Inhoud 1 artistieke visie & ambitie... 3 festival de keuze... 3 dubbelfestival... 4 doelstellingen... 6 positionering... 7 2
1 artistieke visie & ambitie festival de keuze Festival De Keuze is het jaarlijks terugkerende theater-, dans-, en performancefestival dat in Rotterdam een grote verscheidenheid aan (inter)nationale grensverleggende, vooruitstrevende theatermakers, choreografen en kunstenaars presenteert. Op deze plek komen zowel theater-/ kunstliefhebbers als nieuwsgierig, op events gericht, publiek uit Rotterdam en de gehele wereld samen. Het festival brengt belangrijke makers bijeen die gedreven zijn om iets over de wereld te zeggen. Of het nu expliciet politiek geëngageerd is of juist persoonlijk betrokken; hun werk is altijd weerbarstig en eigenzinnig in vorm en inhoud. Festival De Keuze toont een scherpe selectie uit dit werk en geeft daarmee een geheel eigen interpretatie van de huidige ontwikkelingen en nieuwe initiatieven in de interdisciplinaire podiumkunsten. Om deze gidsfunctie te vervullen, beschikken we over een sterk netwerk van internationale podia waar de hoogste kwaliteit (in al zijn diversiteit) van het wereldaanbod te zien is. Het biedt de bezoeker van Festival De Keuze de kans om uitdagende en intrigerende voorstellingen te beleven van (inter)nationale allure in een informele sfeer. De huidige virtuele, gefragmenteerde realiteit waarin het delen centraal staat en iedereen zijn eigen wereldbeeld samenstelt, kent in toenemende mate een tegenhanger in het werkelijke leven: het festival. Immers: mensen zoeken elkaar in korte tijd op en delen de ervaring die hen wordt geboden. De concentratie van het festival en intensiteit van voorstellingen schept de specifieke festivalsfeer. Samen aanwezig zijn is de essentie, het festival is de plek om gemeenschappen te smeden. 3
internationale programmering Voor Festival De Keuze is het een absolute noodzakelijkheid om theater te programmeren dat voorbij onze landsgrenzen strekt. Internationaal is voor ons synoniem met voorbij de horizon kijken en nooit genoegen nemen met wat je al kent. Wij zien onze culturele identiteit in termen van interactie, als een permanente verhouding tot andere culturen, waarbij globalisering en transnationale processen hand in hand gaan met wat lokaal urgent is. Tijdens Festival De Keuze bieden we een podium aan kunstenaars die doorgaans niet worden geprogrammeerd in Nederland, aan hun verhalen, de andere vormen waarin deze verhalen worden verteld, en aan andere thematieken. gastvrijheid Festival De Keuze biedt de bezoekers een geheel eigen festivalbeleving in een gemoedelijke en gastvrije sfeer. Afgelopen jaar hebben we ons erop toegelegd om zowel de internationale kunstenaar als de bezoeker persoonlijk en warm welkom te heten. Met een festivalleiding en vrijwilligers die zichtbaar en aanspreekbaar zijn, kunnen gasten zich thuis voelen in Rotterdam en festivalhart de Rotterdamse Schouwburg. Het creëren van een goede ontmoetingsruimte, op menselijke schaal, is essentieel. dubbelfestival Met ingang van seizoen 2015/2016 splitsen we het festival op in twee edities: één in september en één in maart. Elke editie kent vijf dagen. In de septembereditie brengen de kunstenaars alle hoeken en gaten van de Rotterdamse Schouwburg tot leven. In maart nestelt Festival De Keuze Op Locatie zich in het publieke domein en is het leven van de stad het decor voor de theatermakers en kunstenaars. Waarom een dubbelfestival? In 2014 deed NHTV Internationaal Hoger Onderwijs Breda op verzoek van het festival onderzoek naar de kwalitatieve beleving van bezoekers aan Festival De Keuze. Ze prijzen de informele sfeer en de hoge kwaliteit van de voorstellingen, de mogelijkheden tot interactie en participatie in de voorstellingen en de doorlopende programmering. Kwalificaties als vernieuwend, grensverleggend, baanbrekend, internationaal komen regelmatig terug. Er worden echter nog belangrijke kansen gezien waar het gaat om spanningsopbouw, samenhang in het programma en het bieden van context. Ook het verbinden van het internationale en vernieuwende aan de lokale identiteit is volgens het onderzoek nog onvoldoende gelukt. nieuw model Met deze observaties en onze eigen ervaringen ontwikkelen we het nieuwe model van een dubbelfestival: - We laten ons inspireren door muziekfestivals, die korter duren maar meer programmeren op één dag. Uit onderzoek blijkt dat een festival met een spanningsboog van 5 dagen voor het publiek makkelijker vol te houden is dan 11 dagen. Een compacter programma vergroot het festivalgevoel, de samenhang in het programma en de mogelijkheden tot verdieping. - Een dubbelfestival biedt ons de mogelijkheid te focussen. Splitsen is winnen: in september neemt Festival De Keuze de Rotterdamse Schouwburg over en laat het gebouw zinderen, de 4
