Module Voortgezet onderwijs

Vergelijkbare documenten
Module Primair onderwijs

Module Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Module financiering ketenaanpak

Module primair onderwijs

Module kinderfysiotherapeut

Module Huisarts. Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen. Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen.

Module Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Module Kinderarts. Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen. Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen.

Module Kinderopvang. Implementatie werkwijze ketenaanpak kinderen voor 0-4 jarigen. Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen.

Module Kinderopvang. Werkwijze aanpak overgewicht kinderen. Proeftuin aanpak overgewicht kinderen s-hertogenbosch

Module Wijkprofessionals

Module kinderfysiotherapeut

Module Jeugdgezondheidszorg

Module Kinderarts. Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen. Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen.

Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen

Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen. Marian Sijben, projectmanager proeftuin

Module Huisarts. Werkwijze aanpak overgewicht kinderen. Proeftuin aanpak overgewicht kinderen s-hertogenbosch

Van een smalle blik naar een brede basis.

Eerste resultaten inzet centrale zorgverlener s-hertogenbosch

Module Kinderarts. Werkwijze aanpak overgewicht kinderen. Proeftuin aanpak overgewicht kinderen s-hertogenbosch

Module Diëtist. Werkwijze aanpak overgewicht kinderen. Proeftuin aanpak overgewicht kinderen s-hertogenbosch

Module Kinderfysiotherapeut

Module uitwisseling patiëntgegevens

Brede anamnese overgewicht

Achtergrond informatie Pilot centrale zorgverlener Smallingerland

Voorbeeldadvies Cijfers

HANDREIKING GECOMBINEERDE LEEFSTIJLINTERVENTIE VOOR GEZINNEN

Monitor Aansluiting onderwijs jeugdhulp

Richtlijn Angst (2016)

Verbinding Preventie en Zorg Signaleren en verwijzen van kinderen met overgewicht

Zorgcoördinatie door de Jeugdgezondheidszorg. Paul van der Velpen Directeur GGD Hart voor Brabant

Resultaten Jongerenonderzoek

Protocol Ziekteverzuim in het basisonderwijs

Aanpak: Bemoeizorg. Beschrijving

Integratie van jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg en jeugd GGZ in de wijkteams: een meerwaarde voor kind en gezin?

Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld

De lokale verbinding JOGG en GIDS

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams

Toelichting stroomschema

Richtlijn JGZ-richtlijn Pesten

Krachten bundelen voor De toekomst van Zwolle

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: ZonMw,

Prematurennazorgbureau. Zorg voor u en uw kind

Vastgesteld Stuurgroep VVE Zaanstad 7 december 2017

JGZ en jongeren: een vrijblijvende relatie?! Groei naar nieuwe methodieken. Leuvense dagen kindergeneeskunde Anouk Vanlander

Lessons learned: pilot Dapper App

Gezondheidsonderzoek op school voortgezet onderwijs

Bewegen in en om het onderwijs. Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen

Chronic, coordinated care for children with overweight and obesity. Versie 1.4 februari 2014

Protocol Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld binnen de zorgstructuur van het Karel de Grote College Nijmegen.

Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Stichting Werkplaats Kindergemeenschap. Voortgezet Onderwijs

JEUGDGEZONDHEIDSZORG ALMERE

Jeugdgezondheidszorg jaar

Informatie voor professionals

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN DE WOLDEN

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN EMMEN

Menukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Voeding

Met een goede start naar de basisschool

MELDCODE SCALA COLLEGE

JEUGDGEZONDHEIDSZORG 4-19 JAAR

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN NOORDENVELD

Welbevinden en sociale veiligheid

Overzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen

Gezonde School. Conferentie MBO Vitaal voor leren en werken 7 april Anneke Meijer

Werkinstructie samenwerking scholen, SMW en wijkteams

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN EMMEN

Factsheet jeugdhulp, algemene informatie over de (toegang tot) jeugdhulp voor asielzoekerskinderen en amv

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN TYNAARLO

Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB

Plan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG

Bijlage 6 Visie op (basis)ondersteuning van de scholen van RegSam (versie: sept. 2011)

