Beter schrijven in de mens- en maatschappijvakken. Effecten van docentprofessionalisering Jannet van Drie, Tanja Janssen & Talita Groenendijk VELON 2017
Professionalisering Verbeterde lespraktijk Betere leerresultaten leerlingen
Kenmerken effectieve professionalisering (zie oa van Veen ea 2012; Desiomone, 2009) Focus op inhoud Kwaliteit inhoud Actief en onderzoekend leren Gezamenlijke deelname Duur en continuïteit Coherentie
Schrijven in de mensen maatschappijvakken Schrijven?! Knippen en plakken van internet zul je bedoelen. Leerlingen nemen niet mee wat ze bij Nederlands geleerd hebben Aandacht voor schrijven? Dat hoort bij Nederlands Leerlingen formuleren slecht en onvolledig Teksten kennen geen structuur en samenhang DOEL GSM&M-project: In samenhang ontwikkelen van schrijfvaardigheid en vakspecifiek redeneren
Professionalisering Verbeterde lespraktijk Betere leerresultaten Training 5 ontwerpprincipes Vergroten bekwaamheden vakspecifieke schrijfinstructie - Betere teksten - Meer kennis over schrijven
Professionaliseringstraject - Inhoud: 5 effectieve ontwerpprincipes, concrete voorbeelden - Actief & onderzoekend: bestuderen leerlingteksten; ontwerp lessen eigen context & onderzoek - Gezamenlijke deelname: 2 docenten van 1 school (M&M M&M; M&M Nl); totaal 12 docenten - Duur: 1 schooljaar, 5 trainingsbijeenkomsten
Aandacht voor formuleren: 5 Ontwerpprincipes (zie Graham & Perin, 2007) Strategie-instructie 'SEXI': State, Explain, Illustrate Pre-writing Voorbeeld- teksten Authentieke taken Jij bent dominee Philip Hoedemaker in Veenendaal. Je ziet dagelijks de mensen naar de fabrieken gaan, daaronder zijn ook veel jonge kinderen. Je richt je brief aan dhr. W.H.J. Roijards, de schoolopzichter in het district Rhenen. Je hoopt hem er van te overtuigen dat er vooral iets gedaan moet worden aan de kinderarbeid. Interactie
9 lessenseries aardrijkskunde ckv economie filosofie geschiedenis maatschappijwetenschappen Nederlands vergelijken verklaren argumenteren 1 h/v 2 havo 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo
Docentonderzoek Draagt vakdidactische training van docenten ertoe bij dat docenten zich beter toegerust achten om geïntegreerd schrijfonderwijs te geven? Variabele Opvattingen over schrijfonderwijs Vertrouwen in eigen kunnen Leerervaringen Lespraktijk Instrument Vragenlijst (zie Rietdijk e.a.) idem Learner report Vragenlijst (6 mnd)
Uitkomsten docentonderzoek Opvattingen en vertrouwen in kunnen: geen verschillen Leerervaringen: concrete handvatten om schrijfinstructie in vakles te integreren Lespraktijk meer gebruik ontwerpprincipes (t(11) = -5.904; p =.000) meer bekwaam in uitvoering ontwerpprincipes (t(11) = - 6.760; p =.000)
Leerlingonderzoek Leiden de ontworpen lessen tot verbetering schrijfvaardigheid van leerlingen? Variabele Kennis over schrijven Kwaliteit schrijfproducten Instrument Open vraag (obv Schoonen & de Glopper, 1996) Rubric Design Voor- nameting: 4 lessenseries Voor- nameting met controle groep: 5 lessenseries
Uitkomsten leerlingonderzoek Tekstkwaliteit met controlegroep Schrijfscore 24,5 24 23,5 23 22,5 22 21,5 21 20,5 20 19,5 19 1 2 Tijd: 1=voormeting, 2=nameting Experimentele conditie Controle conditie Nameting significant hogere score dan voormeting Experimenteel significant hogere score dan controle Meer kennis over schrijven na afloop
Conclusies Hoe makkelijk het is om naast het aanbrengen van geografische kennis even iets met formuleren te doen. Training: -5 ontwerpprincipes -Praktische voorbeelden -Zelf ontwerpen & feedback -Samenwerken Docenten: - Voelen zich meer bekwaam - Zetten ontwerpprincipes blijvend in Leerlingen: -Betere teksten - Meer kennis over schrijven
Opbrengsten WEBSITE http://www.expertisecentrummmv.nl/ Zie tabblad Project: Schrijven Publicatie ook aldaar te downloaden. Contact: j.p.vandrie@uva.nl