bezoeker wordt naar het gebouw gezogen. In maart dringen we door tot in de poriën van de stad; we treden het publiek tegemoet in plaats van ze naar binnen te lokken. Beide edities zijn totaal anders, maar verbonden vanuit dezelfde attitude. Enthousiast geworden bezoekers in september hoeven niet meer een heel jaar te wachten op de volgende editie. - Festival De Keuze volgt de nieuwste ontwikkelingen in het theater- en festivallandschap op de voet. Het organiseren van twee edities per seizoen geeft ons meer flexibiliteit. Zo kunnen we sneller inspelen op de nieuwste ontwikkelingen en komt het experiment in presentatievormen weer voorop te staan. De keuze voor 2 x 5 dagen en niet 1 x 5 dagen biedt daarbij de mogelijkheid om meer kunstenaars laten zien. - Het organiseren van twee festivals in één seizoen geeft ons de mogelijkheid lijnen te trekken tussen de edities. Dit levert inhoudelijk mooie verbanden op, maar stimuleert ook herhalingsbezoek. Kunstenaars die we voor september uitnodigen, komen in maart terug. Bijvoorbeeld: In september presenteert een kunstenaar werk in de zaal, in maart werkt hij of zij op locatie. Zo leert het publiek de veelzijdigheid van de kunstenaars kennen. Daarnaast zetten we in op co-creaties, die in samenwerking met stedelijke partners en bezoekers in september opgezet worden en in maart tot volle wasdom komen en gepresenteerd worden. Ons doel is met talentvolle makers een langere samenwerking te realiseren en hen de mogelijkheid te bieden om op een diepgaande relatie aan te gaan met de stad. Via online media houden we ons publiek hier het hele jaar van op de hoogte. - De programmering wordt meer divers, omdat de aard van voorstellingen in de theaterzaal anders is dan die van locatievoorstellingen. In het dubbelfestival presenteren we beide. We voegen daar installaties aan toe en een contextprogramma met debatten, lezingen en workshops. Kunstenaars beperken zich steeds minder tot traditionele zalen. Om recht te kunnen doen aan die ontwikkeling, willen we naar andere presentatievormen toe. Een dubbelfestival 5
maakt het mogelijk directer te reageren op de vernieuwingen binnen de verschillende genres. Door in aansluiting te blijven met wat kunstenaars doen, vernieuwt het festival zich vanzelf. - De kunstenaars zijn een groot deel van het festival aanwezig, wat de betrokkenheid bij het festival vergroot en gelegenheden biedt voor ontmoetingen met bezoekers en andere kunstenaars. Bovendien is het contextprogramma ook voor hen van waarde; de kunstenaars kunnen bijdragen aan het programma als spreker, gastcurator of workshopleider. - Rotterdam is altijd in beweging en vindt zichzelf voortdurend opnieuw uit. Festival De Keuze maakt deel uit van deze dynamiek. Met het nieuwe festivalconcept bewegen we mee op de stromingen in de stad en verbinden ons aan nieuwe spelers, partners en publiek. In de festivaleditie van maart geven we bestaande plekken in de stad een andere kleur. Onze droom: een festivalhart in twee hoge stadstorens en het festival als verbindende kracht in de stad. doelstellingen presenteren De kern van Festival De Keuze is onverminderd het presenteren van de meest uitdagende en intrigerende voorstellingen van over de hele wereld. De hoge kwaliteit en het internationale karakter van Festival De Keuze behouden en verstevigen we door deel te blijven nemen aan coproducties en internationale samenwerkingsverbanden. beleven Met name de stedelijke avonturiers zoeken ons niet alleen op om een bijzondere voorstelling te zien, maar om een avond te beleven die ze niet snel zullen vergeten. We zorgen voor een programma van verschillende onderdelen, die samen het festivalbezoek vormen. Debat, muziek, theater, eten en drinken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Alle zintuigen worden aangesproken. verdiepen Integraal onderdeel van het festivalprogramma is een uitgebreid contextprogramma, dat de voorstellingen van achtergronden voorziet. Ook hier maken we een