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN MIDDEN-DRENTHE

Wie zijn wij? Hilly Terpstra Jeugdverpleegkundige. Trea Hempenius Coördinator PGA

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN WESTERVELD

Aanpak: Gezinscoaching. Beschrijving

Axia College voortgezet speciaal onderwijs. Observatie traject in het VSO

Een verkenning naar financiering van de ketenaanpak van kinderen met overgewicht en obesitas

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN EMMEN

Toelichting Effectenanalyse wijkverpleegkundige niettoewijsbare

1. Buurtsportcoach Sport en Zorg, 0.4 fte

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN TYNAARLO

Aanpak: Gezinscoaching. Beschrijving

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN MEPPEL

Uitwerking van de Stappen Voor- en vroegschoolse educatie in Salland

Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis

STICHTING BASISVOORZIENING PEUTERSPEELZAALWERK ERMELO

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Pilot leefstijlcoaching CooL-programma. Celeste van Rinsum

GGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN BORGER-ODOORN

Werkinstructie. Samenwerking wijkteams, onderwijs en schoolmaatschappelijk werk. Versie: februari 2018

1. Inleiding. Aanleiding

Kernelement Samenwerking tussen zorg en sport

Ziekteverzuimbegeleiding De interventie (Medische Advisering Ziek gemelde Leerling)

RESULTATEN 2 JAAR JOGG

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN NOORDENVELD

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur

Projecten CJG = structureel aanbod = pilot/tijdelijk aanbod

BMI-GEGEVENS VAN DE JEUGD IN AA EN HUNZE

Intensieve Ondersteuning Gezin en begeleiding

Transcriptie:

Module Voortgezet onderwijs Werkwijze ketenaanpak overgewicht voor 12-18 jarigen Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen Opgesteld door: In samenwerking met: Versienummer: Datum: OLIC GGD Hart voor Brabant VO- 1.0 05-04- 2017

Inhoudsopgave 1 ALGEMENE INFORMATIE OVER MODULE VOORTGEZET ONDERWIJS 3 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 3 3 3 4 4 4 BELANG VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS IN DE KETENAANPAK OVERGEWICHT DOEL VAN DE MODULE VOORTGEZET ONDERWIJS DOELGROEP VOOR GEBRUIK MODULE GEBRUIK VAN DE MODULE IN DE PRAKTIJK GEHANTEERDE BASIS VOOR INRICHTEN WERKWIJZE VOORTGEZET ONDERWIJS LEESWIJZER 2 KETENAANPAK EN DE ROL VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS 5 2.1 DE BLAUWDRUK VAN DE BOSSCHE KETENAANPAK 2.2 DE ROL EN POSITIE VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS IN DE KETEN 5 6 3 DE TAKEN EN ACTIVITEITEN VAN HET VOORTGEZET ONDERWIJS 7 KERNTAAK 1 SIGNALEREN ACTIVITEIT 1.1 DELEN ZORG SCHOOLPROFESSIONAL ACTIVITEIT 1.2 UITNODIGEN CONTACTMOMENT MET DE JEUGDGEZONDHEIDSZORG ACTIVITEIT 1.3 BESPREKEN ZORG ACTIVITEIT 1.4 UITNODIGEN OUDER(S) KERNTAAK 2 ANAMNESE / DIAGNOSTICEREN KERNTAAK 3 BESPREKEN IN HET ZORGADVIESTEAM KERNTAAK 4 TOELEIDEN INTERVENTIE KERNTAAK 5 BEHANDELEN KERNTAAK 6 BIEDEN NAZORG 7 8 10 11 13 14 15 16 17 18 Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 2

