang 1 / 2 / 3 Pijn Ja / nee Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 Dag 6 Dag 7 Dag 8 Dag 9 Dag 10 Dag 11 Dag 12 12

13 Poepvormen Figuur: aangepaste Bristol Stool Form Scale 13

14 Weekdagboek bedplassen (week 1) Gewicht droge luier: ml Naam: Datum Bedtijd avond Medicijnen avond Avond luier gewicht Wakker wc? tijdstip Nacht plas? ml Ochtend luier gewicht Ochtend plas? ml Nat bed? ja/nee Medicijnen ochtend Opstaan tijd Ma Di Wo Do Vr Za Zo 14

15 Weekdagboek bedplassen (week 2) Gewicht droge luier: ml Naam: Datum Bedtijd avond Medicijnen avond Avond luier gewicht Wakker wc? tijdstip Nacht plas? ml Ochtend luier gewicht Ochtend plas? ml Nat bed? ja/nee Medicijnen ochtend Opstaan tijd Ma Di Wo Do Vr Za Zo 15

16 Erasmus MC - Sophia Dr. Molewaterplein GJ Rotterdam Tel (010) Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 11/09