dubbelslag: onze heavy users zoeken verbanden en verdieping, maar ook de nieuwsgierige, jongere bezoekers willen meer weten. Samen met de kunstenaars en stedelijke partners maken we dit programma, gericht op een versterking van de festivalbeleving voor zowel festivalliefhebbers als doorgewinterde theaterbezoekers. Per saldo zullen bezoekers per dag langer op het festival verblijven en bezoeken ze verschillende onderdelen. ontmoeten In het festivalhart, respectievelijk in de Rotterdamse Schouwburg en op locatie, nodigen we kunstenaars en bezoekers uit om gedurende vijf dagen samen te komen en stimuleren we hun uitwisseling. We geven vorm aan de interactie door te kiezen voor participatieprojecten. inbedden Het festival dringt diep door in de poriën van de stad en gaat lokale verbanden aan. Theater verbindt zich met andere disciplines, waaronder muziek, mediakunst, vormgeving en beeldende kunst. Vrijwilligers nemen deel aan het artistieke werk en sterke partnerschappen worden ontwikkeld met instellingen en collega s in de stad (en hun achterbannen), denk aan de Motel Mozaïque, Mwah tekstuele verwenners, Arminius, Bibliotheek Rotterdam, Het Nieuwe Instituut, 6
ZUS, AIR en Witte de With Contemporary Art. Maar ook aan kleinere festivals, als de Pleinbioscoop en Duizel in t Park, én niet te vergeten de kunstopleidingen in de stad, waaronder Codarts, de MBO Theaterschool en de Willem de Kooning Academie. communiceren Het in de markt zetten van een dubbelfestival vereist een nieuwe marketingstrategie. Online communicatie gaat samen met goede zichtbaarheid in de stad en informatie op maat. De website wordt vernieuwd en in het festivalbeeld zijn de twee edities in één oogopslag zichtbaar. Slim gebruik van sociale media behoort tot de middelen om significant meer stedelijke avonturiers te betrekken, waaronder een groter aandeel jong publiek tussen de 18 en 39 jaar. Deze groep wordt gericht benaderd middels een sterk educatieprogramma. Het hele jaar door wordt er gecommuniceerd over beide edities van Festival De Keuze. We zetten in op de kwalitatieve beleving van de bezoekers. De kwantiteit lijkt misschien gering (4.000 betalende bezoekers), maar deze past bij de capaciteit van de locaties en de intieme projecten. De begroting is gebaseerd op een ondergrens van minimaal 70 procent zaalbezetting. Het totaal aantal bezoekers inclusief de gratis onderdelen komt uit op 25.000. positionering Gedurfde programmering die voorbij onze landsgrenzen reikt wordt slecht mondjesmaat gepresenteerd in Nederland. Festivals blijken bij uitstek de geschikte manier om veel publiek op de been te brengen voor onbekende kunstenaars. Festival De Keuze beweegt zich in het veld van festivals en huizen die ook naar buiten kijken. Waar Holland Festival met name de gevestigde namen van de canon van de internationale podiumkunsten presenteert, gaat Festival De Keuze voor het avontuur en de namen van morgen. Het belang hiervan is opnieuw onderschreven door het Fonds Podiumkunsten dat het festival wederom zeer positief heeft beoordeeld en financiert vanuit de nieuwe Tweejarige regeling voor bestaande festivals. 7
Het festival staat wat betreft theaterprogrammering het dichtstbij Noorderzon Performing Arts Festival Groningen en SPRING Performing Arts Festival Utrecht. Ook in het verleden werden voorstellingen gedeeld'. Deze samenwerking helpt de positie van internationale makers in Nederland te bevorderen. Vanwege de spreiding qua periode en afstand levert dit geen concurrentie op, maar biedt dit juist kansen, bijvoorbeeld voor publieksvergroting middels media-aandacht. We onderscheiden ons van Noorderzon en SPRING in de manier waarop we de voorstellingen kaderen met een inhoudelijk contextprogramma. De commissie beoordeelt de kwaliteit van het programmeringsprofiel als zeer goed. De Keuze heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld naar een festival met een uitgesproken voorhoedefunctie door de programmering van avant-garde voorstellingen naast producties die in het totaal van de programmering meer lucht geven. De commissie waardeert de urgentie die uit de aanvraag spreekt en die de noodzaak aantoont om theater uit de hele wereld te laten zien. Het programma is eigentijds, met veel samenwerkingsverbanden en dwarsverbindingen. Deze combinaties geven het festival volgens de commissie een heel eigen karakter. Fonds Podiumkunsten, 2015. 8