1 Algemene informatie over module voortgezet onderwijs Deze module wordt aangeboden vanuit de Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen, een initiatief uit s- Hertogenbosch, dat is ontstaan in afstemming met het ministerie van VWS. Het doel van de proeftuin is om kennis te ontsluiten vanuit een best practice situatie waarin de benodigde ketensamenwerking voor het ver- minderen van overgewicht bij kinderen gerealiseerd is. 1.1 Belang van het voortgezet onderwijs in de ketenaanpak overgewicht Er zijn een aantal redenen die een bijdrage van het voortgezet onderwijs in de ketenaanpak overgewicht bij kin- deren wenselijk maken. De school biedt een veilige, vertrouwde en toegankelijke omgeving om in contact te komen met de leerling met overgewicht en de ouder(s). Als een kind eenmaal de middelbareschoolfase heeft bereikt zijn de periodieke con- troles bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ) minder frequent dan in de periode daarvoor en zo raakt de JGZ enigs- zins uit beeld bij gezinnen. Vervolgens bestaat de kans dat de drempel voor consultatie bij de JGZ hoger wordt. De JGZ positioneren als partner van school, acterend vanuit de schoolomgeving en in samenwerking met de schoolprofessionals, werkt drempelverlagend voor leerlingen om vragen te stellen rondom hun gewichtsontwik- keling. Het resulteert in minder uitval in de begeleiding door de JGZ bij overgewicht van de leerling omdat het contact is aangegaan vanuit een vertrouwde omgeving en op basis van warme overdrachten. Tevens biedt de samenwerking met de JGZ het onderwijs de mogelijkheid om haar gezondheidsbeleid van school verder invulling te geven zonder daarbij activiteiten uit te voeren die niet des schools zijn. Bekend is dat een leerling met een gezond gewicht over het algemeen beter presteert, meer zelfvertrouwen heeft en een beter toe- komstperspectief heeft. Daarin wordt het belang van goed onderwijs geraakt. Door naast preventieve maatrege- len zoals een gezonde schoolkantine ook toegang te bieden naar begeleidingsmogelijkheden voor een leerling die meer nodig heeft om tot een gezond gewicht te komen, werkt school aan een integraal gezondheidsbeleid waar de onderwijsresultaten van de leerling en dus ook die van school baat bij hebben. Bekend is dat hoe eerder het overgewicht gesignaleerd wordt, hoe kansrijker een begeleidingstraject is voor wat betreft de effectiviteit. In het huidige reguliere contactschema van de JGZ wordt de middelbare scholier in Den Bosch alleen gezien in de tweede klas. Door binnen de schoolomgeving extra alert te zijn op het signaleren van overgewicht en meer aandacht te hebben voor een gezonde gewichtsontwikkeling van de leerling, kan er proac- tief gehandeld worden als de leerling een zorgelijke gewichtsontwikkeling lijkt door te maken. 1.2 Doel van de module voortgezet onderwijs Het doel van deze module is de rol van het voortgezet onderwijs zichtbaar te maken in de keten en te faciliteren. Door uitwerking van mogelijke werkwijzen met bijbehorende hulpmiddelen en instrumenten. 1.3 Doelgroep voor gebruik module Deze module is bedoeld voor degenen die de positie van het voortgezet onderwijs in de ketenzorg voor kinderen met overgewicht invulling willen geven. Dit kunnen professionals zijn die zelf een actieve rol in deze zorg (wil- len) verlenen zoals de professionals in het voortgezet onderwijs of de jeugdgezondheidszorg. Dit kunnen ook projectleiders zijn die daartoe opdracht hebben gekregen vanuit betrokken of verantwoordelijke organisaties zoals de gemeente, GGD en JGZ. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 3

1.4 Gebruik van de module in de praktijk Afhankelijk van de situatie ter plaatse kan op verschillende manieren de informatie uit deze module gebruikt worden: - ter invoering van een vergelijkbare werkwijze in het voortgezet onderwijs: de werkwijze past grotendeels in de eigen lokale situatie en wordt zoals in deze module omschreven ingevoerd; - ter inspiratie: op basis van de hier uitgewerkte werkwijze zelf komen tot een variant voor de werkwijze van school en de samenwerking met de JGZ; - ter informatie: onderdelen uit de module worden gebruikt om betrokkenen te informeren en te stimuleren om meer samenwerking te realiseren, eventueel op andere aandachtsgebieden, aandoeningen of thema s. Belangrijk bij het gebruik van deze module is dat betrokken professionals altijd ruimte wordt geboden om de ketensamenwerking op eigen wijze te realiseren. Zowel voor wat betreft de inhoud van de werkwijze als het im- plementatieproces. De module is niet bedoeld om in te zetten als dé manier waarop de samenwerking moet wor- den ingericht. Het is een best practice en daarmee dus een voorbeeld. Iedere gemeente, GGD, school, wijk, ge- zondheidscentrum, huisartsenpraktijk en ziekenhuis heeft zijn eigen signatuur die van invloed kan zijn op een passende werkwijze en het implementatieproces. 1.5 Gehanteerde basis voor inrichten werkwijze voortgezet onderwijs De Zorgstandaard Obesitas, de NHG- richtlijn Overgewicht en de JGZ- richtlijn Overgewicht zijn als basis gebruikt om de werkwijze binnen de ketenaanpak vorm te geven. Uitgangspunt bij het uitwerken van een werkwijze voor het voortgezet onderwijs is geweest dat de werkwijze vooral handzaam, eenvoudig en praktisch toepasbaar moet zijn en dat het een duidelijke aanvulling biedt op het aandeel dat door andere ketenpartners geleverd wordt. 1.6 Leeswijzer De blauwdruk van de ketenaanpak overgewicht van kinderen in s- Hertogenbosch wordt in het volgende hoofd- stuk toegelicht. De rol die het voortgezet onderwijs in de ketenaanpak heeft wordt daarin eveneens omschreven. In hoofdstuk 3 worden de taken en activiteiten van het voortgezet onderwijs beschreven. Daar waar in de tekst gesproken wordt over de leerling met overgewicht wordt ook de leerling met obesitas be- doeld. Met de term ouder(s) wordt de primaire verzorger(s) van de leerling bedoeld. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 4

2 Ketenaanpak en de rol van het voortgezet onderwijs 2.1 De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak overgewicht kinderen is de basis waarbinnen de werkwijze van de professionals is ontwikkeld. Figuur VO- 1: Blauwdruk ketenaanpak overgewicht kinderen in s- Hertogenbosch Binnen het zorgproces van de ketenaanpak worden zes kerntaken onderscheiden: 1. Signaleren van het kind met overgewicht door professionals in de leefomgeving van het kind waaronder de jeugdgezondheidszorg, huisarts, kinderarts en professionals uit het onderwijs. 2. Het diagnosticeren van overgewicht en comorbiditeit én het afnemen van een brede anamnese om draag- last en draagkracht van gezin voor mogelijke behandelingen te inventariseren. Deze kerntaak wordt uitge- voerd door de jeugdverpleegkundige, jeugdarts, huisarts en/of de kinderarts. 3. Als er sprake is van meervoudige problematiek in het gezin of bij het kind wordt de situatie als casus inge- bracht in het zorgadviesteam van school, dat bestaat uit vertegenwoordiging van de interne begeleiding van school, schoolmaatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg. Het zorgadviesteam zorgt ervoor dat de behandeling van het overgewicht onderdeel wordt van een integraal plan van aanpak voor het gezin of kind, eventueel in overleg of samenwerking met de professionals uit het (sociaal) wijkteam. Beide teams zijn gemachtigd 2e lijns jeugdhulpverlening in te schakelen. 4. Op basis van de diagnose, anamnese en een eventueel aanwezig integraal plan van aanpak kan de jeugdver- pleegkundige het kind en gezin toeleiden naar een bij de draagkracht en de gezinscontext passende inter- ventie(s). 5. Het behandelen gebeurt door het inzetten en uitvoeren van passende interventies. Het interventieaanbod wordt ingezet aan de hand van het stepped en matched care principe. Dit houdt in dat gegeven de ernst van de aandoening altijd wordt begonnen met de minst ingrijpende behandeling en dat de zorg aansluit bij de behoefte, draagkracht en draaglast van het gezin en gericht is op het verbeteren van eigen regie en zelfma- nagement. Door de principes van stepped en matched care toe te passen, wordt onnodige verwijzing, zorg- consumptie en belasting van het gezin voorkomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier categorieën interventies (oplopend van minst ingrijpende naar meest ingrijpende behandeling): Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 5

- 6. 2.2 Reguliere voorzieningen: voorzieningen die al in de wijk of stad aanwezig zijn en die ondersteunend kunnen zijn in het realiseren van de gewenste gedragsverandering. Voorbeelden daarvan zijn sport- en beweegvoorzieningen, beschikbare informatie via websites, folders, bijeenkomsten en beschikbare ondersteuning /begeleiding op gebied van opvoeding en ontwikkeling (vanuit het onderwijs, de GGD, welzijnsorganisaties, maatschappelijk werk e.d.). - Individueel leefstijladvies: het één op één kortstondig begeleiden van een gezin op leefstijlverande- ring door de jeugdverpleegkundige of de praktijkondersteuner van de huisarts (POH- er). - Gecombineerde leefstijlinterventies (GLI s): het begeleiden van het kid en gezin op gebied van voe- ding, beweging en gedragsverandering door deskundigen. De gedragsverandering betreft bij GLI S ook het versterken van opvoedkundige vaardigheden van de ouder(s) en verzorger(s). - Aanvullende zorg: als er een indicatie is voor specifieke zorg voor het kind en gezin of voorgaande interventietypen hebben onvoldoende effect gehad, kan aanvullende zorg ingezet worden. Voorbeel- den hiervan zijn een uitgebreid diagnostisch traject in het ziekenhuis, diëtiek, fysiotherapie, psycholo- gische begeleiding, GLI+ en opname (meest intensieve interventievorm). De jeugdverpleegkundige houdt contact met het gezin om te toetsen of de behandeling effect heeft en om eventueel een opschaling van zorg in gang te zetten bij het uitblijven van het gewenste effect. Na de inzet van de interventie blijft de jeugdverpleegkundige in contact om eventuele terugval te voorkomen door een nazorgtraject te bieden1. De rol en positie van het voortgezet onderwijs in de keten De rol van het voortgezet onderwijs is van belang bij de groen gearceerde kerntaken in figuur VO- 2. Het gaat met name over de kerntaken signaleren (1) en bespreken van de leerling in het zorgadviesteam (3) indien daar rede- nen voor zijn. In het volgende hoofdstuk wordt de Bossche werkwijze per kerntaak voor het voortgezet onderwijs beschreven. Figuur VO- 2: Bijdrage voortgezet onderwijs in de keten (groen gearceerd) 1 Het bieden van nazorg wordt in de Zorgstandaard obesitas begeleiding genoemd. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 6

3 De taken en activiteiten van het voortgezet onderwijs Kerntaak 1 Signaleren Figuur VO- 3: Plaats Signaleren in de keten Er zijn meerdere manieren waarop de signalering van overgewicht binnen de school wordt vormgegeven. De methoden die in s- Hertogenbosch worden ingezet, zijn te categoriseren naar twee methoden: 1. Bossche leerlingen worden standaard gescreend als zij in de 2e klas zitten. De leerlingen vullen een digitale vragenlijst in die wordt ontvangen door de JGZ. Het meten en wegen worden gedaan door de teamassistent van de JGZ. Tijdens dit lesuur is ook een schoolprofessional (bijvoorbeeld mentor) aanwezig (zij mogen geen gezondheidsgegevens verwerken, dit is de rol van de JGZ). 2. Schoolprofessionals (mentor, schoolmaatschappelijk werker, vakdocent gym, docenten, of zorgcoördinator) signaleren het ontstaan of een toename van overgewicht bij de leerling op zicht (zonder het meten van lengte en gewicht) en maken het bespreekbaar met de leerling (en ouders(s) indien wenselijk). Bij methode 1 is er sprake van signalering via structurele screening op overgewicht. De tweede methode gebeurt op basis van waarneming door een schoolprofessional waarbij school zich inzet een brug te maken naar begelei- ding door de JGZ. Figuur VO- 4 is een schematische weergave van het signaleringsproces in school. De genum- merde activiteiten 1.1 tot en met 1.4 worden in de volgende paragrafen uitgewerkt. Figuur VO- 4: Proces signaleren Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 7

Activiteit 1.1 Delen zorg schoolprofessional Figuur VO- 5: Stap 1.1 Delen zorg schoolprofessional in proces signaleren Doel Het bespreken van de zorg rondom het gewicht van de leerling. Input - - signalen van schoolprofessional over ontstaan of toename van overgewicht aanknopingspunten voor het ter sprake brengen van het overgewicht van de leerling Acties school (schoolprofessional) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Bepaal (eventueel in overleg met de zorgcoördinator) vanuit welk belang school het overgewicht van de leerling ter sprake kan brengen. Zie extra informatie voor toelichting op belang van school. Schat in hoe de boodschap ontvangen zal worden door de leerling. Breng de zorg rondom de gewichtsontwikkeling van de leerling ter sprake. Gebruik hierbij eventueel de aanknopingspunten voor het ter sprake brengen van het overgewicht. Laat de leerling een eerste reactie geven op de boodschap. Bespreek de mogelijkheden die school ziet of kan initiëren als opties voor het verminderen van de zorg om de leerling. Benoem de rol en bijdrage van de JGZ en introduceer de jeugdverpleegkundige/jeugdarts als expert en samenwerkingspartner om de leerling en het gezin te begeleiden als leerling (en ouder(s)) actief met het overgewicht aan de slag wensen te gaan. Vraag of leerling een vervolg wil en maak afspraken over het vervolg. Registreer eventueel de gemaakte afspraken in magister (leerlingvolgsysteem). Informeer de jeugdverpleegkundige/jeugdarts van de school als leerling een begeleidingstraject bij de JGZ wil starten. Output - afspraken over vervolg eventueel geregistreerd in leerlingvolgsysteem (magister) Hulpmiddelen - leerlingvolgsysteem (magister) Extra informatie Belang van school Overgewicht van een leerling ter sprake brengen, kan heel gevoelig liggen. Advies is dan ook het overgewicht ter sprake te brengen als het direct de verantwoordelijkheden van school en het belang van de leerling (lees: de ont- wikkeling van de leerling op school) raakt. Een aantal voorbeelden waarbij dit het geval is: Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 8

- - - - de leerling wordt gepest of lijkt in een isolement te zitten; het overgewicht van de leerling lijkt daar- voor aanleiding te geven; de leerling lijkt een negatief zelfbeeld of weinig zelfvertrouwen te hebben en er zijn sterke vermoe- dens dat het overgewicht van de leerling daaraan bijdraagt; de leerling kan niet mee in de gymles vanwege beperkingen door zijn/haar gewicht; de leerling heeft zelf aangegeven fysiek en/of psychisch last te ondervinden van zijn/haar gewicht en vraagt om ondersteuning om dit bespreekbaar te maken bij zijn/haar ouder(s). Het ter sprake brengen van overgewicht vanuit een bepaalde zorg rondom de leerling, beperkt de mate waarin de boodschap weerstand oproept bij leerling en ouder(s). Aansluiting met gezondheidsbeleid op school Scholen kunnen op voorhand vragen hebben over de relatie van hun rol in het signaleren en bespreken van leer- lingen met overgewicht en het (preventieve) gezondheidsbeleid van school. Scholen zijn niet wettelijk verplicht om een bijdrage te leveren aan het bevorderen van een gezonde leefstijl en het signaleren van overgewicht. Ech- ter het één versterkt het ander. Signaleren op overgewicht en aandacht besteden aan een gezonde leefstijl (in de vorm van een gezonde kantine etc.), zorgt ervoor dat de leerling met overgewicht succesvoller kan zijn in het bereiken en behouden van een gezond gewicht. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 9

Activiteit 1.2 Uitnodigen contactmoment met de jeugdgezondheidszorg Figuur VO- 8: Stap 1.2 Uitnodigen contactmoment met de jeugdgezondheidszorg in proces signaleren Doel Uitnodigen voor een contactmoment met de jeugdverpleegkundige/jeugdarts om de gewichtsontwikkeling te bespreken met de leerling. Input - - contactgegevens jeugdverpleegkundige/jeugdarts (zie extra informatie voor informeren van de jeugdverpleegkundige en/of jeugdarts ) leerlingen van wie het gewicht boven gemiddeld is (als resultaat van de standaard screening) Acties jeugdgezondheidszorg (als gezondheidsprofessional betrokken bij school) Indien signalering door de schoolprofessional 1. Bel/mail de leerling (naar aanleiding van activiteit 1.1: delen zorg schoolprofessional). 2. Maak afspraken met de leerling over het vervolg. Indien signalering via screening 3. Stuur de standaardbrief naar de leerling en de ouder(s) met de uitnodiging voor het vervolgcontact met de jeugdverpleegkundige/jeugdarts. In deze brief staat vermeld dat de ouder(s) van de leerling hierbij aanwezig kunnen zijn. Output - Hulpmiddelen - Extra informatie Informeren van jeugdverpleegkundige en/of jeugdarts Het uitwisselen van privacygevoelige informatie door school met de jeugdverpleegkundige en/of jeugdarts kan alleen per mail als er sprake is van een beveiligde mailomgeving en mag alleen als er toestemming is gegeven door ouder en kind. Als er geen beveiligde mailomgeving voorhanden is, dan moet het uitwisselen van privacyge- voelige informatie via reguliere persoonlijke contacten tussen school en de jeugdverpleegkundige/jeugdarts of per telefoon plaatsvinden. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 10

Activiteit 1.3 Bespreken zorg Figuur VO- 9: Stap 1.3 Bespreken zorg in proces signaleren Doel Het bespreken van de zorg rondom de gewichtsontwikkeling van de leerling. Onderstaande werkwijze heeft betrekking op acties die geïnitieerd worden vanuit de JGZ (professionals binnen het VO hebben hier geen specifieke rol). Input - - - - meetgegevens groeicurven lengte, gewicht en BMI (inbreng van JGZ) beoordeling mate waarin gewichtsontwikkeling zorgelijk is overige beschikbare relevante informatie over leerling en gezin (inbreng JGZ en school) Acties jeugdverpleegkundige/jeugdarts 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ontvang de leerling en de eventueel aanwezige ouder(s). Leg uit wat de bedoeling van het gesprek is. Laat een eerste reactie geven op het doel van het gesprek. Bespreek de resultaten van de screening van de leerling. Bespreek de gewichtsontwikkeling van de leerling, indien gewenst aan de hand van de groeicurven. Indien er aanleiding is voor een vervolgtraject, bespreek de bereidheid tot vervolgstappen. Vraag de leerling of hij/zij wil dat zijn/haar ouder(s) bij het vervolg aanwezig zijn (indien ouder(s) nog niet betrokken zijn). Indien de leerling niet wil dat zijn ouder(s) bij het vervolg aanwezig zijn dan volgen er geen verdere acties (zie reden voor geen verdere acties ). Koppel de afspraken over het vervolg eventueel terug naar de schoolprofessional die gesignaleerd heeft. Registreer de gemaakte afspraken in het elektronisch kinddossier. 8. 9. Output - registratie van het resultaat van het gesprek in elektronisch kinddossier Hulpmiddelen - Extra informatie Reden voor geen verdere acties - Indien leerling en/of ouder(s) geen vervolg willen. De mogelijkheid om later alsnog in te stappen blijft open evenals dat ze contact kunnen opnemen. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 11

- Indien ouder(s) geen toestemming geven. De jeugdverpleegkundige/jeugdarts kan in gesprek gaan met de leerling als de leerling dit wil. Als er een vervolg komt, is sprake van behandeling voor de aanpak van het overgewicht. Hiervoor is bij 12-16- jarigen wel toestemming van ouder(s) nodig. Een behandeling kan dus niet gestart worden. Indien leerling en/of ouder(s) geen vervolg willen/geen toestemming geven wordt er wel gezocht hoe de moge- lijkheid tot begeleiding open kan worden gehouden. Tevens meldt de jeugdverpleegkundige/jeugdarts aan de signalerende schoolprofessionals dat begeleiding niet gestart is omdat leerling en/of ouder(s) niet wil/ervan afziet. Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 12

Activiteit 1.4 Uitnodigen ouder(s) Figuur VO- 7: Stap 1.4 Uitnodigen ouder(s) in proces signaleren Doel Ouder(s) van de leerling uitnodigen voor het vervolg (door JGZ). Onderstaande werkwijze heeft betrekking op acties die geïnitieerd worden vanuit de JGZ (schoolprofes- sionals binnen het VO hebben hier geen specifieke rol). Input - - Goedkeuring leerling voor uitnodigen ouder(s) (als resultaat van activiteit 1.3) Contactgegevens ouder(s) Acties jeugdgezondheidszorg 1. Bel/mail de ouder(s) van de leerling. 2. Geef aan dat er zorgen zijn rondom het gewicht van de leerling. 3. Benoem de rol en bijdrage van de JGZ en informeer ouder(s) over de wenselijke te nemen vervolgstap zoals is besproken met de leerling. 4. Benoem dat de leerling graag wil dat ouder(s) aanwezig zijn bij het vervolg en nodig de ouder(s) van de leerling uit voor het vervolg bij de JGZ. 5. Registreer de gemaakte afspraken in het elektronisch kinddossier. Output - afspraken over vervolg (geregistreerd in elektronisch kinddossier) Hulpmiddelen - elektronisch kinddossier Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 13

Kerntaak 2 Anamnese / diagnosticeren Figuur VO- 10: Plaats Anamnese / diagnosticeren in de keten School heeft geen specifieke rol in het afnemen van de anamnese of het diagnostisch onderzoek dat aan het overge- wicht gerelateerd is. Dat is een taak van professionals binnen de JGZ, huisarts en kinderarts. Doel - Input - Acties school - Output - Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 14

Kerntaak 3 Bespreken in het zorgadviesteam Figuur VO- 11: Plaats Bespreken in zorgadviesteam in de keten Doel Bespreken van de leerling met overgewicht in het zorgadviesteam vanwege multiproblematiek bij de leerling en/of het gezin met als doel om een integraal plan van aanpak voor de leerling en/of gezin op te stellen. Input - - toestemming van ouder(s) voor zorgadviesteambespreking. aanmelding van de leerling voor zorgadviesteambespreking. Acties school 1. 2. Bespreek casus in het zorgadviesteam (ouder(s) is/zijn bij voorkeur ook aanwezig). Indien de leer- ling overgewicht heeft maar op andere gronden is ingebracht, overweeg de keuze om het onderwerp naast andere aanwezige problemen/aandoeningen te agenderen bij de betreffende casus. Draag bij aan het opstellen van integraal plan van aanpak. Output - integraal plan van aanpak waarin de aanpak overgewicht van de leerling onderdeel van is Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 15

Kerntaak 4 Toeleiden interventie Figuur VO- 12: Plaats Toeleiden interventie in de keten Het toeleiden naar een interventie is primair geen verantwoordelijkheid van de school. Doel - Input - Acties school - Output - Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 16

Kerntaak 5 Behandelen Figuur VO- 13: Plaats Behandelen in de keten School heeft geen specifieke rol of verantwoordelijkheden in het uitvoeren van het behandelplan voor het overge- wicht van de leerling. Doel - Input - Acties school - Output - Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 17

Kerntaak 6 Bieden nazorg Figuur VO- 14: Plaats Bieden nazorg in de keten School heeft geen specifieke rol of verantwoordelijkheden in het bieden van nazorg na behandeling voor het overge- wicht van de leerling. Doel - Input - Acties school - Output - Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Voortgezet onderwijs versie VO- 1.0 18